PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Rodzaj studiów Poziom kwalifikacji ZAGROŻENIA CYWILIZACYJNE Bezpieczeństwo i Higiena Pracy Stacjonarne I stopnia Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil IV Katedra Zdrowia Publicznego Prof. dr hab. Andrzej Ślęzak Ogólnoakademicki Rodzaj przedmiotu Do wyboru 7 Liczba punktów ECTS 2 RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium 5 5
OPIS PRZEDMIOTU.CEL PRZEDMIOTU C. Zapoznanie studentów z zagrożeniami cywilizacyjnymi takimi jak choroby infekcyjne, alergiczne i zwyrodnieniowe, urazy i zatrucia młodych mężczyzn, niedostatek żywności i opieki zdrowotnej oraz nierównomierny wzrost populacji ludzkiej. C2. Rozumienie środowiskowych determinant zdrowia, patomechanizmów środowiskowych czynników ryzyka oraz metod oceny i monitoringu narażenia człowieka na czynniki szkodliwe. 2.WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI. Student zna podstawowe terminy z zakresu anatomii, fizjologii, epidemiologii, parazytologii, ochrony środowiska i ekologii. 2. scharakteryzować jakościowo i ilościowo pola fizyczne oraz ich naturalne i sztuczne źródła w aspekcie polowego systemu przyrody 3. Student posiada wiedzę o roli zewnętrznych i wewnętrznych pół fizycznych w funkcjonowaniu organizmu żywego i potrafi wykazać rolę pól fizycznych dla zachowania zdrowia jednostki i populacji. 3.EFEKTY KSZTAŁCENIA EK - przedstawić holistyczny model zdrowia i scharakteryzować zdrowie środowiskowe. EK 2- wykazać podstawowe relacje między środowiskiem przyrodniczym a człowiekiem EK 3- Student posiada wiedzę na temat wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego EK 4- Student zna metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe EK 5- Student posiada wiedzę na temat środowiskowych czynników biologicznych, psychospołecznych, chemicznych i fizycznych i patomechanizmów działania tych czynników ryzyka. EK 6- Student ma świadomość konieczności zapobiegania skażeniom środowiska jako działania w ochronie zdrowia 4.TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY - 5 godzin W Zdrowie człowieka w ujęciu holistycznym, zagrożenia naturalne i związane z działalnością człowieka. W 2 Zagrożenia cywilizacyjne a zdrowie środowiskowe: definicja, zakres i priorytety, determinanty. W 3 Człowiek jako element środowiska życia na Ziemi: konsekwencje działalności ludzkiej i nierównomiernego rozwoju populacji ludzkiej. Liczba godzin W 4 Środowisko naturalne i przyrodnicze człowieka podstawowe aspekty. W 5 Metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe. W 6 Ryzyko zdrowotne: zarządzanie i komunikowanie ryzykiem zdrowotnym. W 7 Charakterystyka wybranych czynników środowiskowych: biologicznych, chemicznych, fizycznych i społecznych. W 8 Skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka: czynniki 2
chemiczne i fizyczne. W 9 Skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka: czynniki biologiczne i psychospołeczne. W 0 Patomechanizmy działania czynników ryzyka. W Wpływ na zdrowie skażenia środowiska naturalnego człowieka W 2 Zapobieganie skażeniom środowiska jako działanie profilaktyczne w ochronie zdrowia. W 3 Świadomość ekologiczna społeczeństwa i jej rola w utrzymaniu wysokiego poziomu zdrowia. W 4 Bezpieczeństwo środowiskowe: ekologiczne biomonitorowanie człowieka W 5 Rozwój urbanizacji, globalizacja i wzrost populacji a zdrowie: urbanistyczne struktur dyssypatywne, problemy megapolis. Forma zajęć ĆWICZENIA - 5 godzin Liczba godzin C Podstawy mikroskopii optycznej. C 2 Obserwacja pod mikroskopem i rejestracja fotograficzna preparatów biologicznych C 3 Owady alergogenne dla człowieka Woda: struktura, właściwości, czystość, woda pitna, wybrane patogenny człowieka związane z wodą. C 4 Wektory chorób infekcyjnych i inwazyjnych człowieka w powietrzu i w pomieszczeniach zamkniętych. C 5 Drobnoustroje chorobotwórcze i pasożyty człowieka związane z glebą C 6 Pasożyty człowieka zanieczyszczające żywość pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Badanie mikrobiologiczne żywności. C 7 Zagrożenia zdrowia powodowane przez zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego dyskusja dydaktyczna C 8 Zagrożenia zdrowia powodowane przez hałas i drgania C 9 Zagrożenia zdrowia powodowane przez niektóre metale dyskusja dydaktyczna C 0 Chloroorganiczne polutanty środowiskowe a zdrowie C Niedobory i nadmiary pierwiastków śladowych a zdrowie C 2 Skutki ekspozycje ludności na promieniowanie elektromagnetyczne C 3 Skutki ekspozycje ludności na promieniowanie jądrowe C 4 Odpady komunalne: składowiska, spalarnie, zagrożenia dla zdrowia dyskusja dydaktyczna C 5 Fermy hodowlane i rolnicze: odory, pył zawieszony, pestycydy, zanieczyszczenia wody, skutki dla zdrowia 3
