PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ GMINY OLEŚNICA ROK SZKOLNY 2013/2014 OPRACOWAŁY : ELŻBIETA ROSIAK JUSTYNA SŁUPEK IWONA BRZĘK
Realizacja Programu Profilaktyki przewidziana jest na lata 2013-2016. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej Gminy Oleśnica został skonstruowany w celu przyczynienia się do zmiany niezadowalającego zachowania uczniów. Bardzo często uczniowie dzielili się swoimi problemami, zgłaszali konflikty i agresywne zachowania kolegów. Prosili o pomoc. Również rodzice zaniepokojeni byli zachowaniem swoich dzieci. Każdy przypadek traktowany był indywidualnie. Tłumaczono i przypominano uczniom jak należy rozwiązywać konflikty lub też ich unikać. Pomoc udzielana dawała możliwość znalezienia przez nich własnego rozwiązania, co wzmacniało ich poczucie odpowiedzialności i dawało wiarę w siebie. Podczas zajęć na temat wolnego czasu, uczniowie często mówili, że spędzają go najchętniej przed monitorem komputera lub TV. Natomiast realizacja Programu siedmiu kroków mająca na celu opóźnienie u uczniów inicjacji nikotynowej i alkoholowej ujawniła, że niektórzy uczniowie znają już smak papierosów i niskoprocentowych napojów alkoholowych (piwa, wina). Do globalnego zbadania w/w problemów posłużyły skonstruowane ankiety: 1. Przemoc i zachowanie agresywne. 2. Uzależnienie od nikotyny, alkoholu, narkotyków. 3. Czas spędzony przed TV i monitorem komputera. Po przeprowadzeniu ankiet wśród uczniów klas I-VI zespół wychowawczy zanalizował obecny stan szkoły oraz zaplanował sposoby jego zmiany. Zaproponowany projekt ma na celu kształtowanie osobowości uczniów i wspieranie ich rozwoju. Realizacja zadań w nim zawartych powinna tak na nich wpłynąć, aby potrafili poradzić sobie z rozwiązaniem problemów, by umieli współżyć z ludźmi i potrafili wybrać to, co dla nich jest zdrowe. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie wszystkich nauczycieli, wychowawców, higienistki szkolnej, rodziców, pracowników Komendy Powiatowej Policji, Straży Miejskiej. W utworzonym Programie Profilaktyki zawarte zostały cele, sposoby realizacji zadań oraz zamierzone osiągnięcia uczniów w zakresie wiedzy merytorycznej, umiejętności i właściwego zachowania się w różnych sytuacjach. Program opracowany został w oparciu o: rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku, w sprawie działalności wychowawczej i zapobiegawczej dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26, poz.226) podstawę programową kształcenia ogólnego dla sześcioletnich szkół podstawowych z 15 lutego 1999 roku Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej Gminy Oleśnica.
WYNIKI DIAGNOZY Obszar I Przemoc i zachowania agresywne Z analizy ankiet wynika, że uczniowie klas I-VI rzadko myślą źle o innych. Częściej jednak zdarza się to chłopcom niż dziewczynkom. Dzieci sporadycznie wyrządzają dla żartu przykrość swoim kolegom. Uczniowie używają brzydkich wyrazów broniąc się przed zaczepkami rówieśników. Przemoc fizyczną stosują częściej chłopcy. Uczniowie, którzy są zaczepiani informują o zajściach swoich rodziców, wychowawcę klasy, nauczycieli, nauczyciela świetlicy. Zarówno dziewczynki jak i chłopcy najbardziej denerwują się kiedy inne osoby wyśmiewają się z nich. Z ankiety wynika, że wyśmiewający to rówieśnicy. Przez dorosłych wyśmiewani są tylko nieliczni Najczęściej bici i wyzywani przez dorosłych są chłopcy. Przemoc używana jest w stosunku do badanych uczniów, którzy byli agresywni wobec swoich kolegów. Obszar II Uzależnienie od nikotyny, alkoholu, narkotyków / używek / Źródłami wiedzy uczniów na temat środków odurzających są w kolejności: radio, TV, prasa, szkoła, rodzice, koledzy, przyjaciele, samodzielnie zdobyta wiedza, handlarze. Obszar III Czas spędzany przed TV i monitorem komputera Dzieci najchętniej oglądają wg kolejności: komedie, filmy przygodowe, bajki, filmy grozy, filmy sensacyjne. Największym powodzeniem wśród dzieci cieszą się teleturnieje, filmy przyrodnicze, programy muzyczne (bardziej preferowane przez dziewczynki), telenowele. Dzieci są mniej zainteresowane programami edukacyjnymi, historycznymi. Ponad połowa badanych uczniów spędza 3 i więcej godzin przed monitorem komputera. 1/3 uczniów od 1 do 2 godzin. Dzieci spędzają tyle czasu przed telewizorem i monitorem komputera (3 i więcej godzin) za zgodą rodziców i wspólnie z rodzicami. Tylko niektórzy rodzice nie wiedzą, że ich dzieci pracują na komputerze, czy oglądają programy telewizyjne. Zdarza się też, że dzieci 3 godziny spędzają przed komputerem lub TV będąc u swojego kolegi. Uczniowie najczęściej wykorzystują komputer w celach zabawowych. W Internecie wybierają wg kolejności: gry strategiczne, programy sportowe, muzyczne, naukowe i edukacyjne POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Zgodnie z zaleceniami zawartymi w opiniach Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, należy zapewnić poszczególnym uczniom pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Wsparciem dla uczniów jest współpraca z psychologiem szkolnym. Należy kontynuować zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjne. Uczniowie naszej szkoły od lat brali udział w wielu konkursach zajmując czołowe lokaty. Chcielibyśmy podtrzymać tę tradycję. Mamy więc na uwadze ucznia zdolnego, któremu swój czas poświęcą nauczyciele na kołach zainteresowań.
