PROGRAM 2016/2017 PROFILAKTYKI Zespół Placówek Edukacyjno- Wychowawczych w Turku
SPIS TREŚCI 1. Diagnoza 2. Cele Programu Profilaktyki 3. Formy realizacji Programu Profilaktycznego 4. Metody pracy 5. Ewaluacja
Diagnoza Tworzenie Programu Profilaktyki wymaga określenia obszarów problemowych i dostosowania do nich konkretnych, zaplanowanych działań. Problemy i zagrożenia wychowawcze zostały zidentyfikowane na podstawie: 1. Interpretacji sprawozdań wychowawców dotyczących sytuacji wychowawczej w klasie i w grupie wychowawczej w Roku Szkolnym 2015/2016. 2. Wniosków i rekomendacji z realizacji Programu Profilaktyki w roku szkolnym 2015/2016. 3. Wniosków i rekomendacji z realizacji Programu Wychowawczego w roku szkolnym 2015/2016. 4. Rozmów z rodzicami podczas zebrań rodzicielskich i indywidualnych kontaktów z zainteresowanymi. 5. Obserwacji i analizy sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów i wychowanków. 6. Wniosków z nadzoru pedagogicznego w Roku Szkolnym 2015/2016 7. Zaleceń i rekomendacji wynikających z analizy i oceny realizacji zadań wynikających z Rocznego Plany Pracy Placówki 8. Rekomendacji wynikających z oceny efektywności zajęć pozalekcyjnych w Roku Szkolnym 2015/2016. 9. Rekomendacji wynikających z realizacji zadań zespołów wspierających w Roku Szkolnym 2015/2016 10. Wniosków z pracy Rady Pedagogicznej w Roku Szkolnym 2015/2016. 11. Wniosków i rekomendacji z pracy psychologa i pedagoga w Roku Szkolnym 2015/2016. 12. Rekomendacji z prac Zespołów Wychowawczych w Roku Szkolnym 2015/2016. 13. Rekomendacji z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Roku Szkolnym 2015/2016
Podstawowym celem badań było zebranie wiarygodnych informacji dotyczących występowania i rozmiarów takich zjawisk jak: używanie substancji psychoaktywnych (tytoń, alkohol, narkotyki, dopalacze), agresja wśród młodzieży, trudności szkolne, brak troski o własne zdrowie. Jednocześnie zwrócono uwagę na rozpoznanie czynników chroniących tj. pozytywny klimat szkoły, okazje do przeżycia sukcesów i rozpoznawania własnych osiągnięć, zdecydowany sprzeciw przez szkołę dla aktów przemocy, więzi rodzinne, zainteresowania uczniów, aktywne spędzanie wolnego czasu, pozytywny wpływ grupy rówieśniczej. Wzięte pod uwagę zostały również zachowania ryzykowne tj. przemoc rówieśnicza, odrzucenie przez rówieśników, słaba więź ze szkołą, niedostateczne kierowanie własnym zachowaniem. Istotnym elementem diagnozy było rozpoznanie oczekiwań rodziców wobec konstruowanego programu profilaktyki oraz ich nastawienia i chęci zaangażowania się w realizowanie tego programu. Z diagnozy sytuacji wynika, że uwagę należy zwrócić na takie zagadnienia jak: Zaniedbania w obszarze kultury osobistej i zachowaniu społecznym wychowanków, stopień powszechności wulgaryzmów. Promocja zdrowego stylu życia. Profilaktyka uzależnień.
Zagrożenia współczesnego świata cyberbulling, agresja i przemoc. Bezpieczeństwo w szkole i w bursie, poszanowanie prawa i przestrzeganie norm. Zagospodarowanie czasu wolnego. Podejmowanie działań prowadzących do lepszej współpracy z rodzicami dystansującymi się od szkoły. Program Profilaktyki adresowany do wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego, wychowanków Bursy Szkolnej oraz nauczycieli, wychowawców i rodziców. Program Profilaktyki jest zgodny z: Statutem. Szkolnym Programem Wychowawczym. Rocznym Planem Pracy Zespołu Placówek Edukacyjno - Wychowawczych Podstawowymi kierunkami realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2016/2017 określonymi przez Ministra Edukacji Narodowej.
