SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM NR 44 IM. GEN. MARIUSZA ZARUSKIEGO W POZNANIU A. PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA- adresowana do nauczycieli, uczniów i rodziców. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEO Tematyka Formy działao i dowody realizacji Odbiorcy Osoby odpowiedzialne Termin Szkolenia nauczycieli: RÓŻNE OBLICZA AGRESJI, PROFILAKTYKA, KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA, Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole Szkolenie dot. pracy z uczniem z DYSFUNKCJAMI Szkolenie dot. ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW BEZ PRZEMOCY, ABSENCJI I NIEPOWODZEO SZKOLNYCH Wykład, warsztaty, szkolenia, rada szkoleniowa Diagnoza: ankiety, wywiad wychowawczy, pedagogiczny. Protokoły Rady Pedagogicznej. Nauczyciele. dyrekcja, pedagog, Cały rok szkolny w miarę potrzeb. Realizacja programu profilaktyki uzależnieo: 1. Program profilaktyki antynikotynowej: a) Jestem odpowiedzialny za swoje zdrowie. Jak wpływa palenie papierosów na zdrowie człowieka? b) Wybieram zdrowie. Jak nie dad się złym nałogom? Warsztaty, pokaz filmu, gry i dwiczenia, gazetki realizowane w ramach godzin wychowawczych. Oddziały I-III. pedagog, nauczyciel biologii kl. I wychowawcy Cały rok szkolny 2. Program profilaktyki antynarkotykowej: a) Wpływ środków uzależniających na życie i zdrowie młodego człowieka; b) Umiej powiedzied NIE. Bądź asertywny. Wykłady, warsztaty, prezentacje. Przedstawienia, filmy. Wpisy w dziennikach Oddziały I-III, Nauczyciele. wychowawcy, nauczyciele, pedagog, Cały rok szkolny 3. Wpływ współczesnych mediów ( w tym: komputera, mp3, telewizji) na funkcjonowanie organizmu człowieka: a) Uzależnienie od gier komputerowych i telewizji, innych mediów; b) Wpływ uzależnieo na rozwój psychofizyczny; c) Zagrożenia wynikające z użytkowania Internetu. d) Zajęcia i ew. udział w konkursie: Bezpieczny Internet Cykle zajęd organizowane w ramach godzin wychowawczych, oraz poszczególnych przedmiotów Oddziały I-III. wychowawcy, nauczyciele prowadzący zajęcia z wykorzystaniem mediów, nauczyciel informatyki, nauczyciel biblioteki, Cały rok szkolny. 1
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEO CD. Tematyka Formy realizacji i dowody Odbiorcy Osoby odpowiedzialne Termin 4. Program profilaktyki antyalkoholowej: a) Wpływ alkoholu na zdrowie człowieka b) Etapy podejmowania decyzji c) Skutki nadużywania alkoholu d) Zdrowe i dobre życie. Pogadanki, wykłady, warsztaty. Scenki rodzajowe w wykonaniu młodzieży. Wpisy w dziennikach Oddziały I-III. Przygotowują oddziały II Wychowawcy, nauczyciele biologii i chemii, pielęgniarka szkolna, pedagog, 5. Gimnazjum strefa wolna od narkotyków i przemocykontynuacja programu z lat ubiegłych. a) Zagrożenia to nie ściema - uświadomienie uczniom realnych zagrożeo ze strony grup negatywnych, psychomanipulacyjnych itd. b) Zadbaj o swoje bezpieczeostwo inf. o konsekwencjach prawnych- odpowiedzialnośd