POMOC FINANSOWO-MATERIALNA SKIEROWANA NA UCZNIÓW Wzrasta liczba uczniów potrzebujących wsparcia finansowego. Z wywiadów przeprowadzonych z rodzicami dzieci, z informacji uzyskanych od pracowników GOPS-u wynika, że rodzice są bezrobotni, na swoim utrzymaniu mają kilkoro dzieci, borykają się z problemami finansowymi i nierzadko z problemami alkoholowymi. Utworzony Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej Gminy Oleśnica skierowany jest do każdego ucznia zdolnego i potrzebującego pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz materialnej. Zakładamy, że dzięki naszemu zaangażowaniu każdy z nich poradzi sobie w trudnej sytuacji i osiągnie sukces na miarę swoich możliwości. CEL GŁÓWNY: ŚRODOWISKO UCZNIA BEZ ZAGROŻEŃ Cele szczegółowe: 1. unika konfliktów, jest asertywny, dba o zdrowie fizyczne i psychiczne, 2. unika nikotyny, alkoholu, narkotyków, zdrowo i higienicznie odżywia się, 3. potrafi efektywnie gospodarować czasem wolnym, 4. świadomie i umiejętnie korzysta ze współczesnych środków audiowizualnych, 5. posiada umiejętności prawidłowej reakcji w sytuacji zagrożenia, 6. zna i stosuje zasady higieny osobistej, 7. realizuje obowiązek szkolny i osiąga sukcesy na miarę możliwości, 8. otrzymuje pomoc materialno finansową, 9. utrwala wiadomości z zakresu profilaktyki podczas realizacji programów profilaktyczno-wychowawczych. REALIZACJA DZIAŁAŃ Lp. Działania Zamierzone osiągnięcia uczniów Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1 - Utrwalenie zachowań - warsztaty, asertywnych, - treningi - uczenie konstruktywnego umiejętności, rozwiązywania konfliktów, sportowe, - uświadamianie uczniom - muzykoterapia konieczności dbania o własne - wycieczki. zdrowie fizyczne i psychiczne. - Pr. Profil. - nie ulega presji rówieśników, zachowuje własną autonomię, - konflikty rozwiązuje rzeczowo, nieinwazyjnie - potrafi opanować negatywne emocje, nie jest agresywny, - posiada umiejętności prawidłowego porozumiewania się, jest życzliwy, okazuje innym szacunek, - słucha bez uprzedzeń i - Wychowawcy klas, - higienistka szkolna, - n- l muzyki, - n l w-f, - n-l WDŻ - psycholog -, opiekun świetlicy
osądzania, - odnosi sukcesy na miarę swoich możliwości - potrafi pokonywać trudności, łagodzi stres ćwiczeniami relaksującymi - zna i rozumie zmiany zachodzące w organizmie podczas dojrzewania, - umie rozpoznać i prawidłowo zareagować na zły dotyk, wie kogo zawiadomić - zna negatywny wpływ hałasu na psychikę człowieka, - bierze udział w zajęciach ruchowych, podczas których przestrzega zasad BHP, - potrafi skupić uwagę na wykonywanych czynnościach. 2 - Działania zmierzające do opóźnienia inicjacji nikotynowej, alkoholowej, - utrwalanie zasad higieny przyrządzania i spożywania posiłków. - zna zgubny wpływ nikotyny na organizm człowieka (palacza czynnego i biernego), - jest świadomy zagrożeń związanych ze spożywaniem alkoholu i środków psychoaktyw-nych, - higienicznie spożywa posiłki, - potrafi wykonać proste, zdrowe posiłki i napoje - właściwie odżywia się - apele profilaktyczne, prowadzone przez higienistkę szkolną, - lekcje wychowawcze : technika, - konkursy. - wychowawcy, - higienistka szkolna, - nauczyciele 3 - Uczenie planowania dnia oraz zachowania właściwych proporcji między czynnym i biernym wypoczynkiem. - umie rozplanować dzień uwzględniając czas na naukę, wypoczynek czynny i bierny, - potrafi organizować gry i zabawy ruchowe, - zna sposoby odpoczywania, - często spędza wolny czas z rodziną, - wykorzystuje czas na rozwijanie swoich zainteresowań. - lekcje wychowawcze prowadzone przez higienistkę, - akcje plakatowe. - WDŻ - Wychowawcy, - n-l WDŻ - n-l przyrody 4 - Uczenie świadomego i umiejętnego korzystania ze współczesnych środków audiowizualnych - świadomie dobiera audycje telewizyjne i radiowe, - umie właściwie korzystać z komputera i Internetu, - posiada umiejętności oddzielenia postaci fikcyjnych od rzeczywistych, - ma poczucie dystansu do świata reklam i fikcji, - zna zagrożenia wynikające z długotrwałego oglądania telewizji, pracy i zabawy z komputerem. informatyczne - lekcje wychowaw-cze, biblioteczne, świetlicowe - Wychowawcy klas, - n l biblioteki,
