MODELOWANIE WSPÓŁPRACY ŚLIMAKA STOŻKOWEGO Z KOŁEM O UZĘBIENIU CZOŁOWYM W PRZEKŁADNI SPIROIDALNEJ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MODELOWANIE WSPÓŁPRACY ŚLIMAKA STOŻKOWEGO Z KOŁEM O UZĘBIENIU CZOŁOWYM W PRZEKŁADNI SPIROIDALNEJ"

Transkrypt

1 ODELOWNIE INŻYNIERSKIE r 55, ISSN X ODELOWNIE WSPÓŁPRCY ŚLIK STOŻKOWEGO Z KOŁE O UZĘBIENIU CZOŁOWY W PRZEKŁDNI SPIROIDLNEJ Piotr Frąckowiak Isttut Techologii ateriałów, Politechika Poańska iotr.frackowiak@ut.oa.l Stresceie W artkule redstawioo sosób oblicaia rekładi siroidalej, w której ślimak stożkow wsółracuje uębieiem cołowm. W rac redstawioo rówież model i sosób oblicaia modfikacji liii ębów uębieia cołowego, którą rerowada się w rekładiach ębatch w celu uikięcia stku krawędiowego międ ębami ślimaka i uębieia. Słowa klucowe: uębieie cołowe, ślimak stożkow, rekładia siroidala ODELLING FCE WOR GER DRIVE WITH CONE WOR Summar The aer resets methods of calculate of a siroid gear drive with coe worm cooeratio with face gear. The model for calculatio the modificatio of face gear teeth lie i order to avoid edge cotact betwee the both sides of coe worm ad face gear reseted, as well. Kewords: face gear, coe worm, siroid gear drive. WSTĘP Sosob oblicaia rekładi, w której ślimak stożkow wsółracuje uębieiem stożkowm, ostał redstawioe w racach [,]. W literature światowej moża aleźć kilka rowiąań określaia ależości geometrcch w rekładiach siroidalch, w którch ślimak walcow wsółracuje uębieiem cołowm [8,]; rowiąaia te akładają, że uębieie cołowe będie kstałtowae freem ślimakowm. Najowse rowiąae geometrce rekładi siroidalej, w której ślimak walcow lub stożkow wsółracuje uębieiem cołowm, ostało oisae w rac []. W oracowaiach [3,6,7] ostał redstawioe sosob oblicaia modfikacji liii ębów uębień cołowch o ewolwetowej liii ębów kstałtowach arędiem krążkowm. Jede e sosobów modfikacji liii ębów uębieia cołowego olega a więkseiu kątów arsu ślimaka (odowiedio rówież kątów arsów ębów uębieia cołowego w stosuku do teoretcie oblicoch [8,]. Wsstkie te metod obliceń baują a wsółrac dwóch kół ębatch, a do określaia ależości kiematcch stosują metodę wektorowomacierową. Uębieie cołowe wsółracujące e stożkowm ślimakiem w rekładi siroidalej może bć kstałtowae a omocą stożkowego freu ślimakowego, jedoostrową głowicą frearską lub arędiem krążkowm. Stożkow fre ślimakow kstałtując uębieie cołowe może bć astosowa do obróbki tlko jedej odmia rekładi siroidalej - o określom: rełożeiu, odległości osi ślimaka od osi uębieia, skoku liii śrubowej ślimaka, wojości i module. Ią wadą freów ślimakowch stosowach do kstałtowaia uębień cołowch jest roblem ostreiem ora błęd odiałki, które są reosoe a kstałtowae uębieie []. Nowe techologie kstałtowaia uębień cołowch, wsółracującch e ślimakiem stożkowm w rekładi, wkorstują głowicę freową lub arędie krążkowe do aciaia ębów. W rowiąaiach tch arędie ma tlko jedo ostre, co umożliwia wkorstaie jedego 7

2 ODELOWNIE WSPÓŁPRCY ŚLIK STOŻKOWEGO Z KOŁE O UZĘBIENIU arędia do aciaia uębień o różch modułach i licbie ębów [,4,5,6,]. Ostre arędia jedoostrowego rojektowae są w ostaci wmieej łtki, co elimiuje koiecość jego ostreia. Porówując właściwości eksloatacje rekładi siroidalch e ślimakiem stożkowm i walcowm, r odobch wmiarach geometrcch, moża łatwo auważć, że te ierwse mają więksą sumarcą owierchie wsółracującch ębów kół ębatch. Ta cecha umożliwia reoseie więksego obciążeia i więksa trwałość rekładi siroidalej, w której ślimak stożków wsółracuje uębieiem cołowm.. ODELOWNIE PRZEKŁDNI Pierws eta oracowaia rekładi kiematcej, w której ślimak stożkow wsółracuje uębieiem cołowm, olega a oracowaiu modelu ślimaka stożkowego służącego do określeia długości wektora ormalego (rs.. W modelu rjęto dwa układ wsółrędch: ieruchom S (,, i ruchom S(,, wiąa remiescaiem się woju ślimaka. Założoo, że ślimak stożkow będie wsółracował w rekładi uębieiem cołowm o ewolwetowej liii ębów. Pr takim ałożeiu odiałka ormala ślimaka stożkowego musi mieć taką samą długość, jak odiałka ormala uębieia cołowego. Rs.. odel do oblicaia wektora ormalego ślimaka stożkowego ( t ( acier trasformacji o obrocie ślimaka o kąt ξ i resuięcie o wartość f moża aisać: siζ ( f siζ Długość wektora (rs. o trasformacji sstemu odiesieia S, do S oblica się ależości: siζ + ( t, (3 + f siζ Podcas określaia ależości w ślimaku stożkowm rekładi siroidalej ależ uwględić kąt arsu woju ślimaka. W rekładiach siroidalch ślimaki i uębieia imi wsółracujące charakterują się iesmetrcm kątem arsu ębów. Ta iesmetrcość arsu ębów wika e wsółrac jedego boku woju ślimaka wukłm bokiem ęba uębieia a drugiego wklęsłm wdłuż jego liii. Zwoje ślimaka stożkowego kstałtowae są ajcęściej wkorstaiem oż tokarskich, a astęie o obróbce cielej obrabiae wkańcająco a omocą ścieric. Naciaie woju ślimaka r użciu ostra o rostoliiowej krawędi umożliwia uskaie w rekroju ormalm (aębieia arsu wukłego, a w rekroju osiowm arsu rostoliiowego. Zars ślimaka o oeracji slifowaia ależ od arsu ścieric. Schemat arsu woju ślimaka o rostoliiowm arsie boku ęba ślimaka stożkowego w rekroju osiowm (rchimedesa, uwględiając iesmetrce kąt arsu kątów woju ślimaka, redstawioo a rs.. Predstawio model (rs. jest ogólm modelem, któr ie jest ależ od metod kstałtowaia woju ślimaka ora arsów arędi go kstałtującch. Do obliceń trasformacji układu (obrót i resuięcie wkorstao rekstałceia macierowe afiice umożliwiające jedocese uwględieie w obliceiach obrotu ślimaka ora remiescaia się a woju ślimaka [, 6,]: Rs.. Schemat arsu woju ślimaka stożkowego 8

3 Piotr Frąckowiak Na odstawie rs. uwględieiem rs. moża aisać w układie ieruchomm S (,, w ależości od kąta obrotu ślimaka dla ślimaka dla ślimaka stożkowego tu Z (rchimedesa: gdie: rs + cosα (, ( + si α (k 3 (5 X X ν X Y ν Z Y ω P ω δ r +r Z ν Z k wojość ślimaka W układie ruchomm S(,, ależm od kąta obrotu ślimaka stożkowego ależość ta rjmuje ostać: Y ( rs + cosα si ζ ( rs + cosα (, ( + siα o(k 3 + f gdie: (6 Rs. 3. odel kiematc rekładi siroidalej, w której ślimak stożkow wsółracuje uębieiem cołowm r s r f tg Wektor ormal dla stożkowego ślimaka rchimedesa rjmuje ostać: (k 3siα siζ H cosα (k 3siα siζ H cosα N N(, cosα gdie: h H r s + cosα Dalse obliceia stożkowej rekładi siroidalej, w której ślimak stożkow wsółracuje uębieiem cołowm rerowadoo a odstawie modelu redstawioego a rs. 3 a odstawie rac [6,]. Do aali rjęto 3 układ odiesieia: S (,, układ ruchom wiąa e ślimakiem, S (,, układ ruchom wiąa uębieiem, S (,, układ ieruchom ośredicąc. (7 Na odstawie rs. 3 maciere trasformacji wsółrędch międ układami wsółrędch rjmują ostacie oisae oiżej. acier trasformacji wsółrędch układu ieruchomego S do układu wsółrędch ślimaka S: / siν siν cosδ ( r cosδ ( r + r ν + r ν (8 acier trasformacji wsółrędch koła ębatego S do układu wsółrędch ieruchomego S: / (9 Wsółręde uktów koła w układie wsółrędch wiąach e ślimakiem oisuje macier / / / ( acier trasformacji wsółrędch układu ieruchomego S do układu wsółrędch koła ębatego S 9

