S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu/przedmiotu: PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I i II) Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem na semestry ) Formy prowadzenia zajęć Obowiązkowy Wydział Lekarsko-Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLBiML) Analityka medyczna (AMS2JP) jednolite magisterskie x * I stopnia II stopnia stacjonarne rok 5, semestr I 5 ćwiczenia 100 godzin - zaliczenie na ocenę: x opisowe x testowe x praktyczne ustne Forma zaliczenia Kierownik jednostki Osoby prowadzące zajęcia z zaznaczeniem adiunkta dydaktycznego lub osoby odpowiedzialnej za przedmiot zaliczenie bez oceny - egzamin końcowy: opisowy testowy praktyczny ustny Prof. dr hab. Barbara Dołęgowska Prof. dr hab. Barbara Dołęgowska /barbara.dolegowska@pum.edu.pl Dr Iwona Bilska Mgr Michał Sławiński Mgr Marta Galant Mgr Daria Śleboda Mgr Beata Nawrot Mgr Adriana Goroluk Mgr Agnieszka Hydara Mgr Jolanta Chmara Mgr Marta Cettler Strona 1 z 10
Strona internetowa jednostki Język prowadzenia zajęć Mgr Marzena Pawłowska www.pum.edu.pl/wydzialy/wydziallekarski/katedra-mikrobiologii,-immunologiii-medycyny-laboratoryjnej polski *zaznaczyć odpowiednio, zmieniając na Informacje szczegółowe Cele modułu/przedmiotu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Celem nauczania praktycznej nauki zawodu jest: - nabycie wiedzy o podstawowych zasadach organizacji ogólnego laboratorium szpitalnego, laboratorium mikrobiologicznego, pracowni transfuzjologicznej z bankiem krwi; - zapoznanie z czynnościami wykonywanymi w celu rejestracji zleceń, zasadami pobierania materiału do badań, jego transportu, przechowywania i dystrybucji; - umiejętność obsługi sprzętu laboratoryjnego; - poznanie zasad sporządzania wyników badań, archiwizacji dokumentacji medycznej oraz zarządzania jakością i bezpieczeństwem w laboratorium; - doskonalenie umiejętności wykonywania i analizy rozmazu krwi obwodowej oraz badań morfologicznych krwi metodami manualnymi i z wykorzystaniem analizatorów; doskonalenie umiejętności interpretacji wyników badań hematologicznych - doskonalenie umiejętności wykonywania analiz i interpretacji wyników w pracowni serologicznej - doskonalenie umiejętności wykonywania analiz i interpretacji wyników w laboratorium/pracowni mikrobiologicznej Wiedza z zakresu analiza instrumentalna, biochemia, biologia molekularna, biochemia kliniczna, histologia, fizjologia, patofizjologia, analityka ogólna i techniki pobierania materiału do badań, mikrobiologia, hematologia, serologia grup krwi i transfuzjologia, farmakokinetyka z elementami terapii monitorowanej. Umiejętność posługiwania się podstawowym sprzętem laboratoryjnym; Umiejętność definiowania błędów analitycznych i szacowania ich wpływu na wyniki badań laboratoryjnych. Umiejętność prowadzenia kontroli i walidacji metod laboratoryjnych. Umiejętność wykorzystania nabytej wiedzy do analizy związków zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. Umiejętność pracy w zespole; nawyk systematyczności i samokształcenia. Strona 2 z 10
Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) lp. efektu kształcenia W01 W02 W03 W04 W05 W06 W07 U01 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Wymienia i definiuje podstawowe problemy przedlaboratoryjnej i pozalaboratoryjnej fazy wykonywania badań Opisuje czynniki wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych; objaśnia zasady kontroli jakości badań laboratoryjnych i sposoby jej dokumentowania Wymienia rodzaje i wyjaśnia charakterystykę materiału biologicznego wykorzystywanego do badań