SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 IM. KRÓLOWEJ JADWIGI W BIAŁEJ PODLASKIEJ
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI 1. Szkolny program profilaktyki ma na uwadze chronienie dzieci i młodzieży przed zakłóceniami rozwoju i interweniowanie w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie dzieci i młodzieży przed zagrożeniami przez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 2. Podstawą do podejmowania działalności są zdiagnozowane czynniki ryzyka i czynniki chroniące, które występują w środowisku funkcjonowania ucznia. Czynniki ryzyka stanowiące zagrożenie dla prawidłowego rozwoju, zdrowia, bezpieczeństwa i funkcjonowania społecznego ucznia: Brak lub osłabienie więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dziećmi (chłód emocjonalny) Brak wyraźnego i konsekwentnego systemu wychowawczego Rozwód lub separacja rodziców (jawna lub ukryta) Brak kontroli i dyscypliny lub nadmierna kontrola i dyscyplina. Obecność grup nieformalnych w szkole i środowisku Brak współpracy szkoły z rodzicami Niskie wyniki edukacyjne ucznia Niskie poczucie własnej wartości ucznia Brak wsparcia ze strony nauczycieli Anonimowość uczniów Czynniki chroniące zwiększające odporność ucznia na działanie czynników ryzyka: Silna więź ucznia z rodzicami Zainteresowanie nauką szkolną (różnorodność zajęć pozalekcyjnych) Regularne praktyki religijne Poszanowanie prawa, norm, wartości, autorytetów Dobre relacje w grupie rówieśniczej Przynależność do pozytywnej grupy Wsparcie nauczycieli Tworzenie warunków do osiągania sukcesów i ich nagradzanie Personalizacja uczniów
Wzmacnianie czynników chroniących przy jednoczesnym eliminowaniu lub redukcji czynników ryzyka to główny cel działań profilaktycznych. 3.Cele główne programu: 1) Wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie 2) Wyrobienie umiejętności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia i bezpieczeństwa. 3) Budowanie poczucia własnej wartości ucznia 4) Kształtowanie umiejętności oparcia się presji innych osób. 5) Zapoznanie uczniów z problematyką uzależnień oraz ze skutkami psychicznymi i zdrowotnymi długotrwałego zażywania substancji psychoaktywnych (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze). 6) Przeciwdziałanie cyberprzemocy wśród uczniów. 7) Nauka umiejętności radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami. 8) Ukazywanie zgubnej roli agresji i przemocy przejawiającej się w grupach rówieśniczych. 9) Promowanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu i propagowanie zdrowego stylu życia. 4. Cele szczegółowe, główne zadania do realizacji oraz oczekiwane efekty oddziaływań 1) Obszar: Zdrowy styl życia a) Cele szczegółowe: - uświadomienie uczniom własnego wpływu na swoje zdrowie, - uświadomienie znaczenia ruchu fizycznego dla zdrowia, - wskazywanie różnych aktywnych forma spędzania czasu wolnego, - zdobywanie wiedzy i kształtowanie nawyków związanych z higieną osobistą i otoczenia, - zrozumienie związku między prawidłowym żywieniem a dobrym samopoczuciem, - zachęcanie do spożywania zdrowej żywności,
- kształtowanie umiejętności higienicznego przygotowywania posiłków i kulturalnego ich spożywania 2) Zadania do realizacji i efekty oddziaływań: Klasy I - III 1) Dostarczenie uczniom podstawowej wiedzy na temat higieny osobistej i zdrowia i prawidłowego odżywiania. 2) Kształtowanie nawyków higienicznych. 3) Kształtowanie prawidłowej postawy. 4) Zapobieganie rozwojowi wad postawy. 5) Stworzenie warunków do rozwoju fizycznego i dbania o kondycje fizyczną. 6) Uczenie zdrowego i aktywnego wypoczynku podczas przerw lekcyjnych (szczególne uwrażliwienie na skutki hałasu) i w czasie wolnym. 7) Uwrażliwienie na konieczność spożywania drugiego śniadania oraz estetykę spożywania posiłków. 8) Poznanie piramidy zdrowego żywienia. 9) Uświadomienie zagrożeń zdrowotnych płynących z częstego spożywania, chipsów, fast-foodów. - uczeń zna podstawowe zasady higieny osobistej i zdrowego odżywiania, - umie przyjmować prawidłowa postawę ciała, - potrafi dbać o swoja kondycję fizyczną, - umie aktywnie wypoczywać w czasie wolnym, - zna piramidę zdrowego żywienia oraz zagrożenia płynące ze spożywania niezdrowej żywności. Klasy IV - VI a) Utrwalanie nawyków higienicznych. b) Kształtowanie umiejętności dbania o własne ciało. c) Utrwalanie nawyków przyjmowania - uczeń posiada ukształtowane nawyki higieniczne, - potrafi w każdych okolicznościach przyjmować
prawidłowej postawy ciała w szkole i w domu. d) Uczenie umiejętności organizacji miejsca pracy i wolnego czasu. e) Uczenie aktywnych forma spędzania czasu wolnego, podczas ferii i wakacji. f) Poznanie konsekwencji nieracjonalnego odżywiania. g) Uświadomienie znaczenia składników pokarmowych. h) Uwrażliwienie na estetykę spożywanych posiłków. i) Uświadomienie zagrożeń zdrowotnych płynących z częstego spożywania, chipsów, fast-foodów prawidłową postawę ciała, - umie organizować swoje miejsce pracy i czas wolny, - zna aktywne sposoby spędzania czasu wolnego, - zna znaczenie składników pokarmowych na zdrowie, -potrafi estetycznie i higienicznie przygotować posiłki, - zna zagrożenia zdrowotne płynące ze spożywania niezdrowej żywności. 2. Obszar: Bezpieczeństwo w szkole, w drodze do szkoły, w czasie wolnym. 1) Cele szczegółowe: a) poznanie i poszerzenie wiadomości na temat bezpiecznego zachowania się : - na drodze, - w szkole, - podczas gier i zabaw, - w domu, w czasie wolnym, - w czasie ferii i wakacji, - na wypadek burzy, pożaru, powodzi, - podczas korzystania z urządzeń elektrycznych, - w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi i środkami trującymi b) poznanie wybranych zasad udzielania pierwszej pomocy, c) zachowanie przez uczniów ostrożności w kontaktach z nieznajomymi.
