SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W BOBROWIE 78-520 Złocieniec, Bobrowo 7; www.soswbobrowo.pl tel. bezp. 094 3671463; faks 094 3671463; e-mail:soswbobrowo@interia.pl PROGRAM WYCHOWAWCZY na lata 2015-2020 SZKOŁA PODSTAWOWA 1
WSTĘP Wychowanie to całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnych relacji między dwiema osobami, pomagających im rozwijać własne człowieczeństwo" [Milerski, Śliwerski 2000] Wychowanie polega na uczeniu postaw, rozwijaniu wrażliwości oraz poznawaniu swoich mocnych stron i odkrywaniu talentów. Jest nauką konstruktywnego radzenia sobie ze swoimi problemami i negatywnymi emocjami. Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej opracowano na podstawie: 1. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 2. Deklaracji Praw Człowieka i Konwencji Praw Dziecka 3. Karty Praw Osób Niepełnosprawnych 4. Deklaracja Praw Osób Upośledzonych Umysłowo 5. Ustawy o Systemie Oświaty 6. Statutu SOSW w Bobrowie 7. Podstawy programowej 8. Karta Nauczyciela Dziennik Ustaw nr 14 z dnia 24.02.1999r. 9. Opinii nauczycieli, rodziców. 2
MISJA SOSW W BOBROWIE W wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem, umiał być bardziej nie tylko z drugim, ale i dla drugich JAN PAWEŁ II Jednocześnie uczymy, wychowujemy i opiekujemy się powierzonymi nam wychowankami w wymiarze: intelektualnym, psychicznym, zdrowotnym, społecznym. 3
WIZJA ABSOLWENTA Zna swoje prawa i obowiązki. Z szacunkiem i kulturą odnosi się do kolegów i innych osób. Potrafi współpracować w grupie. Przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole i na ulicy. Przestrzega ogólnie przyjętych norm. Dba o zdrowie oraz schludny i czysty wygląd zewnętrzny. Potrafi dbać o czystość i estetykę miejsca, w którym przebywa. Wykorzystuje zdobytą wiedzę w życiu codziennym. Ma poczucie przynależności do swojej rodziny, szkoły, miejscowości i kraju. Zna symbole narodowe i przyjmuje postawę szacunku wobec nich. 4
Dba o środowisku naturalne. Ciekawie i zgodnie z zainteresowaniami spędza wolny czas. Wyraża swoje zdanie, poglądy na miarę możliwości. Potrafi dokonywać właściwych wyborów (rozróżnia dobro od zła). Wie do kogo zwrócić się o pomoc w sprawach dla siebie trudnych. Wierzy w siebie i swoje możliwości (zna swoje słabe i mocne strony). 5
CELE PROGRAMU WYCHWOWAWCZEGO Cel główny: Wspomaganie wszechstronnego, indywidualnego rozwoju ucznia oraz kształtowanie aktywności społecznej. Cele szczegółowe: I etap edukacji - wychowanie do zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej i społeczności szkolnej, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą, - utrwalanie nawyków czystości i higieny osobistej (samoobsługa), - propagowanie zdrowego stylu życia, - kształtowanie postaw patriotycznych, - poznawanie tradycji, obyczajów i zwyczajów lokalnych, - wychowanie ekologiczne, budzenie zainteresowania środowiskiem przyrodniczym, - kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, - wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia- współpraca z rodzicami. 6
II etap edukacji - wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania, - kształtowanie postaw uczciwości, wrażliwości na los innych, szacunku, gotowości do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi, - wyrabianie i promowanie nawyków z zakresu higieny i zdrowego stylu życia, - profilaktyka uzależnień, - kształtowanie postaw patriotycznych, - przekazywanie i pielęgnowanie tradycji związanych z regionem, - kształtowanie postawy świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu rodziny, - akceptacja własnej płciowości, - wychowanie ekologiczne, budzenie zainteresowania środowiska przyrodniczego, - budowanie poczucia własnej wartości, - rozbudzanie zainteresowań, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami negatywnymi, - wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia- współpraca z rodzicami. 7
