PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ IM. JANA Pawła II w Staszkówce na rok szkolny 2016/2017 Każdy z was młodych znajduje w życiu swoim jakieś swoje własne Westerplatte, jakiś wymiar zadań, które trzeba podjąć i wypełnić. Jakiś porządek praw i wartości który trzeba utrzymać i obronić. Obronić dla siebie i innych". Jan Paweł II PROGRAM WYCHOWAWCZY ZOSTAŁ OPRACOWANY NA PODSTAWIE : 1. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. 2. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 10.12.1948 r. 3. Konwencji o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20.11.1989 r. 4. Deklaracji Praw Dziecka z 1959 r. 5. Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawach Wolności z 4.11.1950 r. 6. Ustawy o systemie oświaty z dn. 07.09.1991 r. (ze zmianami). 7. Podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego z 2012r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 977). 8. Rozporządzenia MEN z dn. 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. 9. Statutu Zespołu Szkół. 10. Wartości i norm uznanych za priorytetowe przez rodziców, uczniów i nauczycieli.
I. ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE Pomagajmy młodym budować fundament pod ich przyszłe życie Jan Paweł II 1. Każdy członek społeczności szkolnej, od dyrektora i nauczycieli poprzez uczniów wraz z rodzicami, aż do pozostałych pracowników szkoły jest osobą, która bierze udział we współtworzeniu tej społeczności. 2. Każdy członek społeczności szkolnej jest świadomy, że wolność niesie z sobą trud odpowiedzialności za dokonywane wybory. 3. Ogólnym celem wychowawczym jest formowanie człowieka uczciwego, umiejącego żyć z innymi i dla innych. 4. Praca edukacyjna i wychowawcza każdego nauczyciela zmierza do wspomagania wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia: psychicznego, społecznego, fizycznego, estetycznego, moralnego i duchowego. 5. Wszyscy pracownicy szkoły są wychowawcami - wychowują swoją osobowością i zachowaniem. 6. Program wychowawczy zakłada ścisłą współpracę szkoły z rodzicami uczniów. 7. Zasadą wszystkich Członków wspólnoty szkolnej winien być brak obojętności. 8. Podstawowym prawem i obowiązkiem w szkole jest nauka oraz uczestniczenie w zajęciach. 9. Szkoła wychowuje do samodzielnego podejmowania zadań w życiu społecznym i publicznym gminy oraz kraju. II. CELE WYZNACZONE DO REALIZACJI 1) Poznawanie nauki patrona szkoły Jana Pawła II. 2) Przygotowanie ucznia do pełnienia określonych ról społecznych i zawodowych. 3) Upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. 4) Kształtowanie postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Wychowanie do wartości. 5) Kształtowanie poczucia własnej wartości. 6) Uczenie kultury zachowania, tolerancji i szacunku dla innych. 7) Kształtowanie postaw antydyskryminacyjnych. 8) Kształtowanie szacunku do prawa i obowiązujących norm społecznych. 9) Rozwijanie samodzielności, przedsiębiorczości i poczucia odpowiedzialności. 10) Kształtowanie postaw patriotycznych, uczenie szacunku dla symboli narodowych. 11) Uczenie asertywnych zachowań w walce z nałogami; alkoholizmem, narkomanią, paleniem tytoniu, używanie substancji psychoaktywnych 12) Kształtowanie nawyków dbałości o zdrowie i rozwój fizyczny oraz psychiczny. 13) Akcentowanie wartości życia w rodzinie. 14) Kształtowanie nawyków dbałości o środowisko, zdrowego stylu życia i inspirowanie harmonijnego rozwoju. 15) Rozwijanie kompetencji informatycznych dzieci i młodzieży. 16) Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z organizacjami i instytucjami na szczeblu gminy i powiatu. Integracja szkoły ze środowiskiem lokalnym. 2
