PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Kierunek: wychowanie fizyczne SYLABUS.

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Kierunek: wychowanie fizyczne SYLABUS Nazwa przedmiotu Postawy teorii i metodyki edukacji elementarnej Kod przedmiotu WFII_0_SS_202 Autorzy sylabusa: Prof. nadzw. dr hab. Jan Grzesiak Mgr Małgorzata Chybicka Mgr Wiesława Kozłowska Mgr Ewa Łechtańska Data opracowania:

2 . Podstawowe informacje Poziom kształcenia studia pierwszego stopnia Profil kształcenia praktyczny Forma studiów stacjonarne (SS) Rok studiów I Semestr 2 Moduł kształcenia Przygotowanie w zakresie dydaktycznym Forma zajęć wykłady i ćwiczenia Wymiar godzinowy SS 60 godz., wykład 5 godz., ćwiczenia 45 godz. Liczba punktów ECTS 4 Język wykładowy polski Forma zaliczenia Zaliczenie z oceną Rok akademicki 202/ Cele kształcenia C0 C02 C03 C04 przyswojenie wiedzy z dziedziny teorii i metodyki nauczania dzieci o charakterze integrującym ze szczególnym wyeksponowaniem roli i zadań przypadających w tym zakresie nauczycielom wobec współczesnych przemian społecznych i oświatowych operowanie podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii, pedagogiki (i dydaktyki) w powiązaniu ich z metodykami szczegółowymi odnoszącymi się do szczebla edukacji wczesnoszkolnej zwłaszcza w zakresie edukacji polonistycznej, matematycznej i przyrodniczej dziecka uwrażliwienie na zróżnicowane potrzeby dzieci w młodszym wieku szkolnym i konieczność zapewnienia im wsparcia w rozwoju w poczuciu bezpieczeństwa wartościowanie wybranych koncepcji i rozwiązań dydaktycznych w teorii i w praktyce szkolnej, a także dokonywać własnej samokontroli, samooceny i autokorekty 3. Wymagania wstępne Student, który rozpoczyna zajęcia z przedmiotu: wiedza podstawowe pojęcia z psychologii i pedagogiki określone standardami kształcenia nauczycieli; elementy wiedzy wyniesione z poprzednich szczebli edukacyjnych zwłaszcza w zakresie językowym, matematycznym oraz przyrodniczym umiejętności podstawowe umiejętności samodzielnego uczenia się; posługiwanie się pojęciami oraz metodami specyficznymi w przestrzeniach języka polskiego, matematyki elementarnej oraz przyrody kompetencje społeczne kulturalne odnoszenie się w słowie i w zachowaniu pozawerbalnym wobec drugiego człowieka, a zwłaszcza wobec dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym 4. Efekty kształcenia Tabela odniesień przedmiotowych efektów kształcenia do efektów kierunkowych i obszarowych Symbol Efekty kształcenia dla przedmiotu Elementy teorii i metodyki edukacji elementarnej Student, który zaliczył przedmiot: P_W0 Określa wskazane pojęcia, interpretuje je oraz wskazuje praktyczne przejawy ich występowania P_W02 Przejawia wiedzę o specyfice procesów nauczania i uczenia się dzieci 2 Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów Pedagogika K_W0 K_W3 Odniesienie do efektów kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk humanistycznych HA_W02 HA_W03 Ha_w04