prawna nieletnich, telefonach, instytucjach pomocowych, 6. Jak byd asertywnym? Prawa człowieka a) Jak egzekwowad swoje prawa, nie naruszając praw drugiego człowieka? b) Jak czud się dobrze wśród rówieśników i nie ulegad negatywnym wpływom? c) Żyję wśród innych. d) Jak słuchad i byd słuchanym? Wykład, lekcje wychowawcze, rozmowy profilaktyczne, wychowawcy, pedagog przy współpracy Komisariatu Poznao Wilda, Referat Prewencji Kryminalnej, Nieletnich i Patologii, Szkolnego Patrolu Straży Miejskiej Wpisy w dziennikach, tematy godz. wych. Warsztaty integracyjne i problemowe ( programy SAPER, MYŚLĘ-NIE, MÓWIĘ-NIE, JESTEM ODPOWIEDZIALNY ZA SWOJE ZDROWIE I ŻYCIE ) Nauczyciele, uczniowie, Oddziały I Oddziały II-III Pedagog, wychowawcy Pedagog szkolny. Pedagog, Szkolny II semestr 2009/2010 Wrzesieo Cały rok 7. Profilaktyka absencji uczniowskiej a) Analiza problemu absencji. b) Jak radzid sobie z negatywnymi wpływami c) Jak poradzid sobie z wyuczoną bezradnością d) Motywowanie uczniów od systematycznej pracy Warsztaty profilaktyczne Zajęcia grupowe Organizowanie współpracy uczniowskiej Wychowawcy klas. Oddziały I-III Pedagog Wychowawcy Wychowawcy Cały rok 2
PROMOWANIE POŻĄDANYCH ZACHOWAO Tematyka Formy realizacji i dowody Odbiorcy 1. Budowanie klimatu zaufania i bezpieczeostwa w szkole a) Wdrażanie w działaniach KODEKSU SZKOŁY PRZYJAZNEJ UCZNIOM I RODZICOM Warsztaty, dwiczenia, gry, zajęcia integracyjne, IMPREZY I WYDARZENIA OGÓLNOSZKOLNE Wpisy w dziennikach, karty wycieczek. Oddziały I-III Osoby odpowiedzialne Wychowawcy, pedagog, nauczyciele. Termin 2. Wzmacnianie pozytywnego obrazu własnej osoby. a) Labirynt podejmowania decyzji b) Moje zdanie, kto ma na mnie wpływ c) Moje mocne strony d) Dbaj o siebie, dbaj o przyjaźo 3. Organizacja i udział w akcjach charytatywnych pomagaj innym i korzystaj z pomocy a) Akcja Zostao św. Mikołajem b) Zbiórka surowców wtórnych (np. plast. nakrętek) 4. Bezpiecznie w szkole i poza szkołą zapoznawanie uczniów z aktualną ofertą zajęd pozalekcyjnych w szkole i poza nią 5. Dbaj o siebie, żyj aktywnie, zdrowo i bezpiecznie - nie bój się mówid o swoich problemach osobom zaufanym Kontynuacja współpracy z w działaniach profilaktycznych 6. Jak radzid sobie z własną i cudzą agresją? a) Poznaj siebie, rozwijaj się, szukaj prawdziwych wartości b) Naucz się radzid sobie ze stresem (czy stres jest potrzebny?) Warsztaty, udział w konkursach i zawodach sportowych, IMPREZY I WYDARZENIA OGÓLNOSZKOLNE Zbiórka słodyczy, żywności i art. szkolnych, niektórych surowców wtórnych. Sprawozdanie z akcji. Warsztaty, wycieczki, udział w zajęciach sportowych, kołach zainteresowao, wydarzeniach w środowisku lokalnym Wpisy w dziennikach, karty wycieczek. Warsztaty, zajęcia z wychowawcami programy SAPER, MYŚLĘ-NIE, MÓWIĘ-NIE, PRZESTRZEGASZ PRAWA JESTEŚ O.K.), pogadanki profilaktyczne, drama, Oddziały I-III. Społecznośd uczniowska. Oddziały I-III Pedagog, Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów. Wychowawcy klas isamorząd i społecznośd szkolna Dyrektor, wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów Grudzieo Oddziały I-III. Wychowawcy, pedagog, 3