Cele Programu Profilaktyki Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych edukacyjnych i informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców( opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w placówce. Kształtowanie bezpiecznego, przyjaznego i zdrowego środowiska placówki, Budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów, wychowanków, nauczycieli i rodziców, Integrowanie środowiska placówki w tym uczniów i wychowanków z niskimi kompetencjami społeczno poznawczymi, Ukierunkowanie uczniów i wychowanków na prawidłowe wzorce spędzania czasu wolnego Współpraca z instytucjami wspierającymi działania placówki z zakresu profilaktyki i bezpieczeństwa Zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym Profilaktyka zachowań ryzykownych Rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych, społecznych i życiowych wśród uczniów i wychowanków Promowanie zdrowego stylu życia Mobilizowanie uczniów i wychowanków do systematycznego uczęszczania na zajęcia lekcyjne Współpraca z rodzicami, pogłębianie kompetencji wychowawczych rodzica Współudział wszystkich nauczycieli i wychowawców w procesie rozwoju dziecka
Efekty: Umiejętność dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych Wychowankowie czują się bezpiecznie na terenie placówki, potrafią nawiązać trwałe i prawidłowe relacje interpersonalne Wychowankowie placówki czują się wspólnotą, interesują się sobą i wzajemnie o siebie dbają Uczniowie i wychowankowie oraz ich rodziny mają zapewnioną różnorodną pomoc Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od nikotyny, alkoholu oraz substancji psychoaktywnych Podopieczni placówki rozwijają swoje pasje i zainteresowania Uczniowie i wychowankowie zwracają większa uwagę na troskę o swoje zdrowie Rodzice i uczniowie doceniają wartość nauki. Świadomie planują drogę edukacyjną i zawodową. Rodzice uczniów czują się współodpowiedzialni za wyniki realizowanych przez nauczycieli zadań. Angażują się w życie szkoły. Chętnie uczęszczają w oferowanych im programach, warsztatach, korzystają z proponowanej specjalistycznej pomocy. Mają pogłębione kompetencje pedagogiczne. Nauczyciele i wychowawcy ściśle współpracują ze sobą, planują działania i zespołowo rozwiązują problemy. Posiadają szczegółową i precyzyjną wiedzę z zakresu profilaktyki.
Realizacja Programu Profilaktycznego Cele Programu Profilaktycznego realizowane będą w trakcie: Zajęć dydaktycznych. Zajęć opiekuńczo wychowawczych prowadzonych w grupach wychowawczych. Zajęć z pedagogiem i psychologiem szkolnym. Zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów. Zajęć pozalekcyjnych. Spotkań z przedstawicielami instytucji wspomagających rolę szkoły. Realizacji programów. Konkursów, wycieczek, biwaków szkolnych, turnusów rehabilitacyjnych.
Metody pracy Pogadanki, rozmowy kierowane. Dyskusje. Metody aktywizujące. Projekcje filmów. Prezentacje multimedialne. Konsultacje dla nauczycieli i rodziców. Zajęcia terapeutyczne - gry i zabawy psychologiczne. Akcje informacyjne plakaty, gazetki. Spotkania ze specjalistami. Zajęcia sportowe, gry, zabawy, zawody, olimpiady. Wycieczki, rajdy, biwaki, turnusy rehabilitacyjne. Monitoring absencji. Udział w akcjach, happeningach i innych wydarzeniach o charakterze profilaktycznym.
Sposoby ewaluacji Obserwacja zachowań wychowanków. Sondaże - rozmowy z wychowankami, rodzicami, pracownikami szkoły i bursy. Analiza dokumentów (plany pracy wychowawcy, dziennik wychowawcy, zeszyty obserwacji, dzienniki lekcyjne). Wnioski z pracy pedagoga i psychologa szkolnego. Wnioski z działalności Zespołów Wychowawczych. Wnioski z Rady Pedagogicznej. Wnioski z pracy zespołów wspierających.
