PROGRAM PROFILAKTYKI NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 48 AKTYWNOŚCI TWÓRCZEJ W ZIELONCE W trosce o wspólny Dom Encyklika Papieża Franciszka 2016 / 2017 1
Spis treści: I Wstęp II Podstawa prawna III Diagnoza szkoły IV Zadania szkoły 4.1. Zadania wychowawcy 4.2. Zadania nauczycieli 4.3. Zadania rodziców V VI Cele Szkolnego Programu Profilaktyki Priorytety VII Adresaci VIII Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych IX X Sposoby realizacji zadań Ewaluacja 2
I. Wstęp 1. Profilaktyka jest to ciągły proces chronienia człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. 2. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii. 3. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. II. Podstawa prawna 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31.01.2002r. (z. U. z 2002 Nr 10. poz. 96) 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 26.02.2002r. (Dz. U. z 2002 Nr 51, poz. 458) 3. Ustawa o systemie oświaty z dn. 07.09.1991r. (Dz. U. z 2004 Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami) 4. Ustawa o Systemie Oświaty z 07.09.1991r. -art. 4 -,,Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie. 5. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich 26.X.1982r. (ze. zm.). -art. 4 -,,Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego ma społeczny obowiązek przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna Sądu Rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu. 6. Rozporządzenie MENIS w sprawie Zasad Udzielania i Organizacji Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej(...) z 07.01.2003r. - 2, pkt 6,7 -,,Pomoc psychologiczno-pedagogiczna organizowana w szkole polega w szczególności na: podejmowaniu działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, prowadzeniu edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia. 3
7. Rozporządzenie MENIS z 31.0.2003, w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. - 10, pkt 1 -,,Szkoły i placówki opracowują, zgodnie ze statutem strategię działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, która uwzględnia w szczególności: systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia.... 8. Polska Deklaracja w Sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z 17.12.1995r. -,,Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku, wolnym od przemocy, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić.,,każdy człowiek ma prawo do wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą. III. Diagnoza szkoły. Najważniejszym priorytetem w Szkolnym Programie Profilaktyki w roku szkolnym 2016/2017 jest przeciwdziałanie agresji, przede wszystkim agresji słownej, doskonalenie umiejętności właściwego radzenia ze złością i reagowania w sytuacjach konfliktowych oraz właściwego stosunku do rówieśników i osób dorosłych. Drugi ważny problem, który należy zrealizować, dotyczy profilaktyki uzależnień, w tym również od Internetu i gier komputerowych. Konieczne jest przeprowadzanie cyklicznych zajęć na w/w tematy. IV. Zadania szkoły 1. Systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń. 2. Informowanie o zagrożeniach i ich skutkach. 3. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych. 4. Poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom. 5. Przygotowanie nauczycieli do przeciwdziałania zagrożeniom. 6. Dostosowanie treści i formy zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci oraz stopnia zagrożenia. 7. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych wspierających rozwój ucznia. 8. Współpraca z różnymi organizacjami wspierającymi działalność szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży. 9. Określenie zadań wszystkich pracowników szkoły w zakresie profilaktyki. 4
4.1. Zadania wychowawcy 1. Diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i rozpoznawanie zagrożeń w rozwoju ucznia. 2. Sporządzanie i wdrażanie planu realizacji zadań profilaktyczno wychowawczych w swojej klasie. 3. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów. 4. Budowanie prawidłowych relacji z uczniami opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. 5. Wpływ na strukturę klasy i panujący w niej klimat. 6. Włączenie do realizacji Programu Profilaktycznego innych nauczycieli i specjalistów. 7. Systematyczne dokonywanie oceny skuteczności prowadzonych przez siebie działań, modyfikowanie programu i dostosowywanie do aktualnych potrzeb. 8. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki w ramach WDN i zewnętrznych form doskonalenia. 