hematologicznych, serologicznych, koagulologicznych, immunologicznych, wirusologicznych, mikrobiologicznych i parazytologicznych Tłumaczy zasady zlecania badań laboratoryjnych, przyjmowania zleceń na wykonanie badań oraz zasady dokumentacji zleceń. Wskazuje wytyczne dotyczące transportu, przechowywania i przygotowania do analizy materiału biologicznego. Tłumaczy zasady diagnostyki poszczególnych rodzajów drobnoustrojów, w tym zasady doboru odpowiednich podłóż i metod diagnostycznych do identyfikacji gatunkowej drobnoustrojów i pasożytów Wskazuje metody laboratoryjnej oceny zaburzeń hematopoezy w aspekcie zmian morfologicznych i czynnościowych oraz mechanizmów rozwoju choroby Definiuje zasady doboru krwi do przetoczeń oraz tłumaczy patomechanizm i diagnostykę odczynów poprzetoczeniowych Prowadzi rozmowę z pacjentem lub zleceniodawcą wskazując na konieczność powtórzenia wyniku z powodu wpływu czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku; przekazuje pacjentowi informacje przed pobraniem SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia F.W1 F.W 2,5 F.W 6 F.W 4,9 F.W 16 F.W 18 F.W 20 F.U 1,2 Sposób weryfikacji efektów kształcenia* Strona 3 z 10
U02 U03 U04 U05 U06 U07 U08 U09 materiału biologicznego do badań, stawiając jego dobro na pierwszym miejscu Ocenia przydatność materiału biologicznego do badań, przechowuje i przygotowuje materiał do analizy, kierując się zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej Dobiera i ocenia przydatność diagnostyczną metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników, z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej Posługuje się zarówno prostym jak i zaawansowanym technicznie sprzętem i aparaturą medyczną, stosując się do zasad ich użytkowania i konserwacji; stosuje procedury walidacji aparatury pomiarowej i metod badawczych zgodne z zasadami kontroli jakości Prowadzi i dokumentuje wewnątrzlaboratoryjną i zewnątrzlaboratoryjną kontrolę jakości badań laboratoryjnych Planuje i wykonuje badania z zakresu diagnostyki wirusologicznej, bakteriologicznej, mikologicznej i parazytologicznej z uwzględnieniem metod mikroskopowych, hodowlanych, biochemicznych, serologicznych, biologicznych i molekularnych. Stosuje właściwe metody wykrywania i oznaczania wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki Wykonuje z zastosowaniem metod manualnych i automatycznych badania hematologiczne i koagulologiczne. Ocenia pod względem jakościowym i ilościowym preparaty mikroskopowe krwi obwodowej, szpiku kostnego i węzła chłonnego. Oznacza grupę krwi w odpowiednich układach grupowych. Wykonuje pośrednie i bezpośrednie testy antyglobulinowe oraz próby zgodności serologicznej Ocenia poprawność i interpretuje poszczególne i zbiorcze wyniki badań w aspekcie rozpoznawania określonej patologii. Proponuje algorytmy, profile i schematy postepowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych zgodne F.U 4 F.U 5 F.U 6,7 F.U 8 F.U 13,14 F.U 15,16 F.U 17,18 F.U 20,21 Strona 4 z 10
Wykład Seminarium Ćwiczenia Ćwiczenia kliniczne inne.. Załącznik z zasadami etyki zawodowej, wymogami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych. Dokonuje krytycznej analizy, syntezy i oceny problemów diagnostycznych, formułując na ich podstawie wnioski przydatne lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy, zgodnej z postępem U10 wiedzy i rachunkiem F.U 22,23 ekonomicznym. Stosuje przepisy prawa, wytyczne oraz rekomendacje w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych. K01 Komunikuje się z odbiorcami wyników badań laboratoryjnych F.K 1 Posiada umiejętność pracy w zespole K02 specjalistów, w środowisku wielokulturowym i F.K 2 wielonarodowościowym O