> Elektroniczne czasopismo naukowe z dziedziny logistyki <

Transkrypt

1 hp:// LogForm > Eleroicze czasopismo aowe z dziedziy logisyi < ISSN X 006 Vol. Isse No LOALIZAJA ZAASÓW W SIEI DYSRYBUJI Saisław rzyżaia Isy Logisyi i Magazyowaia, ozań, olsa SRESZZENIE. elem worzeia sieci dysrybcji jes lepsze dosępieie lieowi dosęp do owarów oferowaych przez sieć. rzesięcie zapas bliżej odbiorcy poprzez loowaie go w magazyach regioalych sraca czas realizacji zamówieia, wiąże się jeda z więszymi oszami wyiającymi z wyższych poziomów zapasów. Zazwyczaj jeda poliya loalizacji zapasów ie jes jedoroda wobec wszysich pozycji asorymeowych oferowaych przez firmę. W aryle rozparzoo dwa sposoby rozdzielaia zapas zabezpieczającego pomiędzy oba rozparywae ogiwa sieci dysrybcji: Magazy eraly i Magazyy Regioale. W prayce ai rozdział jes przeprowadzay iicyjie. Na przyład pozycje wolo rojące, zwłaszcza drogie, mieszcza się w zapasie ceralym, rozpraszając aomias zapas owarów o dżej roacji. W rzeczywisości moża salić obieywe ryeria wspomagające aą decyzję. W pracy przedsawioo modele pozwalające a wyzaczaie warości ryerialych i wszechsroą aalizę wpływ poszczególych zideyfiowaych czyiów (zmieych iezależych) a wyi i przyjęą decyzję. Słowa lczowe: zapas zabezpieczający, sieć dysrybcji, loalizacja zapas. WSĘ elem pracy jes oreśleie ogólego podejścia do właściwego loalizowaia zapasów (zwłaszcza zapas zabezpieczającego) w sieciach dysrybcji. ocepcja zw. p rozdzielającego przewidje socerowaie zapasów zabezpieczających, oieczych dla zapewieia wymagaego poziom obsłgi w wybraym pcie łańccha dosaw [fohl 998]. lasycze położeia ego p obejmją:. Zapasy wyrobów goowych (owarów) zloalizowae "bliso ry" (p. w magazyach regioalych firmy prodcyjej lb dysrybcyjej).. Zapasy wyrobów goowych (owarów) zloalizowae w magazyie ceralym prodcea lb dysrybora. 3. Zapasy elemeów do moaż zloalizowae w magazyie prodcea możliwiające zw. "moaż a zamówieie". 4. Zapasy maeriałów i srowców zloalizowae w magazyie prodcea możliwiające zw. "prodcje a zamówieie". 5. Zapasy maeriałów, srowców i podzespołów zloalizowae w magazyach dosawców prodcea, lb zapasy owarów zloalizowae w magazyach dosawców firmy dysrybcyjej. o położeie wiąże się z rozwiązaiem: zap (i prodcja) a zamówieie. opyrigh: Wyższa Szoła Logisyi, ozań, olsa yowaie: rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,. URL: hp:// Zawierdzoo: , o-lie:

2 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,. URL: hp:// Rys.. ypowe położeia zw. p rozdzielającego (z wyróżieiem pów charaerysyczych dla firm dysrybcyjych) Fig.. ypical decoplig poi posiios (ogeher wih characerisic pois for disribio compay) A R B R R X Y Z Rys.. rzyładowe reomedacje zależości pomiędzy loalizacją p rozdzielającego, a położeiem daej pozycji asorymeowej w lasyfiacji AB/XYZ Fig.. Examples of correlaios bewee localizaio of decoplig poi ad posiio of aricle i AB/XYZ classificaio Dysrybcja owarów obejmje dwa pierwsze py rozdzielające, choć w sraegii firm dysrybcyjych zajdją się aże działaia objęe pem r 5, a więc zap pod zamówieie