Plan działań profilaktycznych
TREŚCI /ZADANIA DO REALIZACJI FORMY REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE TERMIN Skierowane do uczniów i wychowanków. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska placówki. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za swoje postępowanie. Wdrażanie do systematyczności i sumienności w przestrzeganiu swoich obowiązków. Pogadanki, rozmowy indywidualne i grupowe. Apele porządkowe. Wychowawcy klas, grup wychowawczych, pedagog, psycholog szkolny. Opiekun samorządu. według planów pracy wychowawców, nauczycieli, planów pracy pedagoga i psychologa szkolnego. Budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych. Budowanie poczucia empatii i umiejętności podejmowania ról. Zajęcia i imprezy integrujące klasę, społeczność szkolną i bursowską. Zajęcia warsztatowe prowadzone przez specjalistów. Zajęcia w ramach godzin wychowawczych i świetlicowych oraz w czasie ciągłej pracy edukacyjno wychowawczej. Organizatorzy imprez. Pedagog, psycholog, socjoterapeutka. Wychowawcy klas, grup wychowawczych i świetlicy. Według harmonogramu imprez. Według planów pracy nauczycieli specjalistów. Według planów pracy wychowawców klas, grup wychowawczych i świetlicy. Zwracanie uwagi na przestrzeganie kultury słowa i zachowanie normy językowej Codzienna praca edukacyjno - wychowawcza, apele porządkowe Personel placówki
Skierowane do uczniów i wychowanków. Promowanie zdrowego stylu życia Upowszechnianie i realizacja programów prozdrowotnych. Planowanie, wdrażanie i monitorowanie szkolnej polityki w zakresie aktywności fizycznej uczniów. Podejmowanie działań w celu zwiększenia zaangażowania uczniów w zajęcia wychowania fizycznego. Dostosowane do rodzaju prowadzonych zajęć Rozmowy motywujące z uczniami. Pedagogizacja rodziców w tym zakresie. Udział uczniów w zawodach i olimpiadach sportowych. Prezentacja osiągnięć i sukcesów uczniów na forum społeczności szkolnej i lokalnej. Koordynatorzy programów Wychowawcy klas, Nauczyciele wychowania fizycznego Skierowane do uczniów i wychowanków. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w placówce poprzez działania systemowe: Systematyczna kontrola frekwencji uczniów, uświadamianie uczniom i rodzicom wpływu absencji na osiągalne wyniki w pracy edukacyjnowychowawczej, szybkie informowanie rodziców a w miarę potrzeby innych instytucji o wagarach dziecka. Monitoring godzin nieusprawiedliwionych, rozmowy wychowawcze z uczniami, pedagogizacja rodziców. Współpraca z ośrodkami pomocy społecznej i kuratorami rodzinnymi. Nagradzanie uczniów o 100% frekwencji. Wychowawcy klas, pedagog szkolny.
Kształtowanie umiejętności uczniów i wychowanków pozwalających na prawidłowe funkcjonowanie w środowisku cyfrowym. Przeciwdziałanie nienawiści w Sieci. Warsztaty tematyczne w zakresie bezpiecznego korzystania z sieci, mediów społecznościowych, używania mediów elektronicznych. Zagrożenia cyberprzemocą i cyberbullingiem. Spotkania z przedstawicielem policji Psycholog, pedagog szkolny Pedagog szkolny Wyposażenie uczniów i wychowanków w wiedzę gdzie szukać pomocy w razie kontaktu z cyberprzemocą Lekcje wychowawcze, zajęcia pozalekcyjne Kontrola przeglądanych stron. Wychowawcy klas, grup wychowawczych Nauczyciele wykorzystujący na zajęciach technologię informatyczną. Podejmowanie działań prewencyjnych w zakresie przeglądanych stron internetowych. Wskazanie osób sprawujących skuteczną opiekę techniczna nad komputerami do dyspozycji uczniów i wychowanków. Założenie efektywnych filtrów i blokad Odnotowywanie wejść wychowanków bursy do pracowni Dyrektor placówki. Pedagog i psycholog szkolny, wychowawcy Wrzesień 2016