Cele Programu Wychowawczego realizowane są przez: Poznanie ucznia i jego środowiska. Zapewnienie indywidualnego rozwoju ucznia z uwzględnieniem jego możliwości i potrzeb. Współpracę z rodzicami. Określanie jasno norm postępowania i konsekwentne ich przestrzeganie. Współpracę wychowawców klas z innymi nauczycielami. Propagowanie zdrowego stylu życia. Zapobieganie przemocy, agresji i uzależnieniom. I etap edukacji OBSZAR TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI - zabawy integrujące zespół klasowy Wychowanie do zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej i społeczności szkolnej Poczucie przynależności do klasy i szkoły. Rozwijanie umiejętności działania w grupie rówieśniczej. Poznawanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania. Współodpowiedzialność za działania grupy. - organizowanie imprez szkolnych i klasowych -zapoznanie nowych uczniów z podstawowymi wymaganiami i normami życia szkolnego - systematyczne nauczanie zasad kulturalnego zachowywania się w szkole i poza nią poprzez np.: Wychowawca klasy Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW Rodzice 8
Okazywanie szacunku wobec innych osób. Nawykowe stosowanie zwrotów grzecznościowych. Przestrzeganie Regulaminu Szkoły. opowiadania, bajki, elementy dramy, pogadanki - zapoznanie uczniów z Regulaminem Szkoły - konsekwentne stosowanie nagród i kar zgodnie z WSO Zasady bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą BHP podczas zajęć lekcyjnych Zasady bezpieczeństwa podczas przerw BHP gier i zabaw - zapoznanie z BHP na zajęciach plastyczno-technicznych, wychowania fizycznego itp. - zapoznanie z regulaminami np.: Pracowni komputerowej, Sali Doświadczania Świata Wychowawca klasy Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW Bezpieczeństwo na drodze - pogadanki na temat bezpiecznego spędzania przerw - zapoznanie z bhp gier i zabaw - lekcje poświecone przepisom ruchu drogowego -uświadomienie zagrożeń wypadków i analizowanie ich przyczyn - realizacja Programu 9
Profilaktyki Kształtowanie i utrwalanie nawyków czystości i higieny osobistej. - codzienny trening higieniczny - spotkania z pielęgniarką szkolną Wychowawca klasy Edukacja prozdrowotna Wdrażanie do samoobsługi. - pogadanki dla rodziców Pielęgniarka Propagowanie higieny i kultury spożywania posiłków. Kształtowanie umiejętności dbania o porządek. - gazetki ścienne dotyczące higieny i zdrowia - udział w grach i zabawach ruchowych, spacery, zajęcia sportowe itp. Zdrowe odżywianie i aktywne spędzanie czasu wolnego (gry i zabawy ruchowe). - realizacja Programu Profilaktyki Poznanie symboli narodowych. - prezentacja symboli narodowych Wychowanie patriotyczne Kształtowanie umiejętności zachowania się wobec symboli narodowych. - przygotowanie gazetek okolicznościowych -nauka Hymnu Państwowego, Wychowawca klasy - nauka postawy szacunku wobec Flagi i Godła Państwowego 10
- udział w szkolnych uroczystościach patriotycznych - pogadanki, lekcje poglądowe, zajęcia plastyczne Edukacja regionalna Poznawanie ogólnej charakterystyki geograficznej regionu. Poznawanie tradycji, obyczajów i zwyczajów lokalnych. - wycieczki regionalne po najbliższej okolicy - wycieczki tematyczne, krajoznawczo turystyczne - konkursy plastyczne związane z tematyką regionalną Wychowawca klasy Kształtowanie szacunku do lokalnych miejsc pamięci narodowej. Uczestnictwo w życiu artystycznym i kulturalnym najbliższego miasta i regionu (imprezy okolicznościowe, kulturalne, artystyczne). - troska o lokalne miejsca pamięci narodowej - udział w lokalnych i regionalnych świętach, w imprezach okolicznościowych, kulturalnych, artystycznych wydarzeniach Budzenie zainteresowania środowiskiem przyrodniczym Uczenie właściwego stosunku do przyrody Udział w działaniach na rzecz ochrony środowisk - udział w akcji Sprzątanie Świata, - udział w obchodach Dnia Ziemi, Wychowawca klasy 11
