CAŁKA NIEOZNACZONA f - funkcja określona w przedziale E. Funkcją pierwotną funkcji f w przedziale E nazywamy funkcję F taką, że

Podobne dokumenty
3.6. Całka oznaczona Riemanna i jej własności. Zastosowania geometryczne całki oznaczonej.

Całki oznaczone. wykład z MATEMATYKI

Metoda szeregów potęgowych dla równań różniczkowych zwyczajnych liniowych. Równanie różniczkowe zwyczajne liniowe drugiego rzędu ma postać

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 15. CAŁKI OZNACZONE. Egzaminy I termin poniedziałek :00 Aula B sala 12B Wydział Informatyki

1. Określ monotoniczność podanych funkcji, miejsce zerowe oraz punkt przecięcia się jej wykresu z osią OY

Zadania z analizy matematycznej - sem. II Całki oznaczone i zastosowania

460 Szeregi Fouriera. Definicja. Definicja. Układ trygonometryczny. Definicja Układ ortogonalny funkcji ( ϕ n

METODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH

METODY NUMERYCZNE. Wykład 5. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH. Met.Numer. wykład 5 1

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. średnica podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P

7. Szeregi funkcyjne

Wykład 9. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności

GENEZA WYZNACZNIKA. Układ równań liniowych z dwiema niewiadomymi. Rozwiązania układu metodą eliminacji Gaussa

AM1.1 zadania 8 Przypomn. e kilka dosyć ważnych granic, które już pojawiły się na zajeciach. 1. lim. = 0, lim. = 0 dla każdego a R, lim (

Je eli m, n! C i a, b! R[ m a. = -x. a a. m = d n pot ga ilorazu. m m m. l = a pot ga pot gi. a $ b = a $ b pierwiastek stopnia trzeciego

TABLICE WZORÓW I TWIERDZEŃ MATEMATYCZNYCH zakres GIMNAZJUM

XI. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych. 1. Całka podwójna Całka podwójna po prostokącie. Oznaczenia:

Matematyka 2. dr inż. Rajmund Stasiewicz

G i m n a z j a l i s t ó w

Szeregi trygonometryczne Fouriera. sin(

ZADANIA Z ZAKRESU SZKOŁY PODSTAWOWEJ, GIMNAZJUM I SZKOŁY ŚREDNIEJ

Wykład 8: Całka oznanczona

Mamy nadzieję, że zestaw, który przygotowaliśmy maturzystom, spełni swoje zadanie i przyczyni się do egzaminacyjnych sukcesów.

2.27. Oblicz wartość wyrażenia 3 a Wykaż, że jeżeli x i y są liczbami dodatnimi oraz x+ y =16, to ( 1+

[ ] ( x) Wzory postawowe: (w przedziałach, w których f i F są określone) Metody całkowania. arctg. dx = arcsinx+

Podstawy Automatyki. Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania.

1 Definicja całki podwójnej po prostokącie

Zakres materiału obowiązujący do egzaminu poprawkowego z matematyki klasa 2 Ha i 2 Lb 2011 str 1

Działania wewnętrzne i zewnętrzne

Szeregi liczbowe i ich własności. Kryteria zbieżności szeregów. Zbieżność bezwzględna i warunkowa. Mnożenie szeregów.

Wykład Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności

Wykład 1 Pojęcie funkcji, nieskończone ciągi liczbowe, dziedzina funkcji, wykres funkcji, funkcje elementarne, funkcje złożone, funkcje odwrotne.

WYZNACZNIKI. . Gdybyśmy rozważali układ dwóch równań liniowych, powiedzmy: Takie układy w matematyce nazywa się macierzami. Przyjmijmy definicję:

Szeregi o wyrazach dowolnych znaków, dwumian Newtona

FUNKCJA KWADRATOWA. RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI DRUGIEGO STOPNIA.

EAIiIB- Informatyka - Wykład 1- dr Adam Ćmiel zbiór liczb wymiernych

I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH

Rozmaite techniki dowodzenia nierówności

I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.

3.1. Ciągi liczbowe - ograniczoność, monotoniczność, zbieżność ciągu. Liczba e. Twierdzenie o trzech ciągach.

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\Fourier.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC. zawierają fazy i amplitudy.