5 - Ukazanie uczniom rodzajów zagrożeń, uświadomienie przyczyn i skutków wynikających z nierozważnego zachowania. - zna rodzaje zagrożeń, - potrafi bezpiecznie poruszać się po drodze, - przewiduje skutki swoich działań, weryfikuje własne postępowanie - wie, jak zachować się, gdy jest zaczepiany przez nieznajomych - umie zachować rozwagę w nawiązywaniu znajomości, - umie bawić się bezpiecznie, - wie jak zachować się, kiedy jest sam w domu, - zna zasady umiejętnego reagowania w sytuacjach zagrożenia i udzielenia pierwszej pomocy, - pamięta ważne telefony (policja, straż miejska, pogotowie), - zna rodzaje służb dbających o zdrowie i bezpieczeństwo - wie do kogo zwrócić się o pomoc w różnych sytuacjach zagrożenia, - pojmuje sens regulaminów i zasad bezpieczeństwa oraz umie je zastosować - zna zagrożenia cywilizacyjne i sposoby zapobiegania degradacji środowiska naturalnego. - pogadanki, - apele, - konkursy, - lekcje wychowawcze - Akcja Sprzątanie Świata. Wychowawcy klas - n-le 6 - Utrwalanie zachowań związanych z zachowaniem higieny osobistej. 7 - Udzielanie pomocy uczniom w celu odniesienia sukcesów na miarę ich możliwości. - utrzymuje higienę osobistą, - pamięta o higienie przed posiłkiem, - zna znaczenie snu, - aktywnie wypoczywa na świeżym powietrzu. - uzupełnia wiadomości na zajęciach dydaktycznowyrównawczych, - pogłębia wiedzę na kołach zainteresowań, - usprawnia funkcje na zajęciach korekcyjnych, - uczy się społecznego funkcjonowania, - systematycznie realizuje obowiązek szkolny. prowadzone przez higienistkę szkolną, - lekcje wychowawcze w-f, - wycieczki. - lekcje przyrody - WDŻ dydaktycznowyrównawcze korekcyjne - koła zainteresowań, - Wychowawcy, n-le - higienistka szkolna - n- le prowadzący zajęcia 8 - Wsparcie finansowomaterialne dla uczniów z rodzin o złej kondycji finansowej. - korzysta ze śniadań refundowanych przez GOPS, - współpraca z GOPSem, - Dyrektor - wychowawcy
- wyjeżdża na wycieczki, - otrzymuje paczki świąteczne, przybory szkolne, odzież, - uczeń pierwszoklasista objęty jest programem MEN wyprawka szkolna. 9 - Realizowanie programów profilaktycznowychowawczych: Dziękuję - NIE, Program Siedmiu Kroków, projekt WANiR Dzia łania na rzecz ekologii - pogłębia wiedzę z zakresu profilaktyki uzależnień lekcyjne, pozalekcyjne. - program Myślę i mówię- NIE. - n-l przyrody, - wychowawcy - psycholog szkolny EWALUACJA Mierzone wskaźniki ewaluacji: I. Zmniejszenie liczby zachowań agresywnych, utrwalone zachowanie asertywne. Dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne. II. III. IV. Zdrowe i higieniczne odżywianie się. Uczeń wolny od uzależnień. Umiejętność organizowania czasu wolnego. Świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu, TV. V. Prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia. VI. VII. VIII. IX. Zachowanie higieny osobistej. Sukcesy uczniów, uzyskiwanie promocji. Materialne wspieranie uczniów z rodzin biednych. Pogłębianie umiejętności wychowawczo-profilaktycznych nauczycieli na kursach, przekazywanie wiedzy uczniom. Przewiduje się ewaluację Programu Profilaktyki po trzech latach jego realizacji. Do tego celu posłużą: - ankiety, sondaże, - obserwacja, - rozmowy.