4 ODELOWNIE WSPÓŁPRCY ŚLIK STOŻKOWEGO Z KOŁE O UZĘBIENIU ( / acier trasformacji wsółrędch ślimaka S do układu wsółrędch ieruchomego S: siν cosδ ( r / ( + rν Wsółręde uktów ślimaka w układie wsółrędch wiąach kołem ębatm oisuje macier: / / / (3 Dalse obliceie ależości w rekładi siroidalej olegają a określeiu wmagaej długości wektora ormalego uębieia cołowego o ewolwetowej liii ębów, r ałożeiu aej długości wektora ormalego ślimaka stożkowego. Na odstawie ogólie ach ależości wiąach rełożeiem kiematcm rekładie moża aisać: gdie: i (4 ω ν ω ν licba ębów (wojów ślimak, licba ębów koła ębatego, rędkość kątowa ślimaka, rędkość kątowa koła ębatego, kąt obrotu ślimaka, kąt obrotu koła ębatego. Prędkości obrotową uktu leżącego a woju ślimaka ależa jest od kąta obrotu ślimaka, co moża aisać ależością: / / ν / ν t (5 Stąd moża oblicć wektor rędkość liiowej remiescaia się uktu ślimaka w ależości od kąta obrotu ślimaka: V / / (6 Stąd, o odstawieiu ależości 6 i 5 do ależości 6, otrmuje się: V / i siν siν i s cosδ ω i Na odstawie waruku: otrmao: i s cosδ siν (7 N V (8 / i + siν i s cosδ V / ω + i i cosδ s siν (9 Po wkoaiu możeia ależość otrmuje ostać: siν ( + ( + + i icosδ s + i + iscosδ + ( Wektor wiąa kołem ębatm otrmuje się o trasformacji wektora a omocą macier /, co moża aisać: ( / Wsółręde wektora ormalego koła ębatego oisuje ależość: siν + siν siν N N ( t, siν + k ( Predstawioe owżej ależości w rekładi siroidalej, w której ślimak stożkow wsółracuje uębieiem cołowm, owalają a arojektowaie rekładi kiematcej. Geometria ślimaka stożkowego owala a uskaie ruchu jedostajego odcas wsółrac uębieiem cołowm o ewolwetowej liii ębów (ewolweta wdłużoa lub skrócoa. Predstawioe ależości owalają a określeie takich samch długości wektorów ormalch ślimaka stożkowego i uębieia cołowego, co jest odstawowm warukiem rawidłowej rac rekładi kiematcej. Koleje ukt wsółrac woju ślimaka stożkowego ębem uębieia cołowego oblicae są wkorstaiem macier trasformacji wsółrędch ślimaka do układu ieruchomego (ośredicącego do układu wsółrędch uębieia cołowego. 3

5 Piotr Frąckowiak 3. ODYFIKCJ LINII ZĘBÓW W celu redukcji wibracji, głośej rac rekładi siroidalej i uikięcia stku krawędiowego woju ślimaka stożkowego ębami uębieia cołowego rerowada się modfikację liii ębów uębieia cołowego. Jede e sosobów modfikacji liii ębów uębieia cołowego w rekładi siroidalej olega a więkseiu kątów arsu woju ślimaka [8, ]. Te sosób modfikacji wkowa jest dla uębień kstałtowach freem ślimakowm lub a omocą głowic frearskiej. Dla uębień cołowch kstałtowach arędiem krążkowm istieje możliwość włwaia a wartość modfikacji re odowiedie ustawieie i remiescaie arędia w rocesie jego obróbki. Dla rekładi siroidalch, w którch ślimak walcow wsółracuje uębieiem cołowm, obliceia wartości modfikacji ostał redstawioe w racach [3,7]. Na odstawie tch rac dla wsółrac ślimaka stożkowego uębieiem cołowm ależości rjmują ostacie oisae oiżej. Wsółręde śladu krawędi skrawającej, uębieia cołowego o ewolwetowej liii ębów kstałtowaego arędiem krążkowm, moża oblicć modelu redstawioego a rs. 4 [3,6]. Z rsuku wika ależość: cosα cos( α + κ h B r (3 W celu waceia wsółrędej uktu śladu krawędi skrawającej wrowadoo mieą omocicą: cosϕ ψ arctg tg( α + κ a wted w ieruchomm układie wsółrędch: h + hb tgα tg( κ + ψ h ϕ siψ tg a si( κ + ψ (4 (5 Rs. 4. odel geometrc do oblicaia wsółrędch śladu krawędi skrawającej ostra w układie ieruchomm (X, Z lub (R,ΦC wiąam tarcą stołu obrotowego W ieruchomm układie bieguowm (R, ΦC (wiąam tarcą stołu obrotowego wsółręde śladu waca się układu rówań: R + +. (6 Φ c arc tg Do waceia rówań obwiedi rodi śladów krawędi skrawającej, owstającej odcas kstałtowaia uębień cołowch, wacoo ochode fukcji, którch rówaia redstawioo oiżej: ψ tgϕ siψ cosψ (7 ora h ψ si ( κ + ψ h siψ ψ siκ + si( κ + ψ cos ϕ si( κ + ψ (8 Na rs. 5 redstawioo model geometrc do oblicaia wsółrędch rostokątch i bieguowch 3

6 ODELOWNIE WSPÓŁPRCY ŚLIK STOŻKOWEGO Z KOŁE O UZĘBIENIU rekroju ębów cołowch o liii ewolwetowej. Jest to modfikowa model oart a rac [3]. R + R Φ k R R Φ ; R R Rw (3 Po rekstałceiu redukcji wraów odobch i urosceiu rówaie liii ębów rjmuje ostać: k + R w (33 Wartość modfikacji określoo jako odległość uktu krwej uskaej odcas aciaia ębów uębieia od liii ewolwetowej (rs. 6. Rs. 5. odel geometrc do oblicaia głębokości modfikacji wsółrędch rostokątch i bieguowch rekroju ębów cołowch o liii ewolwetowej Z rsuku wika ależość a chwilow romień wodąc arędia: r cosϕ cosκ r cosκ tg( α + κ h (9 W układie wsółrędch (R,Φc o uwględieiu odiału ciągłego i rówaia ( rbierają ostać: gdie: R + + k Φ arctg ϕ R w (3 k licba określająca rodaj ewolwet (k + w radku ewolwet skrócoej i k - w radku wdłużoej, licba ębów uębieia cołowego. Rówaia (5 o umieieiu arametru oisują rodię krwch, którch obwiedię - liii ęba otrmuje się re dodaie do ich waruku: R R Φ Φ (3 Pre różickowaie fukcji (3 otrmuje się elemet wacika: Rs.6. Schemat do oblicaia modfikacji liii ębów ( Zgodie owżsmi ależościami i a odstawie rs. 6 moża aisać: R R k u R w ϕ (34 Głębokość modfikacji rjmuje wartość w ukcie obliceiowm ajdującm się w ołowie serokości uębieia, w ukcie tm kąt obrotu arędia ϕ ora jest sełio waruek obwiedi, co moża aisać: h u R r k hb Rw 4. UWGI I WNIOSKI KOŃCOWE (35 Wiki obliceń teoretcch ostał werfikowae doświadcalie w ramach rojektu badawcego [6]. Uębieie cołowe ostało acięte arędiem krążkowm a frearce CNC, a ślimak stożkow tu Z a tokarce CNC. Badaiom odao międ imi ślad wsółrac, któr miał kstałt elisoidal i mieścił się w środkowej cęści owierchi ęba uębieia cołowego [6]. Wiki badań doświadcalch otwierdił orawość redstawioch ałożeń i obliceń teoretcch. 3