7. Integrowanie uczniów wokół wspólnych zainteresowao: a) Poznaj swoje zainteresowania b) Bądź kreatywny, c) Dąż do celu PROMOWANIE POŻĄDANYCH ZACHOWAO CD. Tematyka Formy realizacji i dowody Odbiorcy Zajęcia pozalekcyjne: koncerty, wycieczki, spektakle, spotkania z ciekawymi ludźmi, międzyklasowe i międzyszkolne zawody sportowe, dyskoteki klasowe i szkolne, koła zainteresowao, AKADEMIA FILMOWA. Wszyscy chętni. Osoby odpowiedzialne Opiekunowie kół zainteresowao, nauczyciele, wychowawcy Termin 8. Organizowanie czasu wolnego - zajęcia wykraczające poza obszar działalności kół zainteresowao. 9. Udział w akcjach ogólnoświatowych i ogólnopolskich. 10. Kultywowanie tradycji szkolnych i świąt klasowych. Wpisy w dziennikach i innych dokumentach szkolnych karty wycieczek Wyjścia do teatru, kina, na koncerty, wycieczki, rajdy klasowe, zielone szkoły Wpisy w dziennikach karty wycieczek Udział w akcji Sprzątanie Świata. Forma udziału ustalana przez wychowawców klas. Dzieo Patrona. Sprawozdanie. Zapisy w dziennikach i innych dokumentach szkolnych Wigilie klasowe. Chętni. Wychowawcy Oddziały I, II, III. Wychowawcy. Wrzesieo. Wszyscy uczniowie. Wychowawcy nauczyciele, Samorząd Uczniowski. Wszyscy uczniowie. Wychowawcy. Maj Wrzesieo Grudzieo. Walentynki- imprezy klasowe, gazetki, dyskoteka itp. Sprawozdanie. Dzieo Ziemi. Forma ustalana przez wychowawców klas. Chętni uczniowie. Wychowawcy, Samorząd uczniowski Chętni uczniowie. Nauczyciel biologii, geografii Luty. Marzec 11. Co mogę zrobid, aby młodsi koledzy w szkole czuli się bezpieczniej? a) Przestrzegam regulaminu szkolnego b) podejmuję odpowiedzialne decyzje c) dokonuję mądrych wyborów d) przestrzegam zasad prawa Sprawozdanie. Zapisy w dziennikach Pogadanki, prezentacje, dyskusje, Oddziały III, II, I Wychowawcy., pedagog wywiady, praca w grupach. Przeprowadzenie ankiety diagnozującej poczucie bezpieczeostwa uczniów w szkole i poza nią. Wpisy w dziennikach, kwestionariusz ankiety, opracowane wyniki ankiet 4
PROMOWANIE POŻĄDANYCH ZACHOWAO CD. Tematyka Formy realizacji i dowody Poziom nauczania 12. Racjonalne i zdrowe odżywianie się. Lekcje biologii, lekcje wychowawcze dotyczące prawidłowego żywienia; praca uczniów, metoda projektu. Wychowanie do życia w rodzinie. 13. Funkcjonowanie uczniów w okresie gryp i zachorowao Akcja informacyjna dotycząca profilaktyki i zachowao prozdrowotnych. Oddziały I Oddziały I-III Uczniowie, Osoby odpowiedzialne Nauczyciele biologii, chemii Nauczyciel WDŻWR Wychowawcy, pedagog. Termin I semestr. II semestr październik, listopad, luty, marzec 14. Anoreksja i bulimia. Tanoreksja. Inne współczesne zagrożenia. -przyczyny, skutki zdrowotne i ich leczenie. 15. Aktywnośd fizyczna jako niezbędny warunek życia współczesnego człowieka. 