DIAGNOZOWANIE PROBLEMÓW SZKOŁY Praca profilaktyczna nie powinna być prowadzona jedynie w trybie doraźnych imprez i wyodrębnionych akcji, chociaż i to jest potrzebne i pożyteczne, lecz powinna stanowić zwarty blok działań profilaktycznych, realizowanych systematycznie i planowo. Niezwykle istotne jest dostrzeganie specyfiki problemów, z jakimi borykają się nasi uczniowie. Stąd konieczność powtarzania badań po upływie rocznej realizacji Programu Profilaktyki Szkoły Podstawowej Gminy Oleśnica w Oleśnicy. Poprzez analizę ankiet, obserwację i rozmowy z uczniami mamy możliwość otrzymania wiedzy na temat problemów szkoły. Odpowiedzialni za diagnozowanie problemów szkoły:. wychowawcy i nauczyciele Zespołu Wychowawczego, psycholog szkolny. Realizacja Programu Profilaktyki Szkoły Podstawowej Gminy Oleśnica Program realizują i odpowiedzialni za wykonanie zadań są: - psycholog szkolny - wychowawcy, - nauczyciele, - nauczyciel biblioteki - higienistka szkolna, - rodzice, - pracownicy Komendy Powiatowej Policji, - opiekunowie na zajęciach świetlicowych Poszczególne zadania realizowane są na lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych, świetlicowych, bibliotecznych, apelach, wycieczkach. Duża swoboda w sposobie wykonania zadań daje realizatorom możliwość twórczego myślenia i kreatywności. KOMPETENCJE WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNE NAUCZYCIELI Profilaktyka to proces mający na celu wspomaganie dzieci i młodzieży w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi ich prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. To m.in. uświadamianie, kształcenie umiejętności świadomego dokonywania wyborów, propagowanie zdrowego stylu życia. Problemy wymagają od nauczycieli ciągłego doskonalenia się, zdobywania nowych wiadomości i umiejętności. Współpraca z Pełnomocnikiem Gminy ds. Rozwiązywania problemów Alkoholowych poszerza możliwości podniesienia kompetencji profilaktycznych. Do tej pory nauczyciele skorzystali z kursów: - Elementarz Siedmiu Kroków, Udzielanie pierwszej pomocy Niniejszy Program Profilaktyki został przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu... Rada Rodziców. Samorząd Uczniowski..
Ankieta została opracowana celem uzyskania informacji dotyczących zachowań agresywnych uczniów w szkole. Ankieta spełni swoje zadanie wówczas, jeśli uzyskane od Was informacje będą prawdziwe. Ankieta jest anonimowa, więc wszystkie informacje nie zostaną ujawnione. Za udzielenie szczerych odpowiedzi dziękuję. 1. Z czym kojarzy Ci się agresja?... 2. Czy spotkało Cię coś przykrego ze strony kolegów? a) tak b) nie c) nie pamiętam 3. Czy zdarzyło się, że Ty zachowałeś się niewłaściwie wobec kolegów? a) tak b) nie 4. Czy dostrzegasz w zachowaniach swoich kolegów i koleżnek zachowania agresywne? a) tak - często - rzadko b) nie 5. Jakiego rodzaju zachowania agresywne dominują wśród Twoich koleżanek i kolegów? (możesz podkreślić nawet kilka odpowiedzi) a) wyśmiewanie b) przezywanie c) używanie przezwisk d) przeklinanie e) zachęcanie do agresji f) przezywanie używając wulgarnych słów g) niszczenie wytworów h) plucie i) bicie j) poszturchiwania k) kopanie l) inne jakie?... 6. Skąd czerpiesz wiedzę na temat środków odurzających ( nikotyny, alkoholu, narkotyków)?... 7. Do kogo zwróciłbyś się o pomoc w trudnej sytuacji?... 8. Kto w Twojej klasie jest osobą, którą chciałbyś naśladować?... 9. Jakie programy najczęściej oglądasz w telewizji? a) filmy: - bajki - komedie - filmy grozy - przygodowe - przyrodnicze - telenowele b) - teleturnieje - programy muzyczne.c) inne. 10. Czy programy telewizyjne oglądasz z rodzicami? a) tak b) raczej tak c) raczej nie d) nie e) z kolegami 11. Ile godzin dziennie spędzasz przed telewizorem i komputerem? a) 1 b) 1-2 c) 3 i więcej 12. Z jakich programów najczęściej korzystasz w Internecie? a) edukacyjnych b)muzycznych c) sportowych d) gier strategicznych JESTEM: dziewczyną... chłopcem... MAM lat.