Szkolny program profilaktyki Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Strzelinie 2014/2015 I. Wstęp Profilaktykę rozumie się jako proces wspierający rozwój uczniów- ich zdrowie psychiczne i fizyczne jak również pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu doświadczeń życiowych. Profilaktyka, to także zdobywanie wiedzy o zagrożeniach oraz nabywanie umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Szkolny program profilaktyki na rok szkolny 2014/2015 jest kontynuacją zadań podjętych w ubiegłym roku szkolnym. Założeniami niniejszego programu będzie: 1. Kształtowanie i wzmacnianie postaw społecznych zgodnych z uniwersalnymi akceptowanymi społecznie wartościami, normami i zasadami. 2. Eliminowanie i uświadamianie czynników ryzyka stymulujących zachowania niebezpieczne osobniczo i społecznie. 3. Wzmacnianie mocnych stron rozwoju osobowego. II. Podstawy prawne, w oparciu, o które będzie realizowany program profilaktyczny: 1. Ustawa o systemie oświaty (zapis postulujący wprowadzenie programów profilaktycznych). 2. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 29.07.2005 r. 3. Rozporządzenie MENiS z dn. 31.01 2002 r. dot. ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz szkół. 4. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dn. 19.08.1994r. 5. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dn. 09.11.1995r. 6. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26.10.1982r. 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 stycznia 2001 r w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 8. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dn. 9.11.1995 r. 9. Konstytucja RP z dnia 02 kwietnia 1997 r.
10. Akty prawne szkolne (program wychowawczy szkoły, statut, regulaminy). III. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki Szkolny Program Profilaktyki opisuje wszelkie działania szkoły o charakterze profilaktycznym w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom występującym w środowisku młodzieży naszej szkoły. Program został opracowany na potrzeby Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej- Curie w Strzelinie oraz Gimnazjum Dwujęzycznego po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego (obserwacje, ankiety skierowane do uczniów, analiza dokumentów, rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły) Działania realizowane w ramach programu obejmują całą społeczność szkolną, dotyczą także osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. Poszczególne elementy programu (np. proponowany sposób realizacji) mogą ulegać modyfikacji. IV. Strategie działań profilaktycznych: Działania informacyjne, które polegają na: - diagnozowaniu skali problemów związanych z profilaktyką uzależnień poprzez badania ankietowe przeprowadzane wśród społeczności szkolnej, rozmowy indywidualne z uczniami, - szerzeniu treści zdrowotnych poprzez tematyczne gazetki ścienne, konkursy, wystawy plakatowe, prelekcje, spotkania z przedstawicielami instytucji wspomagających profilaktykę prozdrowotną. Działania interwencyjne: - pomaganie uczniom w zidentyfikowaniu i rozwiązywaniu ich problemów, -tworzenie klimatu zaufania i dyskrecji - stała współpraca młodzieży i rodziców z pedagogiem szkolnym, - współpraca wychowawców z rodzicami i uczniami, - współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w zakresie profilaktyki: Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Poradnie specjalistyczne, Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich, Policja, GKRPA, Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Strzelinie, MONAR, Poradnia Leczenia Uzależnienia od Alkoholu PZLA w Strzelinie.
V. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki: - rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń oraz rozwijanie strategii przeciwdziałania nałogom, - dostarczanie uczniom i rodzicom prawdziwych i rzetelnych informacji o uzależnieniach i sposobach przeciwdziałania, - uświadomienie szkodliwości narkotyków, alkoholu, nikotyny, dopalaczy i innych środków odurzających dla zdrowia człowieka oraz przeciwdziałanie zjawiskom przemocy i agresji w środowisku szkolnym, - zapewnienie uczniom dostępu do programów edukacyjnych promujących wartościowy i zdrowy styl życia oraz uczących umiejętności potrzebnych do życia bez alkoholu, papierosów i innych środków odurzających (narkotyki, dopalacze), - integracja młodzieży i tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole oraz warunków do zdrowego stylu życia, - pomaganie uczniom w rozpoznawaniu stresu i radzeniu sobie z nim, - wybieranie prozdrowotnych sposobów rozładowania napięć emocjonalnych, - nauczenie młodzieży asertywnego zachowania i odmawiania. VI. Treści programowe Treści programowe obejmują uczniów, rodziców i nauczycieli. Treści programowe skierowane do uczniów: dostarczenie wiedzy o mechanizmach uzależnienia od środków odurzających i konsekwencjach ich używania, kształtowanie umiejętności rozpoznawania zjawisk związanych z negatywnymi skutkami używania substancji odurzających oraz właściwego reagowania na te zjawiska, dostarczenie wiadomości na temat zdrowego stylu życia, ćwiczenie umiejętności w zakresie: a) umiejętności zachowań asertywnych, szczególnie w stosunku do grupy rówieśniczej, b) odmawiania propozycjom i nieulegania naciskom nakłaniającym do eksperymentowania ze środkami uzależniającymi, c) umiejętność komunikowania rówieśnikom i dorosłym o problemach utrudniających codzienne funkcjonowanie ucznia w szkole i domu oraz nauka ich rozwiązywania, d) umiejętność konstruktywnych zachowań wobec zjawisk przemocy, e) dostarczenie informacji o lokalnych instytucjach udzielających pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych problemami uzależnień.
