Good-Practice- Katalog Polska
Projekt: GiB8! Gesund im Berufsleben Gesundheitskompetenz als Qualitätsfaktor DE/11/LLP-LdV/ TOI/ 147 452 http://bgz-gib8.eu/pl Wydawca & Koordynacja projektu: BGZ Berliner Gesellschaft für internationale Zusammenarbeit mbh Augsburger Str. 33 D - 10789 Berlin Telefon: +49 (30) 809941-0 Telefax: +49 (30) 809941-20 info@bgz-berlin.de www.bgz-berlin.de Autorzy: Zespół Szkół Budowlanych im. Gen. Józefa Bema, Zespół Szkół Zawodowych Nr 5, DIR Dolnośląska Izba Rzemieślnicza Wrocław Zdjęcia: BGZ Alejandro Rivera_iStockphoto.com TommL_iStockphoto.com Berlin, 2012 2
Treść 1. Raster - Good-Practice 5 2. Good-Practice w szkole 7 3. Good-Practice w miejscu pracy 12 4. Wspieranie propagowania kompetencji zdrowia- zarys ogólny 13 3
4
1. Raster - Good-Practice 1 Background/ Co było powodem wprowadzenia? 2 Kto uczestniczył? 3 Kim byli decydenci? 4 Ile to trwało? (rozwój, wprowadzenie) 5 Jaka była procedura? 6 Jaki był wynik / korzyść / wyniki / czynniki sukcesu? 7 Co się zmieniło? 8 Czy były jakieś problemy i jeśli tak, jak zostały one rozwiązane? 5
6 RASTER - GOOD-PRACTICE
2. Good-Practice w szkole 2.1 Autorski program Szkoła promująca zdrowie 1 2 Background/ Co było powodem wprowadzenia? -planowanie zdrowego stylu życia oraz stwarzanie warunków sprzyjających dbałości o zdrowie własne i innych, a w szczególności zachęcanie do prowadzenia zdrowego stylu życia, wzmacnianie poczucia własnej wartości, włączenie edukacji zdrowotnej uczniów do programu nauczania, motywowanie do podejmowania inicjatyw szkolnych i lokalnych w tej dziedzinie, kształtowanie dobrych relacji między uczniami, szkołą, rodzicami i społecznością lokalną. Kto uczestniczył? - Autorami programu są: pedagog szkolny oraz nauczyciel wychowania fizycznego. Autorzy koordynatorzy programu z zakresu promocji zdrowia są jednocześnie szkolnymi doradcami ds. uzależnień, mają ukończone studia podyplomowe z zakresu promocji zdrowia, pracy z ofiarami przemocy oraz higieny zdrowia. 3 Kim byli decydenci? Dyrektor szkoły 4 Ile to trwało? (rozwój, wprowadzenie) - Program został opracowany na lata 2011-2014. 5 6 7 8 Jaka była procedura? -zdiagnozowanie środowiska lokalnego oraz szkolnego, celem poznania sytuacji uczniów a w następstwie ustalenie potrzeb w zakresie promocji zdrowia - sprecyzowanie celów ogólnych i szczegółowych programu -określenie zadań do realizacji, form i metod działania, odbiorców, osób realizujących poszczególne zadania oraz harmonogramu działań -ustalenie narzędzi monitorowania programu oraz zakładanych wyników ewaluacji programu - określenie stopnia i zasad współpracy szkoły z rodzicami i środowiskiem lokalnym -przedstawienie programu członkom rady pedagogicznej i zaopiniowanie go przez Radę Rodziców - wdrożenie programu do użytku szkolnego Jaki był wynik/ korzyść /wyniki/czynniki sukcesu? - zwiększenie świadomości zdrowotnej wśród uczniów- możliwość wpływania na stan zdrowia i eliminowanie zagrożeń związanych z utratą zdrowia - pogłębienie wiedzy z zakresu problematyki prozdrowotnej(np. znaczenie racjonalnego odżywiania się, zdrowego stylu życia, rezygnowania ze stosowania używek, udzielania pierwszej pomocy..) - uświadomienie sobie możliwości szukania pomocy w instytucjach zajmujących się szeroko pojętym zdrowiem (poradnie, stowarzyszenia, ośrodki ) Co się zmieniło? -wzrost zainteresowania problematyką zdrowotną wśród uczniów - większa ilość osób włączających się w promocję zdrowia na terenie szkoły - większe zaangażowanie uczniów w propagowanie zdrowego stylu życia i dbałości o zdrowie - ograniczenie szkód wynikających z prowadzenia niewłaściwego stylu życia (np. używania nikotyny, alkoholu, narkotyków, stosowania niewłaściwej diety, życia w stresie )- stosowanie porad indywidualnych i grupowych z zakresu radzenia sobie z problemami zdrowotnymi Czy były jakieśproblemyijeśli tak, jakzostały one rozwiązane? Nie odnotowano problemów. 7
