PROGRAM WYCHOWAWCZY Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza
Podstawy prawne: Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku; Ustawa o Systemie Oświaty z 7.09.1991 roku; Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 listopada 2006 roku, zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół; Karta Nauczyciela; Rozporządzenie MEN w sprawie zasad udzielania pomocy psychologicznej i pedagogicznej z dnia 25.05.1993 roku; Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku;
Misja szkoły Powszechna Deklaracja Praw Człowieka; Statut Szkolny. wspieramy wszechstronny rozwój osobowości ucznia (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym), inspirujemy uczniów do twórczej aktywności i rozwijania zainteresowań, promujemy zdrowy styl życia i zapobiegamy uzależnieniom, przeciwdziałamy agresji, zapewniamy wysoki poziom nauczania i wychowania, stwarzamy każdemu uczniowi równe szanse rozwoju, kultywujemy tradycje narodowe, lokalne i szkolne, kształtując poczucie dumy i przynależności do dużej i małej Ojczyzny, szanujemy siebie nawzajem i jesteśmy tolerancyjni wobec innych kultur, wyznań czy tradycji, kształcimy umiejętności zrozumienia innych i komunikowania się z nimi, dbamy o ekologię na własnym podwórku i troszczymy się o środowisko naturalne, angażujemy uczniów w życie szkolne i umożliwiamy wykorzystanie ich możliwości, predyspozycji i zainteresowań, wspólnie z rodzicami dążymy do realizacji zadań szkoły, kierując się podstawowymi wartościami moralnymi i chrześcijańskimi.
NASZ ABSOLWENT ma poczucie własnej godności i wartości; prezentuje postawę szacunku dla samego siebie i innych; dba o kulturę osobistą, kulturę słowa i kulturę społecznego współżycia; wiedzę i umiejętności potrafi zastosować w praktyce; potrafi dokonać samodzielnych wyborów; jest odpowiedzialny za podejmowane decyzje i wybory; potrafi kształtować i rozwijać swoje zainteresowania; jest dobrze przygotowany do następnego etapu nauki; szanuje wielowiekowe dziedzictwo kulturowe; odróżnia dobro od zła w oparciu o uniwersalne wartości; rozumie innych i potrafi z nimi współpracować; radzi sobie ze stresem, planuje pracę i wypoczynek;
jest otwarty na innych, szczery i życzliwy; jest asertywny; jest kulturalny; dba o swoje zdrowie i otoczenie; unika zagrożeń i uzależnień; stara się przewidywać skutki swoich działań:
PRIORYTET I UCZEŃ JAKO CZŁONEK RODZINY, GRUPY RÓWIEŚNICZEJ, SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, NARODOWEJ I EUROPEJSKIEJ. I CEL SZCZEGÓŁOWY: Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Nauczyciele uświadamiają uczniom przynależność do rodziny i podkreślają jej rolę w życiu każdego człowieka. Uczeń zna sposoby prawidłowego komunikowania się w rodzinie. Swoim zachowaniem i postawą uczeń potrafi okazać szacunek i troskę o najbliższych, uznaje autorytet rodziców. Poznanie struktury rodziny i uświadomienie relacji panujących w niej. Ukazywanie autorytetu rodziców i odpowiedzialności za powierzone role życiowe. zdjęcia, ocena prac dzieci obserwacje, rozmowy, samoocena Nauczyciele rozwijają poczucie szacunku do tradycji i historii rodziny, poszukując korzeni genealogicznych. Rozwijanie szacunku do tradycji i historii własnej rodziny, szukania jej korzeni genealogicznych. Metody aktywizujące Uczniowie oraz ich rodzice są rzetelnie zapoznawani z Konwencją Praw Dziecka oraz znowelizowaną ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Zapoznanie rodziców i dzieci z Konwencją Praw Dziecka. Zapoznanie rodziców z nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie mówiącej o rozwoju profilaktyki zapobiegania przemocy, pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, wsparciu medycznym i psychologicznym oraz izolacji sprawców, * ustawa stanowczo zakazuje rodzicom stosowania kar cielesnych, ale także zadawania wszelkiego rodzaju cierpień psychicznych, takich jak poniżanie, wyśmiewania itp. *zwrócenie uwagi na obowiązek zawiadamiania odpowiednich organów o zjawiskach przemocy (zaniedbanie tego obowiązku traktowane jest jako czyn zaniedbania podlegający karze) sondaż wśród uczniów, nauczycieli i rodziców