K03 Stosuje zasady koleżeństwa zawodowego i współpracy z przedstawicielami innych zawodów medycznych F.K 3 Tabela efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć lp. SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia Forma zajęć dydaktycznych W01 W02 Wymienia i definiuje podstawowe problemy przedlaboratoryjnej i pozalaboratoryjnej fazy wykonywania badań. Opisuje czynniki wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych; objaśnia zasady kontroli jakości badań laboratoryjnych i sposoby jej dokumentowania. Strona 5 z 10
W03 W04 W05 W06 W07 U01 U02 Wymienia rodzaje i wyjaśnia charakterystykę materiału biologicznego wykorzystywanego do badan hematologicznych, serologicznych, koagulologicznych, immunologicznych, wirusologicznych, mikrobiologicznych i parazytologicznych. Tłumaczy zasady zlecania badań laboratoryjnych, przyjmowania zleceń na wykonanie badań oraz zasady dokumentacji zleceń. Wskazuje wytyczne dotyczące transportu, przechowywania i przygotowania do analizy materiału biologicznego. Tłumaczy zasady diagnostyki poszczególnych rodzajów drobnoustrojów, w tym zasady doboru odpowiednich podłóż i metod diagnostycznych do identyfikacji gatunkowej drobnoustrojów i pasożytów. Wskazuje metody laboratoryjnej oceny zaburzeń hematopoezy w aspekcie zmian morfologicznych i czynnościowych oraz mechanizmów rozwoju choroby. Definiuje zasady doboru krwi do przetoczeń oraz tłumaczy patomechanizm i diagnostykę odczynów poprzetoczeniowych. Prowadzi rozmowę z pacjentem lub zleceniodawcą wskazując na konieczność powtórzenia wyniku z powodu wpływu czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku; przekazuje pacjentowi informacje przed pobraniem materiału biologicznego do badań, stawiając jego dobro na pierwszym miejscu. Ocenia przydatność materiału biologicznego do badań, przechowuje i przygotowuje materiał do analizy, kierując się zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. Strona 6 z 10
U03 U04 U05 U06 U07 U08 Dobiera i ocenia przydatność diagnostyczną metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników, z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej. Posługuje się zarówno prostym jak i zaawansowanym technicznie sprzętem i aparaturą medyczną, stosując się do zasad ich użytkowania i konserwacji; stosuje procedury walidacji aparatury pomiarowej i metod badawczych zgodne z zasadami kontroli jakości. Prowadzi i dokumentuje wewnątrzlaboratoryjną i zewnątrzlaboratoryjną kontrolę jakości badań laboratoryjnych. Planuje i wykonuje badania z zakresu diagnostyki wirusologicznej, bakteriologicznej, mikologicznej i parazytologicznej z uwzględnieniem metod mikroskopowych, hodowlanych, biochemicznych, serologicznych, biologicznych i molekularnych. Stosuje właściwe metody wykrywania i oznaczania wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki. Wykonuje z zastosowaniem metod manualnych i automatycznych badania hematologiczne i koagulologiczne. Ocenia pod względem jakościowym i ilościowym preparaty mikroskopowe krwi obwodowej, szpiku kostnego i węzła chłonnego. Oznacza grupę krwi w odpowiednich układach grupowych. Wykonuje pośrednie i bezpośrednie testy antyglobulinowe oraz próby zgodności serologicznej. Strona 7 z 10