III. GŁÓWNE TREŚCI WYCHOWAWCZE DLA POSZCZEGÓLNYCH KLAS SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM Klasa pierwsza 1) Kształtowanie poczucia przynależności do klasy jako ważnego ogniwa. 2) Umiejętność działania w klasie jako grupie rówieśniczej. 3) Współtworzenie i respektowanie norm społecznych. 4) Współzależność i współodpowiedzialność za działanie grupy. 5) Uświadomienie dzieciom szkodliwości picia alkoholu, palenia papierosów i zażywania narkotyków. 6) Stymulowanie w kierunku życzliwości, szacunku i koleżeństwa w klasie. Klasa druga 1) Poszanowanie dorosłych, młodszych i rówieśników, okazywanie szacunku w słowach i działaniu. 2) Wpajanie zasad dobrego wychowania (uczeń nawykowo stosuje zwroty grzecznościowe). 3) Znajomość symboli narodowych, regionalnych, wychowanie do ich poszanowania. 4) Znajomość wpływu narkotyków, tytoniu, dopalaczy, alkoholu na zdrowie człowieka. 5) Uświadamianie uczniom, czym jest zdrowie od czego zależy, dlaczego i jak należy o nie dbać. Klasa trzecia 1. Znajomość pojęć: prawo, obowiązek, tolerancja, godność. 2. Tolerancja wobec ludzi innych wyznań, poglądów, rasy i kręgów kulturowych. 3. Rozróżnianie dobra i zła w sytuacjach codziennych, właściwe reagowanie. 4. Świadomość swoich praw i obowiązków. 5. Umiejętność szukania pomocy w szkole i poza szkołą (ośrodki wsparcia, telefony zaufania, poradnie). Klasa czwarta 1. Znajomość i stosowanie w praktyce zasad aktywnego słuchania. 2. Umiejętność konstruowanie jasnych wypowiedzi. 3. Dbałość o własne zdrowie i higienę. 4. Umiejętność wyrażania swoich próśb, sądów i oczekiwań. 5. Kształtowanie świadomości obowiązków wobec rodziców, członków rodziny, szkoły i przyjaciół. 6. Umiejętność odmawiania- dziękuję nie palę, nie piję, nie biorę. 7. Budowanie atmosfery współpracy i koleżeństwa w zespole klasowym. Klasa piąta 1. Odpowiedzialność za własne zachowanie w różnych sytuacjach. 2. Świadomość ucznia swoich zalet i wad. 3. Dostrzeganie wpływu innych osób na kształtowanie osobowości i drogi życiowej, 3
umiejętność prawidłowej oceny tych zjawisk. 4. Wyrabianie postawy krytycyzmu wobec wzorców proponowanych przez środki masowego przekazu. 5. Umiejętność pozytywnej autoprezentacji. 6. Moda na niepalenie. 7. Rozwijanie samorządności uczniów. Klasa szósta 1. Rozumienie wagi wyznaczania celów, umiejętność ich określania i dążność do ich osiągnięcia. 2. Wrażliwość na potrzeby innych, aktywna pomoc bliźnim. 3. Kultura bycia w różnych sytuacjach. 4. Umiejętność radzenia sobie ze stresem. 5. Umiejętność dokonywania samokontroli i samooceny. 6. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów - nie biorę -jestem wolny! 7. Kształtowanie postawy tolerancji i akceptacji dla innych, integracji uczniów w oparciu o dialog i współdziałanie Klasa I Gimnazjum 1) Omówienie profilu wychowawczego szkoły. Regulamin szkoły, prawa i obowiązki ucznia. 2) Kultura bycia, stroju, języka, spędzania wolnego czasu (próba ograniczenia nadmiernego wpływu kultury obrazkowej, zabawy bezalkoholowe), obcowanie z innymi ludźmi z zachowaniem zasad otwartości i tolerancji. 3) Przystosowanie do życia w społeczeństwie (wybory do samorządu klasowego i szkolnego, aktywność na terenie szkoły). 4) Uczestnictwo w kulturze europejskiej. 5) Pierwsza pomoc - co o niej należy wiedzieć. 6) Omówienie skutków uzależnień od: tytoniu, alkoholu, narkotyków, dopalaczy, Internetu. 7) Rozwijanie samodzielności w zdobywaniu wiedzy, informacji i umiejętności. Klasa II Gimnazjum 1) Kształtowanie postaw odpowiedzialności za samego siebie (zdrowie, rozwój osobowości). 2) Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za innych (rodzinę przyjaciół, środowisko i grupę, środowisko szkolne, środowisko przyrodnicze, kraj). 3) Przygotowanie do pełnienia różnych ról społecznych we współczesnym świecie. 4) Wolność od nałogów a godność człowieka. 5) Rozwijanie zainteresowań czytelniczych. 6) Popularyzacja zdrowego stylu życia. Klasa III Gimnazjum 1. Wolność a odpowiedzialność - bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z Internetu (cyberprzemoc). 2. Skutki prawne czynów zagrożonych demoralizacją używania alkoholu, narkotyków, 4
