PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 12 IM. B. MALINOWSKIEGO W TCZEWIE REALIZOWANY W ROKU SZKOLNYM 2013-2014 1
Szkolny Program Profilaktyki powstał jako modyfikacja poprzedniego programu obowiązującego w Szkole Podstawowej nr 12 w Tczewie. W programie zawarte są doświadczenia i wnioski wyciągnięte z dotychczasowej pracy szkoły. WSTĘP Profilaktyka szkolna jest procesem wspierającym rozwój i ochronę młodego człowieka. Ma na celu zapobieganie i reagowanie na pojawiające się zagrożenia wpływające destrukcyjnie na rozwój dziecka. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Nieodzownym elementem działań profilaktyki jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych oraz umiejętności wyrażania swoich potrzeb, emocji, uczuć, i opinii. Działania profilaktyczne szkoły wspierają harmonijny rozwój osobowości dziecka, zdrowy styl życia i szeroko pojęte bezpieczeństwo. I IDENTYFIKACJA PROBLEMU Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2013-2014 został stworzony zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. W oparciu o doświadczenia z lat ubiegłych, obserwację środowiska szkolnego, diagnozę sytuacji problemowych występujących w szkole, kontaktów z uczniami, rodzicami i nauczycielami w bieżącym roku szkolnym należy położyć większy nacisk na aktywne i mądre spędzanie wolnego czasu, propagowanie zdrowego stylu życia, eliminowanie agresji oraz przemocy fizycznej i słownej wśród społeczności uczniowskiej. 2
Zauważa się, że w środowisku szkolnym występują następujące problemy: Agresja i przemoc oraz brak respektowania norm społecznych / drobne bójki, zaczepki itp./. Zwiększenie ilości uczniów z trudnościami edukacyjnymi, mała motywacja do nauki. Trudności materialne rodzin, brak środków finansowych na zapewnienie podstawowych potrzeb dzieci. Niska kultura języka w szkole. Sieroctwo migracyjne oraz problemy związane z adaptacją po powrocie z zagranicy. Przystosowanie najmłodszych dzieci do środowiska szkolnego. Brak umiejętności społecznych, konsekwencją nieumiejętnego zorganizowania wolnego czasu. Brak umiejętności i świadomości rodziców dotyczących zagrożeń korzystania z mediów /TV, Internet, komputer/. Niepełna umiejętność udzielania pierwszej pomocy. II OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE Treści zawarte w programie są zgodne z nową podstawą programową, Statutem Szkoły, wynikają ze Szkolnego Programu Wychowawczego i zostały opracowane na podstawie obowiązujących aktów prawnych. ) ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009r. NR4, poz. 17 ci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( tekst jednolity Dz. U. z 2002r.Nr 147, poz. 1231; Dz. U z 2007r. Nr 70, poz. 473) z 2006r. Nr 7 poz. 47 i 48 ; Dz. U. z 2006r Nr 66 poz.469; Nr 120 po. 826 U. 3
późniejszymi zmianami) 55 z późniejszymi zmianami) nie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10, poz. wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26 z 2003r., poz.226 ) - pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003.nr5,poz46) Udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11 poz. 114).- 3 - strów z dnia 22 marca 2011.r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016(Dz. U. z 2011.r.Nr78, poz. 428) w sprawie sposobu realizacji środków towarzyszących służących zapewnieniu skutecznego wykonania programu Owoce w szkole (Dz. U. z 2011.r.Nr 103, poz.594) W roku szkolnym 2013/2014 jednym z priorytetów wynikającym z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016, jest promowanie zdrowego stylu życia i szeroko pojętego bezpieczeństwa uczniów. III CELE PROGRAMU 1. To szeroko pojęta ochrona dziecka ucznia przed agresją, uzależnieniem, złymi nawykami żywieniowymi, które hamują bądź zakłócają jego prawidłowy rozwój. 2. Zapobieganie patologiom tj. agresji, przemocy i cyberprzemocy. 3. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu, przeciwdziałanie uzależnieniom. 4. Poprawa komunikacji w relacjach: nauczyciel uczeń, dziecko rodzic, uczeń uczeń, nauczyciel rodzic. 5. Wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez czynny udział rodziców w życiu szkoły. 4