- dbanie o zieleń w klasie i wokół szkoły, - dokarmianie ptaków. Kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach Znajomość i rozumienie pojęć (stosownie do wieku i indywidualnych możliwości): prawo, obowiązek, dobro, zło. Dostrzeganie różnic między ludźmi i ich akceptowanierozwijanie tolerancji - tworzenie klasowych regulaminów zachowań, - zabawy integrujące zespół klasowy, - prowadzenie rozmów na temat akceptowania siebie i innych, współdziałania z innymi ludźmi, rozwiązywania konfliktów, Wychowawca klasy Wszyscy nauczyciele Psycholog Rozwijanie umiejętności zachowania, dystansu wobec niewłaściwych zachowań kolegów oraz wyrabianie nawyku odmawiania na niestosowne propozycje. Radzenie sobie z emocjami, agresją słowną i fizyczną. - scenki dramowe i zabawy dotyczące emocji i zachowań niewłaściwych, - spotkania z policjantem, - zapoznanie uczniów w jaki sposób należy szukać pomocy w sytuacjach trudnych. Wychowanie do życia w rodzinie Ukazanie roli rodziny w życiu człowieka Ukazywanie pozycji dziecka w rodzinie- jego praw i - lekcje tematyczne, - przygotowywanie upominków, laurek dla członków rodziny, Wychowawca klasy 12
obowiązków. - udział w Festynie Rodzinnym Poznawanie tradycji i zwyczajów świątecznych Wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia współpraca z rodzicami Współdziałanie szkoły z domem rodzinnym. Organizacja pomocy dla rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. Aktywizowanie rodziców do udziału w życiu szkoły - zebrania z rodzicami, spotkania indywidualne (pedagogizacja, spotkania informacyjne, rozmowy doradczo wspierające), - współpraca z pracownikami pomocy społecznej, - działalność Rady Rodziców, Wychowawca klasy Wszyscy nauczyciele Dyrektor Ośrodka Psycholog Rodzice - współudział rodziców w organizacji uroczystości klasowych i szkolnych 13
II etap edukacji OBSZAR TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania się Kulturalne zachowanie. Poznawanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania w środowisku szkolnym, rodzinnym i miejscach publicznych. Reprezentowanie klasy, szkoły na zewnątrz. Udział w imprezach kulturalnych. - udział w imprezach i uroczystościach klasowych i szkolnych - respektowanie właściwego zachowania się - pogadanki na temat zachowania w miejscach publicznych, - wyrabianie nawyku stosowania na co dzień zwrotów grzecznościowych, - udział w imprezach kulturalnych (kino, wystawy, zajęcia pozalekcyjne np. koła teatralne) - udział w konkursach i występach, udział w zawodach sportowych Wychowawca klas IV-VI Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW Rodzice Zasady bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą Przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy. Utrwalanie i przestrzeganie zasad bezpiecznego zachowania - przypominanie obowiązujących zasad BHP na zajęciach plastyczno-technicznych, wychowania fizycznego, podczas przerw, gier i zabaw itp. - zapoznanie z regulaminami np.: Wychowawca klas IV-VI Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW 14
się w szkole i poza nią. Bezpieczeństwo na drodze Pracowni komputerowej, Sali Doświadczania Świata - lekcje poświecone przepisom ruchu drogowego -uświadomienie zagrożeń wypadków i analizowanie ich przyczyn - realizacja Programu Profilaktyki - spotkania z policjantem, przedstawicielem Straży Miejskiej na temat zasad bezpiecznego zachowania Edukacja prozdrowotna Promowanie zdrowego stylu życia i aktywnego wypoczynku. Propagowanie codziennych nawyków związanych z higieną osobistą oraz estetyką ubioru i wyglądu ucznia. - lekcje tematyczne, pogadanki nt. zasad zdrowego odżywiania się, właściwego odpoczynku, - udział w zawodach sportowych, - gry i zabawy ruchowe na świeżym powietrzu Wychowawca klas IV-VI Nauczyciel w-f Pielęgniarka Uświadomienie skutków wynikających z niewłaściwego odbioru telewizji oraz korzystania - spotkania z pielęgniarką (pogadanki, prelekcje, pokazy na temat higieny osobistej, 15