dopalaczy, tytoniu. 3. Odpowiedzialność za mienie społeczne: gospodarność, oszczędność w szkole, domu, miejscu zamieszkania. 4. Wierność sobie i wyznawanym zasadom a tolerancja w grupie społecznej, w życiu rodzinnym, społecznym i politycznym. 5. Rodzina trwała, bezpieczna, wierna sobie jako podstawa życia społecznego i narodowego. 6. Świadome dokonywanie wyboru przyszłego zawodu w oparciu o rozpoznanie własnych zainteresowań, predyspozycji i uzdolnień. 7. Kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia. IV. ZADANIA SZKOŁY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO 1) Wspieranie rodziców posiadających pierwotne i największe prawo do wychowania zgodnie z Art. 53 ust.3 Konstytucji o prawie rodziców do wychowania swoich dzieci. 2) Podmiotowe traktowanie uczniów, szanowanie ich godności osobistej. 3) Stwarzanie sytuacji wyzwalającej aktywność dzieci i młodzieży. 4) Wspomaganie rozwoju osobowego ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym opartym na chrześcijańskim systemie wartości. 5) Przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. 6) Budzenie wrażliwości moralnej, udzielanie pomocy w dokonywaniu właściwych wyborów i hierarchizacji wartości moralnych. 7) Wyposażenie uczniów, rodziców i nauczycieli w wiedzę na temat zagrożeń wynikających z palenia tytoniu, picia alkoholu, brania narkotyków i innych substancji uzależniających. 8) Kształtowanie postaw sprzyjających ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takich jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, podejmowanie inicjatyw do pracy w zespole. 9) Kształtowanie u uczniów postaw obywatelskich, szacunku dla dobra wspólnego, rodziny, społeczności lokalnej, państwowej, a także rozwijanie patriotyzmu jako wartości o podstawowym znaczeniu. 10) Kształtowanie u uczniów postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. 11) Rozwijanie dociekliwości poznawczej otwierającej ucznia na poznanie świata, a w nim prawdy, dobra i piękna. 12) Współpraca z instytucjami wspomagającymi szkołę (PPP w Gorlicach, PKP w Gorlicach, Sąd Rodzinny i Opiekuńczy w Gorlicach, PCPR w Gorlicach, GOPS i in.). Realizacja zadań wychowawczych odbywa się w klimacie dialogu i wzajemnego zrozumienia pomiędzy nauczycielami, pracownikami szkoły, rodzicami oraz uczniami. V. ZADANIA NAUCZYCIELA WYCHOWUJĄCEGO Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców winni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności: 1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 5
2. Byli postrzegani podmiotowo, jako jednostki, oraz byli oceniani obiektywnie według obowiązujących kryteriów. 3. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie. 4. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. 5. Potrafili dokonywać obiektywnej samooceny. 6. Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i odpowiedzialność za innych, wolność własną z wolnością innych. 7. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie. 8. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych i chrześcijańskich wartości. 9. Przygotowali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. 10. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli, pracowników szkoły, rodziców i uczniów. VI. METODY I FORMY PRACY 1) Diagnoza potrzeb środowiska szkolnego w zakresie wychowania i opieki. 