PROGRAM PROFILAKTYKI w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 w Piotrkowie Trybunalskim Profilaktyka to działanie, które ma na celu zapobieganie pojawieniu się lub rozwojowi niekorzystnego zjawiska. Jest też jednym ze sposobów reagowania na zjawiska społeczne, które oceniane są jako szkodliwe i niepożądane. Ta ocena skłania do traktowania takich zjawisk w kategoriach zagrożeń i podejmowania wysiłków w celu ich eliminacji lub choćby ograniczenia. Profilaktyka jest procesem umożliwiającym ludziom uzyskanie pomocy potrzebnej do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz umożliwiającymi jednostkom osiąganie subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego życia. Profilaktyka w szkole powinna wynikać głównie ze świadomości niepowodzeń w realizacji działań wychowawczych i zagrożeń dla prawidłowego procesu wychowania. Program realizowany jest w poszczególnych klasach w całym okresie kształcenia, a realizacja konkretnych treści dostosowana jest do długości okresu pobytu klasy w szkole. Zakresem poszczególnych działań objęte są zespoły klasowe, jak i indywidualni uczniowie, a także ich rodzice/opiekunowie. Cele ogólne: 1. Minimalizowanie zagrożeń i zaburzeń zachowania poprzez pomoc, wspieranie młodzieży, ich rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu różnego rodzaju problemów osobistych i szkolnych 2. Wzmacnianie postaw i zachowań społecznie pożądanych 3. Wspieranie w dążeniu do rozwoju osobowości i świadomego stosunku do siebie i innych osób 4. Kształtowanie umiejętności efektywnej komunikacji 5. Promowanie trybu życia zapewniającego zdrowie psychiczne i fizyczne oraz bezpieczeństwo w dorastaniu do dorosłego i odpowiedzialnego życia Powyższe cele realizowane są w następujących grupach: I. Profilaktyka uzależnień od środków psychoaktywnych poprzez: lekcje wychowawcze na temat szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków i dopalaczy, realizowanie programów o tematyce uzależnień propagowanie zdrowego stylu życia, czynienie środowiska szkolnego przyjaznym (zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w relacjach międzyludzkich i możliwości uzyskania wsparcia emocjonalnego), otwartą komunikację i istnienie klarownych, obowiązujących wszystkich zasad postępowania, kształtowanie umiejętności asertywnych, aktywizowanie uczniów do udziału w rożnego rodzaju imprezach, kołach zainteresowań, modelowanie poprzez dawanie przykładu, pedagogizacja rodziców,
jasne określenie w statucie oraz w wymaganiach wychowawczych systemu kar i nagród, zapoznanie rodziców ze statutem szkolnym i wymaganiami wychowawczymi (zwłaszcza z regulaminem wycieczek i imprez szkolnych). II. Zapobieganie agresji i przemocy poprzez: propagowanie pozytywnych wzorców zachowań, spotkania z pracownikami policji w zakresie rozwiązywania problemów związanych z agresja i przemocą, lekcje wychowawcze na temat istoty agresji, różnych jej rodzajów i przyczyn, poszanowania mienia społecznego, właściwego zachowania się w miejscach publicznych, m.in. na dworcach, w pociągach, napiętnowanie zjawiska przemocy i agresji, pedagogizacja rodziców na temat granic osobistych człowieka. III. Rozwiązywanie konfliktów poprzez: zajęcia integracyjne dla klas I, kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów, umiejętności poprawnej komunikacji i mediacji, rozwijanie umiejętności asertywnego zachowania się, zajęcia antystresowe, zmniejszenie stresu przed maturą, tworzenie przez wychowawców przyjaznej atmosfery w klasie, zapoznanie uczniów klas kończących szkołę z problematyką matur (zachowanie podczas egzaminów ustnych). IV. Organizowanie czasu wolnego poprzez: aktywizowanie uczniów do udziału w wolontariacie i innych akcjach humanitarnych, zachęcanie uczniów do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, aktywizacja uczniów do uczestnictwa w życiu kulturalnym poprzez wyjścia do kina, muzeum, BWA, sali widowiskowej na spektakle teatralne, wycieczki V. Działania prozdrowotne poprzez: dbałość o zdrowie psychiczne uczniów, propagowanie idei krwiodawstwa, propagowanie zdrowego stylu życia, realizację programów profilaktycznych, pedagogizacja rodziców na temat znaczenia modelowania w procesie wychowawczym, uwrażliwienie na problem depresji, dużej częstotliwości czynów autoagresywnych, tworzenie przez dyrekcję szkoły, wychowawców, innych nauczycieli, pedagoga szkolnego, pracowników administracji przyjaznej atmosfery w szkole.