2) Zadania do realizacji i efekty oddziaływań: Klasy I III a) Utrwalenie zasad i umiejętności prawidłowego przechodzenia przez jezdnię. b) Poznanie podstawowych znaków drogowych. c) Poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego. d) Uwrażliwianie na ostrożność w kontaktach z nieznajomymi. e) Uczenie bezpiecznego spędzania ferii zimowych i wakacji. f) Uczenie zasad bezpieczeństwa podczas gier i zabaw. g) Uczenie zasad i norm obowiązujących w szkole. h) Uczenie odmawiania w sytuacjach namowy ze strony rówieśników do złego. i) Uczenie właściwych zachowań w przypadku kontaktu z przedmiotami i środkami trującymi, łatwopalnymi i wybuchowymi (petardy). - uczeń potrafi prawidłowo przechodzić przez jezdnię, - zna znaczenie podstawowych znaków drogowych, - zna podstawowe zasady ruchu drogowego, - zna zasady normy i zasady w szkole, - zna zasady bezpieczeństwa podczas gier i zabaw, w czasie ferii, wakacji - umie odmówić w sytuacjach namawiania do złego, - umie właściwie zachować się w przypadku kontaktu z przedmiotami i środkami niebezpiecznymi. Klasy IV VI a) Uczenie zasad ruchu drogowego oraz poruszania się pieszego i rowerzysty. b) Poznanie znaków drogowych. c) Utrwalanie wiedzy na temat bezpiecznego spędzania czasu wolnego, ferii zimowych - uczeń zna zasady ruchu drogowego, - umie uczestniczyć w ruchu drogowym jako pieszy i rowerzysta,
i wakacji. d) Utrwalanie zasad i norm obowiązujących w szkole. e) Uczenie zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń elektrycznych i innych. f) Uczenie właściwych zachowań w różnych sytuacjach niebezpiecznych (np.: burza, pożar, powódź, kontakt z przedmiotami toksycznymi, łatwopalnymi, wybuchowymi, środkami trującymi ). g) Uczenie rozpoznawania sygnałów alarmowych. h) Poznanie zasad i nauka podstawowych umiejętności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy. - zna i rozumie znaczenie znaków drogowych, - wie jak bezpiecznie spędzać czas wolny, ferie zimowe i wakacje, - umie bezpiecznie korzystać z urządzeń elektrycznych i innych, - potrafi właściwie się zachować w różnych sytuacjach niebezpiecznych, - umie rozpoznawać sygnały alarmowe, - zna zasady udzielania pierwszej pomocy i potrafi jej udzielić w niektórych urazach. 3. Obszar: Agresja, przemoc, trudne emocje, stres. 1) Cele szczegółowe: a) poznanie wiadomości na temat powstawania emocji, przyczyn zachowań agresywnych, przemocy wobec innych, b) ukazywanie różnorodnych sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami, c) przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole, d) uświadomienie konsekwencji zachowań agresywnych, e) poznanie przyczyn stresu oraz sposobów radzenia sobie z nim. f) propagowanie zasad dobrego zachowania w internecie 2) Zadania do realizacji i efekty oddziaływań: Klasy I III a) Poznanie przez uczniów emocji i nauka ich rozróżniania. b) Uczenie sposobów radzenia sobie ze złością. c) Stwarzanie sytuacji umożliwiających - uczeń umie nazwać i rozróżniać emocje - potrafi rozładować złość nie krzywdząc innych,
przestrzeganie reguł panujących w zespole klasowym i kontaktach międzyludzkich. d) Stwarzanie sytuacji umożliwiających rozróżnianie dobra i zła (w tym agresji i przemocy), nauka reagowania na nie. e) Pomoc nauczycieli w pokojowym rozwiązywaniu sytuacji trudnych. f) Uczenie radzenia sobie z pierwszymi porażkami, tremą. g) Nauka bezpiecznego korzystania z internetu - zna i przestrzega reguły panujące w klasie, - umie rozróżnić dobro i zło - umie zaakceptować porażkę - umie bezpiecznie korzystać z internetu Klasy IV VI 1) Stwarzanie sytuacji umożliwiających przestrzeganie reguł panujących w zespole klasowym oraz poznanie zasad życia społecznego. 2) Dostarczenie wiedzy o konsekwencjach stosowania przemocy w świetle prawa szkolnego i kodeksu karnego. 