Szkoła Podstawowa w Starej Wsi Raport z ewaluacji wewnętrznej Działania szkoły na rzecz profilaktyki agresji i przemocy w szkole Rok szkolny 2014/2015 1
Przedmiotem ewaluacji wewnętrznej w Szkole Podstawowej w Starej Wsi w roku szkolnym 2014/2015 były Działania szkoły na rzecz profilaktyki agresji i przemocy w szkole. Celem ewaluacji było zebranie opinii wśród podmiotów szkoły o efektach działań podjętych przez placówkę związanych z bezpieczeństwem uczniów, znajomością i respektowaniem przez nich norm społecznych, jak również działaniami wychowawczymi eliminującymi zagrożenia. Ewaluacji dokonano metodą Profil szkoły. W spotkaniu, które miało miejsce 21 maja 2015r., wzięli udział członkowie Rady Pedagogicznej, reprezentanci pracowników niepedagogicznych szkoły, rodziców i uczniów oraz przedstawiciel instytucji wspomagających - kierownik posterunku policji w Celestynowie pan Paweł Lechnik (jako jedyny przyjął zaproszenie na spotkanie). Badany obszar został podzielony na dziewięć problemów podlegających ocenie przez poszczególne grupy: 1. Szkoła podejmuje działania zmierzające do stworzenia wspólnoty nauczycieli, uczniów i ich rodziców oraz pracowników niepedagogicznych, budując przejrzysty system norm. 2. Działalność społeczności szkolnej sprzyja otwartemu dialogowi pomiędzy pracownikami szkoły, uczniami i rodzicami oraz budowie klimatu bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku. 3. W szkole obowiązują jasno określone normy i procedury działania i współpracy wszystkich zainteresowanych stron w zakresie rozwiązywania konfliktów oraz reagowania wobec przejawów agresji i przemocy. 4. Szkoła regularnie diagnozuje problem przemocy w szkole, a efekty podjętych działań podlegają monitoringowi oraz ewaluacji. 5. Szkoła reaguje na przejawy agresji i przemocy oraz zapewnia odpowiednią pomoc zarówno ofiarom jak i sprawcom. 6. Szkoła organizuje uczniom zajęcia profilaktyczne z zakresu umiejętności psychologicznych i społecznych oraz radzenia sobie z agresją i przemocą. 7. Szkoła włącza rodziców w tworzenie systemu przeciwdziałania agresji i przemocy oraz obejmuje ich działaniami edukacyjnymi. 2
8. Szkoła współpracuje ze środowiskiem pozaszkolnym przy podejmowaniu działań profilaktycznych dotyczących agresji i przemocy. 9. Szkoła promuje wzorce zachowań oparte na poszanowaniu godności każdego człowieka. Przyjęto następujące kryteria: skuteczność, trafność, efektywność, użyteczność, partnerstwo. Zaproponowano stopnie oceny oraz tendencje: stopnie oceny: (++) dobra (+) zła (-) bardzo zła (--) tendencje:, stała, spadkowa. Obecne na spotkaniu osoby zostały poinformowane o wynikach ankiety skierowanej do uczniów na temat ich poczucia bezpieczeństwa w szkole: Bezpieczeństwo w szkole i poza nią, a także ankiety skierowanej do rodziców Samopoczucie i bezpieczeństwo dziecka w szkole. Wszystkie grupy miały wgląd w Plan Pracy Szkoły, Program Wychowawczy i Program Profilaktyki. 3
1. Szkoła podejmuje działania zmierzające do stworzenia wspólnoty nauczycieli, uczniów i ich rodziców oraz pracowników niepedagogicznych, budując przejrzysty system norm. Nauczyciele Uczniowie dobra stała Szkoła organizuje liczne imprezy na terenie szkoły zgodnie z kalendarzem roku szkolnego oraz wyjazdy pozaszkolne; Organizowane są uroczystości klasowe; W szkole istnieje przejrzysty system nagradzania. Szkoła organizuje pikniki, dyskoteki, akademie, zebrania, wycieczki, projekty; Odbywają się zajęcia pozalekcyjne; Nauczyciele we współpracy z uczniami i rodzicami organizują dzień babci i dziadka. W szkole organizowane są imprezy klasowe i ogólnoszkolne, a także zielone szkoły i liczne wycieczki; Szkoła posiada jasno sprecyzowany system norm znany dzieciom i rodzicom z uwzględnieniem każdej klasy i jej specyfiki (pierwsze zebranie). Szkoła wzmacnia pozytywne zachowania uczniów (pochwały, nagrody, oceny); Szkoła posiada regulaminy. 4