3 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,,. URL: hp:// (zwłaszcza dla szczególie drogich, a rzado sprzedawaych pozycji). Waro eż zaważyć, że coraz częściej firmy dysrybcyje przejmją zadaia loowae w pcie r 3, realizjąc część prac moażowych zgodie z zamówieiem liea. Geeralie moża przyjąć, że sposób posępowaia z daą pozycją owarową zależy w pewej mierze od jej położeia w lasyfiacji AB/XYZ. Ryse poazje ogóle, raczej iicyje podejście do ej zależości. Na przyład owary drogie, wolo rojące (a więc wyazjące isą doładość progoz, lojące się w grpa AZ, będą raczej powae a zamówieie, a aie, szybo rojące, o wysoiej doładości progoz (grpa X) będą zazwyczaj loowae w sieci dysrybcji, w pcie rozdzielającym r. MODEL OGÓLNY Ja zazaczoo, ryse raczej demosrje pewe ogóle reomedacje iż precyzje zalecae rozwiązaia. Graice pomiędzy poszczególymi rozwiązaiami ie są bowiem "osre, ale przede wszysim a osaecze rozwiązaie wpływa szereg dodaowych czyiów, aich ja: oferoway poziom obsłgi (wymagay czas dosawy i dosępość), czas zpełieia, oszy dosaw, liczba magazyów regioalych w sieci. Może się a przyład oazać, że w pewych ooliczościach awe bardzo wolo rojąca, a jedocześie droga pozycja asorymeowa (lojącą się w grpie AZ), ze względ a swoje zaczeie "sraegicze" (odbiorcą jes waży lie) będzie rzymywaa w zapasie, przyajmiej w magazyie ceralym. odobie sować będą bardzo dłgie ermiy realizacji. Z olei w rozległych sieciach, o dżej liczbie pów loalizacji zapas (magazyów regioalych), decyzje o pełej deceralizacji zapas będą podejmowae osrożie, z względieiem osz rzymaia zapas. oiżej rozparzoe zosaą dwa sposoby loalizacji zapas: a) Zapas rozproszoy (rys. 3). lieci obsłgiwai są bezpośredio z zapas zloalizowaego w Magazyach Regioalych. am eż rzymyway jes zapas zabezpieczający. b) Zapas sceralizoway (rys. 4). lieci obsłgiwai są z Magazy eralego bezpośredimi dosawami w posaci p. przesyłe riersich. Rys. 3. Ilsracja przypad zapas rozproszoego Fig. 3. Example of deceralized soc 3

4 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,. URL: hp:// Rys. 4. Ilsracja przypad zapas sceralizowaego Fig. 4. Example of ceralized soc owsaje pyaie: czy decyzje o właściwej loalizacji zapas moża wspomóc jaąś formłą, zależiającą rozwiązaie od wzajemych relacji pomiędzy względiaymi paramerami? oiżej przedsawioo propozycje prosych modeli mogących saowić aie wsparcie. Ja zwyle w aich przypadach rzeba przyjąć pewe założeia. Dla porzeb poiższych rozważań przyjęo, co asępje: a) Jeśli zapas jes rozproszoy, looway w Magazyach Regioalych (p rozdzielający ), o: - popy rozłada się rówomierie a Magazyów Regioalych, - ygodiowy popy w ażdym z ych magazyów daje się opisać rozładem o średiej popy i odchylei sadardowym σ, - cea zap dosawcy jes rówa, - współczyi ygodiowego osz rzymaia zapas wyosi i jes ai sam we wszysich magazyach, - czas cyl zpełieia zapas w Magazyach Regioalych jes dla ażdego magazy rówy i wyosi (bez isoych odchyleń). Łączy ygodiowy osz rzymaia zapas zabezpieczającego w sieci jes rówy: = UZB [] i Dla rówomierego rozłożeia popy pomiędzy wszysie magazyy orzymjemy: = = [] ZB σ gdzie: - współczyi bezpieczeńswa, zależy od przyjęego poziom obsłgi i yp rozład opisjącego day rozład częsości wysępowaia popy, ZB - zapas zabezpieczający w ażdym z Magazyów Regioalych. oieważ zachodzi = [3] σ 4

5 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,,. URL: hp:// gdzie jes zw. współczyiiem zmieości σ =, o wzór [] przyjmje posać: = [4] b) Jeśli zapas jes looway w Magazyie eralym (p rozdzielający ), o: - ygodiowy popy w Magazyie eralym jes smą popyów obserwowaych a ryach związaych z poszczególymi Magazyami Regioalymi i moża go opisać rozładem o średiej M = i odchylei sadardowym σ = σ M (zgodie z zw. prawem pierwiasa wadraowego [Sarjsz-Wolsi, 000]), - współczyi ygodiowego osz rzymaia zapas wyosi i jes ai sam ja w przypad Magazyów Regioalych, - czas cyl zpełieia zapas w Magazyie eralym wyosi ( = ), - w przypad wysąpieia zaporzebowaia ze sroy odbiorców prod jes przesyłay bezpośredio do liea w formie przesyłi riersiej o jedosowym oszcie p. ozwala o zachować zbliżoy czas realizacji zamówieia liea ja w przypad obsłgi z Magazyów Regioalych. ygodiowy osz rzymaia zapas zabezpieczającego w Magazyie eralym jes rówy: = [5] M (ZB) ZBM = σ oieważ, zgodie z założeiami =, o: (ZB) σ = σ = [6] Wsawiając zależość [3] orzymamy: M (ZB) = [7] Waro zaważyć, że założeie = względia róże rozwiązaia orgaizacji dosaw dla ob przypadów. Na przyład w przypad zapasów rozproszoych dosawy do magazyów regioalych mogą być prowadzoe wedłg sysem przegląd oresowego, a w sysemie sceralizowaym w oparci o zw. p poowego zamówieia (poziom iformacyjy). Moża przyjąć, że zazwyczaj będzie zachodziło < (czyli <). Łącze ygodiowe oszy bezpośredich riersich do liea są rówe: = [8] (dosaw ) p Sawiamy pyaie: iedy opłaca się rozproszyć zapas, o zaczy iedy aiej będzie rzymywać zapas zabezpieczający w Magazyach Regioalych i z ich obsłgiwać loalych odbiorców, iż spić zapas w Magazyie eralym i realizować zamówieia lieów bezpośredimi dosawami. Odpowiedź a o pyaie sprowadza się do rozwiązaia ierówości: czyli < + [9] (ZB) (dosaw ) < + [0] o il przeszałceiach: p 5