2) Tematyczne godziny wychowawcze związane z problematyką Programu Wychowawczego. Równolegle wybrana tematyka winna być włączona do realizacji 3) wszystkich zajęć edukacyjnych, związana tematycznie z założeniami Programu Wychowawczego 4) Prelekcje wygłaszane przez specjalistów (psychologów, pedagogów, lekarzy, policjantów, działaczy organizacji charytatywnych, wolontariatu) dla rodziców, nauczycieli i uczniów. 5) Realizacja ogólnopolskich programów profilaktycznych i wychowawczych; Trzymaj formę, Znajdź właściwe rozwiązanie, Śniadanie daje moc, Nie pal przy mnie proszę, Archipelag skarbów, in. oraz własnych. 6) Ścisła współpraca z pedagogiem w rozwiązywaniu bieżących problemów wychowawczych oraz w prowadzeniu lekcji tematycznych. 7) Ścisła współpraca z instytucjami wspomagającymi szkołę oraz samorządem lokalnym. 8) Częste indywidualne spotkania rodziców z nauczycielami, wychowawcą i innymi pracownikami szkoły. 9) Stworzenie możliwości swobodnego działania Samorządu Uczniowskiego oraz innych organizacji uczniowskich, mających prawo działać na terenie szkoły. 10) Pomoc w umiejętnym spędzaniu czasu wolnego ucznia. Zachęcanie uczniów do udziału w organizacjach szkolnych, kołach zainteresowań oraz zajęciach organizowanych w ramach realizowanych w szkole projektów edukacyjnych. 11) Ceremoniał szkolny, rocznice i święta: 12) święto Patrona Szkoły. Dzień przeznaczony jest na udział w uroczystej mszy świętej, 13) różnorodne imprezy, przygotowane przez młodzież szkoły (konkursy, warsztaty 6
14) tematyczne, spotkania, prelekcje, wspólne wyjazdy i pielgrzymki), 15) Dzień Dziecka - zajęcia wychowawcze o charakterze sportowo-rekreacyjnym 16) Dzień Języków Obcych, 17) Tydzień Profilaktyki, 18) )Dzień Ziemi 19) Dzień Zdrowego Odżywiania, 20) ) Pasowanie na ucznia, pasowanie na gimnazjalistę, 21) Święta narodowe (11 XI, 3 V), 22) inne zgodnie z kalendarzem, 23) Wycieczki klasowe z wychowawcą. 24) Zajęcia pozalekcyjne i dodatkowe (zajęcia sportowe, zajęcia artystyczne, kulturalne). 25) Dbanie o cmentarze z okresu I wojny światowej oraz o inne miejsca związane z historią naszej miejscowości. 26) Inne formy uznane przez wychowawców, nauczycieli oraz uczniów w porozumieniu z rodzicami, jako wskazane. VII. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Aby osiągnąć zamierzone cele wychowawcze niezbędna jest współpraca i koordynacja działań szkoły i rodziców. Szkoła wspiera rodziców w procesie dydaktyczno- wychowawczym poprzez: 1) Zapewnienie kontaktów rodziców ze szkołą (wywiadówki, dni otwarte, indywidualne spotkania z wychowawcą, pedagogiem, nauczycielem przedmiotu lub dyrektorem). 2) Dobry przepływ informacji (zeszyt do korespondencji z rodzicami, listy, telefony, ogłoszenia i in.). 3) Integrację społeczności szkolnej z rodzicami (imprezy szkolne, wycieczki, zielone szkoły ). 4) Udzielanie rodzicom wsparcia w trudnych sytuacjach, kierowanie do specjalistów. 5) Współpracę rodziców z pedagogiem szkolnym oraz możliwość skorzystania z fachowej literatury. 6) Wspólne spotkania Rady Rodziców na temat problemów szkoły i możliwości ich rozwiązania, współpracę przy opracowywaniu dokumentów szkoły. 7) Pedagogizację rodziców: problemy wychowawcze, profilaktyka uzależnień, dysleksja, wady wymowy, postawy, promocja zdrowia, doradztwo zawodowe itp. VIII. DZIAŁALNOŚĆ OPIEKUŃCZA SZKOŁY Obok zadań wychowawczych szkoła prowadzi działania opiekuńcze i profilaktyczne odpowiednio do istniejących potrzeb. 1. Pomoc materialna dla uczniów w trudnej sytuacji życiowej (ciepłe posiłki, wyprawki, odzież, stypendia szkolne, zasiłki szkolne). 2. Zapewnienie opieki uczniom zagrożonym patologią (monitorowanie opieki rodzicielskiej, kontakt z kuratorami uczniów oraz Sądem Rodzinnym, PCPR, GOPS in.). 3. Zapewnienie fachowej opieki podczas wycieczek, zielonych szkół, rajdów i in. 4. Zapewnienie opieki pedagogicznej, psychologicznej i specjalistycznej. 5. Udzielanie uczniom o specyficznych potrzebach edukacyjnych i ich rodzicom pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 7