2. Działalność społeczności szkolnej sprzyja otwartemu dialogowi pomiędzy pracownikami szkoły, uczniami i rodzicami oraz budowie klimatu bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku. Nauczyciele zła spadkowa Uczniowie dobra stała W trakcie zajęć edukacyjnych i godzin do dyspozycji wychowawcy poruszana jest tematyka bezpieczeństwa i tolerancji; Z inicjatywy szkoły odbywają się prelekcje (m.in. prowadzone przez policjanta), organizowane są konkursy, pedagog szkolny nadzoruje przygotowanie gazetek dotyczących profilaktyki agresji i przemocy. Szkoła organizuje lekcje wychowawcze, na których poruszana jest tematyka agresji i przemocy; zwracają uwagę na niewłaściwe zachowanie uczniów. W szkole istnieje dobry, bieżący przepływ informacji między dyrektorem, rodzicami, radą rodziców i wychowawcami. Szkoła kształtuje postawę tolerancji i szacunku poprzez zajęcia edukacyjne. 5
3. W szkole obowiązują jasno określone normy i procedury działania i współpracy wszystkich zainteresowanych stron w zakresie rozwiązywania konfliktów oraz reagowania wobec przejawów agresji i przemocy. Nauczyciele stała dobra Uczniowie Uczniowie na pierwszej godzinie wychowawczej i rodzice na pierwszym zebraniu zapoznawani są z WSO. Dokument ten udostępniany jest na stronie internetowej szkoły i w bibliotece szkolnej; Nauczyciele na bieżąco rozwiązują zaistniałe problemy ( rozmowy z uczniami, kontakt z rodzicem), w razie potrzeby do mediacji włączają pedagoga i dyrektora szkoły. Szkoła posiada statut i odpowiednie regulaminy opisujące sposób zachowania uczniów. Regulaminy (procedury) dostępne są dla wszystkich na stronie internetowej szkoły; Nauczyciele czynnie dyżurują na przerwach. Nauczyciele reagują na bieżąco na sytuacje nieprzestrzegania norm. 6
4. Szkoła regularnie diagnozuje problem przemocy w szkole, a efekty podjętych działań podlegają monitoringowi oraz ewaluacji. Nauczyciele Uczniowie W szkole przeprowadzana jest ankieta dotycząca bezpieczeństwa wśród uczniów i rodziców, o wynikach której informowana jest Rada Pedagogiczna. Wnioski realizowane są na bieżąco, np. dyżury nauczycieli dostosowane do potrzeb. Szkoła przeprowadza ankiety wśród dzieci i rodziców dotyczące poczucia bezpieczeństwa dzieci w szkole; Organizowane są dyżury nauczycieli i pracowników podczas przerw. Szkoła poprzez ankiety skierowane do rodziców i uczniów bada stopień poczucia bezpieczeństwa dzieci w szkole; Realizowany jest Program Profilaktyki. W szkole przeprowadza się ocenę zachowań uczniów i wprowadza działania naprawcze. 7
5. Szkoła reaguje na przejawy agresji i przemocy oraz zapewnia odpowiednią pomoc zarówno ofiarom jak i sprawcom. Nauczyciele Uczniowie dobra stała Dyżury nauczycielskie mają na celu zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa - na świetlicy, podczas przerw, sprawowana jest również opieka nad uczniami dojeżdżającymi; Wychowawcy stale współpracują z pedagogiem, na godzinach z wychowawcą poruszana jest tematyka związana z przeciwdziałaniem agresji i przemocy, szkoła posiada monitoring. Szkoła posiada monitoring na zewnątrz budynku; Z uczniami łamiącymi normy prowadzone są rozmowy z wychowawcą i dyrektorem szkoły. Konflikty rozwiązywane są na bieżąco; Szkoła posiada monitoring, na przerwach pracownicy szkoły pełnią dyżury; Szkoła współpracuje z policją. Szkoła reaguje na przejawy agresji i przemocy poprzez zwiększone dyżury, monitoring. 8
6. Szkoła organizuje uczniom zajęcia profilaktyczne z zakresu umiejętności psychologicznych i społecznych oraz radzenia sobie z agresją i przemocą. Nauczyciele stała stała Uczniowie dobra stała Plany pracy wychowawcy zawierają tematykę radzenia sobie z agresją i przemocą, a także profilaktykę z zakresu umiejętności psychologicznych i społecznych; Szkoła organizuje zajęcia z przedstawicielami policji i pedagogiem szkolnym. W szkole organizowane są spotkania z policją; Systematycznie organizowane są pogadanki z pedagogiem; Na lekcjach z wychowawcą poruszana jest problematyka przemocy i agresji. Szkoła organizuje spotkania z policją; Na godzinach wychowawczych poruszana jest tematyka przeciwdziałania agresji i przemocy. Szkoła organizuje uczniom w miarę możliwości zajęcia profilaktyczne. 9