klas, grup wychowawczych, świetlicy. Wszyscy nauczyciele. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. Konsekwentne i skrupulatne przestrzeganie prawa szkolnego, regulaminów bursy, respektowanie ustalonych procedur. Zajęcia dotyczące problemu agresji i przemocy. Rozmowy indywidualne i grupowe, spotkania z przedstawicielami policji, zajęcia w ramach godzin z wychowawcą klasy i grupach wychowawczych Psycholog, pedagog, socjoterapeuta, wychowawcy klas, grup wychowawczych i świetlicy., według planów pracy psychologa, pedagoga, socjoterapeuty. Doskonalenie umiejętności prawidłowej komunikacji. Kształtowanie cech sprzyjających rozpoznawaniu swoich emocji i uczuć oraz pokojowego rozwiązywania konfliktów. Zajęcia warsztatowe prowadzone przez psychologa, pedagoga szkolnego i socjoterapeutę. Zajęcia prowadzone w ramach godzin wychowawczych, zajęć świetlicowych. Pedagog, psycholog szkolny, wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele Wyciszanie i wygaszanie zachowań niepożądanych wynikających z zaburzeń rozwojowych uczniów. Wczesne rozpoznawanie niepokojących sygnałów, stosowanie opracowanych procedur. W celu wymiany informacji systematyczny kontakt z rodzicami uczniów bądź w miarę potrzeby z innymi instytucjami.
Stosowanie metod relaksacyjnych w pracy z dzieckiem. Skierowane do uczniów i wychowanków Bezpieczeństwo w placówce, w domu i na drodze Kształtowanie wiedzy i utrwalanie informacji w zakresie zagrożeń i umiejętności przewidywania skutków nieodpowiedniego postępowania w różnych sytuacjach i miejscach. Sposoby radzenia sobie w sytuacjach zagrożeń. Zasady bezpieczeństwa w czasie zabawy i pracy w domu i w szkole, w bursie zwracania się o pomoc w przypadkach wystąpienia zagrożeń. Rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami, apele porządkowe, zajęcia w ramach godzin wychowawczych, zajęć świetlicowych, zajęcia edukacyjne. Spotkania z przedstawicielami policji, straży pożarnej. Przeprowadzenie prób ewakuacyjnych, Wychowawcy i nauczyciele prowadzący zajęcia Pedagog szkolny Dyrektor placówki Według decyzji dyrektora Skierowane do uczniów i wychowanków. Doradztwo edukacyjno zawodowe Określenie własnej osobowości, cech temperamentu. Przełamanie barier nieśmiałości i niechęci. Nauka prawidłowej oceny własnych możliwości, uzdolnień i ograniczeń. Odkrywanie i rozpoznawanie własnych Zajęcia edukacyjne i wychowawcze. Zajęcia prowadzone przez psychologa i doradcę zawodowego Wychowawcy klas, grup wychowawczych, psycholog, pedagog doradca zawodowy. według planów pracy wychowawców, nauczycieli, planów pracy pedagoga i psychologa szkolnego, harmonogramu zajęć doradcy zawodowego
predyspozycji, aspiracji i dążeń. Określanie własnych zainteresowań. Umiejętność planowania własnej kariery edukacyjno zawodowej. Realizacja programu Doradztwa Zawodowego. Skierowane do uczniów i wychowanków. Działania uprzedzające mające na celu zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym uczniów i wychowanków Nikotynizm drogą do innych uzależnień. Zdrowotne i społeczne skutki palenia tytoniu. Nauka asertywności. Realizacja programów ograniczających skutki palenia tytoniu. Koordynatorzy programów wg harmonogramów programów Zajęcia warsztatowe rozmowy indywidualne i grupowe prowadzone przez psychologa i pedagoga szkolnego Psycholog szkolny według planu pracy psychologa i pedagoga szkolnego. Zajęcia z terapeutami z Ośrodka Wsparcia dla Osób z Problemami Uzależnień Pedagog szkolny I półrocze Zajęcia prowadzone w ramach godzin wychowawczych, zajęć świetlicowych Wychowawcy klas, grup wychowawczych świetlicy Według planów pracy