5.NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE. Wykład multimedialny 2. Podręczniki i skrypty 3. Sprzęt audiowizualny 4. Mikroskopy optyczne 5. Zestawy preparatów biologicznych 6.SPOSOBY OCENY (F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F. Prezentacja F2. Kolokwia cząstkowe P. Kolokwium zaliczeniowe 7. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Średnia liczba godzin/punktów Forma aktywności na zrealizowanie aktywności [h] ECTS Godziny kontaktowe z prowadzącym wykłady 5 0,6 Godziny kontaktowe z nauczycielem ćwiczenia 5 0,6 Przygotowanie się do zajęć 5 0,6 Przygotowanie się do kolokwium 5 0,2 SUMARYCZNA LICZBA GODZIN / PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU 50 2 8.LITERATURA PODSTAWOWA. Z. Jethon (red.) Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 997. 2. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2007. 3. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia Inne wyzwania, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2007. UZUPEŁNIAJĄCA. K. Kurnatowska (red.), Ekologia. Jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy, Wyd. Nauk. PWN Warszawa-Łódź, 997. 2. W. Baturo (red.) Katastrofy i zagrożenia we współczesnym świecie, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2008. 3. E. Kolarzyk (red.) Wybrane problemy higieny i ekologii człowieka, Wyd. UJ, Kraków 2008. 4. Z. S. Pawłowski, J. Stefaniak, Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004 9. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL). prof. dr hab. Andrzej Ślęzak, wykłady, e-mail: ajslezak@zim.pcz.pl 0.MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia EK Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) K_W0, K_W02, K_W04, K_U0, K_K0, K_K02 Cele przedmiotu Treści programowe Narzędzia dydaktyczne Sposób oceny C, C2 W, W2, 2, 3 F3, P EK 2 K_W0, K_W02, K_W04, C, C2 W3, W4,, 2, 3 F3, P 4
EK 3 EK 4. EK 5 EK 6 K_U0, K_K0, K_K02 K_W0, K_W02, K_W04, K_U0, K_K0, K_K02 K_W0, K_W02, K_W04, K_U0, K_K0, K_K02 K_W0, K_W02, K_W04, K_U0, K_K0, K_K02 K_W0, K_W02, K_W04, K_U0, K_K0, K_K02 C, C2 W5, W6, W4, C7, C8, C9 C, C2 W5, W7, C, C2, C0, C C, C2 W7, W8, W9, W0, W, W4, C3, C4, C5, C6 C, C2 W2, W3, W4, W5, C2, C3, C4, C5, 2, 3 F, F3, P, 2, 3, 4, 5 F2, F3, P, 2, 3 F, F3, P, 2, 3 F, F3, P. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Efekt Efekt 2 Efekt 3 Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 potrafi scharakteryzowa ć holistycznego modelu zdrowia i zdrowie środowiskowe potrafi wykazać podstawowe relacje między środowiskiem człowiekiem potrafi wypowiedzieć się na temat wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego scharakteryzować holistyczny modelu zdrowia i zdrowie środowiskowe wykazać podstawowe relacje między środowiskiem człowiekiem wypowiedzieć się na temat wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego scharakteryzować i pokazać relacje między holistycznym i biomedycznym modelem zdrowia i zdrowiem środowiskowym. wykazać podstawowe relacje między środowiskiem człowiekiem. Potrafi omówić jeden przykład. wypowiedzieć się na temat wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego. Potrafi omówić jeden przykład wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego. scharakteryzować holistyczny model zdrowia i pokazać jego nadrzędność w stosunku do modelu biomedycznego, omówić mandelę zdrowia i scharakteryzować zdrowie wykazać podstawowe relacje między środowiskiem człowiekiem Student ma wiedzę na temat wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego. Potrafi omówić cztery przykłady wpływu na zdrowie skażeń środowiska przyrodniczego. 5
Efekt 4 Efekt 5 potrafi wymienić metod oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe potrafi wymienić środowiskowych czynników biologicznych, psychospołeczny ch, chemicznych i fizycznych i patomechanizmó w działania czynników ryzyka. wymienić metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe wymienić środowiskowe czynniki biologiczne, psychospołeczne, chemiczne i fizyczne oraz patomechanizmy działania czynników ryzyka. wymienić metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe. omówić dwie metody. wymienić środowiskowe czynniki biologiczne, psychospołeczne, chemiczne i fizyczne oraz patomechanizmy działania czynników ryzyka. Potrafi podać i omówić po jednym przykładzie. wymienić metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe. omówić wszystkie metody. Student ma wiedzę na temat środowiskowych czynników biologicznych, psychospołecznych, chemicznych i fizycznych i patomechanizmów. Potrafi podać i omówić po kilka przykładów czynników środowiskowych i związanych z nimi patomechanizmami. Efekt 6 ma świadomości konieczności zapobiegania skażeniom środowiska jako działania w ochronie zdrowia Student ma świadomość konieczności zapobiegania skażeniom środowiska jako działania w ochronie zdrowia Student ma świadomość konieczności zapobiegania skażeniom środowiska jako działania w ochronie zdrowia. Potrafi podać i omówić jeden przykład działania Student ma świadomość konieczności zapobiegania skażeniom środowiska jako działania w ochronie zdrowia. Potrafi podać i omówić kilka przykład działania 2. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE. Informacja gdzie można zapoznać się z prezentacjami do zajęć, instrukcjami do laboratorium itp. informacje prezentowane studentom na zajęciach, jeśli wymaga tego formuła zajęć przesyłane są drogą elektroniczną na adresy mailowe poszczególnych grup ćwiczeniowych 2. Informacje na temat miejsca odbywania się zajęć znajdują się na stronie internetowej wydziału 3. Informacje na temat terminu zajęć (dzień tygodnia/ godzina) znajdują się na stronie internetowej wydziału 4. Informacja na temat konsultacji (godziny + miejsc) podawane są studentom na pierwszych zajęciach oraz na stronie internetowej wydziału Podpis osoby sporządzającej 6