W-6 (Jarosewi) 7 slajdów Na podsawie preenaji prof. J. Rukowskiego Podwalin sególnej eorii wględnośi asada wględnośi Galileusa ekspermen Mihelsona i Morle a ransformaja Lorena pierwsa spreność współesnej fiki podsaw mehaniki relawisnej
Zasada wględnośi Galileusa ' '-u 'u ' ' ' ' ' P(,,) P'(',',') O O' u,' d d' d d d ' u ' u; a ( ' u ) d d d d d a Transformaje Galileusa oddają ówesne pojęie presreni i asu: isnieje absoluna presreń nieależna od iał, iała są "anurone" w ej presreni, isnieje absolun as płną wsędie jednakowo i nieależnie od niego, w presreni obowiąują prawa geomerii Euklidesa, informaja o dareniah doiera do obserwaora nahmias nieależnie od ruhu układu. Ciała uesnią w dwóh ruhah: jedno wględem drugiego (u obowiąuje asada wględnośi) ora w ruhu wględem presreni absolunej (i u asada wględnośi nie może bć sosowana). Zasada wględnośi pojmowana bła w sensie mehaninej inerpreaji praw prrod '
Rowój badań pod konie XIX w. Prawa mehaniki są niemiennie wględem rans- formaji Galileusa, w końu XIX w. J.C. Mawell (86 r.) i H. R. Her (886 r.) aproponowali konepje świała jako promieniowania elekromagnenego, konepja eeru świelnego jako pierwonego i bewględnego układu odniesienia dla świała, 887 k Mi h l i M l l 887 r. ekspermen Mihelsona i Morlea w elu sprawdenia naur eeru świelnego i wnaenia prędkośi świała wględem niego
Alber Abraham Mihelson 85-93 The Nobel Prie 907 "for his opial preision insrumens and he sperosopi and merologial inesigaions arried ou wih heir aid"
Doświadenie Mihelsona i Morle a Inerferomern pomiar prędkośi (30km/s) ruhu Ziemi na orbiie wokół Słońa mają wkaać nierównoważność kierunków presreni w ależnośi od ruhu układu. Wkaanie bewględnie spowająego układu odniesienia absolun układ odniesienia Galileusa.
Spodiewan efek doświadenia M-M, as prebiegu promienia l l l Z ' as prebiegu promienia l
Wnioski doświadenia M-M nie udało się swierdić mian obrau inerferen- jnego, wię i ruhu Ziemi i wględem eeru!!!! ZATEM: prędkość świała jes aka sama, nieależnie od układu odniesienia, nie ma wróżnionego układu odniesienia, nie isnieje as absolun. Negawn wnik doświadenia M-M spowodował prewró w sposobie mślenia fików - powsała a konieność głębsego spojrenia na naurę presreni i asu.
Hendrik Anoon Loren 853-98 The Nobel Prie wih Pieer Zeeman 90 "in reogniion of he eraordinar serie he rendered b heir researhes ino he influene of magneism upon radiaion phenomena"
Transformaja Lorena W hwili 0 e wspólnego poąku układów 0 i 0 wsłan jes promień świała w kierunku punku P gdie doiera odpowiednio po r r promień świała w kierunku punku P, gdie doiera odpowiednio po asie,. Sukam ależnośi międ (,,, ) a (,,, ) P r r 0 0 r r rr
Posukiwana ależność międ współrędnmi asowmi i presrennmi powinna bć liniowa, gdż: prejśie od jednego układu do drugiego musi bć jednonane ruh jednosajn musi preksałać się w ruh jednosajn dla małh prędkośi ransformaja musi sprowadić się do ransformaji Galileusa ( ) ( b ) a gdie, a, b o sałe, kóre hem wnać
( ) ( ) ( ) 0 a b a b a równanie spełnione dla dowolnh i wię współnniki pr miennh musą nikać 0 0 0 wor ransformajne a b ( ) β nnik Lorena wor ransformajne onaają / β β β
Transformaja odwrona ( ) β ( ) β β β β Transformaja holenderskiego fika H.Lorena 890 r. β układ 0 porusa się prędkośią
Podsaw mehaniki relawisnej Mikołaj Kopernik 473-543 Alber Einsein 879-955
Podsaw nowego spojrenia na prawa fiki Układ inerjalne ransformują się według worów Lorena. Wględem h preksałeń prawa mehaniki i elekrodnamiki są niemiennie. Jeśli wsskie sił prrod ksałują się według h samh praw o sił elekromagnene, o wsskie prawa prrod musą bć niemiennie wględem ransformaji Lorena; Niemożliwm jes wkrie ruhu absolunego. Z niemożliwośi wkria ruhu absolunego wnika równoważność wsskih układów inerjalnh. Nie ma poreb ajmowania się pojęiem eeru jako absolunego układu odniesienia. Pole elekromagnene w próżni jes realnośią finą iprawanim rądąe nie wmagają isnienia spejalnego ośrodka (eeru);