Treści programowe skierowane do rodziców: dostarczenie wiedzy umożliwiającej rozpoznanie symptomów świadczących o używaniu przez dziecko środków odurzających i wskazanie sposobów reagowania w takich sytuacjach, ćwiczenie prawidłowego komunikowania się z dzieckiem w zakresie: - nazywania i okazywania pozytywnych uczuć wobec dziecka, - dostrzeganie mocnych stron dziecka, - zachowań asertywnych, uświadomienie przyczyn agresji i kierunków jej przeciwdziałania, dostarczenie wiedzy o problemach związanych z okresem dojrzewania dostarczenie informacji o lokalnych instytucjach udzielających pomocy osobom i rodzinom zagrożonych problemem uzależnień. Treści te będą realizowane poprzez: - stały kontakt z pedagogiem szkolnym, - indywidualne spotkania z wychowawcami, - konsultacje z dyrekcją szkoły w rozwiązywaniu bieżących problemów młodzieży szkolnej, - spotkania klasowe wychowawców z rodzicami, - umożliwienie kontaktu z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i specjalistycznymi. Treści programowe skierowane do nauczycieli: przekazanie informacji na temat prowadzonego w szkole programu, przekazanie wiedzy umożliwiającej rozpoznawanie symptomów świadczących o używaniu przez uczniów środków odurzających, przekazanie wiedzy umożliwiającej rozpoznawanie objawów świadczących o stosowaniu wobec ucznia przemocy fizycznej bądź psychicznej, dostarczenie informacji o lokalnych instytucjach udzielających pomocy osobom i rodzinom zagrożonych problemem uzależnień
VII. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH OBSZAR I. Przeciwdziałanie agresji i przemocy Tematyka Zadania Sposób realizacji Klasy Termin Odpowiedzialni 1.Przeciwdziałanie agresji i przemocy: - integracja zespołu klasowego, - sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami, - agresja- przyczyny i sposoby przeciwdziałania, - Zero tolerancji dla przemocy i agresji. - ograniczenie niepożądanych społecznie zachowań: agresji i przemocy, - zintegrowanie zespołów klasowych, - rozwijanie u młodzieży samoświadomości własnych emocji i uczuć, ćwiczenie wyrażania ich w sposób akceptowany społeczne, - wskazywanie źródeł zachowań agresywnych i ich skutków osobistych i społecznych, - ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wzbudzających agresję, - ćwiczenie umiejętności asertywnych, - kształtowanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów rówieśniczych, rodzinnych, -kształtowanie u uczniów nawyku reagowania na cudzą krzywdę, -przedstawienie młodzieży - godziny wychowawcze, - metody aktywne, - zajęcia integracyjne, wycieczki - pogadanki, - spotkania z policją, - warsztaty (psycholog), - rozmowy z uczniami, -wzmożone dyżury nauczycieli podczas przerw. szkolny Dyrekcja szkoły, nauczyciele, wychowawcy, psycholog
2. Przeciwdziałanie wulgaryzmom 3. Przeciwdziałanie dyskryminacji prawnych skutków stosowania agresji i przemocy wobec innych ludzi. -rozwijanie umiejętności werbalizacji uczuć i panowania nad emocjami. -rozwijanie umiejętności empatii i tolerancji, zwłaszcza wobec różnic, -zapobieganie zjawiskom dyskryminacji w życiu społecznym. - metody aktywne, -rozmowy z uczniami. - godziny wychowawcze, - rozmowy z uczniami wszyscy nauczyciele wszyscy nauczyciele OBSZAR II. Profilaktyka uzależnień Tematyka Zadania Sposób realizacji Klasy Termin Odpowiedzialni 1. Profilaktyka nikotynowa: -wpływ tytoniu na zdrowie człowieka, -przyczyny i skutki palenia. - ukazanie zagrożeń związanych z nikotyną, -wskazywanie możliwości unikania tych zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi, -przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie szkoły i podczas wycieczek klasowych, -włączenie się do akcji Światowy dzień bez - godziny wychowawcze, -pogadanki, film, - ankieta, -zajęcia aktywne, - plakaty i gazetki dotyczące szkodliwości palenia tytoniu, - współpraca ze Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Strzelinie. Dyrekcja szkoły, nauczyciele biologii