7 Piotr Frąckowiak Literatura. Bohle F.: Siroid gears. achier 955, Vol. 6 No., Frąckowiak P.: Kstałtowaie uębieia stożkowej rekładi siroidalej arędiem jedoostrowm. Zes. Nauk. Pol. Res. echaika.69. Resów: Ofic. Wd. Pol. Res., 6, s Frąckowiak P.: Kstałtowaie uębień cołowch a obrabiarkach sterowach umercie arędiem jedoostrowm. Praca doktorska ieublikowaa. Politechika Poańska. 4. Frąckowiak P.: Kstałtowaie stożkowego uębieia rekładi siroidalej o ewolwetowej liii ębów a frearce CNC. Iżieria as OBRBIRKI ODELOWNIE I SYULCJ WR FSNT NOT Wrocław 5, r 4, s Frąckowiak P.: odelowaie rocesu techologicego kstałtowaia uębień stożkowej rekładi siroidalej. odelowaie Iżierskie, r 4, t. 9, s Frąckowiak P.: Nowa metoda kstałtowaia uębień stożkowch rekładi siroidalch arędiem jedoostrowm a frearce CNC ora ich badaia. Srawodaie rojektu badawcego Grajdek R.: Uębieia cołowe: odstaw teoretce kstałtowaia i owe astosowaia. Poań: Wd. Pol. Po.,. 8. Litwi F.L.: Develomet of gear techolog ad theor of gearig. NS RP-46, Chicago Litwi F.L.: Gear geometr ad alied theor. Eglewood Cliffs, New Jerse: Pretice-Hall, Litwi F.L,. Nava, Q. Fa,. Fuetes.: New geometr of worm gear drives with coical ad clidrical worm: geeratio, simulatio of meshig, ad stress aalsis. Comut. ethods l. ech. Egrg, 9, aros D., Kilima V. si Rohoi V.: greaje melcate. Bucuresti: Editure Tehica, Nelso W. D.: Siroid gearig. P.,, 3. I: achie Desig,96, Vol. 33, No. 4,

III. LICZBY ZESPOLONE

III. LICZBY ZESPOLONE Pojęcie ciała 0 III LICZBY ZESPOLONE Defiicja 3 Niech K będie dowolm biorem Diałaiem wewętrm (krótko będiem mówić - diałaiem) w biore K awam każdą fukcję o : K K K Wartość fukcji o dla elemetów K oacam

Bardziej szczegółowo

ENERGIA SPRĘŻYSTA 1 1. BILANS ENERGETYCZNY 2. RÓWNANIE STANU, POTENCJAŁ SIŁ WEWNĘTRZNYCH

ENERGIA SPRĘŻYSTA 1 1. BILANS ENERGETYCZNY 2. RÓWNANIE STANU, POTENCJAŁ SIŁ WEWNĘTRZNYCH NRG SPRĘŻYST. BLNS NRGTYCZNY.. PODSTO POJĘC Układ ic - ciało (lub układ ciał) łożoe uktów aterialch Otoceie - obsar otacając układ ic Ziee stau terodaicego - araetr charakterujące sta układu i otoceia

Bardziej szczegółowo

PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE. WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) ŚLIMAKOWE HIPERBOIDALNE. o zebach prostych. walcowe. o zębach.

PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE. WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) ŚLIMAKOWE HIPERBOIDALNE. o zebach prostych. walcowe. o zębach. CZOŁOWE OWE PRZEKŁADNIE STOŻKOWE PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) HIPERBOIDALNE ŚLIMAKOWE o ebach prostych o ębach prostych walcowe walcowe o ębach śrubowych o

Bardziej szczegółowo

LINIA STYKU ZĘBÓW PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWEJ O STOŻKOPOCHODNYM ZARYSIE ŚLIMAKA

LINIA STYKU ZĘBÓW PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWEJ O STOŻKOPOCHODNYM ZARYSIE ŚLIMAKA KOMISJA BUDOWY MASZY PA ODDZIAŁ W POZAIU Vol. 6 nr Archiwum echnologii Masn i Automatacji 6 LESZEK SKOCZYLAS LIIA SYKU ZĘBÓW PRZEKŁADI ŚLIMAKOWEJ O SOŻKOPOCHODYM ZARYSIE ŚLIMAKA W artkule redstawiono matematcn

Bardziej szczegółowo

ZŁOŻONE RUCHY OSI OBROTOWYCH STEROWANYCH NUMERYCZNIE

ZŁOŻONE RUCHY OSI OBROTOWYCH STEROWANYCH NUMERYCZNIE KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 6 nr Archiwum Technologii Masn i Automatacji 6 ROMAN STANIEK * ZŁOŻONE RUCHY OSI OBROTOWYCH STEROWANYCH NUMERYCZNIE W artkule predstawiono ależności matematcne

Bardziej szczegółowo

Opis ruchu we współrzędnych prostokątnych (kartezjańskich)

Opis ruchu we współrzędnych prostokątnych (kartezjańskich) Opis ruchu we współrędch prosokąch (karejańskich) Opis ruchu we współrędch prosokąch jes podob do opisu a pomocą wekora wodącego, kórego pocąek leż w pocąku układu odiesieia. Położeie. Położeie puku A

Bardziej szczegółowo

1.8. PROSTE ŚCINANIE

1.8. PROSTE ŚCINANIE .8. PROSTE ŚCINNIE.8.. Wprowadeie Proste ściaie wstępuje wówcas, gd obciążeie ewętre redukuje się do wektora sił poprecej T, której kieruek pokrwa się główą, cetralą osią prekroju O. Prostm ściaie praktcie

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO KSZTAŁTOWANIA UZĘBIEŃ STOŻKOWEJ PRZEKŁADNI SPIROIDALNEJ

MODELOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO KSZTAŁTOWANIA UZĘBIEŃ STOŻKOWEJ PRZEKŁADNI SPIROIDALNEJ MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 40, s. 61-69, Gliwice 2010 MODELOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO KSZTAŁTOWANIA UZĘBIEŃ STOŻKOWEJ PRZEKŁADNI SPIROIDALNEJ PIOTR FRĄCKOWIAK Instytut Technologii Mechanicznej

Bardziej szczegółowo

( ) O k k k. A k. P k. r k. M O r 1. -P n W. P 1 P k. Rys. 3.21. Redukcja dowolnego przestrzennego układu sił

( ) O k k k. A k. P k. r k. M O r 1. -P n W. P 1 P k. Rys. 3.21. Redukcja dowolnego przestrzennego układu sił 3.7.. Reducja dowolego uładu sił do sił i par sił Dowolm uładem sił będiem awać uład sił o liiach diałaia dowolie romiescoch w prestrei. tm pucie ajmiem się sprowadeiem (reducją) taiego uładu sił do ajprostsej

Bardziej szczegółowo

W wielu przypadkach zadanie teorii sprężystości daje się zredukować do dwóch

W wielu przypadkach zadanie teorii sprężystości daje się zredukować do dwóch Wykład 5 PŁASKI ZADANI TORII SPRĘŻYSTOŚCI Płaski sta arężeia W wielu rzyadkach zadaie teorii srężystości daje się zredukować do dwóch wymiarów Przykładem może być cieka tarcza obciążoa siłami działającymi

Bardziej szczegółowo

10.0. Przekładnie 10.1. Podział i cechy konstrukcyjne

10.0. Przekładnie 10.1. Podział i cechy konstrukcyjne Postawy Kostrukcji Masy - projektowaie.. Prekłaie.. Poiał i cechy kostrukcyje Zespoły służące o miay astępujących parametrów prekaywaej eergii mechaicej ruchu obrotowego: prekaywaego mometu (lub w scególych

Bardziej szczegółowo

PRZEKSZTAŁCENIE ZET. definicja. nst. Stąd po dokonaniu podstawienia zgodnie z definicją otrzymamy wyrażenie jak dla ciągu.

