ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 16 IM. B. PRUSA W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH PROGRAM PROFILAKTYKI ROK SZKOLNY 2015/2016
Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół nr 1 Szkoły Podstawowej nr 16 w Siemianowicach Śląskich. Program dotyczy: oddziałów przedch, szkoły podstawowej. Program powstał w oparciu o wnioski z przeprowadzonej kompleksowej diagnozy zagrożeń występujących w środowisku m oraz zapotrzebowania na działania w zakresie budowania poczucia bezpieczeństwa i dobrej atmosfery w szkole tj.: ankiety dot. diagnozy środowiska szkolnego kl. IV VI, rozmowy z uczniami nt. zapotrzebowania na zajęcia i akcje popołudniowe, analizy wpisanych uwag z kryteriami oceny zachowania, analizy najczęstszych przyczyn interwencji, problemów zgłaszanych przez uczniów w czasie spotkań z psychologiem i pedagogiem, rozmów z wychowawcami. Zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty (art. 35 ust. 2 pkt 1), Minister Edukacji Narodowej ustaliła podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na rok 2015/2016, są nimi: 1. Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych. 2. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych poprzez zaangażowanie przedstawicieli partnerów społecznych w dostosowywanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. 3. Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. 4. Edukacja matematyczna i przyrodnicza w kształceniu ogólnym. 2
Cele programu: Cel ogólny programu: w odniesieniu do uczniów: Wyrobienie umiejętności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi. w odniesieniu do nauczycieli i rodziców: Podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia i działań mających na celu zapobieganie zachowaniom problemowym. Cele szczegółowe: uczniowie wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła, rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet, kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, Kształcenie umiejętności komunikacji, wyrażania własnych opinii, przekonań i poglądów, Uczenie sposobów rozwiązywania problemów - wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych, Propagowanie kultury języka, kształtowanie postawy asertywnej, ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni, ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych, ukazywanie destrukcyjnego wpływu nałogów na zdrowie, wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania, wskazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia, wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych. 3
nauczyciele, rodzice poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel - uczeń, uczeń - rodzic wyrabianie umiejętności współpracy z innymi stworzenie klimatu zaufania między nauczycielem i uczniem, rodzicem i dzieckiem dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u dzieci wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wychowanie młodego człowieka. Program kierowany jest do każdego ucznia, jego rodziców i nauczycieli. Odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, grupie klasowej oraz w środowisku. Zadania, formy i sposoby działań w zakresie profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Działania w ramach programu dotyczą następujących obszarów: Przyjazne środowisko szkolne. Relacje interpersonalne. Modyfikowanie negatywnych postaw, funkcjonowanie w rzeczywistości informacyjnej. Profilaktyka uzależnień. Zdrowy styl życia. Wspieranie rozwoju dziecka młodszego. Współpraca z rodzicami uczniów. 4