Alkohol fałszywy przyjaciel Kształtowanie i wzmacnianie zachowań przeciwnych używaniu alkoholu a także norm przeciwdziałających podejmowaniu zachowań ryzykownych. Nauka asertywności. Uświadamianie zdrowotnych i społecznych skutków spożywania alkoholu. Zajęcia warsztatowe rozmowy indywidualne i grupowe prowadzone przez psychologa i pedagoga szkolnego. Zajęcia z terapeutami z Ośrodka Wsparcia dla Osób z Problemami Uzależnień. Psycholog i pedagog szkolny Pedagog szkolny według planu pracy psychologa i pedagoga szkolnego. I półrocze Zajęcia prowadzone w ramach godzin wychowawczych, zajęć świetlicowych. Wychowawcy klas, grup wychowawczych świetlicy Kształtowanie i wzmacnianie zachowań przeciwnych używaniu substancji odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych a także norm przeciwnych podejmowaniu zachowań ryzykownych. Nauka asertywności. Uświadamianie konsekwencji zażywania narkotyków i dopalaczy. Zajęcia warsztatowe rozmowy indywidualne i grupowe prowadzone przez psychologa i pedagoga szkolnego Zajęcia z terapeutami z Ośrodka Wsparcia dla Osób z Problemami Uzależnień Psycholog szkolny Pedagog szkolny Pedagog szkolny według planu pracy psychologa i pedagoga szkolnego. I półrocze Zajęcia prowadzone w Wychowawcy klas, grup Według planów pracy
ramach godzin wychowawczych, zajęć świetlicowych wychowawczych świetlicy Skierowane do uczniów i wychowanków. AIDS- pytania i odpowiedzi. Nabywanie i systematyzowanie wiedzy dotyczącej HIV i AIDS. Zajęcia powadzone wychowawców klas gimnazjum, ZSZ i w klasach szkoły PdP. Wychowawcy klas, grup wychowawczych, Nauczyciel wdż., szczególnie w szczególności grudzień, 2016, maj 2017. Warsztaty tematyczne prowadzone przez koordynatora projektu Koordynator programu, szczególnie w szczególności grudzień, 2016, maj 2017. Skierowane do uczniów i wychowanków Łamanie stereotypów i eliminowanie uprzedzeń, nauka tolerancji również w kontekście nosicieli HIV i chorych na AIDS. Kształtowanie efektywnego zagospodarowania czasu wolnego z pożytkiem dla zainteresowań Sport i turystyka jako jedna z form spędzania czasu wolnego. Pogadanki, rozmowy tematyczne. Udział w kółkach zainteresowań i zajęciach pozalekcyjnych. Wycieczki, rajdy rowerowe, biwaki, spacery, turnusy rehabilitacyjne. Współorganizowanie imprez i uroczystości Wychowawcy klas i grup wychowawczych pedagog. Psycholog szkolny Nauczyciele prowadzący koła zainteresowań, świetlicy i grup wychowawczych opiekunowie ZHP, organizatorzy wycieczek, turnusów. Nauczyciele wychowania fizycznego. Nauczyciele i wychowawcy.
odpowiedzialni za imprezy i uroczystości. Skierowane do uczniów i wychowanków. Prowadzenie działań prozdrowotnych poprzez realizację programów edukacyjnych Trzymaj Formę, Bądźmy Zdrowi Wiemy, Więc Działamy. Program edukacji antynikotynowej dla uczniów klas I III szkoły podstawowej Nie pal przy mnie proszę. Program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej oraz gimnazjum Znajdź właściwe rozwiązanie. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Ogólnopolska Kampania Społeczna w zakresie zapobiegania HIV/AIDS. ARS czyli jak dbać o miłość? program dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. Zajęcia zawarte w harmonogramie działań i planach pracy zespołów Koordynatorzy projektów..