U09 Ocenia poprawność i interpretuje poszczególne i zbiorcze wyniki badań w aspekcie rozpoznawania określonej patologii. Proponuje algorytmy, profile i schematy postepowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych zgodne z zasadami etyki zawodowej, wymogami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych. U10 K01 K02 Dokonuje krytycznej analizy, syntezy i oceny problemów diagnostycznych, formułując na ich podstawie wnioski przydatne lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy, zgodnej z postępem wiedzy i rachunkiem ekonomicznym. Stosuje przepisy prawa, wytyczne oraz rekomendacje w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych. Komunikuje się z odbiorcami wyników badań laboratoryjnych Posiada umiejętność pracy w zespole specjalistów, w środowisku wielokulturowym i wielonarodowościowym. K03 Stosuje zasady koleżeństwa zawodowego i współpracy z przedstawicielami innych zawodów medycznych. lp. treści kształcenia TK.01 TK.02 Opis treści kształcenia Wykonywanie czynności laboratoryjnych w laboratorium mikrobiologicznym (wykonywanie pożywek, pobieranie materiału od pacjentów, posiew materiału, ocena hodowli, zlecanie i wykonywanie antybiogramów, interpretacja i wydawanie wyników). Standardy jakości w laboratorium mikrobiologicznym. Odrębności diagnostyczne związane z wykonywaniem badań u pacjentów chorych na schorzenia układu krwiotwórczego. Doskonalenie Liczba godzin 32 42 Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu F.W 1,2,3,5 F.U 1,2,3,4,5,6,9,10 F.W 1,2,3,6 F.U 1,2,3,4,5,7,9,10 Strona 8 z 10
TK.03 Zalecana literatura: Literatura obowiązkowa technik wykonywania badań hematologicznych, analiza przypadków. Organizacja i zarządzanie czynnościami wykonywanymi w pracowni hematologicznej. Praktyczne wykonywanie badań laboratoryjnych w zakresie hematologii. Interpretacja uzyskanych wyników badań, analiza przypadków klinicznych i dyskusja. Organizacja i zarządzanie czynnościami laboratoryjnymi wykonywanymi w pracowni serologii transfuzjologicznej. Udział pracowni serologii transfuzjologicznej w opiece nad pacjentem w okresie okołooperacyjnym. Odrębności diagnostyczne w serologii u chorych w okresie okołooperacyjnym, analiza przypadków. Praktyczne wykonywanie badań laboratoryjnych w zakresie serologii transfuzjologicznej. Interpretacja uzyskanych wyników badań, analiza przypadków klinicznych i dyskusja. 26 F.W 1,2,3,7 F.U 1,2,3,4,5,6,8,9,10 Załącznik 1. Dembińska-Kieć A., Naskalski J., Solnica B.: Biochemia kliniczna z elementami diagnostyki laboratoryjnej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2017 2. Nancy A. Brunzel.: Diagnostyka laboratoryjna moczu i innych płynów ustrojowych. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016 3. Szewczyk E.M.: Diagnostyka bakteriologiczna. PWN, Warszawa 2013 4. Red. Korsak J., Łętowska M.: Transfuzjologia kliniczna. -medicapress, 2009 Literatura uzupełniająca 1. Gajewski P., Szczeklik A.: Interna Szczeklika. Wydawnictwo MP, 2017 2. Red. Fabijańska-Mitek J.: Immunologia krwinek czerwonych. Grupy krwi. OINPHARMA, 2007 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Godziny kontaktowe z nauczycielem 100 Przygotowanie do ćwiczeń/seminarium 5 Czytanie wskazanej literatury 10 W ocenie (opinii) nauczyciela Obciążenie studenta [h] W ocenie (opinii) studenta Średnia Strona 9 z 10
Napisanie raportu z laboratorium/ćwiczeń/przygotowanie projektu/referatu itp. Przygotowanie do kolokwium/kartkówki Przygotowanie do egzaminu 0 Inne.. 0 5 10 Sumaryczne obciążenie pracy studenta 130 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 5 Uwagi *Przykładowe sposoby weryfikacji efektów kształcenia: EP egzamin pisemny EU - egzamin ustny ET egzamin testowy EPR egzamin praktyczny K kolokwium R referat S sprawdzenie umiejętności praktycznych RZĆ raport z ćwiczeń z dyskusją wyników O - ocena aktywności i postawy studenta SL - sprawozdanie laboratoryjne SP studium przypadku PS - ocena umiejętności pracy samodzielnej W kartkówka przed rozpoczęciem zajęć PM prezentacja multimedialna i inne Strona 10 z 10