CIĄGI LICZBOWE N = zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).

WYKŁAD 7. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Macierzowa Metoda Rozwiązywania Układu Równań Cramera

MATEMATYKA W EKONOMII I ZARZĄDZANIU

Od wzorów skróconego mnoŝenia do klasycznych nierówności

Matematyka wybrane zagadnienia. Lista nr 4

CIĄGI LICZBOWE. Naturalną rzeczą w otaczającym nas świecie jest porządkowanie różnorakich obiektów, czyli ustawianie ich w pewnej kolejności.

Wprowadzenie do Sieci Neuronowych Łańcuchy Markowa

Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.

Dla danego czynnika termodynamicznego i dla określonej przemiany ciepło właściwe w ogólności zależy od dwóch niezależnych

MATEMATYKA Przed próbną maturą. Sprawdzian 2. (poziom rozszerzony) Rozwiązania zadań

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna.

CIĄGI LICZBOWE N 1,2,3,... zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).

ZADANIA ZAMKNIĘTE. A. o 25% B. o 50% C. o 44% D. o 56% A. B. C. 7 D..

Algebra WYKŁAD 5 ALGEBRA 1

2. Ciągi liczbowe. Definicja 2.1 Funkcję a : N R nazywamy ciągiem liczbowym. Wartość funkcji a(n) oznaczamy symbolem a

3. F jest lewostronnie ciągła

1.1 Pochodna funkcji w punkcie

Rys Wyrównanie spostrzeżeń zawarunkowanych jednakowo dokładnych C. KRAKOWIANY

Analiza Matematyczna

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1 LUX, zima 2016/17

Rozwiązanie niektórych zadań treningowych do I kolokwium sem. zimowy, 2018/19

Wprowadzenie do Sieci Neuronowych Łańcuchy Markowa

Wybrane rozkłady prawdopodobieństwa użyteczne w statystyce

4.6. Gramatyki regularne

1, π) m, n 0 ( 2, 3. a b =


2. Funktory TTL cz.2

Całki podwójne i potrójne

Analiza obwodów elektrycznych z przebiegami stochastycznymi. Dariusz Grabowski

KONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13 III etap zawodów (wojewódzki) 12 stycznia 2013 r.

o d ro z m ia r u /p o w y ż e j 1 0 c m d ł c m śr e d n ic y 5 a ) o ś r e d n ic y 2,5 5 c m 5 b ) o śr e d n ic y 5 c m 1 0 c m 8

Wykªad 8. Pochodna kierunkowa.

takimi, że W każdym przedziale k 1 x k wybieramy punkt k ) i tworzymy sumę gdzie jest długością przedziału, x ). 1 k

PODSTAWY BAZ DANYCH Wykład 3 2. Pojęcie Relacyjnej Bazy Danych

a) b) Rys Schemat ideowo-konstrukcyjny układu do przykładu 6.1 a) i jego schemat blokowy

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 8. CIĄGI LICZBOWE

8. 1. DEFINICJE FUNKCJI TRYGONOMETRYCZNYCH. Definicje funkcji trygonometrycznych kata ostrego. b- przyprostokątna przy α

RACHUNEK CAŁKOWY. Funkcja F jest funkcją pierwotną funkcji f na przedziale I R, jeżeli. F (x) = f (x), dla każdego x I.

Ciągi liczbowe podstawowe definicje i własności

Układy równań liniowych Macierze rzadkie

6. Układy równań liniowych

MATEMATYKA DYSKRETNA (2014/2015) dr hab. inż. Małgorzata Sterna WIELOMIANY SZACHOWE

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LII Egzamin dla Aktuariuszy z 15 marca 2010 r. Część I Matematyka finansowa

i interpretowanie reprezentacji wykorzystanie i tworzenie reprezentacji wykorzystanie wykorzystanie i tworzenie reprezentacji

Równania liniowe rzędu drugiego stałych współczynnikach

L.Kowalski zadania ze statystyki matematycznej-zestaw 1 ZADANIA - ZESTAW 1

Temat: Do czego służą wyrażenia algebraiczne?

W praktycznym doświadczalnictwie, a w szczególności w doświadczalnictwie polowym, potwierdzono występowanie zależności pomiędzy wzrastającą liczbą

Problem. Jak praktycznie badać jednostajną ciągłość funkcji?