II CEL SZCZEGÓŁOWY: Przygotowanie do funkcjonowania w grupie rówieśniczej. WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Nauczyciele zapoznają uczniów z obowiązkami i prawami - są one w szkole przestrzegane. Nauczyciele wychowawcy rozpoznają środowisko rodzinne swoich uczniów oraz diagnozują różnorodne ich potrzeby. Szkoła dba o właściwe, partnerskie relacje pomiędzy członkami swojej społeczności. Szkoła dba o przestrzeganie norm społecznych- nawiązywanie relacji rówieśniczej bez znamion agresji i przemocy. Zapoznanie uczniów z ich prawami i obowiązkami. Rozpoznawanie środowiska rodzinnego i diagnozowanie potrzeb. Działania zmierzające do integracji społeczności szkolnej w formie spotkań klasowych, imprez, uroczystości, rajdów, wycieczek. Rozpoczęcie roku szkolnego Święto pieczonego ziemniaka Ślubowanie klas I Sprzątanie świata Dzień Seniora Festyn rodzinny Pożegnanie klas VI obserwacja, rozmowa rozmowy wychowawców z uczniami i rodzicami analiza dokumentacji szkolnej
W szkole istnieją warunki do samorządnego działania uczniów. Rozwijanie samorządności na terenie szkoły. obserwacje III CEL SZCZEGÓŁOWY: Wdrażanie dzieci do funkcjonowania w społeczności lokalne WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Szkoła umożliwia poznawanie historii i specyfiki Gorenic i Olkusza. Organizowanie wycieczek z przewodnikiem. obserwacja, rozmowa o przeżyciach, zdjęcia, plakaty, filmy Szkoła współpracuje z placówkami oświatowymi, ośrodkami kultury, instytucjami, stowarzyszeniami i innymi organizacjami na terenie miasta i gminy Olkusz. Współpraca ta umożliwia urozmaiconą działalność dzieciom w społeczności lokalnej. Działania szkoły w środowisku kreują jej pozytywny wizerunek. Uczestnictwo uczniów w imprezach, uroczystościach odbywających się na terenie miasta i gminy Olkusz. Promowanie działalności szkoły w społeczności lokalnej. sprawozdania, zdjęcia obserwacja, rozmowy o przeżyciach, wycinki prasowe.
IV CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie szacunku do własnego państwa WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Podejmowane przez nauczycieli działania służą poznawaniu i szanowaniu symboli narodowych. Działania podejmowane przez nauczycieli pozwalają na udział dzieci w okazjonalnych obchodach upamiętniających rocznice i święta państwowe. W szkole kultywowane są tradycje związane z obchodami świąt. Poznawanie symboli narodowych. Udział w imprezach upamiętniających rocznice i święta państwowe. Dzień Niepodległości Konstytucja 3-go Maja Ukazywanie rodzimych zwyczajów i tradycji świątecznych. Wigilia klasowa Wigilia środowiskowa Poranek Wielkanocny Powitanie Wiosny podsumowanie imprez, obserwacje, rozmowy podsumowanie imprez, sprawozdania obserwacje, rozmowy o przeżyciach, sprawozdania
II PRIORYTET WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI JAKO ROZWIJANIE DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I CEL SZCZEGÓŁOWY: Planowanie pracy szkoły przy współudziale rodziców. WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Przyjęte przez szkołę wartości wychowawcze są uzgadniane z rodzicami i przez nich akceptowane Program wychowawczy szkoły i programy wychowawcze klas są realizowane we współdziałaniu z rodzicami - uwzględniają ich opinię. Szkoła zaspakaja potrzeby rodziców w zakresie komunikowania się. Udział rodziców w opracowywaniu podstawowej dokumentacji szkolnej oraz jej opiniowanie. Rozpoznawanie oczekiwań rodziców dotyczących funkcjonowania szkoły. Organizowanie spotkań z rodzicami (indywidualnych, klasowych, ogólnoszkolnych), zwiększenie wpływu udział w zebraniach, protokoły zebrań, listy obecności rozmowy analiza dokumentacji wychowawców klas oraz dokumentacji szkolnej
rodziców na życie szkoły, działalność rady rodziców II CEL SZCZEGÓŁOWY: Partnerstwo rodziców we współdziałaniu w zakresie dydaktyki i wychowania. WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Na terenie szkoły wychowawcy doskonalą kompetencje wychowawcze rodziców z zakresu zagadnień związanych z rozwojem dzieci. Doskonalenie kompetencji wychowawczych rodziców uwzględniające ich oczekiwania. Stała współpraca z poradnią psychologiczno - pedagogiczną Analiza dokumentacji wychowawców klas