2.2 Praktyka wypadków http://www.ciop.pl/497.html http://www.ciop.pl/563.html 1 2 3 4 5 6 Ochrona zdrowia i życia ludzkiego jest jednym z najważniejszych zadań stawianych sztuce użytkowej, do której należy plakat o tematyce społecznej. Konkurs na plakat o tematyce profilaktyki wypadków w szkole. Konkurs zorganizowany przez Centralnym Instytucie Ochrony Pracy. Współorganizatorami są Akademie Sztuk Pięknych w Krakowie, Łodzi i Warszawie. W konkursie biorą udział artyści plastycy - członkowie związków twórczych, absolwenci i studenci wyższych uczelni plastycznych w kraju i za granicą. Prace ocenia jury złożone z przedstawicieli środowisk twórczych, nauki, resortów zdrowia i pracy oraz związków zawodowych. Na stronie http://www.ciop.pl/497.html można znaleźć prace z roku 2011. od 1997 roku organizuje konkurs na plakat o tematyce związanej z ochroną pracy. Celem konkursu jest uzyskanie oryginalnych projektów plakatów, promujących tą tematykę we współczesnej formie. Dotychczas zorganizowano 20 edycji konkursu poświęconych zagadnieniom: Stres, Komputer, Ryzyko, Hałas, Chemia, Ergonomia, Rolnictwo, Budownictwo, Szkoła, Transport, Elektryczność, Niepełnosprawni, Biozagrożenia, Stop Hałasowi, Mniej dźwigaj, Kultura Pracy, Oświetlenie, Ryzyko i Eksploatacja. Ogółem, w latach 1997-2011 na konkurs napłynęło prawie 4000 projektów plakatów, spośród których 900 zaprezentowano na wystawach pokonkursowych i w katalogach. W celach popularyzacyjnych wydrukowano ponad 100 wzorów wybranych plakatów w nakładzie po 600-1000 szt. każdy. 7 Brak danych 8 Brak danych 8
2.3 Ogólnopolski Konkurs wiedzy o zasadach bhp dla uczniów z zakładów rzemieślniczych Bezpieczeństwo szkoły 1 1 2 3 Popularyzowanie wiedzy z zakresu podstawowych przepisów prawnej ochrony pracy oraz zasad BHP wśród uczniów zawodu w rzemiośle. Uczestnikami są rzemiosła. Każda izba w Polsce organizuje etap regionalny wyłaniający reprezentantów do etapu ogólnopolskiego. Związek Rzemiosła Polskiego oraz Państwowa inspekcja Pracy oraz Inspektorat Pracy oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. W zależności od etapu włączają się organizacje na etapie regionu. 4 Obecnie organizowana jest XII edycja 5 Konkurs organizowany jest w dwóch etapach regionalnym i ogólnopolskim. 6 Brak danych 7 Brak danych 8 Brak danych 9
2.4 Bezpieczeństwo szkoły 2 1 Background/ Co było powodem wprowadzenia? -zapewnienie bezpieczeństwa uczniom na terenie szkoły - stworzenie dobrych warunków do rozwoju i nauki -eliminowanie niebezpiecznych zachowań i możliwość szybkiego reagowania na zauważone nieprawidłowości - kształtowanie właściwych postaw i poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i innych 2 Kto uczestniczył? - Dyrektor szkoły - - służba bhp oraz wybrani przedstawiciele nauczycieli 3 Kim byli decydenci? - Dyrektor szkoły 4 5 6 7 8 Ile to trwało? (rozwój, wprowadzenie) -jest to praca ciągła- w miarę potrzeb i możliwości obowiązujące w szkole przepisy i regulaminy związane z szeroko pojętym bezpieczeństwem są aktualizowane i uzupełniane Jaka była procedura? - osoby odpowiedzialne za wprowadzanie odpowiednich procedur pracują w zespołach pod kierunkiem Dyrektora, zbierając informacje od nauczycieli i wychowawców, a także przedstawicieli Samorządu Szkolnego oraz wykorzystując obserwacje własne, opinie zebrane w ankietach itp. - analizują sytuację i wprowadzają ewentualne korekty oraz uzupełnienia do istniejących regulaminów i zarządzeń, biorąc pod uwagę obowiązujące normy prawne - wprowadzone zmiany są przedstawiane członkom Rady Pedagogicznej, a w niektórych wypadkach do konsultacji z Samorządem Szkolnym oraz Radą Rodziców - wchodzą w życie z dniem podpisania ich przez Dyrektora szkoły Jaki był wynik/ korzyść /wyniki/czynniki sukcesu? - zwiększenie poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły, zarówno w czasie zajęć lekcyjnych jak i przerw (np. instrukcje pożarowe i drogi ewakuacyjne, przeprowadzanie treningów ewakuacji, wyposażenie sal w środki służące bezpieczeństwu pożarowemu oraz pierwszej pomocy, kontrolowanie wyjść uczniów ze szkoły podczas zajęć lekcyjnych i przerw, ogrodzenie terenu szkoły i wprowadzenie monitoringu) - wyeliminowanie obecności osób niepowołanych na terenie szkoły (np. dyżury nauczycieli na korytarzach i przy wejściu do szkoły, identyfikatory dla pracowników i uczniów) - zmniejszenie ilości zachowań niebezpiecznych, poprzez szybkie reagowanie na zauważone nieprawidłowości i wyciąganie konsekwencji w stosunku do osób nie respektujących zarządzeń - zapewnienie bezpieczeństwa w czasie zajęć lekcyjnych, poprzez wprowadzenie tablic z instrukcjami bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń oraz zasadami bezpieczeństwa w poszczególnych salach lekcyjnych, instruktaż na stanowiskach pracy, dbałość o stan techniczny urządzeń i wyposażenie ich w środki techniczne chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych dla zdrowia, porażeniem prądem, wstrząsami, hałasem, nadmiernymi drganiami lub promieniowaniem, wycofywanie z użycia urządzeń niesprawnych lub uszkodzonych, dokonywanie systematycznych przeglądów wyposażenia budynku szkolnego w instalacje i urządzenia higieniczne - dbałość o zachowywanie zasad ergonomii na poszczególnych stanowiskach pracy poprzez dostosowywanie stanowisk nauki do wymiarów antropometrycznych uczniów, stosowanie właściwego oświetlenia i wentylacji oraz temperatury pomieszczeń Co się zmieniło? - jasne sformułowanie zasad dotyczących bezpieczeństwa na terenie szkoły sprzyja ich stosowaniu -powstałe regulaminy dają narzędzie do stosowania prawa na terenie szkoły Czy były jakieś problemy i jeśli tak, jak zostały one rozwiązane? -problem: respektowanie wprowadzonych zarządzeń przez część uczniów -rozwiązanie: rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami celem wyjaśnienia zasadności wprowadzonych zasad oraz konsekwentne przeciwdziałanie zauważonym nieprawidłowościom 10
2.5 RUCH Działalność SKKT- Szkolnego Klubu Krajoznawczo-Turystycznego 1 2 Background/ Co było powodem wprowadzenia? -zachęcenie młodzieży do zdrowego i aktywnego spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu oraz wykształcenie umiejętności planowania i organizowania wypoczynku tego rodzaju -poznawanie regionu Dolnego Śląska- przyrody, zabytków architektury, historii - upowszechnienie zasad ochrony środowiska oraz umiejętności korzystania z jego zasobów - poprawa stanu zdrowia dzieci, pochodzących z terenów zagrożonych ekologicznie, upowszechnienie form aktywnego wypoczynku -przeciwdziałanie patologiom społecznym -wykształcenie postaw bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach Kto uczestniczył? Pomysłodawcą był Dyrektor szkoły, we wprowadzaniu pomysłu w życie brali udział nauczyciele wychowania fizycznego i geografii. Do współpracy włączono także uczniówprzedstawicieli Samorządu Szkolnego. 