Wykład 2. Granice, ciągłość, pochodna funkcji i jej interpretacja geometryczna

GEOMETRIA ANALITYCZNA W PRZESTRZENI

Klasyfikacja trójkątów

Co można zrobić za pomocą maszyny Turinga? Wszystko! Maszyna Turinga potrafi rozwiązać każdy efektywnie rozwiązywalny problem algorytmiczny!

Literatura do ćwiczeń: Program zajęć: dr Krzysztof Żyjewski Informatyka; rok I, I o.inż. 17 listopada 2015

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II

3. RACHUNEK MACIERZOWY UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Układ m równań liniowych z n niewiadomymi zapisujemy w postaci. b...

Transkrypt:

AŁKA NIEOZNAZONA f - fukj określo w rzedzile E. Fukją ierwotą fukji f w rzedzile E zywy fukję F tką, że F N. fukją ierwotą fukji f = + R jest fukj F = + o F +, Zuwży, że fukje F = + + 5 i F = + też są fukji ierwotyi tej fukji. Ogólie F = + + gdzie - dowol stł, jest fukją ierwotą fukji f = +. Twierdzeie. Jeśli F jest fukją ierwotą fukji f w rzedzile E to kżd fukj ierwot ostć = F +. łką ieozzoą fukji f w rzedzile E jest ziór jej wszystkih fukji ierwotyh zyli ziór F +, gdzie F jest dowolą fukją ierwotą fukji f. Stosujey zis: d F łkowie = olizie łki ieozzoej. Twierdzeie. Jeśli f jest iągł w E to istieje w ty rzedzile łk ieozzo fukji f. Podstwowe wzory: r r d d d r r E d l e d e si d os os d si, d l Ie wzory. d rtg d rsi l d l tg d l os tg d l si d tg os d tg si d d 5 5 Włsośi. f d d 5 g d d f g d

6 d 6 d d d 6 6 5 5 5 6 łkowie rzez zęśi. f g d g g d 6 d d d d d g f e e d e e d e g f e g f l l d d g f l l łkowie rzez odstwiie. d f g t g t 5 6 Wioski. f d l Jeśli d F to f d F t si si e os d os d d os t e e t e si tg d si os d si d l os os os 5 d si 5 d 9

łkowie rzez rozkłd ułki roste. d d d d l l AŁKA OZNAZONA Podziłe odik [,] zęśi zywy ziór P,,...,, gdzie = < <... < =. Ozzei k = k - k- długość k-tego odik odziłu P, k ; P = { k : k } średi odziłu P; k [ k, k ], ukt ośredi k-tego odik odziłu P, k. Def. su łkow Nieh fukj f ędzie ogrizo rzedzile [,] orz ieh P ędzie odziłe tego rzedziłu. Suą łkową fukji f odowidjąą odziłowi P odik [,] orz ukto ośredi, k tego odziłu zywy lizę k def f, P f. k Su łkow jest rzyliżeie ol oszru ogrizoego wykrese fukji y = f, osią O i rostyi =, = rzez suę ól rostokątów o odstwh i wysokośih f k, k. k k k Def łk ozzo Rie Nieh fukj f ędzie ogrizo rzedzile [,]. łkę ozzoą Rie z fukji f rzedzile [,] defiiujey wzore d def li P k f k o ile gri o rwej stroie zku rówośi istieje orz ie zleży od sosou odziłów P rzedziłu [,] i od sosoów wyoru uktów ośredih, k. Poo k rzyjujey def d orz d d dl <. def k,

