Program Wychowawczy Szkoły to obowiązkowy dokument, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. Program Wychowawczy zawiera całościowy opis zadań wychowawczych, które podejmuje szkoła. Treści programu są zgodne ze statutem szkoły i są realizowane przez wszystkich nauczycieli. Program Wychowawczy naszego Gimnazjum obok programu edukacyjnego jest podstawą funkcjonowania naszej placówki. Jest on spójny ze szkolnym zestawem programów nauczania oraz szkolnym programem profilaktyki. Powstał w oparciu o Statut Szkoły. Program uwzględnia potrzeby indywidualne i rozwojowe młodzieży, ich zainteresowania oraz możliwości psychofizyczne. W pełni wykorzystuje możliwości szkoły, zarówno w zakresie potencjału ludzkiego, jak i bazy. Opiera się na współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym. Program Wychowawczy obejmuje: I. Koncepcję wychowania w szkole. II. Treści wychowawcze realizowane w trzyletnim cyklu nauki. III. Zadania wychowawców. IV. Zadania rodziców i zasady współpracy z rodzicami. V. Sylwetkę absolwenta. VI. Działania wychowawcze. VII. Ewaluację programu. VIII. Tradycje i obyczaje szkolne oraz stałe uroczystości. IX. Postanowienia końcowe. I. KONCEPCJA WYCHOWANIA W SZKOLE Ideą przewodnią edukacji w naszej szkole jest wdrożenie uczniów do samodzielnego uczenia się. Uczeń staje się menedżerem własnej wiedzy, biegłym w podstawowych kompetencjach menedżerskich takich jak planowanie, organizowanie własnej nauki, jej prezentacja, kontrola i ocena. Dążymy do tego aby w szkole panowała równowaga między wiedzą a umiejętnościami. Praca dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza to elementy, których nie można od siebie oddzielić, muszą one stanowić wzajemnie uzupełniającą się jedność i być ze sobą ściśle powiązane. Marginalne traktowanie jednej z nich na rzecz innej może doprowadzić do niepowodzeń zarówno w działaniach dydaktycznych, wychowawczych jak i opiekuńczych. Dlatego Program Wychowawczy naszego gimnazjum zakłada, że wychowanie młodego człowieka będzie miało miejsce w każdym momencie edukacji. Bez względu bowiem na to, czy nauczamy przedmiotów humanistycznych, przyrodniczych, artystycznych, sportowych, czy pracujemy z młodzieżą na różnego rodzaju zajęciach pozalekcyjnych czy też organizujemy imprezy szkolne zawsze jednocześnie uczymy, wychowujemy i opiekujemy się powierzonymi nam uczniami. Pragniemy, aby uczniowie obok treści nauczania posiedli umiejętność zdobywania wiedzy, wykorzystywania i stosowania jej w praktyce, aby poznali proces uczenia się. Wychowanie młodego człowieka rozpoczyna się w domu rodzinnym, w którym odbywa się kształtowanie nawyków, zainteresowań oraz cech osobowości. Szkoła natomiast, powinna budzić wyższe zainteresowania, aby chronić dzieci przed negatywnymi skutkami masowej kultury. Uczy 1
rozumieć sens wszelkich norm, zakazów i nakazów, które stoją na straży prawdziwej wolności. Priorytet w wychowaniu młodego człowieka mają jednak rodzice, a rola szkoły jest drugoplanowa. Wychowanie jednak jest skuteczne pod warunkiem, że opiera się na współdziałaniu nauczycieli i rodziców. Kierując dziecko do danej szkoły, rodzice przyjmują jej ofertę wychowawcza. W pracy nauczycieli bardzo ważnym elementem jest uczestniczenie rodziców w życiu szkoły, które powinno polegać na zgodnej współpracy. II. TREŚCI WYCHOWAWCZE REALIZOWANE W TRZYLETNIM CYKLU NAUKI 1. Kształtowanie postaw i umiejętności uczniów umożliwiających im wszechstronne poznawanie świata, motywowanie do wyrażania własnych przeżyć i myśli. 2. Wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia, we wszystkich jego wymiarach: intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, moralnym i duchowym. 