3 Kim bylidecydenci? Jak wyżej 4 5 6 7 8 Ile to trwało? (rozwój, wprowadzenie) - Wprowadzenie pomysłu w życie trwało około pół roku (jeden semestr). Jaka była procedura? Po powstaniu pomysłu powołano zespół nauczycieli, który zajął się opracowaniem koniecznych dokumentów, będących podstawą działania Klubu. Dokumenty te powstały na podstawie istniejących rozporządzeń prawa oświatowego, związanych z organizowaniem wycieczek szkolnych. Wśród dokumentów stworzonych na potrzeby szkoły znalazły się np. - regulamin wycieczek (podstawy prawne, cele działalności Klubu, zasady organizacji oraz dokumentacja działalności krajoznawczo-turystycznej, obowiązki kierownika wycieczki, opiekunów młodzieży oraz uczestników, zasady finansowania), - karta wycieczki wraz z listą uczestników - oświadczenie-zgoda rodziców na udział dziecka w wycieczce. Opracowane dokumenty przedstawiono nauczycielom oraz uzyskano pozytywną opinię Rady Rodziców. Jaki był wynik/ korzyść /wyniki/czynniki sukcesu? W ciągu roku szkolnego organizowanych jest 4-5 wycieczek- po dwie w okresie jesiennym i wiosennym oraz czasami wyprawa zimowa. Każdorazowo przeciętnie korzysta z nich grupa 6-10 uczniów. Część uczestników to stała grupa uczniów, zainteresowanych spędzaniem czasu wolnego w taki sposób, każdorazowo jednak dołączają się do wyjazdów nowi uczniowie; tak więc rokrocznie w wyjazdach uczestniczy grupa kilkudziesięciu osób. Cosię zmieniło? - wzrosło zainteresowanie uczniów aktywnym spędzaniem wolnego czasu na świeżym powietrzu - opiekunowie zauważyli kształtowanie się postaw odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo własne i wzajemne podczas różnych sytuacji zdarzających się w czasie wycieczek - pogłębiła się wiedza uczestników wycieczek z zakresu zagadnień krajoznawstwa ( uczestniczenie w konkursach) Czy były jakieś problemy i jeśli tak, jak zostały one rozwiązane? Nie zauważono żadnych problemów. 11
3. Good-Practice w miejscu pracy Selekcja DIR Metoda ergonomicznej oceny stanowisk pracy M http://www.grupaartystyczna.pl/index.php/ergonomia/polecamy/zarzadzanieergonomia/267-program-reba-czyli-ocena-obcienia-ukadu-ruchu-dla-prac-zwizanych-zrcznym-przemieszczaniem?showall=&start=1 1 Uskarżanie się pracowników na dolegliwości ze strony układu ruchu. 2 Grupy pracowników wykonujących pracę wymagającą wysiłku fizycznego i wykonywaną często w wymuszonych, niefizjologicznych pozycjach ciała. 3 Pracownicy nauki. 4 Opracowali S. Hognett i L. McAtamney. 5 6 7 Szybka metoda ergonomicznej oceny stanowisk pracy. Ocena czynności związanych z największym obciążeniem układu ruchu (np. podnoszenie ciężkich przedmiotów i/lub przyjmowanie wyraźnie niekorzystnych pozycji ciała) dająca informację o ryzyku zawodowym a następnie o konieczności wprowadzenia interwencji ergonomicznej. Łatwość w stosowaniu i szybkość uzyskiwania wiarygodnych wyników. Wynik końcowy uzyskiwany przy jej pomocy określa wielkość ryzyka wystąpienia dolegliwości ze strony układu mięśniowoszkieletowego, a także zakres interwencji ergonomicznych niezbędnych do zmniejszenia tego ryzyka. W 2003r. A. Hedge opracował specjalny arkusz oceny ułatwiający wykonanie szybkiej oceny bezpośrednio na stanowisku pracy. 8 Brak danych. 12
4. Wspieranie propagowania kompetencji zdrowia- zarys ogólny 4.1 PRZYKłADY - UZALEŻNIENIA STOP! UZALEŻNIENIOM 1 Celem jest przeciwdziałanie uzależnieniom w środowisku 2 Uczniowie szkoły, społeczność lokalna 3 Grono pedagogiczne SP w Wierzchosławicach 4 Część zadań ma charakter cykliczny, a pozostałe są ustalane na każdy rok szkolny 5 Współpraca miedzy gronem pedagogicznym i instytucji współpracujących 6 7 Pogadanki w klasach na leksjach wychowawczych, warsztaty dla uczniów, szkolenie dla nauczycieli, wykład dla rodziców, przedstawienie teatralne, pochód uczniów, nauczycieli i rodziców, emisja filmu w lokalnej telewizji, konkurs, zakładka na stronie internetowej szkoły Obalenie mitów, kwestionowanie mitów dotyczących miękkich narkotyków i innych substancji psychoaktywnych. Dotarcie do rodziców z materiałami profilaktycznymi dotyczących substancji psychoaktywnych. 8 Brak danych. 13