Udział w ogólnopolskiej kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł oraz Przemoc boli. WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Uwrażliwienie rodziców na zagrożenia wynikające ze stosowania używek, dopalaczy, narkotyków oraz niekontrolowanego korzystania z Internetu. Szkoła gromadzi i udostępnia rodzicom fachową literaturę pedagogicznopsychologiczną. Rodzice mają możliwość uczestniczenia w zajęciach otwartych prowadzonych przez nauczycieli. Szkoła podejmuje działania związane ze wsparciem socjalnym rodzin potrzebujących. Spotkanie ze specjalistami Udział w ogólnopolskiej kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł oraz Przemoc boli Udostępnianie rodzicom ulotek tematycznych oraz literatury pedagogiczno-psychologicznej ukazującej zagadnienia związane z rozwojem dzieci. Uczestnictwo rodziców w lekcjach i zajęciach otwartych. Zorganizowanie na terenie szkoły pomocy socjalnej dla rodzin o trudnej sytuacji bytowej. Objęcie rządowym programem Wyprawka szkolna przeznaczonym na dofinansowanie zakupu podręczników- uczniów klas III (z wyjątkiem uczniów klas I, II, IV, którzy otrzymają darmowe podręczniki w szkole) : dokumentacja specjalistów wystawa analiza wpisów w dziennikach dokumentacja dyrektora szkoły Szkoła zapewnia darmowe podręczniki dla uczniów klas I, II, IV w ramach nowelizacji ustawy o systemie oświaty zapewniająca uczniom klas I, II, IV bezpłatne podręczniki. Zapewnienie przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania darmowych podręczników dla uczniów klas I, II do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej oraz języka angielskiego oraz podręczników dla uczniów klas IV.
III CEL SZCZEGÓŁOWY: Zaangażowanie rodziców w działalność organizatorską i usługową Wskaźniki Działania Ewaluacje Proces dydaktyczno-wychowawczy wspierany jest przez rodziców. Placówka w sposób partnerski współpracuje z rodzicami, zachęca ich do aktywnego udziału w życiu szkoły. Inicjatywy rodziców są uwzględniane i wykorzystywane podczas działań organizacyjnych. Szkoła współpracuje z rodzicami w zakresie organizacji pracy. Wykorzystywanie rodziców jako ekspertów. Współuczestnistwo w procesie opracowania planów i programów szkolnych. Udział rodziców oraz pomoc w organizowaniu imprez klasowych, szkolnych i środowiskowych zawartych w kalendarzu imprez. Dzień Chłopaka Mikołajki Bal karnawałowy Dzień Rodziny Pomoc rodziców w organizacji wycieczek. Świadczenie przez rodziców swoich usług w sprawach remontowych oraz doposażanie przez nich bazy dydaktycznej. sprawozdania wychowawców klas i nauczycieli sprawozdania analiza dokumentacji wycieczek obserwacje efektów usług
III PRIORYTET WSZECHSTRONNY I HARMONIJNY ROZWÓJ OSOBOWOŚCI UCZNIÓW I CEL SZCZEGÓŁOWY: Indywidualizacja procesu dydaktyczno-wychowawczego w czasie zajęć edukacyjnych. WSKAŹNIKI DZIAŁANIA EWALUACJA Potrzeby psychofizyczne i edukacyjne uczniów są rozpoznawane, a proces dydaktyczno-wychowawczy jest dostosowany do potrzeb i możliwości uczniów, z uwzględnieniem potrzeb uczniów niepełnosprawnych. Systematyczne rozpoznawanie psychofizycznych i edukacyjnych potrzeb oraz możliwości dzieci celem dostosowania organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego różnicowanie wymagań. Realizacja rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. karty hospitacji, obserwacja, dokumentacja szkolna
WZO pełni rolę motywującą ucznia do pracy. Rodzice, uczniowie i nauczyciele znają i akceptują kryteria oceniania wiedzy, umiejętności i zachowania. Opracowanie wymagań programowych na poszczególne oceny zgodnie z WZO oraz zapoznanie z nimi uczniów i rodziców. analiza ankiet II CEL SZCZEGÓŁOWY: Wykorzystywanie w pracy lekcyjnej różnych źródeł informacji. Wskaźniki Działania Ewaluacja Wychowawcy motywują uczniów do wysiłku intelektualnego i pracy nad sobą poprzez zadawanie prac długofalowych, a ich starania i osiągnięcia są doceniane. Szkoła umożliwia uczniom korzystanie z urządzeń multimedialnych, a zajęcia prowadzone są w oparciu o nowoczesne technologie medialne. Zadawanie prac długofalowych, wymagających gromadzenia materiałów i samodzielnego korzystania z różnych źródeł informacji. Uczenie umiejętności posługiwania się podstawowymi urządzeniami medialnymi prowadzenie lekcji bibliotecznych i konkursów czytelniczych (klasowych i szkolnych) analiza prac domowych uczniów hospitacje, sprawozdania, dokumentacja szkolna