Cele realizowane są przez: Programy informacyjno edukacyjne ( Zachowaj trzeźwy umysł, Chronimy dzieci, Owoce w szkole, Akademia Czystych Rąk Carex, Mam kota na punkcie mleka, Śniadanie daje moc ). Zajęcia edukacyjne, psychoedukacyjne i warsztatowe, godziny wychowawcze. Interwencje prowadzone w szkole i w poradniach profilaktycznych (wobec osób z grup ryzyka). Współpracę między różnymi instytucjami i organizacjami (szkołami, poradniami, policją, sądem, kuratorami, stowarzyszeniami, fundacjami itd.). Rozmowy indywidualne z uczniami. Pedagogizację rodziców. Osoby realizująca zadania programu: Dyrekcja, Nauczyciele, Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Logopeda, Higienistka środowiska szkolnego. 5
ZADANIA DO REALIZACJI W ROKU SZKOLNYM 2015/2015 ZADANIA Rozwijanie podmiotowych relacji szacunek i akceptacja dla drugiej osoby. Integracja uczniów na poziomie klasy i całej szkoły. Kontrolowanie frekwencji. SPOSÓB REALIZACJI KLASA RODZAJ PROFILAKTYKI OBSZAR: PRZYJAZNE ŚRODOWISKO SZKOLNE Wdrażanie podczas zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych, relacji indywidualnych jak i grupowych z uczniami zasady prawa każdego człowieka do autonomii i wolności, prawa do dokonywania własnych wyborów, posiadania odmiennych systemów wartości i głoszenia własnych poglądów. Dbanie o przestrzegania kontraktów klasowych, Regulaminu Szkoły. Prowadzenie zajęć integracyjnych (ze szczególnym uwzględnieniem klas I SP oraz oddziałów przedch). Organizacja wycieczek. Organizacja imprez ch, dyskotek. Monitorowaniu absencji uczniów w szkole. Przekazywanie informacji TERMIN wrzesień, OSOBY ODPOWIEDZIALNE wszyscy nauczyciele wychowawcy, wszyscy nauczyciele wychowawcy, chętni nauczyciele, pedagog, psycholog wychowawcy, psycholog, pedagog 6
o nieobecnościach uczniów w zespole nauczycieli uczących. Informowanie rodziców o wagarach. Rozmowy interwencyjne. Współpraca z instytucjami: Policja, Kuratorzy sądowi, Sąd dla nieletnich w Siemianowicach Śląskich. Trzeciorzędowa OBSZAR: RELACJE INTERPERSONALNE Dostarczenie wiedzy i kształtowanie umiejętności w następujących dziedzinach: radzenie sobie z problemami i sytuacjami stresowymi rozwiązywania konfliktów koleżeńskich i grupowych wyrażania własnych opinii, przekonań i poglądów tolerancji wyrażania i komunikowania emocji Zajęcia edukacje i psychoedukacyjne. Zajęcia podczas godzin wychowawczych. Warsztaty umiejętności społecznych. Rozmowy indywidualne Zajęcia terapeutyczne dostosowane do potrzeb dzieci. Trzeciorzędowa pedagog, psycholog, wychowawcy 7
asertywności budowanie wrażliwości na potrzeby osób niepełnosprawnych Rozwijanie u uczniów wrażliwości na potrzeby innych i empatii. Udział w akcji Adopcja na odległość. Samopomoc koleżeńska. Wskazywanie adekwatnych sposobów pomocy osobom niepełnosprawnym. IV-VI SP Nauczyciele OBSZAR: MODYFIKOWANIE NEGATYWNYCH POSTAW, FUNKCJONOWANIE W RZECZYWISTOŚCI INFORMACYJNEJ Redukowanie zachowań agresywnych. Dyżury nauczycieli Realizacja treści podczas godzin wychowawczych zgodnych z programem oraz Szkoła bez przemocy. Prowadzenie zeszytu uwag i pochwał lub zeszytów kontaktów z rodzicami. Reagowanie na agresję słowną i używanie wulgaryzmówrozmowy dyscyplinujące. Rozmowy interwencyjne i mediacyjne. Reagowanie na sytuacje przemocy i łamania Regulaminu Szkolnego. Drugorzędowa wszyscy nauczyciele, wychowawcy, pedagog, psycholog 8
Wprowadzanie elementów treningu zastępowania agresji. Zajęcia terapeutyczne dostosowane do potrzeb uczniów. Trzeciorzędowa Tworzenie atmosfery bezpieczeństwa w szkole Dostarczanie wiedzy na temat zasad bezpiecznego używania Internetu. Integracja uczniów na poziomie klasy i całej szkoły. Doskonalenie umiejętności zachowania się w sytuacjach zagrażających zdrowiu. Utrzymywanie i wzmacnianie dobrych relacji pomiędzy uczniami oraz uczniami i nauczycielami. Praca nad budowaniem poczucia własnej wartości. Dostępność dla uczniów jak i ich rodziców materiałów edukacyjnych w zakresie: praw dziecka oraz ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem seksualnym oraz zasad bezpieczeństwa w Internecie (broszury, ulotki, książki). Dzień Bezpiecznego Internetu - ogólnopolska kampania dotycząca bezpiecznego korzystania z Internetu. Zajęcia edukacyjne dotyczące: cyberprzemocy netykiety, stalkingu, hejtowania. Zajęcia terapeutyczne dla osób IV-VI SP Drugorzędowa Drugorzędowa II semestr I semestr Według wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog pedagog, psycholog, nauczyciel informatyki 9