4.2 Kampania Zachowaj Trzeźwy Umysł" www.trzezwyumysl.pl 1 Kampania Zachowaj Trzeźwy Umysł" to realizowana od 2002 roku ogólnopolska akcja podejmująca problem profilaktyki uzależnień. Jednym z jej najważniejszych celów jest promowanie konstruktywnych postaw, zdrowego stylu życia oraz atrakcyjnych dla dzieci i młodzieży zachowań prospołecznych jako alternatywy wobec wielu patologii, szczególnie picia alkoholu, zażywania narkotyków oraz stosowania przemocy. 2 Uczniowie szkół podstawowych, uczniowie gimnazjum, nauczyciele i dorośli. 3 Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Komenda Główna Policji. 4 Trwa od roku 2001 5 6 7 Kampania Zachowaj Trzeźwy Umysł" to projekt długofalowy, którego istotą jest współpraca z samorządami lokalnymi w całym kraju. Każdego roku do zaangażowanych w akcję miast i gmin trafiają pakiety edukacyjne w postaci różnorodnych kolorowych i atrakcyjnych wydawnictw adresowanych do dzieci, rodziców i nauczycieli. prowadzenie profilaktyki nowoczesnej, dostosowanej do potrzeb współczesności, a jednocześnie atrakcyjnej dla młodzieży W kampanię chętnie angażują się media lokalne. Dotychczas projekt wspierało ponad 100 redakcji lokalnych, czasopisma (tygodnik Gazeta Szkolna" i dwutygodnik Victor"), Rozgłośnie Regionalne Polskiego Radia oraz lokalni nadawcy komercyjni, Polskie Radio SA i ośrodki Telewizji Polskiej SA. 8 Brak 14
4.3 Profilaktyka wypadków http://www.ciop.pl/7142.html 1 2 W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy Państwowym Instytucie Badawczym powstały materiały pomocnicze dla nauczycieli pn. Kultura bezpieczeństwa do nauczania na wszystkich poziomach edukacji szkolnej. Projekt został zrealizowany w ramach programu wieloletniego Dostosowanie warunków pracy w Polsce do standardów Unii Europejskiej Materiał przeznaczony dla szkół ponadgimnazjalnych jest związany z ostatnim bardzo ważnym etapem procesu nauczania, czyli przygotowaniem do przejścia od szkoły do pracy. Treści adresowane do uczniów szkół ponadgimnazjalnych są bliżej związane z przyszłą pracą zawodową. Konstrukcja i treść materiału są efektem współpracy Instytutu z 25 osobową grupą autorską złożoną z nauczycieli reprezentujących wszystkie typy szkół. Zespół powstał przy współudziale kuratoriów oświaty. 3 Brak danych 4 Brak danych 5 Brak danych 6 7 W roku szkolnym 2003/2004 materiały zostały zweryfikowane w 49 szkołach. Zgłoszone uwagi i nowe propozycje dotyczące treści, metodyki nauczania jak i zaproponowanych narzędzi edukacyjnych zostały uwzględnione w końcowej redakcji materiału. http://kultbezp.ciop.pl/ Stworzono materiały w strukturze modułowej, stwarzającą możliwości elastycznego korzystania z treści. W strukturze modułu znajdują się jednostki lekcyjne, dla których opracowano kompletne narzędzia edukacyjne wraz ze wskazówkami metodycznymi dla nauczyciela i ucznia. 8 Brak danych 15
Koordynacja projektu: BGZ Berliner Gesellschaft für internationale Zusammenarbeit mbh Augsburger Str.33 DE - 10789Berlin Telefon: +49 (30) 80 99 41 11 Telefax: +49 (30) 80 99 41 20 info@bgz-berlin.de www.bgz-berlin.de www.bgz-gib8.eu Partnerzy Akademie Berlin-Schmöckwitz (DE) Wannseeschule e.v., Berlin (DE) Schule für Allgemeine Gesundheits- und Krankenpflege, Stolzalpe Murau (AT) Multiaugustinum, Privatschule der Erzdiözese Salzburg, Stadt St. Magarethen Lungau (AT) ZSB Zespół Szkół Budowlanych im. gen. Józefa Bema, Wrocław (PL) Zespół Szkół Zawodowych Nr 5, Wrocław (PL) DIR Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu (PL) Kolleg im. József azwack Békéscsaba (HU) Fundacja WEXEdU w Szentendre (HU) Ten projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.