3. Rozbudzanie ciekawości poznawczej i motywowanie do poszerzania swojej wiedzy i realizacji własnych celów w oparciu o rzetelną wiedzę i uczciwość. 4. Kształtowanie postaw społecznych opartych na poznawaniu prawa każdego człowieka do odmienności poglądów. Uwrażliwianie na tolerancję i szacunek dla innych. 5. Budowanie systemu wartości opartego na szacunku dla państwa, wdrażanie do odnajdywania swego miejsca w rodzinie, grupie rówieśniczej, społeczności lokalnej, państwie, Europie i świecie. 6. Opieranie działalności wychowawczej szkoły na spójności działań pomiędzy szkołą, rodziną i środowiskiem lokalnym. 7. Zapewnienie warunków zdrowego rozwoju psychofizycznego. 8. Uczenie umiejętności współpracy i współodpowiedzialności w grupie rówieśniczej. III. ZADANIA WYCHOWAWCÓW: 1. Rozpoznawanie sytuacji wychowawczej uczniów i informowanie nauczycieli uczących w danej klasie o problemach młodzieży. 2. Opracowanie przez wychowawcę w oparciu o program wychowawczy szkoły, planu pracy z klasą, który powinien zostać przedstawiony rodzicom. 3. Podejmowanie wysiłków zmierzających do wytworzenia prawidłowej atmosfery wspólnoty klasowej. 4. Uczestnictwo we wszystkich ważnych dla klasy sytuacjach ujętych w planie wychowawczym. 5. Czuwanie nad postępami w nauce i frekwencją uczniów. 6. Informowanie rodziców o pojawiających się problemach. 7. Prowadzenie lekcji wychowawczych- realizacja ciekawych programów, mających na celu wspomaganie wszechstronnego rozwoju uczniów. 8. Współpraca z pedagogiem i psychologiem szkolnym. 2
Program Wychowawczy szkoły opiera się na założeniach, że największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci mają rodzice. Szkoła wspiera rodziców w procesie wychowawczym, a zatem współpraca z domem rodzinnym jest warunkiem powodzenia. IV. ZADANIA RODZICÓW: 1. Świadoma współpraca ze szkołą, zgodnie z jej założeniami wychowawczymi. 2. Uczestnictwo w zebraniach, dniach otwartych, prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 3. Stały kontakt z wychowawcą klasy i pozostałymi nauczycielami. 4. Pomoc w organizowaniu imprez klasowych i szkolnych. 5. Wspieranie działań innowacyjnych szkoły. 6. Uczestnictwo w ankietach, sondażach. Zasady współpracy z rodzicami: 1. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania. Podstawą współpracy rodziców i szkoły powinno być rozsądne partnerstwo, oparte na wzajemnym poszanowaniu praw i obowiązków. 2. Spotkania z rodzicami prowadzone są w formie warsztatów, spotkań: uczeń- nauczyciel rodzic. 3. Organizowanie prelekcji poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 4. Włączenie rodziców do organizacji imprez szkolnych. Podziękowania dla rodziców w formie: listów gratulacyjnych, dyplomów, podziękowań na forum szkoły. 5. Prezentowanie umiejętności uczniów podczas zebrań z rodzicami. 6. Kontakt telefoniczny z rodzicami w razie potrzeby. 7. Pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych V. SYLWETKA ABSOLWENTA Oczekiwanym rezultatem działań wychowawczych jest postawa prezentowana przez naszych uczniów i absolwentów, których cechuje: Kultura osobista, uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, szacunek dla innych ludzi, poczucie własnej wartości, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, wytrwałość. 3
PODSTAWA PRAWNA FUNKCJONOWANIA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO SZKOŁY 1. Konstytucja RP z 1997 r. (art. 48, 53, 72) 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (z późniejszymi zmianami) 3. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (z późniejszymi zmianami) 4. Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (z późniejszymi zmianami). 5. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 6. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948r. 7. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950r. 8. Deklaracja Praw Dziecka z 1959r. 9. Program Profilaktyki Prorodzinnej Państwa z dn. 17.11.1998r. 4