III CEL SZCZEGÓŁOWY: Wyrównywanie braków w rozwoju psychomotorycznym uczniów. Wskaźniki Działania Ewaluacja Szkoła zapewnia równe szanse rozwoju uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Realizacją edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych. zgodnie z kierunkiem polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2015/2016. dzienniki zajęć, IPET Metody prowadzonych zajęć odpowiadają celom kształcenia i potrzebom uczniów z uwzględnieniem potrzeb uczniów niepełnosprawnych. Zorganizowanie pomocy psychologicznopedagogicznej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. -objęcie uczniów zespołami wyrównawczymi, zajęciami korekcyjno-kompensacyjnymi oraz nauczaniem indywidualnym. W ramach realizacja Indywidualnych Programów Terapeutycznych (IPET-ów )- organizowanie zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych oraz rodzaju zajęć zgodnymi z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego przez PPP. Objęcie opieką i terapią dzieci z deficytami rozwojowymi w ramach zaplanowanych zajęć dla w/w grup uczniów. dzienniki zajęć, obserwacje, badania psychologiczno - pedagogiczne.
IV CEL SZCZEGÓŁOWY: Wspieranie uzdolnień i rozwijanie zainteresowań. Wskaźniki Działania Ewaluacja Szkoła zapewnia urozmaiconą ofertę edukacyjną zajęć pozalekcyjnych. Formy i metody prowadzonych zajęć wpływają na ich atrakcyjność. Szkoła posiada bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych. W szkole działają organizacje uczniowskie. Nauczyciele opracowują programy indywidualne dla uczniów uzdolnionych, które wspierają i rozwijają te uzdolnienia. Uczniowie mają możliwość zaprezentowania na terenie szkoły swoich osiągnięć w różnorodnej formie. Opracowanie oferty zajęć pozalekcyjnych oraz atrakcyjny sposób prowadzenia ich. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień poprzez udział w zajęciach pozalekcyjnych. Zachęcanie uczniów do aktywności społecznej poprzez działalność w szkolnych organizacjach Rozwijanie zainteresowań poprzez uczestnictwo w konkursach szkolnych, międzyszkolnych, rejonowych, ogólnopolskich. Prezentowanie dorobku dzieci zrzeszonych w kołach zainteresowań. analiza dokumentacji, sprawozdania z działalności kół zainteresowań występy, wystawy tematyczne i okazjonalne, dokumentacja szkolna spotkania, wystawy tematyczne itp. analiza wyników osiągniętych przez uczniów występy, wytwory dzieci
IV PRIORYTET PRZYRODA, ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO W ŻYCIU CZŁOWIEKA. I CEL SZCZEGÓŁOWY: Wskazywanie znaczenia przyrody dla człowieka i konieczność jej ochrony. Wskaźniki Działania Ewaluacja Działania podejmowane przez nauczycieli propagują właściwą postawę i zachowania proekologiczne. Działania realizowane przez nauczycieli wpływają na uczniów inspirująco oraz mobilizująco w zakresie potrzeby kontaktu z przyrodą i ochroną środowiska. Ukazywanie związku człowieka z przyrodą. Podejmowanie działań na rzecz ochrony przyrody w formie imprez proekologicznych, konkursów, turniejów oraz działalność charytatywna na rzecz zwierząt. obserwacje, rozmowy sprawozdania, zdjęcia, in
II CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowy i higieniczny tryb życia. Wskaźniki Działania Ewaluacja Uczeń wie, co sprzyja, a co zagraża zdrowiu. Działania podejmowane przez nauczycieli wpływają na promowanie zdrowego trybu życia. Organizowane formy rekreacji ruchowej mają pozytywny wpływ na rozwój dzieci. Zapoznanie z zasadami propagującymi zdrowy styl życia. Realizacja imprez, konkursów, wystaw propagujących zdrowy styl życia. Zwiększenie aktywności ruchowej wśród dzieci przez organizowanie wycieczek, rajdów, zawodów sportowych i innych form rekreacji. wspólne rozmowy, dyskusje sprawozdania, zdjęcia, karty hospitacji analiza dokumentacji, obserwacja