7. Szkoła włącza rodziców w tworzenie systemu przeciwdziałania agresji i przemocy oraz obejmuje ich działaniami edukacyjnymi. Nauczyciele stała Uczniowie dobra stała Rodzice zapoznawani są z planem wychowawczym klasy i mają możliwość jego modyfikacji; Rodzice angażują się w organizację imprez i uroczystości klasowych i szkolnych. Uczniowie i rodzice zapoznawani są z dokumentami szkoły, placówka udostępnia je na stronie internetowej; Wychowawcy inicjują na zebraniach dyskusje na temat przeciwdziałania agresji i przemocy. Rodzice są informowani na bieżąco (comiesięczne spotkania) o tym, jak zachowują się ich dzieci w szkole; Rodzice tworząc sekcje porządkowe włączają się w organizację imprez okolicznościowych. Rodzice znają program wychowawczy i mogą wnosić do niego zmiany. 10
8. Szkoła współpracuje ze środowiskiem pozaszkolnym przy podejmowaniu działań profilaktycznych dotyczących agresji i przemocy. Nauczyciele dobra stała stała Uczniowie dobra stała Szkoła współpracuje z GOPS, policją, PCK, TPD. Szkoła współpracuje z GOPS, policją, PCK, TPD, poradnią psychologicznopedagogiczną. Szkoła prowadzi bieżącą współpracę z policją, GOPS i Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz z Zespołem Interdyscyplinarnym (przemoc domowa). Uczniowie włączają się w akcje charytatywne. W miarę potrzeb szkoła nawiązuje współpracę ze środowiskiem pozaszkolnym. 11
9. Szkoła promuje wzorce zachowań oparte na poszanowaniu godności każdego człowieka. Nauczyciele stała stała stała Uczniowie dobra stała Tematyka godzin wychowawczych związana jest z prawami dziecka, ucznia, człowieka; Wobec uczniów wyróżniających się w nauce i zachowaniu stosowane są nagrody, m.in. w postaci pochwały na apelu, eksponowania dyplomów, informacji na ich temat. Szkoła organizuje apele propagujące prawa dziecka, prezentuje gazetki o dobrym wychowaniu. Dzieci znają prawa swoje i swoich kolegów; Uczniowie biorą udział w akcjach charytatywnych, konkursach, spotkaniach związanych z rocznicami historycznymi; Szkoła przyznaje nagrody dla wyróżniających się uczniów na zakończenie roku szkolnego. W szkole zachowania oparte na poszanowaniu godności każdego człowieka są nagradzane. 12
Każda z grup wskazała mocne i słabe strony szkoły. Mocne strony szkoły: Działania nauczycieli, współpraca z rodzicami, pracownikami niepedagogicznymi przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa wśród dzieci. Dyżury pracowników niepedagogicznych; Dobra komunikacja między rodzicem, dzieckiem a nauczycielem; Dbanie o dobre imię szkoły. Szkoła jest bezpieczna wg uczniów i rodziców brak wypadków; Stała współpraca z policją i instytucjami wspomagającymi; Jasny system norm znany rodzicom (zapoznanie na pierwszym zebraniu) i uczniom, dostępny na stronie internetowej. Szkoła nagradza dobre zachowania, a złe każe. Istnieje jasny i przejrzysty system nagród i kar. Słabe strony szkoły: - Brak psychologa w szkole - Nie wszyscy uczniowie przestrzegają zasad dobrego wychowania ( nie używają zwrotów grzecznościowych) oraz uczniowie nie zauważają słabych stron szkoły. 13
Podsumowując, można z całą stanowczością stwierdzić, że działania szkoły na rzecz profilaktyki agresji i przemocy są dobrze oceniane przez wszystkich zainteresowanych: nauczycieli, rodziców, uczniów, pracowników niepedagogicznych i instytucje wspierające, a dzięki partnerstwu wymienionych grup są: skuteczne, trafne, efektywne i użyteczne. WNIOSKI: Analizując argumenty poszczególnych grup biorących udział w dyskusji, sformułowano następujące wnioski: 1. Kontynuować działania, które stanowią mocne strony szkoły; 2. Utrzymać działania na dotychczasowym poziomie; 3. Zorganizować Dzień Życzliwości; 4. Zorganizować przedstawienie profilaktyczne na temat kulturalnego zachowania; 5. Częstsze monitorowanie przez policję ruchu drogowego w obrębie szkoły; 6. Częstsze prelekcje dla uczniów prowadzone przez osoby z zewnątrz; 7. Angażowanie większej liczby rodziców w życie szkoły, organizację imprez; 8. Zamykana szatnia; 9. Monitorowanie łazienki dziewcząt przez nauczycieli dyżurujących. Opracował Zespół do spraw ewaluacji w składzie: Anna Gładysiak-Kalinowska Renata Chmiel-Czop Urszula Frelek Jolanta Kloch Aneta Laskus Katarzyna Łagoda Małgorzata Matejczuk Magdalena Musik Anna Zawadka Dorota Ziółek 14