6. Wzbogacanie środowiska zaspakajającego potrzeby emocjonalne najmłodszych dzieci w szkole. 7. Rozwijanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. 8. Kształtowanie kultury osobistej. 9. Nauka skutecznego komunikowania się i zachowań asertywnych. IV PRZEWIDYWANE EFEKTY 1. Radzenie sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami. 2. Efektywna współpraca z instytucjami profesjonalnie zajmującymi się problematyką profilaktyki wychowania. 3. Wzbogacanie przedsięwzięć profilaktycznych o treści, które odpowiadają na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie i środowisku. 4. Pogłębianie przez nauczycieli wiedzy i umiejętności z zakresu profilaktyki. 5. Poszerzenie zbiorów bibliotecznych o materiały z zakresu profilaktyki. 6. Zmniejszanie ilość zachowań agresywnych wśród uczniów. 7. Wzmacnianie poczucia własnej wartości, tożsamości, tolerancji dla odmienności /otyłość, niepełnosprawność, dysleksja, niedostosowanie społeczne, sieroctwo migracyjne/ i odpowiedzialności za własne zachowanie. 8. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach zagrożenia oraz doskonalenie technik asertywnych. 9. Podejmowanie nauki w warunkach sprzyjających najmłodszym uczniom i ich potrzebom. 10. Nabywanie umiejętności aktywnego, pożytecznego i twórczego spędzania wolnego czasu. 11. Przekazywanie uczniom wiedzy i umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy przez przeszkolonych nauczycieli. 5
V ADRESACI PROGRAMU. Szkolny Program Profilaktyki w naszej szkole kierowany jest do uczniów, nauczycieli i rodziców. W ramach programu profilaktyki szkolnej w roku szkolnym 2013-2014 realizowane będą programy : -program MEN WYPRAWKA SZKOLNA -miejski program prewencyjno- profilaktyczny STOP PRZEMOCY -program OWOCE W SZKOLE -program SZKLANKA MLEKA DLA KAŻDEGO -program profilaktyczny MIĘDZY NAMI KOBIETKAMI -program,,ratujmy I UCZMY RATOWAĆ -programy profilaktyczne,,moc BAZERA,,,KLUB BEZPIECZNEGO PUCHATKA,,,RADOSNY UŚMIECH, RADOSNA PRZYSZŁOŚC, - program profilaktyczny,,spójrz INACZEJ VI DZIAŁY PROGRAMU 1. Profilaktyka uzależnień. 2. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. 3. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. 4. Eliminowanie przejawów agresji, przemocy w szkole i cyberprzemocy. 5. Promowanie zdrowego stylu życia i ciekawych sposobów spędzania wolnego czasu. 6. Współpraca rodzicami oraz z instytucjami organizacjami zajmującymi się profilaktyką. 7. Udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej. 6
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni I Profilaktyka uzależnień. 1. Dostarczanie wiedzy o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków. Realizacja programów profilaktycznych:,,spójrz inaczej Udział w konkursach profilaktycznych Przedstawienia teatralne Lekcje przestrogi., pedagodzy 2. Kształtowanie postawy asertywności - uczenie umiejętności konstruktywnego odmawiania. Obchody Światowego dnia bez papierosa (gazetki, plakaty, pogadanki). VI.2014r. pielęgniarka 3. Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z komputera. Informowanie o realnych konsekwencjach wynikających z niewłaściwego korzystania z komputera i telewizji. 