S Y L A B U S. Druk DNiSS nr 11D

Transkrypt

1 S Y L A B U S Druk DNiSS nr 11D NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne i metodyczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej Kod przedmiotu: Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Wydział: Wydział Humanistyczno - Społeczny Kierunek: PEDAGOGIKA Specjalność: EDUKACJA ZINTEGROWANA WCZESNOSZKOLNA I WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE Specjalizacja (w przypadku kierunku: filologia): Poziom studiów: pierwszego stopnia System studiów: niestacjonarne Rok: II Semestr: III i IV Formy zajęć i liczba godzin: WYKŁADY 40 godz.; ĆWICZENIA 60 godz. Język/i, w którym/ch realizowane są zajęcia: polski Liczba punktów ECTS: 1+5 Osoby prowadzące: wykład: dr Joanna Skibska inne formy zajęć: ćwiczenia dr Joanna Skibska 1. Założenia i cele przedmiotu, w tym zakładane efekty kształcenia zdefiniowane w kategoriach wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Przedmiot obejmuje prezentację teoretycznych oraz metodycznych podstaw kształcenia zintegrowanego, z jednoczesnym uwzględnieniem specyfiki i prawidłowości organizacyjnych procesu dydaktyczno, w którym uczestniczy dziecko w młodszym wieku szkolnym. Problematyka wykładów i ćwiczeń koncentruje się wokół zagadnień związanych z edukacją wczesnoszkolną, planowaniem działań dydaktycznych i wychowawczych ustaleniem i formułowaniem celów kształcenia oraz dobór metod, form, środków z uwzględnieniem prawidłowości rozwojowych dziecka w młodszym wieku szkolnym. Celem nauczania przedmiotu jest wyposażenie studenta w wiedzę i praktyczne umiejętności będące fundamentem podejmowania samodzielnych zadań związanych z planowaniem i prowadzeniem zajęć zintegrowanych w klasach I-III oraz świadome analizowanie i weryfikowanie podjętych przez studenta działań pedagogicznych. Efekty kształcenia: STUDENT: jest przygotowany do samodzielnego planowania, organizowania i prowadzenia zajęć zintegrowanych w klasach I-III, w tym integracyjnych, z uwzględnieniem metodyki edukacji wczesnoszkolnej; analizuje i właściwie dobiera rozwiązania metodyczne; 1

2 formułuje cele kształcenia oraz prawidłowo dobiera metody, formy i środki dydaktyczne; analizuje, ocenia i dokonuje merytorycznego wyboru podręczników pakietów edukacyjnych (w oparciu o zestawy podręczników z różnych wydawnictw) dla uczniów klas I-III; opracowuje materiały dydaktyczne, np.: karty pracy, konspekty lekcji, oceny opisowe, indywidualne programy; dokonuje oceny (diagnozy pedagogicznej) funkcji podstawowych: percepcji wzrokowej i słuchowej, motoryki dużej i małej oraz lateralizacji i orientacji przestrzennej dziecka w młodszym wieku szkolnym; dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z uwzględnieniem podstawy programowej; 2. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: 3. Opis form zajęć a) Wykłady Treści programowe: 1. Młodszy wiek szkolny - późne dzieciństwo. Dziecko jako naukowiec - Piagetowska teoria rozwoju poznawczego. 2. Funkcje podstawowe percepcja wzrokowa i słuchowa oraz mowa i symptomy ich zaburzeń. 3. Funkcje podstawowe motoryka duża i mała, lateralizacja oraz orientacja przestrzenna i symptomy ich zaburzeń. 4. Rozwój psychiczny dziecka w wieku od 5 do 9 roku życia. Wiek dziecka, a etapy rozwoju. 5. Założenia kształcenia zintegrowanego organizacja, podstawy teoretyczne, istota kształcenia zintegrowanego. 6. Cele edukacji wczesnoszkolnej. Funkcje i istota celów kształcenia. Taksonomiczne ujęcie celów kształcenia. Uszczegółowienie celów kształcenia. 7. Treści kształcenia. Funkcje, modele, ujęcia i rodzaje programów kształcenia. 8. Teoria wielostronnego kształcenia a modele lekcji. 9. Metody kształcenia. Podział metod nauczania. Funkcje i kryteria doboru metod nauczania. 10. Formy organizacyjne kształcenia. Formy organizacyjne pracy z uczniem praca jednostkowa, zbiorowa, grupowa, na poziomach. 11. Zasady kształcenia klasyfikacja i charakterystyka. Przegląd zasad kształcenia wybranych autorów. 12. Środki dydaktyczne funkcje i klasyfikacja. 13. Sprawdzanie i ocenianie wyników procesu kształcenia. Różne systemy oceniania stosowane w edukacji wczesnoszkolnej. 14. Niepowodzenia w nauce szkolnej i ich przyczyny. Rodzaje niepowodzeń szkolnych i ich skutki. 15. Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w placówce oświatowej (przedszkolu, szkole). 16. Dziecko z grupy ryzyka dysleksji. 2