PRZEKSZTAŁCENIE ZET. definicja. nst. Stąd po dokonaniu podstawienia zgodnie z definicją otrzymamy wyrażenie jak dla ciągu. CPS 6/7 PREKSTAŁCENIE ET Defiicja rekstałceia Prekstałceie ET jest w diediie casu dyskretego odowiedikiem ciągłego rekstałceia Lalace a w diediie casu ciągłego. Podamy dwie rówoważe defiicje rekstałceia

Bardziej szczegółowo

5.3.1. Zmiana układów odniesienia

5.3.1. Zmiana układów odniesienia 531 Zmi ukłdów odieiei Z kżdą brłą twą możem wiąć ukłd wółrędch oiując ruch tej brł w retrei Dltego w dlm ciągu w kiemtce brł będiem ię jmowć główie wjemm ruchem ukłdów wółrędch Zjąc ruch ukłdu wółrędch

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KONSTRUKCJI POWŁOKOWEJ. CIENKOŚCIENNY ZBIORNIK CIŚNIENIOWY

ANALIZA KONSTRUKCJI POWŁOKOWEJ. CIENKOŚCIENNY ZBIORNIK CIŚNIENIOWY Cw3_biornik.doc ANALIZA KONTRUKCJI POWŁOKOWEJ. CIENKOŚCIENNY ZBIORNIK CIŚNIENIOWY 1. W P R O W A D Z E N I E Ciało utworone pre dwie akrwione powierchnie nawane jest powłoką, jeśli preciętna odlełość pomięd

Bardziej szczegółowo

Mechanika kwantowa III

Mechanika kwantowa III Mecaika kwatowa III Opracowaie: Barbara Pac, Piotr Petele Powtóreie Moet pędu jest wielkością pojęciowo bardo istotą, gdż dla wsstkic pól o setrii sfercej operator jego kwadratu ( ˆM koutuje ailtoiae (

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zadania dla poziomu rozszerzonego

Przykładowe zadania dla poziomu rozszerzonego Przkładowe zadaia dla poziomu rozszerzoego Zadaie. ( pkt W baku w pierwszm roku oszczędzaia stopa procetowa bła rówa p%, a w drugim roku bła o % iższa. Po dwóch latach, prz roczej kapitalizacji odsetek,

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Energia wewnętrzna & Pierwsza Zasada Termodynamiki

Wykład 6. Energia wewnętrzna & Pierwsza Zasada Termodynamiki Wkład 6 Pierwsa Zasada ermodamiki Podstawowe remia gaowe Premiaa adiabatca Wsółcik adiabat Molowe cieło właściwe remia Kietco-molekular model gau doskoałego Cieło molowe gau doskoałego w modelu kietco-molekularm

Bardziej szczegółowo

Fale skrętne w pręcie

Fale skrętne w pręcie ae skrętne w ręcie + -(+) eement ręta r π ) ( 4 Lokane skręcenie o () moment skręcając moduł stwności r romień ręta r 4 ) ( π Pod włwem wadkowego momentu eement ręta uskuje rsiesenie kątowe i sełnion jest

Bardziej szczegółowo

Ruch kulisty bryły. Kąty Eulera. Precesja regularna

Ruch kulisty bryły. Kąty Eulera. Precesja regularna Ruch kulist brł. Kąt Eulera. Precesja regularna Ruchem kulistm nawam ruch, w casie którego jeden punktów brł jest stale nieruchom. Ruch kulist jest obrotem dookoła chwilowej osi obrotu (oś ta mienia swoje

Bardziej szczegółowo

PRĘDKOŚĆ POŚLIZGU W ZAZĘBIENIU PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWEJ

PRĘDKOŚĆ POŚLIZGU W ZAZĘBIENIU PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWEJ KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU ol. 7 nr Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 007 LESZEK SKOCZYLAS PRĘDKOŚĆ POŚLIZGU W ZAZĘBIENIU PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWEJ W artykule przedstawiono sposób

Bardziej szczegółowo

BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ

BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ LABORATORIU WYTRZYAŁOŚCI ATERIAŁÓW Ćiceie 0 BADANIE ODKSZTAŁCEŃ SRĘŻYNY ŚRUBOWEJ 0.. Wproadeie Sprężyy, elemety sprężyste mają bardo różorode astosoaie ielu kostrukcjach mechaicych. Wykorystuje się je

Bardziej szczegółowo

>> ω z, (4.122) Przybliżona teoria żyroskopu

>> ω z, (4.122) Przybliżona teoria żyroskopu Prybliżona teoria żyroskopu Żyroskopem naywamy ciało materialne o postaci bryły obrotowej (wirnika), osadone na osi pokrywającej się osią geometrycną tego ciała wanej osią żyroskopową. ζ K θ ω η ω ζ y

Bardziej szczegółowo

Przestrzeń liniowa R n.

Przestrzeń liniowa R n. MATEMATYKA IIb - Lcjan Kowalski Prestreń liniowa R n. Element (wektor) prestreni R n będiem onacać [,,, ] Element erow [,, L, ]. Diałania. a) ilocn element pre licbę: b) sma elementów [ c, c, ] c L, c

Bardziej szczegółowo

Matematyka. Opracował: dr hab. Mieczysław Kula, prof. WSBiF dr Michał Baczyński

Matematyka. Opracował: dr hab. Mieczysław Kula, prof. WSBiF dr Michał Baczyński Matematka Opracował: dr hab. Miecsław Kula, prof. WSBiF dr Michał Bacński I. Ogóle iformacje o predmiocie: Cel predmiotu: Celem główm kursu jest apoaie studetów wbrami diałami matematki stosowami w aukach

Bardziej szczegółowo

1. REDUKCJA DOWOLNYCH UKŁADÓW SIŁ. Redukcja płaskiego układu sił

1. REDUKCJA DOWOLNYCH UKŁADÓW SIŁ. Redukcja płaskiego układu sił . REDUKCJA DOWOLNYCH UKŁADÓW IŁ Redukcja płaskiego układu sił Zadanie. Znaleźć wartość licbową i równanie linii diałania wpadkowej cterech sił predstawionch na rsunku. Wartości licbowe sił są następujące:

Bardziej szczegółowo

Twierdzenie Cayleya-Hamiltona

Twierdzenie Cayleya-Hamiltona Twierdzeie Cayleya-Hamiltoa Twierdzeie (Cayleya-Hamiltoa): Każda macierz kwadratowa spełia swoje włase rówaie charakterystycze. D: Chcemy pokazać, że jeśli wielomiaem charakterystyczym macierzy A jest

Bardziej szczegółowo

Postać Jordana macierzy

Postać Jordana macierzy Rodiał 8 Postać Jordana macier 8.1. Macier Jordana Niech F = R lub F = C. Macier J r () F r r postaci 1. 1... J r () =..........,.... 1 gdie F, nawam klatką Jordana stopnia r. Ocwiście J 1 () = [. Definicja

Bardziej szczegółowo

Zadania domowe z Analizy Matematycznej III - czȩść 2 (funkcje wielu zmiennych)

Zadania domowe z Analizy Matematycznej III - czȩść 2 (funkcje wielu zmiennych) Zadaia domowe z AM III dla grup E7 (semestr zimow 07/08) Czȩść Zadaia domowe z Aaliz Matematczej III - czȩść (fukcje wielu zmiech) Zadaie. Obliczć graice lub wkazać że ie istiej a: (a) () (00) (b) + ()

Bardziej szczegółowo

ZARYS ŚLIMAKA TORUSOPOCHODNEGO KSZTAŁTOWANEGO NARZĘDZIEM TRZPIENIOWYM

ZARYS ŚLIMAKA TORUSOPOCHODNEGO KSZTAŁTOWANEGO NARZĘDZIEM TRZPIENIOWYM KOMISJA BUDOWY MASZY PA ODDZIAŁ W POZAIU Vol. 8 nr Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 8 LESZEK SKOCZYLAS ZARYS ŚLIMAKA TORUSOPOCHODEGO KSZTAŁTOWAEGO ARZĘDZIEM TRZPIEIOWYM W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Pochodna kierunkowa i gradient Równania parametryczne prostej przechodzącej przez punkt i skierowanej wzdłuż jednostkowego wektora mają postać:

Pochodna kierunkowa i gradient Równania parametryczne prostej przechodzącej przez punkt i skierowanej wzdłuż jednostkowego wektora mają postać: ochodna kierunkowa i gradient Równania parametrcne prostej prechodącej pre punkt i skierowanej wdłuż jednostkowego wektora mają postać: Oblicam pochodną kierunkową u ( u, u ) 1 + su + su 1 (, ) d d d ˆ

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ I WYZNACZENIE PAGÓRKA SPRAWNOŚCI

OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ I WYZNACZENIE PAGÓRKA SPRAWNOŚCI Ćwiczeie 5 OKREŚLENIE CARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ I WYZNACZENIE PAGÓRKA SPRAWNOŚCI Wykaz ważiejszych ozaczeń c 1 rędkość bezwzględa cieczy a wlocie do wirika, m/s c rędkość bezwzględa cieczy a wylocie

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA 2 KINEMATYKA. Wykład Nr 5 RUCH KULISTY I RUCH OGÓLNY BRYŁY. Prowadzący: dr Krzysztof Polko

MECHANIKA 2 KINEMATYKA. Wykład Nr 5 RUCH KULISTY I RUCH OGÓLNY BRYŁY. Prowadzący: dr Krzysztof Polko MECHANIKA 2 KINEMATYKA Wykład Nr 5 RUCH KULISTY I RUCH OGÓLNY BRYŁY Prowadzący: dr Krzysztof Polko Określenie położenia ciała sztywnego Pierwszy sposób: Określamy położenia trzech punktów ciała nie leżących

Bardziej szczegółowo

UZĘBIENIA CZOŁOWE O ŁUKOWO KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW KSZTAŁTOWANE NARZĘDZIEM JEDNOOSTRZOWYM

UZĘBIENIA CZOŁOWE O ŁUKOWO KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW KSZTAŁTOWANE NARZĘDZIEM JEDNOOSTRZOWYM MODELOWANIE INŻYNIESKIE ISSN 896-77X 40, s. 7-78, Gliwice 00 UZĘBIENIA CZOŁOWE O ŁUKOWO KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW KSZTAŁTOWANE NAZĘDZIEM JEDNOOSTZOWYM PIOT FĄCKOWIAK Instytut Technologii Mechanicnej, Politechnika

Bardziej szczegółowo

M O D E L R U C H U W Y R Z U T N I O K RĘTOWEJ O P I S A N Y P R Z E Z T R A N S F O R M A C J E U K Ł A D Ó W W S P Ó Ł R ZĘ D N Y C H

M O D E L R U C H U W Y R Z U T N I O K RĘTOWEJ O P I S A N Y P R Z E Z T R A N S F O R M A C J E U K Ł A D Ó W W S P Ó Ł R ZĘ D N Y C H ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LIV NR 3 (194) 213 DO I: 1.564/86889X/186925 Zbigniew Dioa Politechnika Świętokryska Wydiał Mechatroniki i Budowy Masyn, Katedra Technik Komuterowych i Ubrojenia

Bardziej szczegółowo

Matematyka 2. Elementy analizy wektorowej cz I Pole wektorowe

Matematyka 2. Elementy analizy wektorowej cz I Pole wektorowe Matematka Element anali wektorowej c I Pole wektorowe Literatura M.Gewert Z.Skoclas; Element anali wektorowej; Oficna Wdawnica GiS Wrocław 000 W.Żakowski W.Kołodiej; Matematka c II; WNT Warsawa 1984 W.Leksiński

Bardziej szczegółowo

Mec Me han a ik i a a o gólna Wyp W a yp dko dk w o a w do d w o o w l o ne n g e o g o ukł uk a ł du du sił.

Mec Me han a ik i a a o gólna Wyp W a yp dko dk w o a w do d w o o w l o ne n g e o g o ukł uk a ł du du sił. echaika ogóla Wkład r 2 Wpadkowa dowolego układu sił. ówowaga. odzaje sił i obciążeń. odzaje ustrojów prętowch. Wzaczaie reakcji. Wpadkowa układu sił rówoległch rzłożeie układu zerowego (układ sił rówoważącch

Bardziej szczegółowo

P π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny

P π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny Rówaie ogóle płaszczyzy w E 3. ae: P π i π o =[A,B,C] P (,y,z ) Wówczas: P P=[-,y-y,z-z ] P π PP PP= o o Rówaie () azywamy rówaiem ogólym płaszczyzy A(- )+B(y-y )+C(z-z )= ( ) A+By+Cz+= Przykład

Bardziej szczegółowo

Płaskie układy obciąŝeń. Opis analityczny wielkości podstawowych. wersory. mechanika techniczna i wytrzymałość materiałów 1 statyka 2

Płaskie układy obciąŝeń. Opis analityczny wielkości podstawowych. wersory. mechanika techniczna i wytrzymałość materiałów 1 statyka 2 Opis aalitcz wielkości podstawowch wersor e x, e Opis aalitcz wielkości podstawowch współrzęde puktów A( x A, B( x B, A B ) ) Opis aalitcz wielkości podstawowch współrzęde puktów A( x A, B( x B, A B )

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA OGÓLNA (II)

MECHANIKA OGÓLNA (II) MECHNIK GÓLN (II) Semestr: II (Mechanika I), III (Mechanika II), rok akad. 2013/2014 Liczba godzin: sem. II *) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. sem. III *) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz., ale

Bardziej szczegółowo

WPŁYW STRUKTUR POROWATYCH ORAZ CIECZY ROBOCZYCH NA SPRAWNOŚĆ RUR CIEPLNYCH W WENTYLACJI I KLIMATYZACJI

WPŁYW STRUKTUR POROWATYCH ORAZ CIECZY ROBOCZYCH NA SPRAWNOŚĆ RUR CIEPLNYCH W WENTYLACJI I KLIMATYZACJI WPŁYW STRUKTUR POROWATYCH ORAZ CIECZY ROBOCZYCH NA SPRAWNOŚĆ RUR CIEPLNYCH W WENTYLACJI I KLIMATYZACJI Adrej JEDLIKOWSKI, Maciej SKRZYCKI, Maciej BESLER Wydiał IŜyierii Środowiska, Politechika Wrocławska,

Bardziej szczegółowo

Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik

Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik Pierwiastki z liczby zespoloej Autorzy: Agieszka Kowalik 09 Pierwiastki z liczby zespoloej Autor: Agieszka Kowalik DEFINICJA Defiicja : Pierwiastek z liczby zespoloej Niech będzie liczbą aturalą. Pierwiastkiem

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr - Wykład 4 Napór hydrostatyczny Napór hydrostatyczny na ściany płaskie

J. Szantyr - Wykład 4 Napór hydrostatyczny Napór hydrostatyczny na ściany płaskie J. antr - Wkład Napór hdrostatcn Napór hdrostatcn na ścian płaskie Napór elementarn: d n( p pa ) d nρgd Napór całkowit: ρg nd ρgn d gdie: C Napór hdrostatcn na ścianę płaską predstawia układ elementarnch

Bardziej szczegółowo

x od położenia równowagi

x od położenia równowagi RUCH HARMONICZNY Ruch powtarając się w regularnch odstępach casu nawa ruche okresow. Jeżeli w taki ruchu seroko rouiane odchlenie od stanu równowagi ( np. odchlenie as podcepionej do sprężn, wartość wektora

Bardziej szczegółowo

Relacje rekurencyjne. będzie następująco zdefiniowanym ciągiem:

Relacje rekurencyjne. będzie następująco zdefiniowanym ciągiem: Relacje rekurecyje Defiicja: Niech =,,,... będzie astępująco zdefiiowaym ciągiem: () = r, = r,..., k = rk, gdzie r, r,..., r k są skalarami, () dla k, = a + a +... + ak k, gdzie a, a,..., ak są skalarami.

Bardziej szczegółowo

P K. Położenie punktu na powierzchni kuli określamy w tym układzie poprzez podanie dwóch kątów (, ).

