Szkoła Podstawowa w Chojnie Szkolny Program Profilaktyki na lata 2015 2020 Opracowany przez Radę Rodziców i Radę Pedagogiczną : Przyjęty do realizacji na spotkaniu Rady Pedagogicznej uchwałą nr 3/2015/2016 dnia 15 września 2015r. Strona 1
Szkolny program profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska szkolnego i lokalnego. Adresatami Szkolnego Programu Profilaktyki są uczniowie, ich rodzice oraz wszyscy nauczyciele. Celem programu jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia; kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobieganie sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Szkolny Program Profilaktyki w Szkole Podstawowej w Chojnie powstał zgodnie z zasadami i zadaniami zawartymi w : Statucie Szkoły, Szkolnym Programie Wychowawczym, Szkolnych zestawach programów nauczania oraz zasadami zawartymi w: Rozporządzeniu MEN z dnia 30 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Rozporządzeniu MEN z dnia 31 stycznia 2003 w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, Rozporządzeniu MEN z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Podstawie programowej, Konstytucji RP, Ustawie z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami z 21 stycznia, 18 lutego 2000r.i 23 sierpnia 2001r., Ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomani, Ustawie z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,nowelizacja z dnia 12 września 1996r. Ustawie z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego, Ustawie z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Konwencji Praw Dziecka przyjętej przez Polskę w styczniu 1991 roku Strona 2
Podjęte działania w ramach szkolnego programu profilaktyki mają na celu: Ochronę ucznia przed podejmowaniem zachowań ryzykownych: agresją i przemocą, paleniem tytoniu, używaniem alkoholu, używaniem innych środków psychoaktywnych, Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymaganiami życia: stresem szkolnym, stresem wynikającym z sytuacji rodzinnej, stresem wynikającym z osamotnienia, Wzmocnienie więzi emocjonalnej z kolegami i koleżankami szkolnymi, Budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój, Wzmocnienie motywacji do nauki, Poznanie i przestrzeganie norm społecznych, Wzmocnienie poczucia własnej wartości. Cele profilaktyki 1. Wzmacnianie zainteresowania nauką szkolną i systematycznego udziału w zajęciach szkolnych. Umożliwienie udziału uczniom w zajęciach pozalekcyjnych. Strona 3
2. Promowanie pozytywnych wzorów kultury bycia i stosunku do drugiego człowieka, dbałość o kulturę słowa. 3. Uświadomienie osobistych i społecznych skutków zachowań agresywnych. Wyposażenie w umiejętności panowania nad złością i rozwiązywania konfliktów. 4. Kształtowanie postawy asertywnej i umiejętności rozpoznawania zachowań asertywnych u innych.. Kształtowanie umiejętności współżycia w grupie i właściwej komunikacji międzyludzkiej. 5. Uświadomienie uczniom istniejących zagrożeń we współczesnym świecie. Kształtowanie właściwego podejścia do zdrowego stylu życia. Upowszechnianie zdrowego stylu życia w środowisku ucznia. Kształtowanie właściwej postawy wobec alkoholizmu, nikotynizmu i narkotyków zaznajomienie z konsekwencjami uzależnień.. 6. Kształtowanie bezpiecznych zachowań i umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo i bezpieczeństwo innych. Dostarczenie wiedzy na temat bezpiecznej zabawy, bezpiecznego zachowania w domu, w szkole, w miejscach publicznych oraz bezpiecznej drogi do szkoły. 7. Kształtowanie umiejętności dbania o własne zdrowie fizyczne i psychiczne. Zadania szkoły 1. Systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń związanych z uzależnieniami, problemów wychowawczych. 2. Tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole, opartej na wzajemnym zaufaniu. 3. Dostarczanie informacji o substancjach uzależniających i skutkach ich zażywania. 3. Współpraca z rodzicami uczniów oraz instytucjami zajmującymi się problemami uzależnień. 