Skierowane do rodziców Współpraca z rodzicami w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży Nawiązanie pozytywnych relacji z rodzicami. Pomoc w rozwiązywaniu trudnych problemów wychowawczych, poszukiwanie wspólnych rozwiązań i dróg postępowania. Wzbogacanie świadomości pedagogicznej i kompetencji rodziców Budzenie zainteresowania rodziców życiem społeczności szkolnej i bursowskiej. Spotkania, konsultacje rozmowy indywidualne. Angażowanie rodziców w przygotowanie uroczystości szkolnych i klasowych. Zajęcia w Klubie dla Rodzica. Dyrektor Ośrodka, Pedagog, psycholog szkolny, wychowawcy klas, wychowawcy bursy. Nauczyciele prowadzący zajęcia w Klubie dla Rodziców. Na bieżąco cały rok szkolny. Poszerzenie wiedzy na temat uzależnień od substancji psychoaktywnych oraz usprawnienie umiejętności rozpoznawania przejawów zachowań ryzykownych wśród dzieci i młodzieży. Udostępnienie i aktualizacja informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla uczniów, wychowanków i rodziców. Szkolenie z udziałem terapeuty z Ośrodka Wsparcia dla Osób z Problemami Uzależnień. Tablica informacyjna, informacje zamieszczone na stronie internetowej placówki. Aneta Kubiak Katarzyna Wielkopolan Aneta Kubiak Katarzyna Wielkopolan Listopad 2016 Wrzesień 2016 Podnoszenie poziomu wiedzy i uświadomienie zagrożeń w zakresie prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego. Uświadomienie konsekwencji prawnych związanych z naruszaniem przepisów Indywidualna psychoedukacja Przekazanie informacji dotyczących konsekwencji prawnych Pedagog i psycholog szkolny Wychowawcy klas, grup wychowawczych, pedagog i psycholog Na bieżąco według potrzeb
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz procedur postępowania obowiązujących w sytuacji zagrożenia uzależnieniami podczas zebrań rodziców i spotkań indywidualnych. szkolny Przypominanie i uświadamianie rodzicom roli, jaką odgrywa w domu śledzenie tego, co robi syn/córka w Internecie i jak ważne jest przekazywanie przez rodziców wychowawcom i nauczycielom informacji dotyczących przypadków naruszania i łamania zasad bezpieczeństwa w sieci w domu, w szkole i poza szkołą, którego mogą doświadczyć ich dzieci. Przekazanie informacji podczas zebrań rodziców i spotkań indywidualnych. Wychowawcy, pedagog i psycholog szkolny Na bieżąco według potrzeb Zwiększanie świadomości rodzicom o konieczności częstego rozmawiania z dziećmi na tematy związane z bezpieczeństwem. Przekazanie informacji podczas zebrań rodziców i spotkań indywidualnych. Wychowawcy klas, pedagog i psycholog szkolny Na bieżąco według potrzeb Skierowane do nauczycieli i wychowawców Rozwijanie potencjału rozwojowego dzieci i młodzieży. Dążenie do minimalizowania skutków dysfunkcji, zaburzeń rozwojowych i zachowania Dążenie do zacieśniania współpracy między nauczycielami, wychowawcami i specjalistami w zakresie zadań opiekuńczych, wychowawczych i profilaktycznych placówki. Stała i systematyczna ocena potrzeb i problemów szkolnych i wychowawczych w zakresie szkolnej interwencji profilaktycznej. Aktywna praca w zespołach działających w placówce. Wymiana spostrzeżeń i obserwacji. Współpraca wszystkich nauczycieli zaangażowanych w edukacje i wychowanie ucznia. Dokonywanie systematycznej analizy i Pedagog, psycholog szkolny. Wszyscy nauczyciele i wychowawcy. Na bieżąco, cały rok szkolny.
oceny funkcjonalnej ucznia. Doskonalenie zawodowe i samokształcenie nauczycieli. Poszerzenie wiedzy na temat używania substancji i środków psychoaktywnych oraz usprawnienie umiejętności rozpoznawania przejawów zachowań ryzykownych wśród młodzieży. Szkolenie Rady Pedagogicznej przez terapeutę Ośrodka Wsparcia dla Osób z Problemami Uzależnień Aneta Kubiak Katarzyna Wielkopolan Listopad 2016. Zatwierdzono na posiedzeniu Rady Pedagogicznej Zespołu Placówek Edukacyjno - Wychowawczych