3 P_W03 Określa podstawowe założenia, cele oraz zakres treści oraz sposoby realizacji kształcenia językowego, matematycznego i przyrodniczego na poziomie edukacji wczesnoszkolnej w oparciu o podstawę programową P_W04 W rozmowie (lub pisemnie) wiąże poznane typowe rozwiązania metodyczne z zakresami wskazanymi w podstawie programowej szkoły podstawowej (klasy I- III) P_U0 Potrafi opisać werbalnie lub w działaniu praktyczne przejawy występowania wskazanych pojęć z zakresy teorii i metodyki edukacji elementarnej P_U02 Potrafi dostosować wiedze teoretyczną do analizowania i interpretowania sytuacji edukacyjnych z udziałem dzieci P_U03 Na gruncie wiedzy psychologicznej, pedagogicznej i metodycznej uzasadnia założenia, strategie i tok postępowania metodycznego przy kształtowaniu pojęć i umiejętności językowych, matematycznych i przyrodniczych dziecka P_U04 Dobiera przykładowe rozwiązania metodyczne, dostosowane do możliwości rozwojowych dziecka, zgodne z założeniami kształcenia polonistycznego, matematycznego i przyrodniczego na I etapie edukacyjnym P_K0 Systematyczne studiuje źródła metodyczne z zakresu edukacji początkowej dzieci w przedszkolu oraz w klasach I-III P_K02 W kontaktach z nauczycielem i ze studentami w swobodnej atmosferze przejawia swoje zaangażowanie w dziedzinie rozwoju dzieci na etapie edukacji przedszkolnej oraz wczesnoszkolnej K_W6 K_W09 K_U03 K_U04 K_U3 K_U08 K_K04 K_K0 HA_W04 HA_W04 HA_U04 HA_U06 HA_U0 HA_U03 HA_U0 HA_U05 HA_U06 HA_K04 HA_K0 HA_K04 5. Treści kształcenia W0 W02 W03 W04 WYKŁADY Psychopedagogiczne podstawy rozwoju dziecka w grupie i indywidualnie - czynniki warunkujące rozwój poznaczy Wielostronna aktywność i aktywizacja dziecka w edukacji wczesnoszkolnej i kulturalnej istota, przejawy i determinanty. Czynniki warunkujące rozwój człowieka (w tym główne przejawy i formy aktywności). Etapy kształtowania pojęć i umiejętności u dzieci (a ogniwa procesu dydaktycznego) -(np. wg Galperina, Dienesa, Brunera), aktywność i aktywizacja ucznia w procesie uczenia się Zadania i sytuacje zadaniowe w rozwoju dziecka typy, hierarchia czynności ucznia. Typy i funkcje zadań poznawczych, realizacyjnych i decyzyjnych. Pedagogiczne wyznaczniki i wartości doboru oraz liczba godzin 3

4 układu zadań poznawczych - współczesne wyzwania pedagogiki (antypedagogiki) pod adresem edukacji dziecka. W05 Istota holizmu i przesłanek koncepcji nauczania czynnościowego W06 Zasady kształtowania elementarnych pojęć i umiejętności u dzieci w okresie wczesnoszkolnym. Ogniwa procesu nauczania a ocenianie W07 Cele i struktura treści edukacji elementarnej -podstawa programowa a programy kształcenia w klasach początkowych kryteria doboru treści kształcenia, W08 Metody i formy organizacyjne kształtowania pojęć i umiejętności dzieci w przedszkolu i w klasach I-III. Dobór metod i środków dydaktycznych. W09 Przygotowanie nauczyciela do zajęć lekcyjnych cykl zorganizowanego działania i inne wyznaczniki. Zasady konstruowania scenariusza zajęć w klasie szkolnej oraz zajęć indywidualnych W0 Miejsce i zadania podręcznika w edukacji wczesnoszkolnej kryteria oceny wartości i przydatności dydaktycznej wybranego podręcznika (lub jego fragmentu np. o tematyce muzycznej). W Operacjonalizacja celów kształcenia i wychowania (rola zadań) - programy kształcenia a podręczniki szkolne i środki dydaktyczne - istota, dobór, sposoby stosowania. W2 Środki dydaktyczne w procesie kształcenia i wychowania dziecka rodzaje, funkcje, dobór, projektowanie i przydatność środków dydaktycznych (np. programy CD, plansze, loteryjki obrazkowe, ilustracje, ortogramy, kasety z nagraniami poezji i prozy) wady i zalety wybranych obiektów W3 Poznawanie struktury zadania a umiejętność jego samodzielnego rozwiązywania przez dziecko. Różne techniki i sposoby wykonywania czynności poznawczych kryteria doboru czy swoboda wyboru w sytuacji ucznia. W4 Podstawowe przyczyny trudności i niepowodzeń edukacyjnych dzieci środki zaradcze W5 Ewaluacja procesu kształcenia zintegrowanego w ramach jednostki metodycznej (np. modułu dnia) założenia odbywania hospitacji zajęć integrujących i konferencji metodycznych (pohospitacyjnych) Ogółem 5 ĆWICZENIA - Edukacja polonistyczna dziecka liczba godzin ĆW0 Cele i zakres edukacji polonistycznej w kl. I III na podstawie analizy podstawy programowej ĆW02 Warunki wspomagania rozwoju mowy dzieci i ich umiejętności wypowiadania się ĆW03 Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania w perspektywie podstawy wychowania przedszkolnego ĆW04 Nauka czytania i pisania w metodach analityczno - syntetycznych 3 ĆW05 Stare i nowe metody nauki ortografii 3 ĆW07 Rozwój i kształcenie języka dzieci na przykładzie różnych rodzajów ćwiczeń językowych 3 ĆW08 Kształtowanie zainteresowań i nawyków czytelniczych u dzieci w ujęciu J. 2 4