4. Dostępność do różnych form pomocy - zwiększenie świadomości o miejscach i formach pomocy. Eksponowanie gazetek tematycznych poruszających problemy uzależnień. Kontakt z placówkami niosącymi pomoc. Tydzień profilaktyki - prelekcje dla rodziców - zajęcia lekcyjne na temat uzależnień - konkurs plastyczny dot. uzależnień - spektakle profilaktyczne - lekcje profilaktyczne z terapeutą z punktu konsultacyjnego,,okno - realizacja pr. profilaktycznych,,moc Bazera. XI.2013r. n-l plastyki, pedagodzy, psycholog pedagog dyrekcja pedagog, psycholog 7
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni II Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. 1. Dostarczanie uczniom pozytywnych wzmocnień poprzez ich docenianie i podkreślanie mocnych stron. 2. Dostarczanie informacji o przyczynach niepowodzeń szkolnych. Wzmacnianie pozytywnej motywacji dziecka do nauki i poczucia własnej wartości. Zajęcia edukacyjno - terapeutyczne. Propagowanie wiedzy na temat problemów wychowawczych w ramach spotkań z rodzicami., pedagog pedagodzy, terapeuci Udział w akcjach i programach Polskiego Towarzystwa Dysleksji: - Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji, - społeczny program Czytamy Razem, - akcja Dzieci czytają dzieciom, - zajęcia Metodą Dobrego Startu terapeuci wolontariusze uczniowie, W. Oderska Kontynuowanie Szkolnego Systemu Pomocy i Profilaktyki Psychologiczno Pedagogicznej dla uczniów z dysleksją. - zaj. dla uczniów z trudnościami w nauce czytania i pisania, - zaj. rozwijające umiejętności matematyczne, - zaj. logopedyczne, - gimnastyka korekcyjna, -zaj. Metodą Dobrego Startu, 8 terapeuci, pedagodzy,,, terapeuci
- zaj. muzykoterapii, - zaj. dla uczniów szczególnie uzdolnionych z uwzględnieniem nauk matematyczni-przyrodniczych oraz uczniów uzdolnionych plastycznie. 3. Zapoznanie z symptomami trudności w uczeniu się i sposobami ich przezwyciężania. 4. Propagowanie wiedzy o specjalnych potrzebach edukacyjnych: szkoleniowe Rady Pedagogiczne spotkania z rodzicami. 5. Budzenie wzajemnego zaufania, integracja z zespołem klasowym. Systematyczne uczestnictwo w zajęciach wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, rewalidacyjnych. Kierowanie do PPP i lekarzy specjalistów. Umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami. Troska o rozwój intelektualny uczniów. Kierowanie uczniów na różne formy pomocy., specjaliści szkoły 6. Tworzenie Indywidualnych Programów Terapeutycznych dla uczniów, posiadającymi orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego Dostosowane metod i form pracy do możliwości i potrzeb uczniów na podstawie opinii i orzeczeń PPP., specjaliści 9
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni III Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. 1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami. 2. Wzmacnianie poczucia przynależności do grupy klasowej. Pogadanki, dyskusje na godzinach do dyspozycji. Organizowanie pomocy koleżeńskiej samopomocy uczniowskiej w klasach. w miarę potrzeb 3. Ćwiczenia umiejętności wczuwania się w położenie innej osoby. 4. Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu. 5. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. Wspólne odrabianie lekcji w świetlicy, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze. Zajęcia z pedagogiem, psychologiem. Wyjazdy, wycieczki, imprezy szkolne i pozaszkolne. świetlicy, pedagog, 6. Kształtowanie właściwych postaw i przekonań oraz nastawień osobistych, pozwalających utrzymywać poczucie niezależności i swobody wyboru uczniów. 7. Kształtowanie poprawnej komunikacji. Integrowanie uczniów na zajęciach wychowawczych (zaufaj drugiej osobie, mówimy sobie miłe rzeczy). Zajęcia wychowania do życia w rodzinie V- VI klasy. w miarę potrzeb zgodnie z harmonogramem rodzice wychowania do życia w rodzinie 10