2. Profilaktyka alkoholowa: - wpływ alkoholu na ludzki organizm, - konsekwencje społeczne alkoholizmu, - alkohol a rodzina, - pomoc osobom uzależnionym, - skuteczna odmowa. 3. Profilaktyka narkotykowa: - narkotykuzależnienie, - mechanizm uzależnienia, - przyczyny sięgania po narkotyk, - mity związane z narkotykami, - uczenie skutecznego odmawianiazachowania alternatywne, -konsekwencje społeczne, zdrowotne i psychologiczne papierosa - dostarczenie wiedzy na temat wpływu alkoholu na organizm, chorób będących następstwem nadużywania alkoholu, - zapoznanie z opisem etapów uzależnienia od alkoholu, - zapoznanie uczniów z negatywnym wpływem alkoholizmu na relacje w obrębie rodziny i najbliższego środowiska, - kształtowanie skutecznych sposobów odmawiania. - dostarczenie wiedzy na temat mechanizmów uzależnień, - zapoznanie uczniów z negatywnym wpływem substancji psychoaktywnych na organizm i relacje interpersonalne oraz funkcjonowanie społeczne, - zapoznanie z formami pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniami. - pogadanki, - ankieta, - film, -konkursy, akcje plakatowe, - spotkania z terapeutą uzależnień, - współpraca z instytucjami wspierającymi ( GKRPA, policja), - indywidualna praca z uczniem zagrożonym uzależnieniem, - spotkanie dla uczniów i rodziców z terapeutą z MONAR-u, -pogadanka, -zajęcia warsztatowe, -film, - indywidualna praca z uczniem zagrożonym uzależnieniem, Zgodnie z możliwościami finansowymi Zgodnie z możliwościami finansowymi nauczyciele biologii, terapeuta uzależnień Pedagog, wychowawcy, nauczyciele biologii, terapeuta
sięgania po substancje psychoaktywne. 4. Dopalacze - wpływ zażywania dopalaczy na organizm młodego człowieka - uświadomienie zagrożenia życia i zdrowia młodzieży wynikających z zażywania substancji o działaniu psychoaktywnym tzw. dopalaczy - zapoznanie z formami pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniami - pogadanki, - spotkanie dla uczniów i rodziców ze specjalistami z zakresu uzależnień, -film, Zgodnie z harmonogramem i możliwościami finansowymi terapeuta 5. Uzależnienia od Internetu, gier komputerowych, telefonów komórkowych, telewizji. - dostarczenie wiedzy na temat mechanizmów uzależnień, - zapoznanie uczniów ze skutkami uzależnienia od mediów -negatywny wpływ na organizm i relacje interpersonalne oraz funkcjonowanie społeczne, - zapoznanie z formami pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniami. - instalacja na szkolnych komputerach programów blokujących dostęp do niebezpiecznych stron, - pogadanki, - film - indywidualna praca z uczniem zagrożonym uzależnieniem, - pedagogizacja rodziców w ramach rozmów indywidualnych lub zebrań dla rodziców. Nauczyciele informatyki, wychowawcy, psycholog
OBSZAR III. Walka ze stresem. Tematyka Zadania Sposób realizacji Klasy Termin Odpowiedzialni - pogłębienie wiedzy uczniów na temat stresu, - wskazanie metod i technik radzenia sobie ze stresem, psycholog - realizacja programu dla Marzec/ maturzystów Stres pod kwiecień kontrolą. 1. Przeciwdziałanie stresowi: - określenie istoty stresu, - przyczyny stresu, - wpływ stresu na organizm człowieka. - pogadanka, - zajęcia aktywne, - film, - indywidualne poradnictwo i pomoc psychologicznopedagogiczna, - współpraca ze Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną oraz Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną. OBSZAR IV. Zdrowy tryb życia. Tematyka Zadania Sposób realizacji Klasy Termin Odpowiedzialni 1. Promocja -ukazywanie zdrowia jako - pogadanki, zdrowego stylu życia wartości, -kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu fizycznemu i psychicznemu, -propagowanie aktywnych form wypoczynku-sport, turystyka, -racjonalne planowanie zajęć w ciągu dnia, - godziny wychowawcze, - wycieczki, wyjazdy - oferta zajęć pozalekcyjnych szkolny psycholog 2. Profilaktyka zaburzeń odżywiania -zasady zdrowego odżywiania -zapoznanie z mechanizmami - pogadanka, rozmowy indywidualne, film - współpraca z Poradnią szkolny Pielęgniarka Pedagog, Psycholog,