5 Papuzińskiej i D. Czelakowskiej ĆW09 Przykłady zabaw teatralnych w służbie kształcenia literackiego Ogółem 5 ĆWICZENIA Edukacja matematyczna dziecka liczba godzin ĆW0 Źródła i specyfika matematycznych rozumowań charakterystycznych dla dziecka w wieku wczesnoszkolnym ĆW02 Istota edukacji matematycznej i znaczenie kompetencji matematycznych w życiu codziennym dziecka ĆW03 Cele i treści kształcenia matematycznego oraz zalecane sposoby realizacji na pierwszym etapie edukacyjnym w zapisach podstawy programowej ĆW04 Edukacja matematyczna dziecka w kontekście założeń konstruktywistycznej teorii nauczania, koncepcji nauczania problemowego i nauczania czynnościowego ĆW05 Sposoby respektowania zasad nauczania i wychowania w edukacji matematycznej dziecka 2 ĆW06 Dobór środków dydaktycznych i ich kluczowe znaczenie w organizowaniu wczesnych doświadczeń matematycznych, opartych na manipulacji przedmiotami, ich zastępnikami lub modelami matematycznymi ĆW07 Dobór metod i form nauczania i ich zastosowanie dla stymulowania i wspierania myślenia i działania matematycznego uczniów w wieku wczesnoszkolnym ĆW08 Dobór zabaw i gier dydaktycznych dla stymulowania aktywności matematycznej dziecka. ĆW09 Projektowanie/dobór przykładowych sytuacji zadaniowych dostosowanych do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka, sprzyjających kształtowaniu kompetencji matematycznych przydatnych w 2 życiu codziennym dziecka ĆW0 Tok postępowania metodycznego w czynnościowym kształtowaniu pojęć matematycznych ĆW Monitorowanie postępów i wartościowanie wysiłku edukacyjnego dziecka w obszarze kształcenia matematycznego ĆW2 Zaliczenie przedmiotu i ewaluacja 2 Ogółem 5 ĆWICZENIA EDUKACJA PRZYRODNICZA Liczba godzin ĆW0 ĆW02 ĆW03 ĆW04 ĆW05 - przyrodnicze rozumowanie dziecka; źródła dziecięcej wiedzy o świecie przyrodniczym - istota edukacji przyrodniczej (interdyscyplinarny charakter); znaczenie wiedzy przyrodniczej w życiu codziennym dziecka - cele i treści kształcenia oraz zalecane warunki realizacji edukacji przyrodniczej na I etapie edukacyjnym w zapisach podstawy programowej - edukacja przyrodnicza dziecka w kontekście założeń metodyki (konstruktywistycznej teorii nauczania, koncepcji nauczania problemowego i czynnościowego) - respektowanie zasad nauczania i wychowania w edukacji przyrodniczej dziecka - dobór obiektów naturalnych i innych środków dydaktyczne i ich kluczowe znaczenie w organizowaniu wczesnych doświadczeń 5

6 ĆW06 kluczowe znaczenie w organizowaniu wczesnych doświadczeń przyrodniczych dziecka opartych na wielozmysłowym poznaniu - dobór metod i form nauczania i ich zastosowanie dla wspierania ĆW07 myślenia i działania przyrodniczego uczniów młodszym szkolnym ĆW08 - zasady doboru i znaczenie obserwacji, jako wiodącej metody w poznawaniu środowiska przyrodniczego przez uczniów ĆW09 - dobór zabaw i gier dydaktycznych dla stymulowania aktywności przyrodniczej dziecka - organizowanie edukacji przyrodniczej w naturalnym środowisku; ĆW0 wykorzystanie zajęć terenowych i wycieczek - projektowanie/dobór przykładowych sytuacji zadaniowych dostosowanych do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka ĆW sprzyjających kształtowaniu kompetencji przyrodniczych przydatnych w 2 codziennym życiu - monitorowanie postępów i wartościowanie wysiłku edukacyjnego ĆW2 dziecka w obszarze kształcenia przyrodniczego ĆW3 - zaliczenie przedmiotu i ewaluacja 2 Ogółem 5 6. Metody kształcenia MK0 Wykład uproblemowiony, upoglądowiony prezentacjami multimedialnymi MK02 Obserwacje sytuacji edukacyjnych w nagraniach filmowych MK03 Dyskusje i pogadanki heurystyczna MK04 Wykonywanie zadań z podziałem na role w małych grupach MK05 Ćwiczenia praktyczne z zastosowaniem programów komputerowych i neomediów 7. Metody oceny (ocena formująca, ocena podsumowująca) Samokontrola i samoocenianie wg wskazanych kryteriów zadania samokontrolne i OF0 autokorektywne OF02 Wielowariantowe projekty zestawu zadań edukacyjnych - indywidualnie i grupowo OP0 Kolokwium w formie pisemnej oraz jego samoocena OP02 Autoewaluacja studenta w porównaniu z oceną kolokwium 8. Obciążenie pracą studenta liczba godzin Godziny kontaktowe z nauczycielem 50 Praca indywidualna studenta, w tym: przygotowanie do ćwiczeń( czytanie wskazanej literatury ) 5 przygotowanie do testu i do kolokwium 8 samodzielne studiowanie 5 opracowanie wskazanego projektu zestawu zadań 6 Łączne obciążenie pracą studenta 94 6