4.2. Zadania nauczycieli 1. Uczestnictwo w diagnozie i planowaniu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole. 2. Realizacja zadań profilaktyczno wychowawczych poprzez włączenie do swojego programu edukacyjnego treści o charakterze profilaktycznym. 3. Systematyczna współpraca z wychowawcami klas i nauczycielami. 4. Stałe reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 5. Reprezentowanie przez nauczycieli pozytywnych wzorów. 6. Okresowa analiza efektywności działań. 7. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki. 4.3. Zadania rodziców 1. Uczestnictwo w diagnozie potrzeb w zakresie profilaktyki. 2. Systematyczna współpraca z wychowawcą klasy w zakresie zaspokajania 3. potrzeb swoich dzieci. 5
4. W sytuacji poważnych zagrożeń korzystanie z pomocy specjalistycznej w poradni psychologiczno pedagogicznej lub innych specjalistycznych. 5. Poszerzanie swojej wiedzy dotyczącej zagrożeń i ich zapobiegania poprzez uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez szkołę oraz 6. Promowanie czytelnictwa literatury. V. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Ochrona ucznia przed różnorodnymi zagrożeniami. 2. Dostarczanie odpowiednio do potrzeb i okresu rozwojowego ucznia rzetelnej wiedzy o zagrożeniach. 3. Doskonalenie przez uczniów umiejętności oceny ryzyka związanego z używaniem środków uzależniających i odurzających. 4. Umiejętność postępowania w sytuacjach zagrożenia. 5. Budowanie pozytywnych przekonań i postaw. 6. Rozwijanie ważnych umiejętności psychospołecznych. 7. Utrwalanie u uczniów postaw i zachowań społecznych, warunkujących prawidłowy rozwój. 8. Kształtowanie systemu wartości humanistycznych, poszanowania godności osoby ludzkiej, troski o słabszych ludzi i innych dzieci w potrzebie. 9. Uświadomienie życiowej użyteczności edukacji szkolnej i poznawanie higieny pracy umysłowej. 10. Uczenie dzieci spędzania wolnego czasu w sposób atrakcyjny i społecznie akceptowany. VI. Priorytety 1. Profilaktyka uzależnień. 2. Kształtowanie umiejętności społecznych. 3. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 4. Promowanie zdrowego stylu życia oraz zachowania i zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 5. Współpraca z rodzicami i instytucjami, wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej. VII. Adresaci 6
- uczniowie - nauczyciele, wychowawcy - rodzice VIII. Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych - współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, między innymi w zakresie pomocy uczniom, którzy mają trudności w nauce; - współpraca z Policją szybka interwencja w sytuacjach kryzysowych; - współpraca ze Strażą Miejską programy profilaktyczne; - współpraca z Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie i innymi organizacjami w miarę potrzeb. IX Sposoby realizacji zadań - lekcje przedmiotowe i wychowawcze, - szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne, - zajęcia pozalekcyjne: koła zainteresowań, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, wyrównawcze, konsultacje i pomoc w nadrabianiu zaległości, - pikniki, happeningi, konkursy, quizy w związku z różnymi akcjami profilaktyczno wychowawczymi, - konkursy, imprezy szkolne, gry, zawody i zabawy sportowe, - wystawy różnorodnych prac uczniów, prezentacje osiągnięć uczniów, - realizacja ścieżki prozdrowotnej i treści programowych zawierających profilaktykę bezpieczeństwa, - przygotowanie uczniów do zdobycia karty rowerowej, - spotkania z rodzicami, specjalistami, rozmowy indywidualne, - prelekcje, pogadanki, wykłady, pokazy filmów video, - wycieczki klasowe, zabawy taneczne, dyskoteki, kiermasze - programy edukacyjne i profilaktyczne, - gazetki szkolne, plakaty, broszury, ulotki, biuletyny, tablice ogłoszeń, książeczki, - organizacja akcji charytatywnych, - metody aktywizujące - 7
X. Ewaluacja Praca profilaktyczna nie powinna być prowadzona jedynie w trybie doraźnych imprez i wyodrębnionych akcji, chociaż i to jest potrzebne i pożyteczne, lecz powinna stanowić zwarty blok działań profilaktycznych, realizowanych systematycznie i planowo. Niezwykle istotne jest dostrzeganie problemów, z jakimi borykają się uczniowie. Dlatego też przewidywane jest przeprowadzenie badań ankietowych po upływie rocznej realizacji Programu Profilaktyki Niepublicznej Szkoły Podstawowej nr 48 Aktywności Twórczej. Za realizację programu profilaktycznego odpowiedzialni są nauczyciele, wychowawcy i rodzice. Nadzór nad realizacją programu profilaktycznego sprawuje dyrektor/zastępca dyrektora szkoły. Po roku realizacji programu przeprowadza się ewaluację. Za ewaluację i sporządzenie raportu odpowiada pedagog szkolny PROGRAMU CELE ZADANIA, SPOSÓB REALIZACJI I. Profilaktyka 1. Dostarczanie wiedzy o - Realizacja wybranych tematów uzależnień. szkodliwości palenia papierosów, na zajęciach wychowawczych, picia alkoholu i zażywania poprzez wykonanie prac narkotyków. plastycznych, pogadanki. 