3. Profilaktyka nowotworowa działania bulimii i anoreksji i ich konsekwencji - realizacja programu Wybierz życie. Pierwszy Krok Psychologiczno-Pedagogiczną (psycholog). -pogadanka, zajęcia warsztatowe - spotkania z onkologiem Klasy I LO Zgodnie z harmonogramem wychowawcy Pielęgniarka, nauczyciel biologii 4. Profilaktyka wad cewy nerwowej 5. Profilaktyka HIV/AIDS - dostarczenie informacji na temat profilaktyki wad cewy nerwowej, - przyczyny- zapobieganie - dostarczenie podstawowej wiedzy na temat HIV i AIDS, -odpowiedzialne zachowanie, - zapoznanie z formami pomocy (diagnostyka zakażenia HIV, gdzie szukać pomocy) - wykład, rozmowy indywidualne, -udostępnianie broszur, ulotek na ten temat. -pogadanka, zajęcia warsztatowe, film. - udostępnianie broszur, ulotek na ten temat, - przygotowanie do konkursu wiedzy o HIV i AIDS Dziewczęta Kl III LO Zgodnie z harmonogramem Grudzień Pielęgniarka nauczyciel biologii OBSZAR V. ZAPOBIEGANIE NIEPOWODZENIOM SZKOLNYM UCZNIÓW Tematyka Zadania Sposób realizacji Klasy Termin Odpowiedzialni 1. Poprawa frekwencji uczniów - uświadomienie uczniom zależności między frekwencją a wynikami w nauce, - uświadomienie uczniom - przestrzeganie i egzekwowanie postanowień Statutu ZSO oraz zasad funkcjonowania dziennika elektronicznego. szkolny Dyrektor szkoły, pedagog
2. Pomoc psychologicznopedagogicznej zagrożenia ich bezpieczeństwa podczas wagarów - organizacja pomocy psychologicznopedagogicznej ze szczególnym uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, - zapoznanie się z orzeczeniami bądź opiniami wydanymi przez Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne, - rozpoznanie i dogłębna analiza potrzeb uczniów, -wspieranie i motywowanie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do pracy i samokontroli, -rozmowy z uczniami, - rozmowy z rodzicami, - pogadanki na godzinach wychowawczych, -spotkania z policją -opracowanie IPET, - indywidualna praca z uczniem, - realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej dotyczących uczniów z różnymi deficytami, -organizacja zajęć dydaktycznowyrównawczych, terapeutycznych, psychoedukacyjnych, rewalidacyjnych, -aktywizowanie uczniów do nauki poprzez stosowanie aktywnych metod pracy. szkolny -zgodnie z potrzebami i możliwościami finansowymi Dyrekcja, wychowawcy, wszyscy nauczyciele 3. Motywowanie uczniów do nauki - stosowanie metod aktywizujących w pracy z uczniami, -przekazanie informacji na temat skutecznych metod i - godziny wychowawcze, -indywidualne rozmowy z uczniami, - bogata oferta zajęć pozalekcyjnych. szkolny Wszyscy nauczyciele, wychowawcy
technik uczenia się, planowania nauki i gospodarowania czasem wolnym, -przygotowanie uczniów do konkursów przedmiotowych, VIII. Spodziewane efekty: - wzrost wiedzy i świadomości uczniów i ich rodziców na temat przemocy, uzależnień oraz im przeciwdziałania, - zmniejszenie zjawiska przemocy wśród uczniów, - umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami, - nauczenie się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi, - osiągnięcie umiejętności dokonywania wartościowych i sensownych wyborów w życiu. IX. Ewaluacja programu Pod koniec roku szkolnego- po roku stosowania programu profilaktycznego nastąpi ewaluacja programu, polegająca na ocenie uzyskanych efektów prowadzonych działań profilaktycznych na terenie szkoły. Cel ewaluacji : Uzyskanie informacji zwrotnej o skuteczności realizowanego programu, Kontrola realizacji programu, Wykorzystanie wyników ewaluacji do wprowadzenia zmian w Szkolnym Programie Profilaktyki. Ewaluacja zostanie przeprowadzona za pomocą: badań ankietowych podsumowujących i oceniających program, analizy dokumentów szkolnych, sprawozdania z realizacji oraz wniosków do dalszej pracy. Opracowała: Agata Ziółkowska