6 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,. URL: hp:// p < ( ) p < orzymjemy ( ) p < [] Z ej posaci orzymjemy zależości, órych spełieie gwaraje spełieie ierówości [9] i posawioego war: < p [] lb < p [3] Wydaje się jeda, że zależość iosąca ajwięcej iformacji o: > p [4] łączy bowiem w wyrażei po lewej sroie ierówości wszysie elemey oszowe, a po prawej paramery związae z realizacja i wymagaym poziomem obsłgi. WYORZYSANIE MODELU DO ROZWIĄZANIA ROBLEMU DLA ROZŁADU OYU ZGODNEGO Z ROZŁADEM NORMALNYM Ryse 5 ilsrje ą zależość dla współczyia zmieości jao zmieej iezależej, dla rozład ormalego, przy poziomie obsłgi O=99% (w jęci probabilisyczym, jao prawdopodobieńswo ie wysąpieia bra w zapasie w daym cyl jego zpełieia [rzyżaia 005]). Założoo aleraywe do sceralizowaia zapas rozproszeie pomiędzy 9 Magazyów Regioalych. 6

7 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,,. URL: hp:// Rys. 5. Ilsracja zależości [4] dla rozład ormalego i przyładowych warości paramerów ej zależości (poziom obsłgi O=99%) Fig. 5. Relaioships i case of ormal disribio ad examples of parameers (for service level=99%) Z zależości [4] i ilsrjącej ją, dla wybraego zbior paramerów, rys 5 wyia, że rozproszeie zapas jes ym bardziej zasadioe im: - miejsza jes warość współczyia zmieości (co ozacza wysoą jaość progoz i zazwyczaj charaeryzje owary szybo rojące), - więszy jes osz bezpośredich dosaw do liea, co zwięsza warość wyrażeia p, oraz - miejszy jes osz rzymaia jedosi owar w zapasie, co rówież zwięsza warość p. Doyczy o zaem owarów zajdjących się przede wszysim w grpie X. odobie więsze warości współczyia zmieości (owary wolo rojące), relaywie isie oszy dosaw bezpośredich lb wysoie oszy rzymaia jedosi w zapasie (a więc a przyład grpy AY, BZ) wsazją a zasadość ceralizacji zapas. Wiosi e pozosają oczywiście w zgodzie z rysiem, ale w oparci o zdefiiowae ryerim i oreśloe warości paramerów opisjących oba aleraywe rozwiązaia. ROZWIĄZANIE ROBLEMU DLA ROZŁADU OYU ZGODNEGO Z ROZŁADEM OISSONA Nie lega wąpliwości, że propoowae rozważaia będą miały ajwięsze zaczeie dla owarów wolo rojących. o właśie w ej grpie obserwje się ajczęściej dylema: rzymywać zapas 7

8 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,. URL: hp:// owar ceralie, czy przesąć go do Magazyów Regioalych. rzyładowe rozwiązaie przedsawioe a rys 5 zosało opare a założei o zgodości rozład ygodiowego popy z rozładem ormalym. ymczasem owary wolo rojące charaeryzją się raczej zgodością z rozładem oissoa [Sarjsz-Wolsi 000]. Rozład e charaeryzje się jedocześie pewą własością, óra pozwoli przeszałcić zależość [] w sposób ieco iy iż powyżej. Oóż dla rozład oissoa zachodzi: = σ, a z ego wyia, że współczyi zmieości jes rówy: σ = = = [5] Zaem zależość [] przyjmie posać: ( ) < p [6] co po przeszałceiach daje: > p [7] rzy próbie rozwiązaia ej ierówości ależy względić fa, że dla rozład oissoa isieje zależość pomiędzy warością średią, a warością współczyia bezpieczeńswa odpowiadającego przyjęem poziomowi obsłgi [rzyżaia, 005]. osać fcji = f() jes róża dla różych warości poziom obsłgi. rzyładowo, dla O=99,9% zależość a ma posać b A, gdzie A = 3,740; b = -0,05. Dla ej posaci fcji orzymamy: > A p b [8] a sąd > A b p [9] Ryse 6 ilsrje a zależość. rzedsawioa zależość jes zbieża jeśli chodzi o ogóle edecje z zależością ilsrowaą a rys 6, bowiem wzros ygodiowego popy ozacza zmiejszaie współczyia zmieości. 8

