Metody Badań w Geograf Społeczno Ekonomcznej Procedura normalzacj Budowane macerzy danych geografcznych mgr Marcn Semczuk Zakład Przedsęborczośc Gospodark Przestrzennej Instytut Geograf Unwersytet Pedagogczny Krakowe semczuk@up.krakow.pl, p.424
Badane geografczne badana geografczne lczba cech badana analza jednej zmennej analza welozmenna tabelaryczne kartografczne operacje na macerzy geografcznej alfabetyczne wykres słupkowy kartografczne forma prezentacj od najwększego do najmnejszego kartogram tabelaryczne od najmnejszego do najwększego kartodagram 14:23
MACIERZ GEOGRAFICZNA Jeśl w pewnym mejscu na powerzchn Zem dostrzegamy określone zjawsko (cechę), mamy doczynena z tzw. faktem geografcznym: jeśl w nnych mejscach rejestrujemy to samo zjawsko (tę samą cechę) to występujące z różnym natężenem, mówmy wtedy o przestrzennym jego zróżncowanu; jeśl dla welu mejsc uzyskamy dane o różnych zjawskach dane te przedstawamy w tablcy prostokątnej, uzyskamy macerz geografczną B.J.L Berry (1967) 14:23
Cechy prawdłowej macerzy geografcznej merzalność (jedyne w przypadku lczbowego wyrażena welkośc zjawska możlwe jest zastosowane odpowednej procedury statystycznej) sumowalność take lczbowe wyrażene cech, aby były one rejestrowane w tych samych jednostkach pomaru (rzadko spełnony wymóg normalzacja) nenależność cech brak statystyczne współzależnośc cech (oblczene korelacj) test ch stotnośc odpowednm testem ( t Studenta) zmenność cech (cechy odznaczają sę dużym zróżncowanem współczynnk zmennośc, odchylene standardowe) rozkład statystyczny welkośc cech (muszą nawązywać skalą do badanej populacj)
Identyfkacja: stymulant - destymulant - nomnant - wzrost jej wartośc śwadczy o wzrośce pozomu zjawska złożonego wzrost jej wartośc śwadczy o spadku pozomu zjawska złożonego zmenna ma określoną najkorzystnejszą wartość zwaną wartoścą nomnalną *zmenna neutralna - ne ma wpływu na pozom zjawska złożonego. Taka zmenna jest nepożądana w zborze zmennych opsujących zjawsko.
Podstawowe grupy procedury normalzowana danych (wg S. Mynarskego, 1992): 1. Rangowane zmennych zastępowane zmennych dagnostycznych ch rangam, wynkającym z uporządkowana obserwacj zgodne z rosnącym wartoścam zmennych = j gdze: - unormowana -ta realzacja zmennej j - kolejny numer pozycj, jaką -ta realzacja zmennej w uporządkowanym malejąco szeregu jej wartośc, n - lczba obserwacj. Wada: znacząca strata nformacj (różnce mędzy poszczególnym wartoścam)
Podstawowe grupy procedury normalzowana danych (wg S. Mynarskego, 1992): 2. Przekształcena lorazowe w zależnośc od przyjętego układu odnesena mormalzacjęzmennej można uzyskac następującym sposobam: = A gdze A może przyjąć następujące wartośc: ma{ }, mn { },, ҧ, n =1 Wada: gdy układ odnesena A przyjmuje wartość 0, stosowane przekształceń lorazowych jest nemożlwe!
Podstawowe grupy procedury normalzowana danych (wg S. Mynarskego, 1992): 3. Standaryzacja zmennych najczęścej stosowana metoda normalzacj, wykorzystująca odchylene standardowe, podstawowe formuły to: = S = S 2 = തX S gdze: S odchylene standardowe zmennej. Wada: nemożlwe zastosowane w przypadku, gdy S = 0, a węc jeśl wszystke zmenne są jednakowe.
Podstawowe grupy procedury normalzowana danych (wg S. Mynarskego, 1992): 4. Metoda untaryzyacj metoda w której nezależne od tego, jake wartośc przyjmuje orygnalna zmenna zawsze otrzymujemy Z j 0,1. Dzęk tej własnośc przekształcene to szczególne przydatne jest wtedy, gdy orygnalna zmenna przyjmuje zarówno wartośc dodatne, jak ujemne. = B = mn{ } B = തX B = mn{ } B gdze: B ma{ } mn{ }
Wzór dla untaryzacj stymulant ma mn mn Wzór dla untaryzacj destymulant mn ma mn
Zadane Dokonaj normalzacj 5 wskaźnków (dowolnych z BDL) przedstawających zróżncowane gmn woj. małopolskego z wykorzystanem 1 formuły z omówonych 4 metod normalzacj (dla rangowana 1 formuła ). Do oddana wydruk arkusza z oblczenam.
M e t o d y B a d a ń w G e o g r a f S p o ł e c z n o - E ko n o m c z n e j
14:23
M e t o d y B a d a ń w G e o g r a f S p o ł e c z n o - E ko n o m c z n e j
Metody Badań w Geograf Społeczno Ekonomcznej Do zobaczena! mgr Marcn Semczuk Zakład Przedsęborczośc Gospodark Przestrzennej Instytut Geograf Unwersytet Pedagogczny Krakowe semczuk@up.krakow.pl, p.424