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni IV Eliminowanie przejawów agresji i przemocy. 1. Zwiększanie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, domu i drodze do szkoły). Projekcje filmów, pogadanki, dyskusje, scenki dramowe, plakaty. Gry i zabawy w kl. z przestrzeganiem regulaminów i zasad. Realizacja programu Moc Bazera, Spotkania z Policją i Strażą Miejską IX-XII.13r. pedagog, nauczycie 2. Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów poprzez kontrolowanie,, Monitoringu wizyjnego. Analiza monitoringu celem zwiększenia bezpieczeństwa warunków pracy, nauki i opieki nad dziećmi. pedagog, woźny 3. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. Dyżury nauczycieli oraz uczniów kl. VI podczas przerw śródlekcyjnych: - zawarcie umów i kontraktów klasowych, - kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych u dzieci. dyrekcja dyżurujący, pracownicy szkoły 4. Przeciwdziałanie i redukowanie agresji (fizycznej, psychicznej), w szkole, w domu, środowisku lokalnym, będącej wynikiem cyberprzemocy. Spotkania z psychologiem, pedagogiem szkolnym, oraz przedstawicielem Komendy Policji. W miarę potrzeb pedagog 5. Pokazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia z agresją u dzieci. Udział uczniów kl. I-VI w Międzyszkolnym konkursie Stop przemocy. XI. 2013r. pedagog 6. Uczenie sposobów rozwiązywania konfliktów. Spotkania uczniów, nauczycieli i dyrekcji na apelach i godz. wychowawczych. 11
7. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Spotkania przedstawiciela PPP, nauczycieli, pedagoga i psychologa z rodzicami. W miarę potrzeb pedagodzy, 8. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. Zajęcia w kołach zainteresowań, udział w konkursach recytatorskich, ortograficznych, teatralnych. 9. Działania informacyjno-profilaktyczne. Umieszczenie na gazetce szkolnej wykazu instytucji, udzielających pomocy. IX. 2013r. pedagog, terapeuta 12
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni V Promowanie zdrowego stylu życia i sposobu spędzenia wolnego czasu. 1. Dbanie o higienę ciała i umysłu. 2. Uświadamianie zasad zdrowego odżywiania się. 3. Wdrażanie do aktywnego wypoczynku i rekreacji. Pogadanki na lekcjach wychowawczych, przyrody, wychowania fizycznego. Organizowanie inscenizacji. Systematyczne kontrole czystości. Tydzień Zdrowia Zajęcia warsztatowe (planowanie jadłospisu, zapoznanie z piramidą żywienia, prezentacja właściwości odżywczych warzyw i owoców). Realizowanie programów,, Szklanka mleka i,, Owoce w szkole. Świadome spożywanie wartościowego drugiego śniadania. Rozsądne zakupy w sklepiku szkolnym dokonywanie świadomych wyborów z korzyścią dla zdrowia. Międzyszkolny konkurs dla uczniów klas V-VI pod hasłem,,chcesz być silny i zdrowy jak ryba musisz owoce jeść i warzywa Festyn zdrowia Gazetki w klasach, pogadanki dla rodziców. Zajęcia sportowe z udziałem rodziców. Wycieczki, turnieje, zajęcia sportowe, piesze wędrówki. VI. 2014r. VI. 2014r. VI. 2014r. E. Maj pielęgniarka, wych. kl.0, M. Kosecka, A. Grzella, B. Tyda w-f,, przyrody, w-f 13