7 9. Liczba punktów ECTS Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje za: udział w zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli i studentów (godziny kontaktowe z nauczycielem) pracę indywidualną Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu Literatura podstawowa J. Bałachowicz, A. Kowalska ( red.), Wczesna edukacja dziecka, Warszawa D. Czelakowska, Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Impuls, Kraków 202. E. Gruszczyk Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka, Książka dla rodziców i nauczycieli. WSiP, Warszawa 997. J. Grzesiak, Podstawy teorii i metodyki kształcenia praktycznego nauczycieli, PWSZ, Konin 200. M. Jakowicka, Wzbogacanie doświadczeń uczniów w kontaktach ze środowiskiem, WSiP, Warszawa 983. J. Papuzińska, Dziecięce spotkania z literaturą. CEBID, Warszawa D. Klus-Stańska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna dyskursy, problemy, rozwiązania, red. Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa Podstawa programowa kształcenia ogólnego (dla I etapu edukacyjnego), R. Więckowski, Pedagogika wczesnoszkolna, WSiP, Warszawa Literatura uzupełniająca S. Dylak (red.), Przyrodnicze rozumowania najmłodszych, Fot Art., Rzeszów 994. M. Dąbrowski, Pozwólmy dzieciom myśleć, CKE, Warszawa J. Grzesiak (red.), Ewaluacja i innowacje w edukacji, WPA-PWSZ, Kalisz Konin wybrane źródła. J. Grzesiak (red.), Profesjonalne praktyki, profesjonalni nauczyciele, Wyd. PWSZ Konin, Żytko M., Pozwólmy dzieciom mówić i pisać, CKE, Warszawa 200. Wybrane artykuły - Życie Szkoły, Wychowanie w Przedszkolu, Wychowanie na co Dzień i inne. 2. Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia Efekty kształcenia Cele Treści kształcenia Metody Metody oceny (OF, dla przedmiotu kształcenia (C) (WYK, ĆW) kształcenia (MK) OP) P_W0 (WK) P_U0(WK) P_K0 (WK) C0, C02 ĆW0, ĆW02, ĆW03, ĆW04,ĆW06 MK0, MK02 OF0, OP0 C02 ĆW07, ĆW08 MK02, MK0 OF02, OP02 C02, C03 ĆW05 MK02, MK0 OP03 7

8 Efekty kształcenia Cele Treści kształcenia Metody Metody oceny (OF, dla przedmiotu kształcenia (C) (WYK, ĆW) kształcenia (MK) OP) P_W0 P_W02 P_U0 P_K0 CO ĆW0, ĆW02, ĆW03 MK0 OF0, OP0 CO ĆW04, ĆW05, ĆW06, ĆW07, ĆW08, ĆW0 MK0, OF0, OP0 CO2 ĆW06, ĆW07, ĆW08, ĆW09, MK02, MK03 OF02 CO3 ĆW MK0 OF0, OP0 Efekty kształcenia Cele Treści kształcenia Metody Metody oceny (OF, dla przedmiotu kształcenia (C) (WYK, ĆW) kształcenia (MK) OP) P_W0 P_W02 P_U0 P_K0 CO ĆW0, ĆW02, ĆW03 MK0 OF0, OP0 CO ĆW04, ĆW05, ĆW06, ĆW07, ĆW08, ĆW0 MK0, OF0, OP0 CO2 ĆW06, ĆW07, ĆW08, ĆW09, ĆW0, ĆW MK02, MK03 OF02 CO3 ĆW2 MK0 OF0, OP0 3. Kryteria oceny Efekty kształcenia dla przedmiotu P_W0 P_W02 P_W03 P_W04 P_U0 P_U02 P_U03 Kryteria kwalifikowania kompetencji studenta w końcowej fazie kształcenia w zakresie przedmiotu Zakres wiedzy: Student powinien przyswoić wszystkie pojęcia w podstawowym zakresie programu Poziom wiedzy: Ocena dostateczna student operuje wszystkim pojęciami na zasadzie odtwarzania Ocena dst plus - student operuje wszystkim pojęciami z jednoczesną ich egzemplifikacją z literatury lub własnym doświadczeniem Ocena dobra student dokonuje analizy i syntezy z zastosowaniem pojęć w odniesieniu do sytuacji praktycznych o charakterze typowym Ocena dobra plus - student dość sprawnie dokonuje analiz i syntez z zastosowaniem pojęć w odniesieniu do sytuacji praktycznych o charakterze nietypowym Ocena bardzo dobra student swobodnie dokonuje analiz i syntez z zastosowaniem pojęć w odniesieniu do sytuacji praktycznych o charakterze nietypowym oraz projektuje własne rozwiązania (twórczość) Zakres umiejętności: Student powinien przyswoić wszystkie umiejętności w podstawowym zakresie programu Poziom umiejętności: 8