VI. DZIAŁANIA WYCHOWAWCZE CEL ZADANIA SZKOŁY OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA I. Stymulowanie i wspieranie rozwoju ucznia 1. Rozwój emocjonalny «integrowanie uczniów na szczeblu klasowym i ogólnoszkolnym, «uczenie zasad i norm kontaktów międzyludzkich, «budowanie relacji wychowawca- uczeń «systematyczne rozwiązywanie problemów «wspieranie indywidualnego rozwoju ucznia poprzez różnorodne formy pracy zarówno z uczniami zdolnymi jak i mającymi specyficzne trudności w uczeniu się, 2. Rozwój intelektualny «organizowanie konkursów przedmiotowych i artystycznych, «przygotowanie i udział uczniów w konkursach organizowanych poza szkołą, «wspieranie uczniów poprzez uwzględnianie w programach, działań wyzwalających aktywność twórczą, «zachęcanie uczniów do aktywności poprzez prezentowanie ich osiągnięć, «organizowanie kół zainteresowań, «nawiązanie współpracy z instytucjami naukowymi i oświatowymi «wykazywać zainteresowanie nauką, «odnosić sukcesy na szczeblu szkoły, gminy, powiatu itp., «znać swoje uzdolnienia i umieć je wykorzystać w praktyce, «umieć rozmawiać o swoich problemach oraz mieć zaufanie do wychowawcy, pedagoga, psychologa, «uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę, II. Kształtowanie nawyków dbałości o zdrowie i jakość środowiska 1. Wdrażanie uczniów do podejmowania działań na rzecz zdrowia swojego i innych: «przeszkolenie uczniów w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej, «uczenie nawyków zdrowego odżywiania i prawidłowej organizacji czasu wolnego, «realizacja zadań wynikających ze szkolnego programu profilaktyki, «włączanie się w ogólnopolskie akcje profilaktyki zdrowotnej. «organizowanie cyklu spotkań kształtujących właściwe nawyki zdrowotne i higieniczne, 5 «szanować swoje zdrowie, «znać zasady zdrowego żywienia, «brać aktywny udział w akcjach profilaktyvznych, «znać zagrożenia wynikające z prowadzenia niezdrowego stylu życia (alkohol, narkotyki, nikotyna)
«uświadamianie uczniom zagrożeń związanych z nałogami oraz chorobami cywilizacyjnymi (otyłość, anoreksja, bulimia itp.), «promowanie idei zdrowego trybu życia w środowisku szkolnym i lokalnym 7. Uświadamianie młodzieży problemu degradacji środowiska naturalnego i konieczności podejmowania działań proekologicznych, «udział w ogólnopolskich akcjach- Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, «propagowanie segregacji odpadów 8. Propagowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego, «organizowanie rajdów, wycieczek pieszych i rowerowych, «organizowanie sportowych zajęć pozalekcyjnych «wiedzieć jakie są zagrożenia wynikające z zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia), «wiedzieć w jaki sposób segregować odpady, «posiadać wiedzę na temat wartości płynących z aktywnego spędzania czasu wolnego, III. Kształtowanie postaw i wartości życiowych 1. Wdrażanie do poszanowania prawa oraz obowiązkowości «zapoznanie uczniów ze Statutem Szkoły, Regulaminem Porządkowym oraz mobilizowanie do przestrzegania jego, 2. Rozwijanie umiejętności współpracy z innymi «organizowanie dla uczniów klas I zajęć integracyjnych, «budowanie więzi między uczniami, nauczycielami oraz rodzicami poprzez wspólne organizowanie imprez okolicznościowych (uroczystości szkolne, klasowe oraz wynikające z kalendarza), «aktywny udział szkoły w życiu środowiska lokalnego np. udział w uroczystościach społecznych i patriotycznych, zaangażowanie w pomoc społeczną. 