III CEL SZCZEGÓŁOWY: Zapobieganie niebezpiecznym sytuacjom w szkole i poza nią. Wskaźniki Działania Ewaluacja Uczniowie znają i przestrzegają przepisy BHP w szkole i poza nią. Szkoła zapewnia różnorodne formy zajęć związanych z uświadamianiem przed zagrożeniami i nabywaniem bezpiecznych zachowań. Zapoznanie uczniów i rodziców z zasadami bezpieczeństwa w szkole i poza nią. Realizowanie programów, spotkań dotyczących bezpieczeństwa dziecka w różnych miejscach i sytuacjach. analiza dokumentacji wypadków, zapisy w dziennikach lekcyjnych zdjęcia, obserwacje, sprawozdania Uczniowie w różnych sytuacjach zapoznawani są z zasadami bezpiecznych zachowań w różnych okolicznościach, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów niepełnosprawnych. Zapewnienie opieki w świetlicy szkolnej uczniom klas I-VI. Systematyczne rozmowy z uczniami w związku z zaistniałymi sytuacjami. Pobyt uczniów klas I-VI w zajęciach świetlicowych. obserwacje, dziennik zajęć świetlicowych
V PRIORYTET POŻĄDANE CECHY OSOBOWOŚCI I KULTURA OSOBISTA UCZNIA. I CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie osobowości, charakteru oraz postawy moralno-etycznej. Wskaźniki Działania Ewaluacja Program wychowawczy i programy nauczania oraz inne działania szkoły promują szacunek, tolerancję, prawdę, dobro, sprawiedliwość, godność osobistą i inne uniwersalne wartości. Uczenie rozpoznawania wartości moralnych, tolerancji, dokonywania właściwych wyborów, krytycznego oceniania negatywnych postaw i zachowań. Doskonalą umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych. obserwacja, ocena zachowań, rozmowy Nauczyciele poprzez różne formy zajęć wpływają na kształtowanie poczucia wartości każdego ucznia oraz minimalizują słabe strony. Na bieżąco i w miarę potrzeb nauczyciele uświadamiają uczniom negatywne skutki zachowań agresywnych i uległych, a rozwijają zachowania asertywne. Rozwijanie u uczniów mocnych stroni kształtowanie umiejętności pracowania nad słabymi stronami. Doskonalenie umiejętności rozróżniania zachowań agresywnych, uległych i asertywnych. Nauka technik asertywnych. samoocena, obserwacje, rozmowy, dokumentacja szkolna
II CEL SZCZEGÓŁOWY: Wpajanie nawyków dobrego zachowania, zasad efektywnej współpracy oraz komunikowania się. Wskaźniki Działania Ewaluacja Program wychowawczy szkoły i programy wychowawcze klas zapewniają różnorodne formy upowszechniania pozytywnych form dobrego zachowania i eliminowania wulgaryzmów. Zapoznawanie uczniów z normami dobrego zachowania i zwrotami grzecznościowymi oraz eliminowanie wulgaryzmów z języka potocznego. obserwacja, ocena zachowań przez nauczycieli, wychowawców, rodziców Nauczyciele dostarczają właściwej literatury, która zawiera cenne przykłady pozytywnych wzorców osobowych. Wpajanie zasad dobrego zachowania odbywa się w różnych okolicznościach i miejscach. Szkoła stwarza możliwości do prawidłowego komunikowania się, doskonali ten proces. Szkoła realizuje programy profilaktyczne, które mają na celu wpajanie nawyków dobrego zachowania, zasad efektywnej współpracy oraz właściwego komunikowania się Ukazywanie pożądanych form zachowań na postawie tekstów literackich. Wpajanie zasad dobrego zachowania w miejscach i instytucjach publicznych. Stwarzanie warunków do skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach. obserwacja i ocena odbiorców obserwacja, ankieta obserwacje
III CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie postawy Żyjemy z innymi i dla innych Wskaźniki Działania Ewaluacja Szkoła podejmuje działania związane z organizacją pomocy dla potrzebujących. Organizowanie pomocy potrzebującym. sprawozdania Szkoła uczy poszanowania godności osobistej, nietykalności cielesnej i wyrabiania szacunku dla innych, w tym niepełnosprawnych, młodszych i słabszych. Kształtowanie poszanowania godności osobistej, nietykalności cielesnej i wyrabianie szacunku dla innych. obserwacje, rozmowy W szkole przestrzegane są zasady poszanowania godności osobistej i poszanowania mienia jako dobra wspólnego. Kształtowanie nawyków poszanowania własnego i cudzego mienia. obserwacje, rozmowy Szkolny Program Wychowawczy opracowany przy współudziale rodziców. Został zaakceptowany przez radę Pedagogiczną dn. 15.09.2015r.