9 P_U04 P_K0 P_K02 Ocena dostateczna student posługuje się wszystkimi podstawowymi operacjami na zasadzie odtwarzania Ocena dst plus - student operuje wszystkim operacjami z jednoczesnym powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie Ocena dobra student dokonuje analiz i syntez operacji praktycznych (w tym słownych) z z jednoczesnym powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie o charakterze typowym Ocena dobra plus - student dość sprawnie dokonuje analiz i syntez operacji praktycznych (w tym słownych) z z jednoczesnym powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie o charakterze nietypowym Ocena bardzo dobra student sprawnie dokonuje analiz i syntez operacji praktycznych (w tym słownych) z jednoczesnym powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie o charakterze nietypowym oraz konstruuje własne rozwiązania (twórcze) Zakres kompetencji: Student powinien przejawiać w swoich zachowaniach werbalnych i pozawerbalnych wszystkie cechy wymagane od odpowiedzialnych (i kompetentnych) nauczycieli w zakresie programu przedmiotu Poziom kompetencji: Ocena dostateczna student przejawia w stopniu zasadniczym wszystkie cechy wymagane od odpowiedzialnych (i kompetentnych) nauczycieli w odniesieniu do motywacji działania, kontaktów z uczniami i nauczycielami oraz sądów i nastawień do ról - zadań edukacyjnych Ocena dst plus - student przejawia w stopniu zadowalającym wszystkie cechy wymagane od odpowiedzialnych (i kompetentnych) nauczycieli w odniesieniu do motywacji działania, kontaktów z uczniami i nauczycielami oraz sądów i nastawień do ról - zadań edukacyjnych z jednoczesnym powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie Ocena dobra student przejawia w stopniu wysokim wszystkie cechy wymagane od odpowiedzialnych (i kompetentnych) nauczycieli w odniesieniu do motywacji działania, kontaktów z uczniami i nauczycielami oraz sądów i nastawień do ról - zadań edukacyjnych z jednoczesnym dokonywaniem analiz i syntez operacji praktycznych (w tym słownych) i powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie o charakterze typowym Ocena dobra plus - student przejawia w stopniu wyróżniającym wszystkie cechy wymagane od odpowiedzialnych (i kompetentnych) nauczycieli w odniesieniu do motywacji działania, kontaktów z uczniami i nauczycielami oraz sądów i nastawień do ról - zadań edukacyjnych z jednoczesnym dokonywaniem analiz i syntez operacji praktycznych (w tym słownych) i powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie o charakterze nietypowym Ocena bardzo dobra student przejawia w stopniu szczególnie wyróżniającym wszystkie cechy wymagane od odpowiedzialnych (i kompetentnych) nauczycieli w odniesieniu do motywacji działania, kontaktów z uczniami i nauczycielami oraz sądów i nastawień do ról - zadań edukacyjnych z jednoczesnym dokonywaniem analiz i syntez operacji praktycznych (w tym słownych) i powoływaniem się na literaturę lub własne doświadczenie o charakterze twórczym (projektuje wariantowe własne rozwiązania twórcze. 4. Prowadzący przedmiot tytuł/stopień naukowy, imię i nazwisko Prof. nadzw. Dr hab. Jan Grzesiak Mgr Wiesława Kozłowska Mgr Małgorzata Chybicka Mgr Ewa Łechtańska adres jang@amu.edu.pl kvija@poczta.onet.pl machyb@poczta.onet.pl ewle@vp.pl 5. Inne uwagi, wyjaśnienia i uzasadnienia Ze względu na interdyscyplinarny charakter przedmiotu (studenci trzech kierunków studiów filologia angielska, edukacja muzyczna oraz wych. Fizyczne) zostały przyjęte efekty w obszarze kształcenia w zakresie nauk humanistycznych. 9