9 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,,. URL: hp:// Rys. 6. Ilsracja zależości [9] dla przyładowych warości paramerów ej zależości (poziom obsłgi O=99,9%) Fig. 6. Relaioships for ypical parameers vales (for service level=99,9%) ODSUMOWANIE. W referacie przedsawioo przyład model wspierającego decyzję doyczącą właściwej loalizacji zapas owarów w sieci dysrybcji. Rozważaia doyczyły wybor pomiędzy ceralizacją a rozproszeiem zapas.. Wyazao, że w oreśloych przypadach oszy rzymywaia zapas zabezpieczającego w formie rozproszoej (o zaczy zloalizowaych w sieci dysrybcji) mogą być więsze iż w przypad zapas rzymywaego w jedym miejsc, awe jeśli wiąże się o z dodaowymi oszami szybich dosaw. 3. rzedsawioo przyładowe zależości pomiędzy wielościami oreślającymi e oszy, pozwalające a podejmowaie racjoalych decyzji związaych z właściwą loalizacją zapas. Zależości e odzwierciedlają ogóle reomedacje wyiające z położeia owarów do grp, wyiającego z lasyfiacji AB/XYZ, ale pozwalają je zależić od oreśloych warości ryerialych. 4. W przypad gdy rozład częsości wysępowaia popy jes zgody z rozładem oissoa (zajdjącego zasosowaie dla owarów wolo rojących), dla poprawości wiosowaia ależy względić zależości pomiędzy poziomem obsłgi, współczyiiem bezpieczeńswa oraz średim (oczeiwaym) popyem. LIERAURA rzyżaia S., 005. odsawy zarządzaia zapasami w przyładach, Biblioea logisya, ILiM, s. 00,

10 rzyżaia S., 006, Loalizacja zapasów w sieci dysrybcji. LogForm,,. URL: hp:// fohl H.-h., 998. Zarządzaie logisyą. Fcje i isrmey, ILiM. s Sarjsz-Wolsi Z., 000. Serowaie zapasami w przedsiębiorswie, WE, s , LOAION OF SOS IN DISRIBUION NE ABSRA. he aim of developig a disribio ewor by a rade compay, is o provide is csomers wih a beer access o he offered goods. Movig soc of goods closer o he mare, by deployig i i regioal warehoses decreases lead imes, b o he oher had leads o higher cos of carryig safey soc. Geerally, he policy cocerig soc deployme is o homogeeos for all iems. he paper preses wo differe ways of deployme: i a ceral warehose or i a ewor of regioal warehoses. I pracice he decisio is ae iiively. For example slow movig ad expesive iems are placed i ceral warehose, while safey soc of fas movers is dispersed ad locaed i Regioal Warehoses. I he paper some cos models are developed. hey also allow for i-deph aalysis of how differe ideified facors iflece he resl ad decisio o be ae. ey words: safey soc, disribio e, locaio of soc. LOALISIERUNG VON BESÄNDEN IM DISRIBUIONSNEZ ZUSAMMENFASSUNG. Der Zwec vo Disribiosezwere im Hadel lieg im bessere Zgag der de z ageboee Güer. Die Vereilg der Güer eg am Mar, miels regioaler Läger, verriger die Zei zr Wiederbeschaffg, führ aber gleichzeiig z höhere Asgabe für de Sicherheisbesad. Allgemei a ma sage, dass die Afsellg des Besades vo Ariel z Ariel erschiedlich is. Dieser Beirag beschäfig sich mi zwei verschiedee Wege der Afsellg: ierhalb eies zerale Lagers oder ierhalb eies Nezweres vo regioale Lagerhäser. I der raxis wird diese Escheidg iiiv geroffe. So werde zm Beispiel Lagsamdreher d wervolle rode zeral gelager währed der Sicherheisbesad vo Schelldreher dezeral bzw. regioale gelager wird. I diesem Berich werde hierz verschiedee osemodelle ewicel. Diese Modelle erlabe eie iefe- Aalyse vo verschiedee Faore, die diese Ergebisse beeiflsse. odewörer: Absichergsbesad, Disribiosez, Loalisierg der Besäde. dr iż. Saisław rzyżaia Isy Logisyi i Magazyowaia l.esowsiego ozań, olsa el rzyzaia@ilim.poza.pl 0