P K. Położenie punktu na powierzchni kuli określamy w tym układzie poprzez podanie dwóch kątów (, ). Materiał ddaktcne Geodeja geometrcna Marcin Ligas, Katedra Geomatki, Wdiał Geodeji Górnicej i Inżnierii Środowiska UKŁADY WSPÓŁZĘDNYCH NA KULI Pierwsm prbliżeniem kstałtu Ziemi (ocwiście po latach płaskich

Bardziej szczegółowo

Siła ciężkości. Siła ciężkości jest to siła grawitacyjna wynikająca z oddziaływania na siebie dwóch ciał. Jej wartość obliczamy z zależności

Siła ciężkości. Siła ciężkości jest to siła grawitacyjna wynikająca z oddziaływania na siebie dwóch ciał. Jej wartość obliczamy z zależności Sła cężkośc Sła cężkośc jest to sła grawtacja wkająca oddałwaa a sebe dwóch cał. Jej wartość obcam aeżośc G gde: G 6,674 10-11 Nm /kg M m r stała grawtacja, M, m mas cał, r odegłość pomęd masam. Jeże mam

Bardziej szczegółowo

Informatyka Stosowana-egzamin z Analizy Matematycznej Każde zadanie należy rozwiązać na oddzielnej, podpisanej kartce!

Informatyka Stosowana-egzamin z Analizy Matematycznej Każde zadanie należy rozwiązać na oddzielnej, podpisanej kartce! Iformatyka Stosowaa-egzami z Aalizy Matematyczej Każde zadaie ależy rozwiązać a oddzielej, podpisaej kartce! y, Daa jest fukcja f (, + y, a) zbadać ciągłość tej fukcji f b) obliczyć (,) (, (, (,) c) zbadać,

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE PAR KINEMATYCZNYCH MECHANIZMÓW Z ZASTOSOWANIEM ELEMENTÓW SPRĘŻYSTYCH

MODELOWANIE PAR KINEMATYCZNYCH MECHANIZMÓW Z ZASTOSOWANIEM ELEMENTÓW SPRĘŻYSTYCH acta mechaica et automatica vo.5 o. () MODELOWANIE PA KINEMAYCZNYCH MECHANIZMÓW Z ZASOSOWANIEM ELEMENÓW SPĘŻYSYCH Krstof AUGUSYNEK * * Katedra Iformatki Stosowaej Wdiał Zarądaia i Iformatki Akademia echico-humaistca

Bardziej szczegółowo

Strukturalne elementy symetrii. Krystalograficzne grupy przestrzenne.

Strukturalne elementy symetrii. Krystalograficzne grupy przestrzenne. Uniwerstet Śląski Insttut Chemii Zakład Krstalografii Laboratorium Krstalografii Strukturalne element smetrii. Krstalograficne grup prestrenne. god. Cel ćwicenia: aponanie się diałaniem elementów smetrii

Bardziej szczegółowo

SUBWENCJA WYRÓWNAWCZA DLA GMIN

SUBWENCJA WYRÓWNAWCZA DLA GMIN I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H SUBWENCJA WYRÓWNAWCZA DLA GMIN ANALIZA SZCZEGÓŁOWA Autory: dr Boda Stęień dr Medard Makreek Coyriht Boda Stęień Wselkie rawa astreżoe GRUDZIEŃ 004 autory:

Bardziej szczegółowo

= arc tg - eliptyczność. Polaryzacja światła. Prawo Snelliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? Drgania i fale II rok Fizyka BC

= arc tg - eliptyczność. Polaryzacja światła. Prawo Snelliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? Drgania i fale II rok Fizyka BC 4-0-0 G:\AA_Wyklad 000\FIN\DOC\Polar.doc Drgaia i fale II rok Fizyka C Polaryzacja światła ( b a) arc tg - eliptyczość Prawo Selliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? 4-0-0 G:\AA_Wyklad 000\FIN\DOC\Polar.doc

Bardziej szczegółowo

Przekładnie zębate. Klasyfikacja przekładni zębatych. 1. Ze względu na miejsce zazębienia. 2. Ze względu na ruchomość osi

Przekładnie zębate. Klasyfikacja przekładni zębatych. 1. Ze względu na miejsce zazębienia. 2. Ze względu na ruchomość osi Przekładnie zębate Klasyfikacja przekładni zębatych 1. Ze względu na miejsce zazębienia O zazębieniu zewnętrznym O zazębieniu wewnętrznym 2. Ze względu na ruchomość osi O osiach stałych Planetarne przynajmniej

Bardziej szczegółowo

Fale skrętne w pręcie

Fale skrętne w pręcie ae skrętne w ręcie + -(+) eement ręta R π 4 R π 4 d r π ) ( 4 Lokane skręcenie o () moment skręcając moduł stwności r romień ręta r 4 ) ( π Pod włwem wadkowego momentu eement ręta uskuje rsiesenie kątowe

Bardziej szczegółowo

A B - zawieranie słabe

A B - zawieranie słabe NAZEWNICTWO: : rówoważość defcj : rówość defcj dla każdego steje! ZBIORY steje dokłade jede {,,,...} - całkowte * - całkowte be era - wmere - ujeme plus ero - recwste - espoloe A B - awerae słabe A :

Bardziej szczegółowo

Przykład 6.3. Uogólnione prawo Hooke a

Przykład 6.3. Uogólnione prawo Hooke a Prkład 6 Uogónione prawo Hooke a Zwiąki międ odkstałceniami i naprężeniami w prpadku ciała iotropowego opisuje uogónione prawo Hooke a: ] ] ] a Rowiąując równania a wgędem naprężeń otrmujem wiąki: b W

Bardziej szczegółowo

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,

Bardziej szczegółowo

Wytrzymałość materiałów

Wytrzymałość materiałów 1 Wtrmałość materiałów EiP - Wkład Nr 9 Odkstałceia beek giach iia ugięcia beki, kąt obrotu beki, waruek stwości pr giaiu, rówaie różickowe iii ugięcia beki, waruki bregowe, waruki ciągłości odkstałceń,

Bardziej szczegółowo

Przykład 3.7. Naprężenia styczne przy zginaniu belki cienkościennej.

Przykład 3.7. Naprężenia styczne przy zginaniu belki cienkościennej. Prkład.7. Naprężenia tcne pr ginaniu belki cienkościennej. Wnac rokład naprężenia tcnego w prekroju podporowm belki wpornikowej o prekroju cienkościennm obciążonej na wobodnm końcu pionową iłą P. Siła

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie ruchliwości i koncentracji nośników prądu w półprzewodnikach metodą efektu Halla

Wyznaczanie ruchliwości i koncentracji nośników prądu w półprzewodnikach metodą efektu Halla Ćwicenie 13 Wnacanie ruchliwości i koncentracji nośników prądu w półprewodnikach metodą efektu alla Cel ćwicenia Celem ćwicenia jest aponanie się e jawiskiem alla, stałoprądową metodą badania efektu alla,

Bardziej szczegółowo

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywsitej

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywsitej Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 3 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus listopada 07r. Granica i ciągłość funkcji Granica funkcji rzeczywistej jednej

Bardziej szczegółowo

Badanie efektu Halla w półprzewodniku typu n

Badanie efektu Halla w półprzewodniku typu n Badaie efektu alla w ółrzewodiku tyu 35.. Zasada ćwiczeia W ćwiczeiu baday jest oór elektryczy i aięcie alla w rostoadłościeej róbce kryształu germau w fukcji atężeia rądu, ola magetyczego i temeratury.