4. Udzielanie porad uczniom, rodzicom i nauczycielom w zakresie: zapobiegania uzależnieniom, sposobów rozwiązywania sytuacji trudnych. 5. Przygotowanie nauczycieli do przeciwdziałania zagrożeniom związanym z uzależnieniami. 6. Podejmowanie działań interwencyjnych. 7. Kształtowanie odpowiednich postaw i umiejętności uczniów, promowanie zdrowego stylu życia. Sposoby realizacji zadań Wychowawcy klas na początku roku szkolnego opracowują plan wychowawczy dla klasy uwzględniający treści Szkolnego Programu Profilaktyki, dostosowując tematykę godzin wychowawczych do zadań zapisanych w SPP i Programie Wychowawczym Szkoły. W planie wychowawczym dla klasy uwzględniają: 1. Organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Strona 4
2. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej. 3. Organizowanie działań profilaktycznych w ramach: - godzin do dyspozycji wychowawcy klasy - zajęć pozalekcyjnych - zajęć świetlicowych - zajęć obowiązkowych prowadzonych aktywnymi metodami nauczania; - pogadanek i spotkań informacyjnych dla rodziców, uczniów; - konkursów, olimpiad, zawodów sportowych. 4. Organizowanie prelekcji dla rodziców. 5. Współpracę z instytucjami wspierającymi działania wychowawcze i profilaktyczne. Realizatorzy programu Szkolny Program Profilaktyki realizowany jest: - w klasach I - III przez nauczycieli i uczniów edukacji wczesnoszkolnej; - w klasach IV VI przez nauczycieli wychowawców klas i uczniów danej klasy w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy. Strona 5
ELIMINOWANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE CEL KIERUNKOWY ZADANIA METODY PRACY CELE OPERACYJNE Tworzymy szkołę porozumienia bez agresji i przemocy. Profilaktyka pozytywnawzmacnianie własnych postaw i wartości. Wobec uczniów: 1. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 2.Diagnoza zachowań i postaw uczniów 1. Obserwacja uczniów kl. I - III, Ankieta dla uczniów kl. IV- VI 2. Stosowanie pozytywnej dyscypliny poprzez uczenie ważnych umiejętności takich jak: dostrzeganie własnych możliwości, własnego znaczenia (jestem potrzebny, mam swój udział w związkach z najbliższymi), własnej siły i wpływu na własne życie. 3. Uświadomienie zjawiska przemocy w środkach masowego przekazu i relacjach międzyludzkich. 4. Zapoznanie uczniów z prawami człowieka, dziecka, ucznia: Konwencja Praw dziecka, Statut Szkoły, Regulaminy szkolne i dostrzega własne możliwości, zna swoje mocne i słabe strony oraz potrafi je wykorzystywać w relacjach międzyludzkich, umie rozwiązywać konflikty, radzi sobie z przemocą, zna prawa człowieka i ucznia, nie używa wulgaryzmów, wie jak odreagować napięcie, umie zachować się kulturalnie, nie niszczy mienia, nie bije kolegów, nie obraża kolegów i osób dorosłych. Strona 6
2. Budowanie atmosfery wzajemnej przyjaźni i współpracy uczniów. klasowe. 5. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi uczących dzieci jak rozładować stres, napięcia i emocje. 6. Prowadzenie ćwiczeń uspokajających. Integracja zespołów klasowych poprzez: wycieczki, zabawy, imprezy klasowe i szkolne, wyjścia do kina i teatru, pomoc koleżeńską. Uczenie dzieci wzajemnego poznawania się i akceptowania siebie. Uczenie autoprezentacji (np. prezentacja swoich zainteresowań). Tworzenie klasowych regulaminów Aby razem było nam dobrze i kontraktów klasowych. Włączenie wszystkich uczniów do realizacji zadań klasowych i szkolnych celem budowania poczucia potrafi prezentować i kreować siebie, akceptuje siebie, umie integrować się z zespołem klasowym w różnych sytuacjach, przestrzega klasowe regulaminy i kontrakty, włącza się do realizacji zadań klasowych i szkolnych. Strona 7
własnej wartości. 3. Tworzenie warunków do aktywności w szkole. Wobec rodziców: Eliminowanie przejawów agresji i 1. Rozwijanie umiejętności pracy w grupie (lekcje prowadzone metodami aktywizującymi z podziałem na grupy). 2. Przeciwdziałanie nudzie (tworzenie kół zainteresowań, zajęć dodatkowych, sportowych). 3. Rozwijanie twórczości dzieci poprzez udział w a. konkursach: klasowych, szkolnych, pozaszkolnych. b. pracach na rzecz klasy i szkoły: tworzenie gazetek klasowych i szkolnych, przygotowanie akademii i imprez szkolnych, wykonywanie pomocy naukowych. chętnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach, wykonuje pomoce naukowe dla szkoły. Rodzic: zna przejawy i skutki agresji i przemocy, rozumie konieczność Strona 8