Fukję, dl której istieje łk ozzo Rie [,] zywy fukją łkowlą [,]. Zist syolu d oż isć d lu krótko f lo też f.,, Zuwży, że łk ozzo jest lizą! Uwg. Kżd fukj łkowl jest ogrizo, le ie kżd fukj ogrizo rzedzile jest ty rzedzile łkowl. fukj Dirihlet. Tw. wruek wystrzjąy łkowlośi fukji Jeżeli fukj f jest ogrizo rzedzile [,] i ty rzedzile skońzoą lizę uktów ieiągłośi I rodzju, to jest i łkowl. Uwg. Z owyższego twierdzei wyik, że fukj iągł rzedzile jest ty rzedzile łkowl. Z drugiej stroy fukj łkowl rzedzile oże ieć ieskońzeie wiele uktów ieiągłośi. Przykłde tkiej fukji jest dl. dl Fukj f jest łkowl rzedzile [,], le w ukth, jest ieiągł. łk ozzo fukji iągłej. f - fukj określo i iągł w rzedzile <, >. f d F F F gdzie F - fukj ierwot fukji f w ty rzedzile. Uwg. Przyjuje się, że d orz d d d Uwg. włsośi łki ozzoej ddytywość względe rzedziłów łkowi Jeśli <, > to d d d 6 rówość łek Nieh fukj f ędzie łkowl rzedzile [,] orz ieh fukj g różi się od fukji f tylko w skońzoej lizie uktów tego rzedziłu. Wtedy fukj g tkże jest łkowl rzedzile [,] orz

d g d. zhowie ierówośi rzy łkowiu Jeżeli fukje f i g są łkowle [,], f g dl kżdego [,], to d f g d. łk fukji ierzystej Nieh fukj f ędzie ierzyst i łkowl rzedzile [-,]. Wtedy d. 5 łk fukji rzystej Nieh fukj f ędzie rzyst i łkowl rzedzile [-,]. Wtedy d d. 6 Iterretj geoetryz łki ozzoej. Jeśli f dl <, > to d P ole oszru od krzywą f dl <, >. P 7 Średi łkow. Tw o łkowiu rzez odstwieie Jeżeli. fukj :,, f f d iągłą ohodą rzedzile [,],.,,. fukj f jest iągł rzedzile [,], to d f t t Uwg. W rzydku gdy fukj jest rosą, ostti wzór oż zisć w osti: Tw. o łkowiu rzez zęśi d f t t.. 5

Jeżeli fukje f i g ją iągłe ohode rzedzile [,], to g g d g d ZASTOSOWANIA AŁEK OZNAZONYH Pole trezu krzywoliiowego Nieh fukje d i g ędą iągłe rzedzile [,] orz ieh d g dl kżdego,. Pole trezu krzywoliiowego P ogrizoego wykresi fukji d i g orz rostyi =, = wyrż się wzore: P g d d. Długość krzywej Nieh fukj f iągłą ohodą rzedzile [,]. Długość krzywej L, : [, ] wyrż się wzore: L f d. Ojętość ryły orotowej Nieh fukj ieuje f ędzie iągł rzedzile [,]. Poo ieh T ozz trez krzywoliiowy ogrizoy wykrese fukji f, osią O orz rostyi =, =, gdzie <. Ojętość ryły V owstłej z orotu trezu krzywoliiowego T wokół osi O wyrż się wzore: V f d. Pole owierzhi orotowej Nieh fukj ieuje f iągłą ohodą rzedzile [,]. Pole owierzhi S owstłej z orotu wykresu fukji f wokół osi O wyrż się wzore: f S d. Koszt łkowity wyrodukowi sztuk towru wyrż się wzore: K, 8 Jki jest średi koszt rodukji jeśli rodukj wyosił i wzrosł do sztuk. Rozwiązie: Średi koszt rodukji wyzzy jko średią łkową kosztów. K, 5 8 K d.,6 8 6 5 8 87 Zuwży, że K = 66, K =, K 85. Olizyć ole oszru zwrtego iędzy krzywyi: f = - i f = P, 5 6

łk iewłśiw ieogrizoy zkres łkowi. d li f d d li d d d d, ustlo liz,. =. Jeśli roztryw gri ie istieje lu ie jest skońzo, to ówiy, że łk jest rozież. d li li d d d li rtg d li l li l Fukj górej griy łkowi. - jest iągł w <, >, F f t łk rozież, - jeśli f iągł to F jest różizkowl orz F = f. UZUPEŁNIENIE AŁKOWANIE FUNKJI WYMIERNYH L Fukję wyierą W zywy włśiwą, gdy stoień wieloiu w liziku M jest iejszy od stoi wieloiu w iowiku. Uwg. Kżdą fukję wyierą oż rzedstwić w osti suy wieloiu i fukji wyierej włśiwej. A Fukję wyierą włśiwą osti ułkie rosty ierwszego rodzju., gdzie N orz, A R, zywy P Q Fukję wyierą włśiwą osti, gdzie N orz,, P, Q R orz, zywy ułkie rosty drugiego rodzju. 7