Bardziej szczegółowo

Zadania z algebry liniowej - sem. I Liczby zespolone

Zadania z algebry liniowej - sem. I Liczby zespolone Zadaia z algebry liiowej - sem. I Liczby zespoloe Defiicja 1. Parę uporządkowaą liczb rzeczywistych x, y azywamy liczbą zespoloą i ozaczamy z = x, y. Zbiór wszystkich liczb zespoloych ozaczamy przez C

Bardziej szczegółowo

"Liczby rządzą światem." Pitagoras

Liczby rządzą światem. Pitagoras "Liczby rządzą światem." Pitagoras Def. Liczbą zespoloą azywamy liczbę postaci z= x +yi, gdzie x, y є oraz i = -1. Zbiór liczb zespoloych ozaczamy przez ={ x + yi: x, y є } Ozaczeia x= Re z częśd rzeczywista

Bardziej szczegółowo

MACIERZE STOCHASTYCZNE

MACIERZE STOCHASTYCZNE MACIERZE STOCHASTYCZNE p ij - prawdopodobieństwo przejścia od stau i do stau j w jedym (dowolym) kroku, [p ij ]- macierz prawdopodobieństw przejść (w jedym kroku), Własości macierzy prawdopodobieństw przejść:

Bardziej szczegółowo

3. Regresja liniowa Założenia dotyczące modelu regresji liniowej

3. Regresja liniowa Założenia dotyczące modelu regresji liniowej 3. Regresja liiowa 3.. Założeia dotyczące modelu regresji liiowej Aby moża było wykorzystać model regresji liiowej, muszą być spełioe astępujące założeia:. Relacja pomiędzy zmieą objaśiaą a zmieymi objaśiającymi

Bardziej szczegółowo

SKRĘCANIE PRĘTÓW 1 1. SFORMUŁOWANIE ZAGADNIENIA. q vz. q vy

SKRĘCANIE PRĘTÓW 1 1. SFORMUŁOWANIE ZAGADNIENIA. q vz. q vy SKĘCNE PĘTÓW 1 1. SFOUŁOWNE ZGDNEN S q v L q v - oś pręta,, - oe główe, cetrale prekroju poprecego pręta pręt prmatc, utwerdo "puktowo" w pkt. S (0, 0, 0) poocca wola od ocążeń deko = L ocążoe łam o gętośc

Bardziej szczegółowo

Nowa metoda oceny dokładności wyznaczeń GNSS na potrzeby monitoringu pojazdów

Nowa metoda oceny dokładności wyznaczeń GNSS na potrzeby monitoringu pojazdów NOWAK Aleksader Nowa metoda oce dokładości waceń GN a potreb moitorigu pojadów WĘP Wkorstaie satelitarch sstemów awigacjch GN od ag.: Global Navigatio atellite stems do moitorigu pojadów staje się cora

Bardziej szczegółowo

Złożone działanie sił wewnętrznych w prętach prostych

Złożone działanie sił wewnętrznych w prętach prostych Złożone diałanie sił wewnętrnch w rętach rostch Jeżeli sił wewnętrne nie redukują się włącnie do sił odłużnej N, orecnej T i momentu gnącego Mg c momentu skręcającego Ms, to radki takie nawa się łożonmi

Bardziej szczegółowo

FILTRY ZE SKOŃCZONĄ ODPOWIEDZIĄ IMPULSOWĄ

FILTRY ZE SKOŃCZONĄ ODPOWIEDZIĄ IMPULSOWĄ FILTRY ZE SKOŃCZOĄ ODPOWIEDZIĄ IMPULSOWĄ FIR od ag. Fiite Impule Repoe Spi treści. Deiicja iltru FIR. Caraktertki cętotliwościo 3. Filtr FIR liiową caraktertką aową 4. Projektowaie iltrów pr pomoc eregów

Bardziej szczegółowo

Warsztaty metod fizyki teoretycznej

Warsztaty metod fizyki teoretycznej Warstat etod fiki teoretcej Zestaw 3 Kwatowaie prewodości elektrcej 16.10.008 Wprowadeie i sforułowaie agadieia Rowój auki i stosowaie cora doskoalsch etod eksperetalch doprowadił do badaia wielu jawisk

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Wykład 2 - Dobór napędów Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstępny dobór napędu: dane o maszynie Podstawowe etapy projektowania Krok 1: Informacje o kinematyce maszyny Krok 2: Wymagania dotyczące

Bardziej szczegółowo

I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H

I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H OCHÓ BUŻETU GMINY A KWOTA POSTAWOWA SUBWENCJI WYRÓWNAWCZEJ Autory: r Boa Stęień r Mear Makreek Coyriht Boa Stęień Wselkie rawa astreżoe LUTY 005 autory:

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Wykład 2 - Dobór napędów Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstępny dobór napędu: dane o maszynie Podstawowe etapy projektowania Krok 1: Informacje o kinematyce maszyny Krok 2: Wymagania dotyczące

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9. Baza Jordana

Rozdział 9. Baza Jordana Rodiał 9 Baa Jordana Niech X będie n wmiarową prestrenią wektorową nad ciałem F = R lub F = C Roważm dowoln endomorfim f : X X Wiem, że postać macier endomorfimu ależ od wboru ba w prestreni X Wiem również,

Bardziej szczegółowo

MATURA 2014 z WSiP. Zasady oceniania zadań

MATURA 2014 z WSiP. Zasady oceniania zadań MATURA 0 z WSiP Matematyka Poziom rozszerzoy Zasady oceiaia zadań Copyright by Wydawictwa Szkole i Pedagogicze sp z oo, Warszawa 0 Matematyka Poziom rozszerzoy Kartoteka testu Numer zadaia Sprawdzaa umiejętość

Bardziej szczegółowo

ROBOT Millennium wersja 20.1 - Podręcznik użytkownika strona: 371 9. ZAŁĄCZNIKI. Robobat www.robobat.com

ROBOT Millennium wersja 20.1 - Podręcznik użytkownika strona: 371 9. ZAŁĄCZNIKI. Robobat www.robobat.com ROBO Milleium wersja. - Podręcik użtkowika stroa: 37 9. ZAŁĄCZNIKI Robobat www.robobat.com stroa: 37 ROBO Milleium wersja. - Podręcik użtkowika 9.. Załącik - Elemet prętowe (ieliiowa aalia w programie

Bardziej szczegółowo

DryLin T System prowadnic liniowych

DryLin T System prowadnic liniowych DrLin T Sstem prowadnic liniowch Prowadnice liniowe DrLin T ostał opracowane do astosowań wiąanch automatką i transportem materiałów. Chodiło o stworenie wdajnej, beobsługowej prowadnic liniowej do astosowania

Bardziej szczegółowo

Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych są działaniami wewnętrznymi tzn., że ich wynikiem jest liczba zespolona.

Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych są działaniami wewnętrznymi tzn., że ich wynikiem jest liczba zespolona. Wykład - LICZBY ZESPOLONE Algebra licb espolonych, repreentacja algebraicna i geometrycna, geometria licb espolonych. Moduł, argument, postać trygonometrycna, wór de Moivre a.' Zbiór Licb Zespolonych Niech

Bardziej szczegółowo

Podprzestrzenie macierzowe

Podprzestrzenie macierzowe Podprzestrzeie macierzowe Defiicja: Zakresem macierzy AŒ mâ azywamy podprzestrzeń R(A) przestrzei m geerowaą przez zakres fukcji ( ) : m f x = Ax ( A) { Ax x } = Defiicja: Zakresem macierzy A Œ âm azywamy

Bardziej szczegółowo

ZADANIA ZAMKNIĘTE. Zadanie 1. (1 pkt) Wartość wyrażenia. b dla a 2 3 i b 2 3 jest równa A B. 5 C. 6 D Zadanie 2.

ZADANIA ZAMKNIĘTE. Zadanie 1. (1 pkt) Wartość wyrażenia. b dla a 2 3 i b 2 3 jest równa A B. 5 C. 6 D Zadanie 2. Zachęcam do samodzielej prac z arkuszem diagostczm. Pozaj swoje moce i słabe stro, a astępie popracuj ad słabmi. Żczę przjemego rozwiązwaia zadań. Zadaie. ( pkt) Wartość wrażeia a ZADANIA ZAMKNIĘTE b dla

Bardziej szczegółowo

D. Miszczyńska, M.Miszczyński KBO UŁ, Badania operacyjne (wykład 6 _ZP) [1] ZAGADNIENIE PRZYDZIAŁU (ZP) (Assignment Problem)

D. Miszczyńska, M.Miszczyński KBO UŁ, Badania operacyjne (wykład 6 _ZP) [1] ZAGADNIENIE PRZYDZIAŁU (ZP) (Assignment Problem) D. Miszczyńska, M.Miszczyński KBO UŁ, Badaia operacyje (wykład 6 _ZP) [1] ZAGADNIENIE PRZYDZIAŁU (ZP) (Assigmet Problem) Bliskim "krewiakiem" ZT (w sesie podobieństwa modelu decyzyjego) jest zagadieie

Bardziej szczegółowo

Temat ćwiczenia: Optyczne podstawy fotografii.