Kształtowanie umiejętności selekcji informacji podawanych w mediach. Dostarczanie wiedzy na temat działania i szkodliwości środków psychoaktywnych: nikotyna alkohol narkotyki/dopalac ze Ukazanie prawnych i moralnych skutków posiadania, używania i rozprowadzania środków psychoaktywnych: narkotyków, alkoholu, papierosów, leków, z grupy ryzyka. Trzeciorzędowa potrzeb Zajęcia edukacyjne dot. edukacji II semestr pedagog, psycholog, medialnej. wychowawcy Realizacja programu Zachowaj trzeźwy umysł. Zajęcia edukacyjne i psychoedukacyjne w ramach godzin wychowawczych. Zajęcia warsztatowe dla uczniów na podstawie, których uczniowie klas starszych będą prezentować wiedzę z zakresu uzależnień uczniom młodszych klas. Rozmowy indywidualne informujące i profilaktyczne skierowane do uczniów z grupy ryzyka i ich rodziców Dzień Profilaktyki Organizacja Dnia Profilaktyki. Zajęcia edukacyjne i psychoedukacyjne w ramach godzin wychowawczych. OBSZAR: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ IV-VI SP IV-VI SP IV-VI SP I-III GM IV-VI SP IV-VI SP Drugorzędowa Trzeciorzędowa Drugorzędowa Drugorzędowa kwiecień/ maj 2016 listopad/gru dzień/stycze ń II semestr luty 2014 pedagog, psycholog, wychowawcy pedagog, psycholog, zaproszeni specjaliści (m.in. policjant, pielęgniarka, pracownicy PPP) 10
używek, środków dopingujących. Dostarczenie wiedzy na temat odpowiedzialności nieletnich i przestrzegania prawa. Przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie szkoły. Włączenie rodziców w działania profilaktyki uzależnień. Promowanie zdrowego i aktywnego stylu życia. Dostarczanie wiedzy na temat: zdrowego żywienia, higieny. Pogadanka z policjantami Komendy Miejskiej w Siemianowicach Śląskich Kontrolowanie korytarzy za pomocą monitoringu. Dyżury nauczycieli na przerwach Przeprowadzenie warsztatów dla rodziców dot. kampanii informacyjnej nt. profilaktyki uzależnień. Zajęcia SKS. Dzień Sportu. Zajęcia edukacyjne. Lekcje: przyrody, wychowania fizycznego, WDŻWR, zajęcia techniczne, godziny wychowawcze. Realizacja programów: Śniadanie daje moc, Akademia Czystych Rąk Carex, Owoce w szkole. VI SP Drugorzędowa I semestr pedagog, psycholog IV VI SP OBSZAR: ZDROWY STYL ŻYCIA Pierwszoplanowa Pierwszoplanowa listopad 2014 wszyscy nauczyciele pedagog, psycholog, wychowawcy nauczyciele wychowania fizycznego, nauczyciele, wychowawcy nauczyciele, wychowawcy nauczyciele kl. I III, pedagog 11
Kształtowanie zainteresowań oraz propagowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Organizacja zajęć pozalekcyjnych zgodnie z harmonogramem. Organizacja wspólnych wyjść. Kółko turystyczne Ciekawi świata. Wycieczki klasowe. Organizacja festynu szkolnego, m.in. rozgrywki sportowe. Zadania w ramach Samorządu Szkolnego ( m.in. dyskoteki, wyjścia do kręgielni). Prezentacja zainteresowań uczniów (wspólne godziny wychowawcze). Działalność Fabryki Twórczości Artystycznej źródło rozwijania własnych zainteresowań artystycznych oraz kreatywnego spędzania wolnego czasu. Pierwszoplanowa pedagog, psycholog, nauczyciele, wychowawcy Rozwijanie świadomości ekologicznej uczniów kształtowanie aktywnych postaw w działaniach na rzecz środowiska. Akcja Sprzątanie świata. Dbałość o tereny zielone wokół szkoły. Udział w warsztatach ekologicznych oraz szkole ekologicznej na terenie Beskidu Żywieckiego. Zbiórka surowców wtórnych. Tydzień ekologiczny. Udział w akcji Klubu Obrońców Planety (zbiórka płyt CD/DVD) Pierwszoplanowa nauczyciele, wychowawcy, nauczyciel przyrody OBSZAR: WSPIERANIE ROZWOJU DZIECKA MŁODSZEGO 12
Rozpoznanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka Przeprowadzenie diagnozy gotowości szkolnej uczniów klas I. Diagnoza logopedyczna. I SP nauczyciele, pedagog, psycholog logopeda Diagnoza umiejętności, mocnych i słabych stron dziecka Wykorzystywanie w pracy predyspozycji uczniów Przygotowanie dzieci pięcioletnich do funkcjonowania w szkole. Realizacja programu Wzrok, słuch, mowa Przeprowadzenie diagnozy dojrzałości szkolnej dzieci oddziału przedszkolnego Zajęcia dodatkowe i pozalekcyjne Udział dzieci pięcioletnich w imprezach/działaniach na terenie szkoły w celu integracji ze środowiskiem m Objęcie uczniów jak i ich rodziców opieka psychologiczno pedagogiczną na terenie szkoły. Działania informacyjne. Informator dla rodziców. Zebrania i konsultacje z rodzicami. Prowadzenie strony internetowej szkoły. Gazetka ścienna dla rodziców. Pedagogizacja rodziców. Skierowanie dla rodziców oferty mini wykładów i warsztatów I SP Oddział przedszkol ny I SP Oddział przedszkol ny OBSZAR: WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI UCZNIÓW Drugorzędowa I semestr II semestr II semestr według ustalonych pracownik PPP wychowawcy, pedagog, psycholog nauczyciele psycholog, pedagog, nauczyciele nauczyciele, wychowawcy pedagog, psycholog pedagog, psycholog 13
w ramach Szkoły dla Rodziców. Prowadzenie poradnika dla rodziców na stronie internetowej oraz w Informatorze dla rodziców. Konsultacje psychologiczno pedagogiczne w godzinach dostosowanych do rodziców. Działania interwencyjne. Zaproszenia indywidualne kierowane przez wychowawców, psychologa, pedagoga. Stwarzanie możliwości wzięcia udziału w zespołach wychowawczych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Informowanie rodziców o przypadkach negatywnych zachowań ze strony ich dziecka lub spotykających ich dziecko. Zobowiązanie do stałej współpracy rodziców z pracownikami szkoły w przypadku problemów z zachowaniem dziecka. Konsultacje z rodzicami - stały kontakt, współpraca, wymiana spostrzeżeń na temat zachowań, którymi zaniepokojeni są rodzice bądź nauczyciele. Zespół Szkół nr 1 - Szkoła Podstawowa nr 16 im. B. Prusa Pierwszoplanowa Trzeciorzędowa CEL: Ewaluacja działań profilaktycznych terminów, Według potrzeb pedagog, psycholog, wychowawcy Prowadzenie ewaluacji Ewaluacja prowadzona jest na - Cały rok Wychowawcy klas, 14
podejmowanych działań profilaktycznych. koniec roku szkolnego Formą ewaluacji są: zapisy w e- dzienniku, ankiety, kwestionariusze, obserwacje, rozmowy z nauczycielami, uczniami, protokoły z zebrań z rodzicami, protokoły z rad pedagogicznych. Wyniki ewaluacji służą do oceny rezultatów i efektywności prowadzonych działań. Bieżące obserwacje pozwalają na systematyczne modyfikowanie Szkolnego Programu Profilaktyki uwzględniając aktualne potrzeby uczniów i rodziców. pedagog, psycholog Opracowała: Agnieszka Witaszczyk 15
Zadania realizowane w Programie Profilaktyki zgodnie są z następującymi dokumentami: Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483). Konwencją o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 i 527). Ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.). Ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 nr 231 poz. 1375). Ustawą z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Dz. U. 2010 Nr 81 poz. 529). Ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2012 poz. 1356 ze zm.). Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. z 2012 poz. 124). Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2009 nr 4, poz. 17). Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z dnia 7 maja 2013 r.). Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. 2010 nr 228, poz. 1488);. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). Statutem Zespołu Szkół nr 1 w Siemianowicach Śląskich Programem Wychowawczym Zespołu Szkół nr 1 w Siemianowicach Śląskich 16