3.Kształtowanie postaw odpowiedzialności: «kształtowanie postawy obywatelskiej uczniów poprzez ich aktywny udział w pracach samorządu klasowego oraz uczniowskiego. 4.Kształtowanie więzi z krajem ojczystym oraz poszanowania dla dziedzictwa narodowego: «propagowanie znaczenia Polski w Europie i na świecie, «znać Statut oraz Regulamin Porządkowy Szkoły «brać aktywny udział w życiu środowiska szkolnego, «utożsamia się z własną ojczyzną, «znać tradycje i obyczaje kraju, «darzyć szacunkiem ojczyznę, «wiedzieć jak należy zachować się w miejscach pamięci narodowej, «być świadomy występowania różnic między ludźmi i akceptować je 6
«rozwijanie szacunku dla miejsc pamięci narodowej, «wdrażanie do poszanowania symboli narodowych. 5. Kształtowanie postawy tolerancji i akceptacji odmienności innych osób «wdrażanie do poszanowania osób starszych, niepełnosprawnych oraz odmiennych kulturowo, «wyrabianie u uczniów zdolności dostrzegania potrzeb innych ludzi- propagowanie idei wolontariatu, «rozwijanie umiejętności akceptacji dla trudności i ograniczeń innych osób 7. Promowanie wartości, którymi należy się kierować w życiu: «odpowiedzialne wykonywanie obowiązków i powierzanych zadań, «obrona własnych i słusznych praw, «rozumienie różnicy między postawą być a mieć. IV. Kształtowanie kultury osobistej 1. Promowanie zasad kultury życia codziennego: «propagowanie zasad savoir- vivre, «podnoszenie znajomości zasad dobrego zachowania wśród uczniów «propagowanie kultury słowa wśród uczniów. 2. Wdrażanie uczniów do dobrego zachowania «wyrabianie postawy odpowiedzialności za mienie szkoły i cudzą własność, «kształtowanie szacunku dla dorosłych oraz dla rówieśników, «podnoszenie poziomu znajomości zasad dobrego zachowania wśród uczniów «rozwijanie postaw tolerancji i akceptacji. «promowanie właściwych zachowań. «znać zasady savoirvivr u, «wiedzieć jak należy zachować się w różnych sytuacjach, «umieć ładnie się wypowiadać oraz nie używać wulgaryzmów, «być tolerancyjnym, «szanować zarówno dorosłych, jak i rówieśników. V. Bezpieczeństwo uczniów 1. Stwarzanie warunków sprzyjających bezpieczeństwu w szkole: «zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa w szkole i poza nią, «zapoznanie uczniów z sygnałami alarmowymi oraz drogą ewakuacyjną, 7 «znać zasady bezpieczeństwa «wiedzieć jak należy zachowywać się podczas przerw, wycieczek,
«zwracanie uwagi na dyscyplinę i bezpieczeństwo uczniów w czasie zajęć szkolnych, przerw, wycieczek, dyskotek itp., «zapoznanie uczniów z procedurami reagowania w konkretnych sytuacjach zagrożenia «organizowanie prób ewakuacji, «wypracowanie regulaminu dyskotek 2. Dbałość o bezpieczeństwo poza szkołą oraz w czasie wycieczek «zapoznanie uczniów z zasadami zachowania podczas wycieczek, «zapoznanie uczniów z zasadami zachowania w górach, rezerwatach przyrody, «zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz w środkach lokomocji «organizowanie spotkań z Policją, Strażnikami Gminnymi, 3.Przeciwdziałanie agresji «organizowanie zajęć warsztatowych Jak radzić sobie z agresją, «prowadzenie zajęć z cyklu Bezpieczny gimnazjalista «monitorowanie adaptacji pierwszoklasistów, «zwracanie uwagi i konsekwentne, zgodne z wypracowanymi procedurami reagowanie na wszelkie przejawy zachowań przemocowych «wiedzieć jak zachować się w sytuacjach zagrożenia, «wiedzieć jak zachować się podczas pożaru, «znać zasady zachowania podczas wycieczek, «znać zasady bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym, «wiedzieć jak reagować na agresję oraz do kogo zwrócić się o pomoc, w sytuacji, gdy sam nie