z Internetu. dojrzewania), Poznawanie form spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień. - konkursy plastyczne, - zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia. Poznanie wpływu produktów szkodliwych dla zdrowia. - pogadanki, prelekcje, dyskusje na temat produktów szkodliwych dla zdrowia, Wychowawca klas IV-VI Zapobieganie patologiom i uzależnieniom Uświadomienie zagrożeń wynikających ze stosowania substancji uzależniających (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze). Wskazywanie możliwości unikania zagrożeń wynikających z uzależnień oraz sposobów radzenia sobie z nimi -filmy tematyczne i poglądowe, - spotkania z pracownikami Policji (Komenda Powiatowa Policji w Drawsku Pomorskim patronat nad placówką) - spotkania z pracownikami Straży Miejskiej, - współpraca z pielęgniarką szkolną, Pielęgniarka Psycholog Policja Straż Miejska Wdrażanie do zachowań pozytywnych. - dostarczanie informacji na temat zagrożeń: broszury, plansze, Kształtowanie odpowiedzialności za własne czyny. - realizacja Programu Profilaktyki. Rozwijanie umiejętności 16
psychoedukacyjnych (asertywność, prawidłowa komunikacja międzyludzka). Zapobieganie agresji, przemocy (fizycznej i psychicznej). Wychowanie patriotyczne i obywatelskie Pogłębianie dumy narodowej. Poznawanie symboli narodowych oraz miejsc pamięci narodowej w naszym mieście i regionie. Kształtowanie szacunku dla własnego regionu i Ojczyzny, symboli narodowych oraz pamiątek historycznych. - zajęcia dydaktyczne, - udział w apelach - wycieczki do miejsc pamięci, - prezentacja symboli narodowych w klasach, -nauka hymnu państwowego i pieśni patriotycznych, - konkursy plastyczne. Wychowawca klas IV-VI Edukacja regionalna Budzenie i utrwalanie związku ze społecznością lokalną. Poznawanie ogólnej charakterystyki - wycieczki regionalne po najbliższej okolicy - wycieczki tematyczne, krajoznawczo turystyczne Wychowawca klas IV-VI 17
geograficznej regionu. - konkursy plastyczne związane z tematyką regionalną Poznawanie tradycji, obyczajów i zwyczajów lokalnych. Kształtowanie szacunku do lokalnych miejsc pamięci narodowej. Uczestnictwo w życiu artystycznym i kulturalnym najbliższego miasta i regionu (imprezy okolicznościowe, kulturalne, artystyczne). - troska o lokalne miejsca pamięci narodowej - udział w lokalnych i regionalnych świętach, w imprezach okolicznościowych, kulturalnych, artystycznych wydarzeniach Poznawanie najbliższego środowiska przyrodniczego. -udział w konkursach i akcjach ekologicznych, np. Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, Wychowanie ekologiczne Budzenie zainteresowań środowiskiem przyrodniczym Uczenie właściwego stosunku do przyrody. - organizowanie wycieczek krajoznawczych, - dbanie o rośliny w salach lekcyjnych i terenach zielonych wokół szkoły Wychowawca klas IV-VI Udział w akcjach na rzecz ochrony środowiska. 18