IX. PRZEWIDYWANE EFEKTY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH - Uczeń: 1. Dąży do prawdy, sprawiedliwości i poszanowania norm moralnych opartych na chrześcijańskim systemie wartości. 2. Zna historię i szanuje tradycję swojej miejscowości, regionu i Ojczyzny. 3. Poprawnie posługuje się językiem polskim i ma bogaty zasób słownictwa. 4. Jest świadomym czytelnikiem, potrafi dokonywać właściwych wyborów czytelniczych. 5. Szanuje symbole narodowe i szkolne. 6. Szanuje wartości narodowe, religijne i rodzinne. 7. Szanuje środowisko przyrodnicze w swojej miejscowości, regionie i Ojczyźnie. 8. Czuje potrzebę doskonalenia wewnętrznego i poszerzania swojej wiedzy i umiejętności. 9. Jest samodzielny, potrafi stawiać sobie cele i wytrwale je realizować. 10. Jest odpowiedzialny za swoje postępowanie i decyzje. 11. Zna skutki zdrowotne i prawne zażywania substancji uzależniających. 12. Reprezentuje właściwe postawy, nie stosuje agresji i przemocy wobec innych. 13. Potrafi właściwie i odpowiedzialnie korzystać z różnych źródeł informacji. 14. W działaniu bierze pod uwagę bezpieczeństwo swoje i innych. 15. Cechuje się wysoką kulturą osobistą i kulturą słowa. 16. Prowadzi zdrowy, aktywny styl życia. 17. Umie się komunikować stosując metody negocjacji. 18. Potrafi efektywnie pracować w zespole, ma poczucie zbiorowej odpowiedzialności, jest zdolny do kompromisu. 19. Zna zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. X. OSOBY ORGANIZUJĄCE I KOORDYNUJĄCE REALIZACJĘ PROGRAMU 1. Dyrektor Zespołu Szkół. 2. Wychowawcy klas. 3. Pedagog szkolny, 4. Pozostali nauczyciele, katecheci. 5. Specjaliści /lekarz, psycholog, i in./ 6. Rodzice uczniów. 7. Rada Rodziców. 8. Samorząd Uczniowski, Szkolne Koło PCK, Szkolne Koło LOP. 9. Pełnomocnik do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych gminy Moszczenica. 10. Instruktorzy zajęć tematycznych. XI. SPOSOBY MONITOROWANIA I EWALUACJI PROGRAMU Pod koniec roku szkolnego ewaluacja niniejszego program będzie następować poprzez: 1) analizę zachowań uczniów na drodze obserwacji 2) postaw, umiejętności oraz stopnia zainteresowań zajęciami, 2) analizę dokumentacji, 2) zebranie opinii uczniów, rodziców, nauczycieli i pracowników szkoły. Program Wychowawczy Szkoły został opracowany po wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb 8
uczniów, oczekiwań rodziców oraz nauczycieli. Został on oparty na misji i wizji Zespołu Szkół w Staszkówce. Program opisuje treści i działania skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców związane z realizacją misji wychowawczej szkoły oraz zadań w zakresie wychowania i opieki. Szkoła oraz poszczególni nauczyciele są zobowiązani do podejmowania działań mających na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia dostosowanie do jego potrzeb i możliwości. Treści programu zgodne są ze Statutem Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Staszkówce. Przewodnicząca Rady Rodziców Marta Szczerba Przewodnicząca Rady Pedagogicznej mgr Halina Łaś Program uchwalono przez Radę Rodziców Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Staszkówce Uchwała Nr V/2016/2017 z dn. 29 sierpnia 2016 r. Program przyjęto do realizacji przez Radę Pedagogiczną Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Staszkówce na zebraniu w dn. 30 sierpnia 2016 r. 9