16. Złośd i agresja,brak zahamowao współczesnym zagrożeniem 17. Czy stres jest potrzebny? Sposoby radzenia sobie ze stresem przedegzaminacyjnym 18. Ochrona zdrowia. a) Skóra- ważny organ b) Racjonalne i zdrowe odżywianie się 19. Niepełnosprawnośd nie musi ograniczad: a) Inny nie znaczy gorszy, pierwszy krok do wolontariatu b) Jak można pomóc osobie niepełnosprawnej? Pogadanka, pokaz filmu. Wychowanie do życia w rodzinie. Lekcje wychowawcze. Lekcje W-F, zajęcia sportowe pozalekcyjne Pogadanka, trening relaksacyjny. Na zajęciach Przygotowanie do Życia w Rodzinie Spotkanie z kosmetyczką, dietetykiem, pielęgniarką godz. wych., godz. doradztwa edukacyjnego Warsztaty. 20. Obchody Światowego Dnia Walki z AIDS. Udział w konkursie szkolnym Wychowanie do życia w rodzinie. Sprawozdanie. 21. Szkolny Klub Sportowy preferowanie aktywnego wypoczynku. 22. Bezpieczna pomoc innym, bezpieczny w trakcie udzielania pomocy Zajęcia sportowe. Konkurs wiedzy o pierwszej pomocy przedmedycznej Sprawozdanie, wpisy w dziennikach Oddziały III. Wszyscy uczniowie. Wszyscy uczniowie. Oddziały III Chętni uczniowie. Oddziały I, II, III. Chętni uczniowie. Chętni uczniowie. Nauczyciele biologii, wychowawcy, pedagog szkolny, Nauczyciele wychowania fizycznego, wychowawcy Wychowawcy, pedagog, szkolny Wychowawcy, pielęgniarka, pedagog Nauczyciele wszystkich przedmiotów Nauczyciel biologii, wychowawcy,pielęgniarka szkolna. Nauczyciele W-F Wychowawcy, nauczyciele biologii, wychowania fizycznego, edukacji dla bezpieczeostwa. I semestr. Marzec - kwiecieo II semestr. I semestr. Cały rok II semestr. 5
Tematyka WSPÓŁPRACA Z RODZINĄ I ŚRODOWISKIEM LOKALNYM Formy realizacji i dowody 1. Uczniowie - dzieci nasza wspólna troska. Spotkania Rady Rodziców i ich aktywny udział w życiu szkoły. Spotkania w klasach przy kawie i herbacie. Rozgrywki sportowe. Udział rodziców w uroczystościach, wycieczkach szkolnych. Poziom Osoby Termin nauczania odpowiedzialne Chętni rodzice Wychowawcy. Karty wycieczek, wpisy w dziennikach. 2. Pedagogizacja rodziców Wykłady, pogadanki spotkania z pedagogiem, zaproszonymi specjalistami Wpisy na stronie internetowej, artykuły w informatorze szkolnym Chętni rodzice. Dyrektor, pedagog Protokoły, wpisy w dziennikach. 6
B. PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA ADRESOWANA JEST DO GRUP PODWYŻSZONEGO RYZYKA, DO UCZNIÓW, U KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ LICZNE, POWAŻNE PROBLEMY OSOBISTE, RODZINNE, SZKOLNE. JEJ CELEM JEST UMOŻLIWIENIE WYCOFANIA SIĘ Z RYZYKOWNYCH ZACHOWAO, GDY NIEZBĘDNA JEST GŁĘBSZA INTERWENCJA POPRZEDZONA SPECJALISTYCZNĄ DIAGNOZĄ DOWODEM REALIZACJI POWYŻSZYCH DZIAŁAO SĄ ZAPISY W DZIENNIKACH: PEDAGOGA, NOTATKI SŁUŻBOWE DYREKTORA I WYCHOWAWCÓW. RODZAJ DZIAŁAO I SPOSOBY ICH REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE TERMIN REALIZACJI 1. Kierowanie młodzieży zagrożonej na odpowiednio dobrane zajęcia w Świetlicach Socjoterapeutycznych, Ośrodkach Wspierania Rozwoju Dzieci i Młodzieży, OHP 2. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną nr6, MOPR Wilda pracownicy socjalni, lekarzami Ośrodka Zdrowia przy ul. Opolskiej wychowawcy oddziałów, pedagog, psycholog szkolny Pedagog, wychowawcy Wrzesieo, natychmiast w zależności od pojawiających się problemów I i II semestr 3. Pomoc uczniom mającym problemy w nauce zajęcia korekcyjno-kompensacyjne. Pedagog, nauczyciele W zależności od potrzeb 4. Udział młodzieży z rodzin z ryzykiem zagrożeo w obozach socjoterapeutycznych organizowanych przez OHP, Caritas, MOPR Wilda 5. Wyznaczanie uczniom z grupy zagrożonej niedostosowaniem społecznym funkcji i zadao oraz włączanie ich w działania podejmowane w oddziałach (gazetki, przygotowanie imprez klasowych) i na terenie szkoły. 6. Współpraca z zawodowymi kuratorami sądowymi i kuratorami społecznymi działającym przy Sądzie Rejonowym VI Wydział Rodzinny i Nieletnich, Poznao Nowe Miasto i Wilda. 7. Współpraca z Patrolem Szkolnym Straży Miejskiej, Referatem Prewencji kryminalnej Nieletnich i Patologii Komisariatu Policji Poznao - Wilda Pedagog, wychowawcy oddziałów Wychowawcy oddziałów, Samorząd Uczniowski i opiekun SU Wychowawca oddziału, pedagog, dyrektor. Pedagog,, wychowawca oddziału, dyrektor. Maj, czerwiec I i II semestr W zależności od potrzeb W zależności od potrzeb 7
C. PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA ADRESOWANA JEST DO UCZNIÓW Z GRUP WYSOKIEGO RYZYKA (UZALEŻNIONYCH), KTÓRZY PONOSZĄ JUŻ POWAŻNE KONSEKWENCJE SWOICH ZACHOWAŃ. JEJ CELEM JEST OGRANICZENIE GŁĘBOKOŚCI I CZASU TRWANIA ZABURZEŃ. PODEJMOWANE DZIAŁANIA (ODTRUCIE, LECZENIE ODWYKOWE, PSYCHOTERAPIA, RESOCJALIZACJA) ORGANIZOWANE SĄ JUŻ NIE PRZEZ SZKOŁĘ, LECZ INSTYTUCJE NALEŻĄCE DO INNYCH RESORTÓW (GŁÓWNIE ZDROWIA). Ponieważ w wyniku wywiadów wśród rodziców, pielęgniarki szkolnej i współpracy z takimi instytucjami jak: MOPR, Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne, Specjaliści ds. Nieletnich Policji - w naszej szkole nie stwierdzono występowania problemu głębokiego uzależnienia od środków psychoaktywnych, czy alkoholu proponowany plan jest programem awaryjnym na wypadek pojawienia się w/w problemu w czasie roku szkolnego. RODZAJ DZIAŁAŃ I SPOSOBY ICH REALIZACJI 1. Zebranie i aktualizacja informacji o instytucjach wspierających szkołę, ośrodkach prowadzących leczenie z uzależnieo; pomoc w skierowaniu ucznia uzależnionego/zagrożonego do odpowiedniego ośrodka, odpowiedniego specjalisty 2. Stała współpraca z rodzicami i właściwą poradnią psychologiczno- pedagogiczną, lekarzem specjalistą. 3. Uwzględnienie po powrocie ucznia jego możliwości psychicznych- indywidualny program nauczania. Wdrożenie ucznia do społeczności szkolnej, po powrocie z OHP. 4. Przybliżenie istniejącego problemu grupie rówieśniczej (klasie), w której osoba leczona ma funkcjonowad. Spotkanie z przedstawicielem np. MONARU. OSOBA ODPOWIEDZIALNA Pedagog, dyrektor Pedagog, wychowawcy Wszyscy nauczyciele, pedagog Pedagog, wychowawca 8