3) Uświadamianie zagrożeń płynących z nieodpowiedniego korzystania z komputera, Internetu i telefonu 4) Zwiększenie świadomości uczniów o skutkach emocjonalnych, psychicznych i prawnych stosowania cyberprzemocy 5) Uczenie konstruktywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. 6) Uczenie sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami. 7) Uczenie empatii, a szczególnie wczuwania się w sytuację osób słabszych. 8) Dostarczanie wiedzy na temat wpływu - zna i przestrzega reguły panujące w zespole klasowym, - zna reguły życia społecznego, - zna konsekwencje prawne stosowania przemocy i cyberprzemocy - uczniowie potrafią zareagować na wszelkie przejawy łamania zasad posługiwania się komputerem - zna konstruktywne sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami i rozwiązywania konfliktów, - rozumie znaczenie empatii, rozumie i dostrzega potrzeby innych, - zna przyczyny i skutki stresu, - zna sposoby radzenia sobie ze stresem.
środków masowego przekazu i gier komputerowych na zachowania agresywne dzieci. 9) Przeciwdziałanie wulgaryzmowi, i niszczeniu mienia szkolnego. 10) Dostarczenie wiedzy na temat pozytywnych i negatywnych skutków stresu. 11) Uczenie technik relaksacyjnych i innych sposobów radzenia sobie ze stresem. 4. Obszar: Profilaktyka uzależnień 1) Cele szczegółowe: a) poznanie przez uczniów szkodliwości nikotyny i środków odurzających, b) poznanie zagrożeń dla zdrowia płynących z długotrwałego siedzenia przed telewizorem i komputerem, c) promowanie życia bez nikotyny, alkoholu, narkotyków i środków psychotropowych, d) zdobycie przez uczniów umiejętności odmawiania. 2) Zadania do realizacji i efekty oddziaływań: Klasy I III 1. Dostarczenie uczniom podstawowej wiedzy na temat alkoholu i narkotyków. 2. Dostarczenie wiedzy na temat nikotyny i jej wpływu na rozwój organizmu ludzkiego. 3. Uświadamianie uczniom i rodzicom negatywnych skutków długotrwałego siedzenia przed telewizorem i komputerem. 4. Rozwijanie zainteresowań uczniów. 5. Organizowanie aktywnego wypoczynku dla dzieci z rodzin zagrożonych alkoholizmem. - uczeń wie co to jest alkohol i narkotyk, - uczeń zna negatywne skutki palenia papierosów, - zna zagrożenia płynące z długotrwałego korzystania z komputera i telewizora, - rodzice znają negatywne skutki długiego i niekontrolowanego siedzenia przez dzieci przed telewizorem oraz wpływ środków masowego przekazu i gier
komputerowych na zachowania dzieci - uczniowie rozwijają swoje zainteresowania w szkole i w domu. Klasy IV VI 1. Uświadamianie uczniom wpływu palenia na zdrowie oraz wyniki w nauce i sporcie. 2. Uświadamianie uczniom zagrożeń zdrowotnych wynikających z nadużywania alkoholu. 3. Pogłębianie i uaktualnianie wśród uczniów i rodziców wiedzy na temat narkotyków i środków psychotropowych. 4. Uświadamianie uczniom zagrożeń dla zdrowia i życia wynikających z zażywania narkotyków i środków psychotropowych. 5. Dostarczenie uczniom wiedzy na temat istoty i mechanizmów uzależnień. 6. Rozwijanie zainteresowań uczniów oraz promowanie aktywnych sposobów spędzania czasu wolnego. 7. Uczenie sztuki odmawiania. - uczeń zna negatywne skutki dla zdrowia i życia palenia papierosów, nadużywania alkoholu i brania narkotyków i środków psychotropowych, - posiada wiedze na temat istoty i mechanizmów uzależnień, - bierze udział w kołach zainteresowań w szkole, - potrafi odmówić w sytuacji nacisku grupowego, 4. Szkolny Program Profilaktyki obejmuje również kierunki działań, które nie są bezpośrednio związane z uczniem: 1) Poszerzanie wiedzy oraz doskonalenie umiejętności nauczycieli w zakresie szeroko rozumianej profilaktyki. 2) Pedagogizacja rodziców w zakresie profilaktyki. 3) Wzbogacanie biblioteki szkolnej w publikacje dotyczące profilaktyki. 4) Współpraca z instytucjami i organizacjami w zakresie działań profilaktycznych.