Radzenie sobie ze stresem i negatywnymi emocjami Znajomość i rozumienie pojęć (stosownie do wieku i indywidualnych możliwości): prawo, obowiązek, dobro, zło. Dostrzeganie różnic między ludźmi i ich akceptowanie- rozwijanie tolerancji - tworzenie klasowych regulaminów zachowań, - zabawy integrujące zespół klasowy, - prowadzenie rozmów na temat akceptowania siebie i innych, współdziałania z innymi ludźmi, rozwiązywania konfliktów, Wychowawca klas IV-VI Wszyscy nauczyciele Psycholog Rozwijanie umiejętności zachowania, dystansu wobec niewłaściwych zachowań kolegów oraz wyrabianie nawyku odmawiania na niestosowne propozycje. Radzenie sobie z emocjami, agresją słowną i fizyczną. - scenki dramowe i zabawy dotyczące emocji i zachowań niewłaściwych, - spotkania z policjantem, - zapoznanie uczniów w jaki sposób należy szukać pomocy w sytuacjach trudnych Wychowanie do życia w rodzinie Budowanie poczucia własnej wartości Kultywowanie tradycji rodzinnych Rozwijanie wartości rodzinnych - lekcje tematyczne, pogadanki - przygotowywanie upominków, laurek dla członków rodziny, - udział w Festynie Rodzinnym Wychowawca klas IV-VI Psycholog 19
Ukazanie roli rodziny w życiu człowieka. Ukazywanie pozycji dziecka w rodzinie- jego praw i obowiązków. Przygotowanie do skutecznego radzenia sobie w bezpośrednich kontaktach międzyludzkich - spotkania z pielęgniarką (pogadanki, prelekcje, pokazy na temat dojrzewania), - filmy tematyczne, plansze, broszury, - spotkania z psychologiem, - elementy dramy, zabawy tematyczne, Pielęgniarka Ukazanie psychofizjologii okresu dojrzewania dziecka umożliwiające nabycie wiedzy o życiu płciowym człowieka - wybrane programy TV - czasopisma Wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia współpraca z rodzicami Współdziałanie szkoły z domem rodzinnym. Organizacja pomocy dla rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. Aktywizowanie rodziców do udziału w życiu szkoły. - zebrania z rodzicami, spotkania indywidualne (pedagogizacja, spotkania informacyjne, rozmowy doradczo wspierające), - wspomaganie rodziców w procesie wychowawczym, - współpraca z Radą Rodziców, - systematyczne informowanie Wychowawca klas IV-VI Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW Rodzice 20
rodziców o postępach dydaktycznych i wychowawczych dzieci, -monitorowanie spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci, - współpraca z pracownikami pomocy społecznej, - współudział rodziców w organizacji uroczystości klasowych i szkolnych. 21
EWALUACJA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Program zakłada realizację celów i zadań w czasie zajęć lekcyjnych, uroczystości szkolnych i zajęć organizowanych poza terenem ośrodka. W trakcie realizacji Programu Wychowawczego należy szukać odpowiedzi na pytanie czy i jak podjęte działania wpłynęły na wychowanków, ich wiedzę, umiejętności i postawy. Czy osiągamy założone cele programu. Odpowiedzi na te pytania, w tym przypadku nie są łatwe, bowiem pamiętać należy, że postawy człowieka kształtują się przez całe życie. Ewaluacja Programu Wychowawczego pozwoli na krytyczną refleksje podejmowanych działań i w razie potrzeby konstruktywną modyfikację, co w konsekwencji podniesie jakość działań podejmowanych na rzecz ucznia. METODY BADAWCZE STOSOWANE PODCZAS EWALUACJI ANALIZA DOKUMENTÓW : - analiza arkuszy obserwacji poszczególnych uczniów, - indywidualne programy edukacyjno terapeutyczne, - plany nauczania i wychowania oraz plany zajęć dodatkowych, - dzienniki zajęć lekcyjnych, wychowawczych i zajęć dodatkowych, - sprawozdanie dyrektora z prowadzonego nadzoru pedagogicznego, 22
- kronika ośrodka, - protokolarz Rad Pedagogicznych. ANALIZA ANKIET skierowanych do: - rodziców, - nauczycieli WYWIADY FOKUSOWE (wybrana grupa uczniów) Ponadto: - analiza wytworów pracy wychowanków - analiza trudnych przypadków wychowawczych, podejmowanych działań zaradczych i postępów w tym zakresie - podsumowania udziału wychowanków w konkursach, turniejach, imprezach, wycieczkach - obserwacja zachowań w różnych sytuacjach typowych i nowych. Program Wychowawczy dla Specjalnej Szkoły Podstawowej został zaopiniowany przez Radę Rodziców i uchwalony przez Radę Pedagogiczną w dniu 20.02.2015r. Krystian Ignacak Dyrektor SOSW w Boborowo 23