przemocy w domu rodzinnym. stosowania pozytywnych metod wychowania dzieci 1. Pogadanki dla rodziców o pozytywnych metodach wychowania dzieci. 2. Pogadanki dla rodziców o przejawach i skutkach agresji oraz przemocy. 3. Prezentacja filmów o agresji i przemocy oraz sposobach jej zapobiegania. 4. Wykłady dla rodziców prowadzone przez specjalistów: Psychologa, pedagoga, Lekarza, Policjanta, Ewaluacja: Wyniki ankiet i obserwacji dotyczących zjawiska agresji i przemocy oraz sposobów jej eliminacji, przestrzegania przez uczniów obowiązujących praw. Wskaźniki ilościowe: - liczba uczniów biorących udział w kółkach zainteresowań, konkursach, Analiza dokumentacji szkolnej: dzienników lekcyjnych, zeszytów uwag. Strona 9
PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO RADZENIA SOBIE ZE STRESEM WYNIKAJĄCYM Z OBOWIĄZKU SZKOLNEGO, SYTUACJI RODZINNEJ, OSAMOTNIENIA CEL KIERUNKOWY ZADANIA METODY PRACY CELE OPERACYJNE Dziecko wolne od stresów: Wobec ucznia: szkolnego i rodzinnego Adaptacja dzieci do roli ucznia, a w szczególności klasy IV do nowego systemu oceniania. 1. Stopniowe wdrażanie uczniów klas IV do zmiany systemu nauki. 2. Zapoznanie uczniów z Warunkami i sposobami oceniania wewnątrzszkolnego. zna nowe formy pracy i nowy system nauki, zna kryteria ocen. Pomoc w pokonywaniu trudności w nauce (zapobieganie ocenom niedostatecznym) 1. Zapewnienie uczniom sukcesu szkolnego poprzez organizowanie: zajęć dydaktycznowyrównawczych, zajęć korekcyjnokompensacyjnych, zajęć logopedycznych, indywidualnych z uczniem słabym, w miarę potrzeb bierze udział w zajęciach dydaktycznowyrównawczych, korekcyjnokompensacyjnych, zna i umie wykorzystywać różne techniki pracy umysłowej, Strona 10
pomocy koleżeńskiej. Zapoznanie uczniów z technikami pracy umysłowej (tworzenie atmosfery sprzyjającej nauce, ćwiczenie koncentracji uwagi, przekazywanie wiedzy przez nauczycieli i uczniów bardzo dobrych o sposobach odrabiania lekcji, o racjonalnym gospodarowaniu czasem, ćwiczenia poprawiające koncentrację uwagi i pamięć. Realizowanie zaleceń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Sprawowanie kontroli nad systematycznym wypełnianiem obowiązku szkolnego. Utrzymywanie stałego kontaktu z rodzicami uczniów. wie, jak racjonalnie gospodarować czasem,, nie wagaruje. Pomoc w radzeniu sobie ze stresem wynikającym z 1. Budowanie atmosfery zaufania do nauczycieli i powierzenia im swoich ma zaufanie do nauczycieli, powierza nauczycielom Strona 11
sytuacji rodzinnej. Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem wynikającym z niewłaściwych relacji z rówieśnikami. tajemnic rodzinnych. 2. Diagnoza problemów rodzinnych i ich przyczyn (ankieta, niedokończone zdania, rysunek). 3. Wskazanie optymalnych rozwiązań sytuacji rodzinnej. 1. Budowanie atmosfery życzliwości w klasie i szkole: tworzenie kontraktów klasowych i szkolnych, budowanie poczucia własnej wartości poprzez: udział w pracach klasowych i szkolnych, integrujące imprezy klasowe, szkolne i środowiskowe, wycieczki klasowe, wspólne wyjazdy do kina, teatru, muzeum, umiejętność autoprezentacji swoich mocnych i słabych stron, umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami. swoje tajemnice, wie, jak rozwiązać swój problem. ma poczucie własnej wartości, jest aktywny w pracach na rzecz szkoły i klasy, prezentuje swoje mocne i słabe strony, panuje nad swoimi emocjami, wie, jak przeciwdziałać odrzuceniu. Strona 12