Temat ćwiczenia: Optyczne podstawy fotografii. Uiwerstet Rolicz w Krakowie Wdział Iżierii Środowiska i Geodezji Katedra Fotogrametrii i Teledetekcji Temat ćwiczeia: Otcze odstaw otograii. Podział układów otczch Pojęcie układów otczch Podział układów

Bardziej szczegółowo

Zestaw zadań 12: Przekształcenia liniowe. Macierze przekształceń liniowych. z z + 2 2x + y. x y z. x y + 2t 2x + 3y + 5z t x + z t

Zestaw zadań 12: Przekształcenia liniowe. Macierze przekształceń liniowych. z z + 2 2x + y. x y z. x y + 2t 2x + 3y + 5z t x + z t Zesaw adań : Preksałcenia liniowe. Maciere preksałceń liniowch () Kóre podanch niżej preksałceń ϕ : K n K m są preksałceniami liniowmi: a) n = m = 3, ϕ( + ) = +, b) n = m = 3, ϕ( ) = +, 3 + + + +, d) n

Bardziej szczegółowo

Mechanika teoretyczna

Mechanika teoretyczna pdkow prestreego ukłdu sił ieżc ecik teoretc kłd r 56 Ukłd prestree. etod grfic: = 2 = = 2 3 2 3 = i 3 2 2 2 3 2 2 litc etod wci wpdkowej α = 2 cosα = = γ 2 β 2 cos α cos β cos γ = cos β = = 2 cosγ = =

Bardziej szczegółowo

Definicja interpolacji

Definicja interpolacji INTERPOLACJA Defiicja iterpolacji Defiicja iterpolacji 3 Daa jest fukcja y = f (x), x[x 0, x ]. Zamy tablice wartości tej fukcji, czyli: f ( x ) y 0 0 f ( x ) y 1 1 Defiicja iterpolacji Wyzaczamy fukcję

Bardziej szczegółowo

Zestaw zadań 12: Przekształcenia liniowe. z z + 2 2x + y. x y z. x y + 2t 2x + 3y + 5z t x + z t. x y + 2t 2x 3y + 5z t x z t

Zestaw zadań 12: Przekształcenia liniowe. z z + 2 2x + y. x y z. x y + 2t 2x + 3y + 5z t x + z t. x y + 2t 2x 3y + 5z t x z t Zesaw adań : Preksałcenia liniowe () Kóre podanch niżej preksałceń ϕ : K n K m są preksałceniami liniowmi: a) n = m = 3, ϕ( + +, b) n = m = 3, ϕ( +, 3 + + + +, d) n = m = 3, ϕ( +, c) n = m = 3, ϕ( e) n

Bardziej szczegółowo

Podstawy fotogrametrii i teledetekcji

Podstawy fotogrametrii i teledetekcji Podstawy fotogrametrii i teledetekcji Józef Woźniak Zakład Geodezji i Geoinformatyki Wrocław, 2013 Fotogrametria analityczna Metody pozyskiwania danych przestrzennych Plan prezentacji bezpośrednie pomiary

Bardziej szczegółowo

NOWE ROZWIĄZANIA NAPĘDU TARCZY STOŁU OBROTOWEGO NC

NOWE ROZWIĄZANIA NAPĘDU TARCZY STOŁU OBROTOWEGO NC MODELOWANIE INŻYNIERSKIE 2016 nr 60, ISSN 1896-771X NOWE ROZWIĄZANIA NAPĘDU TARCZY STOŁU OBROTOWEGO NC Piotr Czajka 1a, Piotr Frąckowiak 1b 1 Instytut Technologii Materiałów, Politechnika Poznańska a piotr.ad.czajka@doctorate.put.poznan.pl,

Bardziej szczegółowo

ź Ź Ź Ź ć Ł Ę Ź ć Ź ć Ń Ź Ź Ź Ź ć ć ć ź ć ź Ę ć Ź Ź Ł Ł Ł ć Ł Ą ć ć Ź Ś ć Ź ć Ę Ź ź ć Ź ć ź ć Ę ć Ą ć ć ć Ł ć ć ć ć Ą ć Ź ć ć Ź Ą Ź Ą ź Ń Ą ć Ą ć ć ć Ź ć ć ć ć ć Ą Ą Ą ć Ł Ń ć ć Ź Ł ć Ź Ź Ę Ź ć ć ć ć

Bardziej szczegółowo

, +, - przestrzeń afiniczna, gdzie w wprowadzono iloczyn

, +, - przestrzeń afiniczna, gdzie w wprowadzono iloczyn EUKLIDESOWA PRZESTRZEŃ AFINICZNA (WEKTOROWA) RZECZYWISTA Deiicja 1,, +, u = ( x x x ) v = ( y y y ),,..., 1 2,,..., 1 2 1 1 2 2 u/ v : = x y + x y +... + xy - aywamy ilocyem skalarym Możemy go rówież oacać

Bardziej szczegółowo

Parametryzacja rozwiązań układu równań

Parametryzacja rozwiązań układu równań Parametryzacja rozwiązań układu rówań Przykład: ozwiąż układy rówań: / 2 2 6 2 5 2 6 2 5 //( / / 2 2 9 2 2 4 4 2 ) / 4 2 2 5 2 4 2 2 Korzystając z postaci schodkowej (środkowa macierz) i stosując podstawiaie

Bardziej szczegółowo

Rozważa się dwa typy odwzorowań: 1. Parametryzacja prosta

Rozważa się dwa typy odwzorowań: 1. Parametryzacja prosta WYKŁAD MODELOWANIE I WIZUALIZACJA TEKSTURY. Co to jest tekstra obiekt T(,, (,, t( =... tn(,,,, Plan wkład: Co to jest tekstra? Generowanie worów tekstr Wialiaja tekstr Filtrowanie tekstr Co może oiswać

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH

ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH Andrej PAWLAK Krystof ZAREMBA ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH STRESZCZENIE W wielkoowierchniowych instalacjach oświetlenia ośredniego

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/15

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/15 PL 221264 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221264 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 405298 (51) Int.Cl. B23F 1/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Znikanie sumy napięć ïród»owych i sumy prądów w wielofazowym układzie symetrycznym

Znikanie sumy napięć ïród»owych i sumy prądów w wielofazowym układzie symetrycznym Obwody trójfazowe... / OBWODY TRÓJFAZOWE Zikaie sumy apięć ïród»owych i sumy prądów w wielofazowym układzie symetryczym liczba faz układu, α 2π / - kąt pomiędzy kolejymi apięciami fazowymi, e jα, e -jα

Bardziej szczegółowo

FILTRY ZE SKOŃCZONĄ ODPOWIEDZIĄ IMPULSOWĄ

FILTRY ZE SKOŃCZONĄ ODPOWIEDZIĄ IMPULSOWĄ FILTRY ZE SKOŃCZOĄ ODPOWIEDZIĄ IMPULSOWĄ FIR od ag. Fiite Impule Repoe Spi treści 1. Deiicja iltru FIR. Caraktertki cętotliwościo 3. Filtr FIR liiową caraktertką aową 4. Projektowaie iltrów pr pomoc eregów

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,,

PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,, PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA Ruch cząstki ieograiczoy z klasyczego puktu widzeia W tym przypadku V = cost, przejmiemy V ( x ) = 0, cząstka porusza się wzdłuż osi x. Rozwiązujemy

Bardziej szczegółowo

VIII. ZBIÓR PRZYKŁADOWYCH ZADAŃ MATURALNYCH

VIII. ZBIÓR PRZYKŁADOWYCH ZADAŃ MATURALNYCH VIII. ZBIÓR PRZYKŁADOWYCH ZADAŃ MATURALNYCH ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie. ( pkt) 0 90 Liczba 9 jest równa 0 B. 00 C. 0 9 D. 700 7 Zadanie. 8 ( pkt) Liczba 9 jest równa B. 9 C. D. 5 Zadanie. ( pkt) Liczba

Bardziej szczegółowo