3 17. Praca wyrównawcza z dzieckiem mającym trudności w czytaniu i pisaniu. Cele i zasady prowadzenia zajęć wyrównawczych. 18. Praca z uczniem zdolnym w klasach edukacji wczesnoszkolnej. 19. Praca nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w klasie integracyjnej. 20. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w klasach edukacji wczesnoszkolnej, a podstawa programowa. Dostosowanie wymagań. Metody dydaktyczne: wykład frontalny wsparty prezentacją multimedialną, dyskusja; Forma i warunki zaliczenia: po IV semestrze egzamin ustny, zgodnie z zagadnieniami przedstawionymi na wykładach; Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej (maksymalnie 5 pozycji w każdej grupie): Literatura podstawowa: 1. Adamek I.: Podstawy edukacji wczesnoszkolnej. Wydawnictwo IMPULS, Kraków Bereźnicki F.: Podstawy dydaktyki. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków Węglińska M.: Jak przygotować się do lekcji? Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków Literatura uzupełniająca: 1. Bogdanowicz M.: Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Wydawnictwo HARMONIA, Gdańsk Gąsowska T., Pietrzak-Stępkowska Z.: Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. WSiP, Warszawa Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.): Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Maciarz A.: Uczniowie niepełnosprawni w szkole powszechnej. WSiP, Warszawa b) Ćwiczenia : Treści programowe (ćwiczenia): 1. Różne aspekty diagnozy dziecka w młodszym wieku szkolnym (diagnoza psychologiczna, diagnoza pedagogiczna, diagnoza funkcjonalna). 2. Ocena funkcji podstawowych percepcji wzrokowej i słuchowej oraz mowy. Konstruowanie kart pracy do usprawniania percepcji wzrokowej i słuchowej oraz mowy. 3. Ocena funkcji podstawowych motoryki dużej i małej, lateralizacji oraz orientacji przestrzennej. Konstruowanie kart pracy do usprawniania motoryki małej (manipulacyjnej) oraz orientacji przestrzennej. 4. Analiza opinii i orzeczeń (na konkretnych przykładach) z poradni pedagogiczno psychologicznych, a dostosowanie wymagań szkolnych. 5. Istota kształcenia zintegrowanego. Zadania, cele i treści kształcenia na podstawie Rozporządzenia MEN. 6. Formułowanie tematów zajęć, celów ogólnych i operacyjnych. Zapoznanie z procedurą wyprowadzania celów operacyjnych. 3

4 7. Analiza podstawy programowej kształcenia wczesnoszkolnego, programów edukacji wczesnoszkolnej, rozkładów materiałów. Podręczniki (różnych wydawnictw) dla uczniów klas I-III analiza porównawcza. 8. Planowanie i konstruowanie konspektów zajęć zintegrowanych wprowadzających nowy materiał dydaktyczny. 9. Planowanie i konstruowanie konspektów zajęć zintegrowanych utrwalających nowy materiał dydaktyczny. 10. Dobieranie odpowiednich form pracy do zadań dydaktycznych - optymalizacja przyswajania i utrwalania nowego materiału przez uczniów klas I-III z uwzględnieniem ich indywidualnych możliwości i potrzeb. 11. Planowanie zajęć kształcenia zintegrowanego z uwzględnieniem wybranych tekstów z podręczników (różnych wydawnictw) dla uczniów klas edukacji wczesnoszkolnej. 12. Konstruowanie kart pracy służących wprowadzaniu i utrwalaniu nowego materiału dydaktycznego. 13. Opracowywanie autorskich systemów oceniania. Redagowanie ocen opisowych śródrocznych (semestralnych) i końcowo rocznych z wykorzystaniem podstawy programowej. 14. Opracowywanie zestawów ćwiczeń do prowadzenia zajęć korekcyjno kompensacyjnych dla uczniów z trudnościami w uczeniu się. 15. Ćwiczenia w dostosowywaniu wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 16. Zastosowanie Skali Ryzyka Dysleksji (SRD) M. Bogdanowicz tabele norm, arkusz badania, tabele wyników, profile wyników ogólnych oraz szczegółowych, podskale SRD. 17. Opracowywanie indywidualnych programów do prowadzenia zajęć wyrównawczych z uczniem mającym trudności w czytaniu i pisaniu. 18. Konstruowanie indywidualnych programów do pracy z uczniem zdolnym/uzdolnionym. 19. Układanie konspektów do prowadzenia zajęć zintegrowanych w klasie integracyjnej. 20. Opracowywanie indywidualnego programu dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, z uwzględnieniem podstawy programowej. Metody dydaktyczne: zajęcia praktyczne, praca w grupach, analiza indywidualnych przypadków, analiza przepisów i szeroko pojętej dokumentacji oświatowej (np. ustaw, podstawy programowej, orzeczeń i opinii z poradni pedagogiczno psychologicznych, dokumentacji szkolnej); Metody ewaluacji wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: aktywny udział w zajęciach 15 punktów; przygotowanie do zajęć 15 punktów; opracowanie dwóch kart pracy 20 punktów; (I semestr) napisanie dwóch konspektów zajęć kształcenia zintegrowanego (wprowadzających i utrwalających nowy materiał dydaktyczny) 20 punktów; (I semestr) opracowanie autorskiego systemów oceniania 10 punktów (II semestr); opracowywanie indywidualnego programu do prowadzenia zajęć korekcyjno kompensacyjnych dla dziecka z trudnościami w uczeniu się 20 (II semestr); napisanie konspektu do prowadzenia zajęć kształcenia zintegrowanego w klasie integracyjnej 10 punktów; (II semestr) kolokwium z wybranych zagadnień (po jednym w semestrze) 30 punktów; 4

5 Skala ocen: ilość punktów ocena bardzo dobry (5,0) dobry plus (4,5) dobry (4,0) dostateczny plus (3,5) dostateczny (3,0) Forma i warunki zaliczenia: obecności; aktywny udział w zajęciach; przygotowanie do zajęć; opracowywanie materiałów dydaktycznych; kolokwium z wybranych zagadnień (po jednym w semestrze); 5