4. Kształtowanie zachowań proekologicznych. Nabywanie przez dzieci nawyku dbania o czystość, ład i porządek otoczenia. Tydzień Ekologii Udział w akcjach i programach ekologicznych. -,, Moje miasto bez odpadów, -,,Sprzątanie świata, - program,,reba - zbiórka odpadów szczególnie niebezpiecznych, Pogadanki na lekcjach wychowawczych, udział w zajęciach pozalekcyjnych. IV. 2014r. Nauczyciele, przyrody, Zorganizowanie prelekcji i warsztatów dla rodziców, poruszających problematykę atrakcyjnych sposobów spędzania wolnego czasu. 5. Alternatywne sposoby życia twórcze i radosne zagospodarowanie czasu wolnego. Udział uczniów w różnorodnych kołach zainteresowań. Informowanie uczniów o ofertach spędzania wolnego czasu proponowanych przez Miasto, TCK i S, Muzeum Wisły: - zajęcia na basenie, - zajęcia karate, aikido, - zajęcia baletowe, taniec, - gra na instrumentach, - spektakle teatralne, - konkursy, - szachy, - kino. 14
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni VI Współpraca z rodzicami oraz instytucjami i organizacjami zajmującymi się profilaktyką. 1. Wyposażenie odbiorców programu w podstawowy zasób wiedzy nt. środków uzależniających. 2. Budowanie wśród uczniów poczucia odpowiedzialności za własne czyny. 3. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo oraz za bezpieczeństwo innych. Współpraca z instytucjami: Komendą Policji, PPP, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, MOPS, GOPS. Spotkania z przedstawicielami Komendy Policji i Straży Miejskiej. Rozmowy, spotkania, pogadanki profilaktyczne z pedagogiem szkolnym i psychologiem. Cykl referatów odczytywanych przez radiowęzeł w ramach spotkań z rodzicami. pedagog, pedagog, pedagog, psycholog 4. Organizowanie spotkań terapeutycznych dla rodziców i uczniów w ramach profilaktyki uprzedzającej i zasadniczej. Spotkania z terapeutą ds. uzależnień. Udział w różnych formach zajęć organizowanych z programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych (przedstawienia teatralne). w miarę potrzeb pedagog, 5. Wyposażenie biblioteki szkolnej w fachowe materiały, publikacje dotyczące profilaktyki. Gromadzenie materiałów metodycznych w bibliotece. bibliotekarz, pedagog, 6. Współdziałanie rodziców ze szkołą w propagowaniu zdrowego stylu życia wśród Propagowanie zdrowego stylu życia na spotkaniach z rodzicami. 15
dzieci. 7. Wyposażenie rodziców w wiedzę na temat przyczyn niepowodzeń szkolnych 8. Uświadomienie rodzicom realnych konsekwencji ich nieobecności w trakcie najważniejszego etapu rozwoju dziecka. Rozmowy z rodzicami: - w ramach zebrań klasowych, spotkań indywidualnych. - aktywny udział rodziców w życiu szkoły (wycieczki, imprezy szkolne). Zapoznanie rodziców z działaniami szkoły wynikającymi z programu profilaktyki. IX. 2013r., pedagog 16
Dział programu Cele Zadania, sposób realizacji Terminy realizacji Odpowiedzialni VII Nabywanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. 1. Pogłębianie wiedzy i umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Doskonalenie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej: - opatrywanie drobnych skaleczeń, stłuczeń i oparzeń, - prawidłowe zachowania w czasie wypadków w domu, - kontynuacja realizacji programu,, Ratujmy i uczmy ratować, IX.13- V.14r. 2013/2014r. kl. I-III, K. Okrzes- Parka, M. Kozłowska 17
VII TWÓRCY PROGRAMU : Za realizację programu profilaktycznego odpowiedzialni są-, i rodzice. Nadzór nad realizacją programu profilaktycznego sprawuje: Dyrektor szkoły mgr L. Wasielewska V-ce dyrektor mgr Z. Szyszka mgr A. Witkowska Za sporządzenie raportu z realizacji programu profilaktycznego odpowiada: V- ce dyrektor mgr Z. Szyszka mgr A. Witkowska Pedagog szkolny: mgr Mirosława Kosecka Program opracował zespół: Pedagog szkolny: mgr Mirosława Kosecka Nauczyciele nauczania zintegrowanego: mgr Monika Kruszyńska, mgr Grażyna Kowalska Terapeuta - mgr Wioletta Oderska Nauczyciel uczący w klasach IV-VI: mgr Dorota Tatara 18