Wobec rodziców: 1. Poradnictwo dydaktycznowychowawcze dla rodziców. 1. Przekazanie rodzicom potrzebnej wiedzy jak mądrze pomagać dzieciom w nauce. 2. Regularne spotkania rodziców z wychowawcami i nauczycielami. 3. Wskazanie optymalnych rozwiązań sytuacji problemowej. 4. Ukazanie rodzicom prawidłowych relacji między nimi a dzieckiem (umiejętności rozmowy z dzieckiem o jego problemach). 5. Pomoc rodzicom we wspieraniu dziecka w trudnej sytuacji. Rodzic: wie, jak mądrze pomagać dziecku w nauce, wie, do kogo zwrócić się o pomoc w przypadku gdy nie potrafi sam pomóc swojemu dziecku, wie, jakie formalności załatwić, aby zgłosić dziecko do poradni psychologicznopedagogicznej, potrafi uważnie słuchać i rozmawiać ze swoimi dziećmi o ich problemach, wie, jak mądrze wychować dziecko, wspiera dziecko w trudnych dla niego chwilach. Ewaluacja: 1. Wskaźniki ilościowe: 1. % ocen niedostatecznych, Strona 13
2. % promocji uczniów, 3. liczba uczniów badanych w poradni psychologiczno pedagogicznej, 4. liczba uczniów objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną 5. % frekwencji, 6. ilość uczniów z problemami wynikającymi z sytuacji rodzinnej. 2. Analiza dzienników lekcyjnych, dokumentacji wychowawcy klasy, opinii Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, ankiet, kwestionariuszy i rysunków, wyników diagnoz. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ (PALENIE PAPIEROSÓW, PICIE ALKOHOLU, UŻYWANIE NARKOTYKÓW, KORZYSTANIE Z INTERNETU) CEL KIERUNKOWY ZADANIA METODY I FORMY PRACY CELE OPERACYJNE 1. Szkoła bez uzależnień Wobec uczniów: Rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń związanych z uzależnieniem. Przekazanie uczniom wiedzy o środkach uzależniających oraz uświadomieni o konsekwencji ich zażywania i korzystania z nich. 1. Organizowanie spotkań z: lekarzem, pedagogiem, psychologiem, 2. Organizowanie zajęć metodami aktywizującymi ukazujących negatywny wpływ używek na młody organizm. 3. Oglądanie filmów i przedstawień w zakresie profilaktyki uzależnień. 4. Apele o tematyce zna konsekwencje stosowania i korzystania ze środków uzależniających,, wie, że w dużym stopniu sam jest odpowiedzialny za swoje zdrowie. Strona 14
prozdrowotnej. 5. Inscenizowanie sytuacji związanych z nałogami drama na lekcjach. 6. Gazetki klasowe/szkolne dotyczące nałogów. 7. Konkursy szkolne/pozaszkolne nt. nałogów.. 8. Ankieta kl. IV-VI, obserwacja kl. I-III. Ćwiczenie umiejętności przeciwstawiania się presji rówieśników i starszych. Treningi mówienia nie. Ćwiczenia umiejętności decydowania o swoim życiu. Ćwiczenia wyrażania swoich uczuć. Ćwiczenia budujące empatię. Integracja zespołów klasowych poprzez wspólne działania (imprezy, uroczystości, inscenizacje, gazetki klasowe i szkolne, wyjazdy, itp.). potrafi wyrazić swoje uczucia, wartościować je, potrafi dokonać klasyfikacji wartości i uczuć (na pozytywne i negatywne), potrafi mówić nie. 1. Wczesne wykrywanie Strona 15
Pomoc osobom uzależnionym problemu uzależnień: Kierowanie uczniów do fachowej pomocy. 2. Organizowanie atrakcyjnych form spędzania wolnego czasu. wie, do kogo zwrócić się o pomoc, uczestniczy aktywnie w zajęciach dodatkowych. Zapobieganie niebezpieczeństwom związanym z korzystaniem z Internetu i komputera. 1. Pogadanki w ramach godzin z wychowawca i lekcji informatyki o korzyściach i zagrożeniach wynikających z korzystania z Internetu i komputera (gry komputerowe, rozmowy z nieznajomymi, itp.). potrafi rozsądnie korzystać z Internetu i komputera, uświadamia sobie zagrożenie wynikające z rozmów z nieznajomymi. Wobec rodziców: 1. Rozpoznawanie przejawów przemocy w domu. 2. Dostarczenie rodzicom informacji o sposobie radzenia sobie w przypadku stwierdzenia Pedagogizacja rodziców. Pogadanki prowadzone przez specjalistów: lekarzy, psychologa, policjanta. Umieszczenie na gazetkach szkolnych informacji o numerze telefonu i adresie poradni Rodzic: wie, do kogo zwrócić się o pomoc w przypadku stwierdzenia uzależnień. Strona 16
uzależnień u swoich dzieci i u samych siebie. zajmujących się problemami uzależnień. Ankieta kl. IV-VI, obserwacja kl. I - III.. Ewaluacja: Ankieta dotycząca działań związanych z problemami uzależnienia dla kl. IV VI Strona 17