VI. Zapobieganie problemom z nauką poprzez: podniesienie efektywności nauki własnej uczniów (planowanie nauki, techniki pracy umysłowej) wzmacnianie adekwatnej samooceny i poczucia własnej wartości tworzenie przez nauczycieli przyjaznej atmosfery opartej na zdrowej rywalizacji nauka jak dopiąć swego, czyli jak wyznaczać i osiągać swoje cele budowanie w uczniach potrzeby osiągnięć i rozwoju indywidualnych talentów i zdolności VII. Bezpieczeństwo młodzieży poprzez: zamykanie wejść do szkoły, dyżury nauczycieli, ocenianie stanu bezpieczeństwa w szkole, pedagogizacja rodziców na temat ryzykownych zachowań młodzieży. VIII. Przeciwdziałanie wagarom poprzez: wzmacnianie zainteresowania nauką szkolną i systematycznym uczestnictwem w zajęciach lekcyjnych (kontrola frekwencji na zajęciach, ustalanie przyczyn nieobecności ucznia w szkole), starania o atrakcyjność dydaktyczną lekcji: stosowanie aktywnych metod pracy, pasja i zaangażowanie uczących, systematyczne, rytmiczne ocenianie osiągnięć ucznia, diagnozowanie indywidualnych możliwości i uzdolnień uczniów, indywidualizacja pracy na zajęciach, zapoznanie uczniów i rodziców z WSO, Statutem Szkoły, stały monitoring uczniów zagrożonych wagarami, profilaktykę wagarów we współpracy z rodzicami, zakładami pracy, kuratorami sądowymi. Formy realizacji: Lekcje wychowawczo-tematyczne, rozmowy indywidualne, warsztaty, programy profilaktyczne, zebrania klasowe, imprezy ogólnoszkolne i środowiskowe, przedstawienia, ulotki, programy wychowawcze klas, prelekcje, pogadanki dla uczniów i rodziców, pomoc innych instytucji specjalistycznych i edukacyjnych, zasoby biblioteki (scenariusze zajęć, ulotki informacyjne, filmy VHS itp.), spotkanie edukacyjno - profilaktyczne, codzienne reagowanie stosowne do sytuacji. Stosowane metody i narzędzia: - obserwacja, - ankieta, - dyskusja, - burza mózgów, - wywiad, - rozmowa, - modelowanie postaw poprzez osobisty wpływ, - film, spektakl, - mini wykład,
- praca w grupach, - konkursy, - wycieczki, - zawody i rozgrywki sportowe. W miarę potrzeb wprowadzane są inne metody i narzędzia adekwatne do specyfiki zagadnienia. Odpowiedzialni za realizację programu: dyrekcja szkoły, wychowawcy klas, pedagog szkolny, nauczyciele, bibliotekarze, pielęgniarka szkolna, Samorząd Uczniowski. Instytucje wspomagające realizację programu: - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie i Gminne Ośrodki Pomocy Rodzinie, - Komenda Policji, Straż Miejska, - Sąd Rejonowy, Wydział Spraw Rodzinnych i Nieletnich, kuratorzy sądowi, - Poradnia Zdrowia Psychicznego, - Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, - Centrum Edukacji Pracy OHP, - Urząd Miasta Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Każdego roku ustalany jest szczegółowy harmonogram działań profilaktycznych, z uwzględnieniem problematyki, form realizacji, terminów realizacji oraz osób odpowiedzialnych. Przewidywane efekty: 1. Mniejszy wskaźnik agresji i przemocy wśród uczniów 2. Lepsze relacje między uczniami nauczycielami rodzicami 3. Ograniczenie zjawiska palenia papierosów, używania alkoholu i eksperymentowania ze środkami psychoaktywnymi 4. Wyrobienie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami problemowymi i konfliktowymi w szkole i w domu 5. Wyrobienie postaw społecznie pożądanych nastawionych na współdziałanie i drugiego człowieka 6. Dostrzeżenie walorów zdrowego stylu życia 7. Udoskonalenie wiedzy i umiejętności nauczycieli w zakresie stosowania różnorodnych form pomocy 8. Zwiększenie ilości uczniów i rodziców korzystających ze wsparcia instytucji profesjonalnych w przypadku zaistniałych problemów 9. Wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych i podejmowania odpowiedzialnych decyzji z punktu widzenia wyboru przyszłej drogi życiowej, prawa oraz zdrowia fizycznego i psychicznego a także bezpieczeństwa osobistego
10. Zwiększenie współpracy z rodzicami 11. Poprawa frekwencji uczniów Ewaluacja programu: 1. Ankiety na temat agresji, przemocy, uzależnień i bezpieczeństwa 2. Rozmowy z nauczycielami i rodzicami 3. Semestralne analizy sytuacji wychowawczej 4. Obserwacja zachowań 5. Analiza dokumentów Sporządziła: mgr Ewa Frańczak pedagog szkolny