może sobie poradzić 4.Diagnozowanie podstawowych zagrożeń w szkole «przeprowadzanie ankiet wśród uczniów, rodziców i nauczycieli «obserwacja zachowania uczniów «rozmowy z uczniami i rodzicami. VI. Współpraca z rodzicami 1. Zapoznanie rodziców z dokumentami obowiązującymi w szkole. «program wychowawczy szkoły «program profilaktyki, «statut «regulamin porządkowy, «WSO 2. Zachęcanie rodziców do podejmowania działań na rzecz szkoły «angażowanie rodziców do organizacji różnorodnych uroczystości i imprez szkolnych, 8 Rodzice: «znają dokumenty obowiązujące w szkole oraz współuczestniczą w ich tworzeniu, «uczestniczą w uroczystościach szkolnych i klasowych, «pomagają w organizacji życia
10. 11. «zachęcanie rodziców do udziału w wycieczkach szkolnych, «zapraszanie rodziców do udziału w imprezach klasowych i szkolnych 3.Wspomaganie rodziców w wychowaniu dziecka. «przekazywanie rzetelnych informacji o osiągnięciach i problemach uczniów, «organizowanie prelekcji dla rodziców prowadzonych przez specjalistów, «wspieranie rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi. szkolnego, «współdziałają z nauczycielami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i edukacyjnych swoich dzieci, VII. Przygotowanie do właściwego wyboru dalszej drogi edukacyjnej 1. Zapoznanie uczniów ze strukturą szkolnictwa. 2. Wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny «pomoc uczniom w określeniu swoich mocnych stron i zainteresowań «diagnozowanie predyspozycji uczniów. 3. Przygotowanie uczniów do trafnego wyboru dalszego kierunku i poziomu kształcenia. «przekazanie uczniom oferty szkół ponadgimnazjalnych «pomoc uczniom w pogłębianiu wiedzy o interesujących zawodach. «zapraszanie przedstawicieli różnych zawodów, «organizowanie wycieczek do zakładów pracy. «kształtowanie potrzeby konfrontowania oceny swojego stanu zdrowia z wymaganiami konkretnego zawodu «znać swoje mocne strony, «znać drogi prowadzące do zdobycia określonego zawodu, «znać szkoły ponadgimnazjalne oraz warunki przyjęcia do nich «znać istotę zawodu, czynności, warunki pracy, wymagania psychofizyczne, jakie stawia określony zawód, «umieć przygotować dokumenty potrzebne do podjęcia nauki w wybranej szkole. VIII. Poprawa frekwencji uczniów w zajęciach szkolnych «wpajanie zasad odpowiedzialnego traktowania obowiązków szkolnych, «budowanie u ucznia pozytywnej motywacji do chodzenia do szkoły, «współpraca z rodzicami w celu podniesienia frekwencji uczniów w szkole- ustalenie form informowania szkoły o nieobecności dziecka, «wdrażanie procedur w przypadku notorycznego opuszczania zajęć przez uczniów. 9 «znać konsekwencje wagarowania, «widzieć korzyści płynące z regularnego uczęszczania na zajęcia
VII. EWALUACJA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Ewaluacja Programu Wychowawczego będzie dokonywana co trzy lata. Celem ewaluacji będzie sprawdzenie skuteczności działań podejmowanych w ramach realizacji programu. Ewaluacja będzie dokonywana na podstawie obserwacji uczniów, ankiet oraz dokumentacji szkolnej (dzienniki lekcyjne, dzienniki pedagoga i psychologa, dzienniki zajęć pozalekcyjnych, sprawozdania). VIII. TRADYCJE, OBYCZAJE SZKOLNE ORAZ STAŁE UROCZYSTOŚCI. Wykaz uroczystości szkolnych załącznik nr 1 IX. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Program Wychowawczy Szkoły jest realizowany przez wszystkich pracowników szkoły, a także uczniów i ich rodziców. 2. Program Wychowawczy Szkoły został zatwierdzony uchwałą Rady Rodziców w dniu 19 października 2009 r. oraz uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu 21 października 2009r. 3. Program Wychowawczy Szkoły wchodzi w życie z dniem uchwalenia. 10