2. Uczenie podejmowania decyzji - Zajęcia warsztatowe na temat ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania i umiejętności odmawiania. podejmowania właściwych 3. Nabycie praktycznych decyzji w sytuacjach trudnych umiejętności umożliwiających - Wykonanie gazetek klasowych samostanowienie i obronę n/t szkodliwości palenia własnych praw. papierosów i picia alkoholu, 4. Kierowanie do instytucji - Projekcja filmów video, pomagającym osobom referaty, prelekcje, plakaty na uzależnionym. temat uzależnień. 5. Przestrzeganie zakazu palenia - Zorganizowanie wystawy papierosów na terenie szkoły. książek i czasopism pod hasłem 6. Propagowanie świadomego Uzależnieniom stop. wybierania programów TV, czasopism oraz stron TERMIN cały rok ODPOWIEDZIAL NI wychowawcy nauczyciele 8
II. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. Internetowych. 1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami. 2. Wzmacnianie poczucia przynależności do grupy. 3. Uczenie rozumienia i akceptowania cudzych uczuć (empatia) -Pogadanki, dyskusje na godzinach do dyspozycji wychowawcy. - Wspólne imprezy i uroczystości klasowe oraz szkolne - Wycieczki jednodniowe i wielodniowe - Praca w grupach w czasie lekcji przedmiotowych - Organizowanie pomocy koleżeńskiej. - Zajęcia edukacyjne dla uczniów w tym Trening Pewności Siebie. w miarę potrzeb Wychowawcy, nauczyciele III. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 4. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami. 5. Pokazanie rodzicom właściwych sposobów reagowania na agresję u dzieci. 6. Wzmacnianie zachowań pozytywnych i natychmiastowe reagowanie na zachowania negatywne. 7. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. 8. Działania informacyjno profilaktyczne na rzecz - Dyżury nauczycieli podczas przerw. - Zajęcia profilaktyczne z udziałem Straży Miejskiej na temat zjawiska agresji wśród uczniów. - Pogadanki, rozmowy, lekcje wychowawcze, scenki rodzajowe, plakaty. - Spotkania przedstawiciela poradni psychologiczno pedagogicznej z rodzicami na temat agresji w domu. - Prowadzenie klasowych zeszytów uwag. cały rok w miarę potrzeb zgodnie z planem wychowawcy nauczyciele pedagog nauczyciele prowadzący zajęcia i przygotowujący do konkursów 9
IV. Promowanie zdrowego trybu życia oraz bezpiecznych zachowań w różnych sytuacjach. środowiska, szkoły i indywidualnych osób. 9. Zdobycie certyfikatu Fundacji Dzieci Niczyje,,Chronimy Dzieci. 1. Wdrażanie uczniów do przestrzegania zasad właściwego odżywiania się. 2. Zachęcanie uczniów do aktywnego udziału w zajęciach sportowych. 3. Kształtowanie nawyków przestrzegania zasad higieny umysłowej. 4. Zaznajomienie uczniów ze standardowymi procedurami reagowania w sytuacjach zagrożenia zbiorowego 5. Wzmacnianie ogólnego potencjału dla zdrowia psychicznego poprzez: - rozwijanie poczucia własnej wartości, wiary w siebie, swoje siły i możliwości oraz akceptacji - Udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych - Udział w konkursach klasowych, szkolnych i dzielnicowych. - Umieszczenie na tablicy ogłoszeń, wykazu instytucji do których można się zwrócić z prośbą o pomoc. - Realizacja programów profilaktycznych z udziałem przedstawicieli policji oraz instytucji pozarządowych. - Pogadanki na godzinach wychowawczych - Uświadamianie rodzicom zagrożeń wynikających z wieku rozwojowego - Szeroki wachlarz zajęć sportowych i rekreacyjnych dla wszystkich uczniów - Rzetelne i aktywne pełnienie dyżurów na przerwach przez nauczycieli - Natychmiastowe reagowanie na niepożądane zachowania uczniów, mające miejsce na terenie szkoły przez wszystkich pracowników szkoły. wrzesień 2016 wychowawcy, nauczyciele dyżurujący 10
Opracowanie: Renata Gardian-Miałkowska swojego ciała - uczenie się rozpoznawania własnej reakcji na stres i radzenia sobie ze stresem - uczenie umiejętności zachowań asertywnych 6.Zapoznanie rodziców i uczniów z przyczynami problemów wynikających z okresu dorastania (problem nerwic, popadanie w kompleksy i myśli samobójcze, fobie szkolne, stres) 7. Zwiększenie kontroli w miejscach szczególnie zagrożonych (przebieralnie, szatnia, toalety, korytarze). 11