8 Tw. o rozkłdzie fukji wyierej ułki roste Nieh W ędzie fukją wyierą włśiwą orz ieh iowik tej fukji rozkłd zyiki osti: s r s s r......, gdzie N s r,, N i, R i dl r i orz N j, R j j,, j j j dl j s. Wtedy S R S R S R Q P Q P Q P BA B B A A A W gdzie A,, B,, P, Q,, R, S, są odowiedio doryi lizi rzezywistyi. Izej ówią, kżd fukj wyier włśiw jest suą ułków rostyh ierwszego i drugiego rodzju. łkowie ułków rostyh Ułki roste ierwszego rodzju A Ad l A Ad, > Ułki roste drugiego rodzju P Q P Q d P r tg l d P Q P Q d P, > Przykłd d tg r

d r tg AŁKOWANIE FUNKJI TRYGONOMETRYZNYH łkowie fukji osti Rsi,os Nieh Ru,v ędzie fukją wyierą dwóh zieyh. W zleżośi od wruków jkie sełi fukj R, stosujey odstwieie ode w teli: Wruek Podstwieie Przedstwieie fukji Różizk R u, v R u, v t os si t d t R u, v R u, v t si os t d t R u, v R u, v t tg t si t d t os t t Podstwieie t tg si t d t t uiwersle os t Przykłd si os d os os si si d si si os os d si si Przykłd łki z wżiejszyh fukji trygooetryzyh tg d l os tg d l si si si d si os d d l tg si d l tg os 9

AŁKOWANIE FUNKJI NIEWYMIERNYH Przykłd wżiejsze łki z fukji iewyieryh d d d d d d Wzór rsi l l l l rsi Złożei R R AŁKA - zdi Zdie.. Oliz łki d ; d ; d ; l d 7 d e d 7 f e d e e g e d

l l, 5 h d i d j d e k d e l l l d l,5,5 Zdie.. Oliz d ; e d d 9 d d e d f d Od. ; e ; d ; e l l ; f l l ; ; Zdie.. łkują rzez zęśi, wyzz stęująe łki: l e d osd d d d Od. e si os 9 l d 5 Zdie.. Korzystją z odyh odstwień, wyzz stęująe łki: e d t sil d t l d t d d t

Od. e sil osl d 5 Zdie.. Oliz łki ozzoe: ; 6 d d ; l,5 e d,5 e Zdie.. Oliz: d ; d Od. l;,75 Zdie.. Oliz ole oszru ogrizoego krzywyi: y = ; y = y = ; y =,5 + 5 y = e ; y =, = l Zdie.. Oliz ole owierzhi ogrizoej wykresi fukji y, y, y, y, y Od. 6 + l, 7 Zdie.. Oliz ole oszru ogrizoego krzywyi: y = - ; y = y = - + 8 ; y = - Od.,5 7

Zdie.. Oliz łki iewłśiwe: d ; e d Zdie.. Oliz łki iewłśiwe: d ; Zdie 5. Poyt ewie towr jest fukją ey. Olizyć średią wrtość oytu jeżeli e wzrośie od do 5 jedostek. d Od. rozież Od. 7 l Zdie 6. Wydjość rootik wyrż się wzore w t t 6 t jedostek godzię t - zs od rozozęi ry lizoy w godzih. Wyzz lizę jedostek wytworzoyh rzez rootik w iągu 8 godzi ry. 8 Od. około 99,6 jedostki wskzówk: oliz łkę w t Zdie 7. Zs Z to ewego towru w gzyie ziei się w iągu iesią di i o uływie t di lizą od ozątku iesią wyrż się wzore Z t, t, 5t 8t. W który oeie zs towru jest jiejszy? Jki jest średi zs w iągu iesią? Zestwieie łek ieozzoyh Fukj Od. Zi Z 8, Z, 5. łk ieozzo l

l e e si os os si tg si tg os rtg r si Włsośi łek ieozzoyh W szzególośi d d g d d f g d e f d d l d f d e d g d g f g d łkowie rzez zęśi d f t t łkowie rzez odstwiie Jeśli d F to f d F