PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM. ADAMA MICKIEWICZA W LUBLINIE

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM. ADAMA MICKIEWICZA W LUBLINIE

2 WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki obejmuje ogół działań chroniących uczniów przed zakłóceniami w ich rozwoju oraz działań interwencyjnych podejmowanych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Zachowanie każdego dziecka zależy od jego indywidualnych cech oraz od czynników występujących w jego środowisku tj. czynników chroniących lub czynników ryzyka. Do czynników chroniących należą: silna więź emocjonalna z rodzicami, motywacja do nauki, poszanowanie prawa, przestrzeganie obowiązujących norm społecznych, przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej. Czynniki ryzyka to cechy, warunki lub sytuacje sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych typu: niedojrzałość emocjonalna i społeczna, niska samoocena, wysoki poziom lęku, brak zainteresowania nauką szkolną, zaburzenie więzi rodzinnych, rodzina dysfunkcyjna, rodzina niepełna lub rozbita. Prawdopodobieństwo wystąpienia u ucznia zachowań ryzykownych jest tym większe im więcej czynników ryzyka występuje w jego środowisku oraz im dłużej trwa ich działanie. Obowiązkiem Szkoły jest przekazywanie rzetelnych informacji o ewentualnych zagrożeniach zgodnych z zasadami profilaktyki i stanem współczesnej wiedzy. Obowiązkiem nauczyciela jest dobór skutecznych metod pracy z uczniem, stosownie do zdiagnozowanych u niego problemów, z uwzględnieniem wieku ucznia i jego rozwoju psychofizycznego. Poniższy program jest: skorelowany ze Statutem oraz z Programem Wychowawczym Szkoły Podstawowej nr 4 w Lublinie, dostosowany do możliwości intelektualnych i rozwojowych uczniów, dostosowany do aktualnych możliwości nauczycieli w zakresie posiadanych kwalifikacji do prowadzenia zajęć wychowawczo-profilaktycznych, wynikiem diagnozy środowiska szkolnego, adresowany do uczniów, ich rodziców, nauczycieli. 2

3 Założenia programu: 1) główne założenia programu koncentrują się wokół przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym i niepożądanym przez skutecznie prowadzoną profilaktykę zachowań, 2) zadaniem Szkoły jest wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów oraz promowanie działań, które służą powszechnie akceptowanym normom społecznym, 3) profilaktyka zachowań, stała diagnoza zachowań uczniów będzie prowadzona na bieżąco w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy oraz w ramach odrębnych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych, w tym w formie przedstawień i scenek z zakresu profilaktyki zachowań, 4) profilaktyka w Szkole będzie opierała się na następujących działaniach: a) wzmocnienie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym także z uczniem zdolnym, b) wzbogacenie oferty zajęć pozalekcyjnych - koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze i wychowawcze, w oparciu o rzeczywiste potrzeby uczniów, c) wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów), d) stwarzanie uczniom warunków do rozwijania własnych zainteresowań i zagospodarowanie wolnego czasu uczniów zajęciami pozalekcyjnymi, e) wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych; 5) Szkoła będzie kontynuowała współpracę z następującymi instytucjami: a) placówki kulturalno-oświatowe (biblioteka publiczna, kino, teatr, muzea i inne): uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym, udział w spotkaniach poświęconych problemom zdrowotnym, udział w konkursach organizowanych przez placówki kulturalno-oświatowe, b) placówki oświatowo-opiekuńcze (poradnia psychologiczno-pedagogiczna, poradnia uzależnień): pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce, pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych, udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, udział w spotkaniach organizowanych przez psychologów, pedagogów, lekarzy specjalistów; 3

4 c) wymiar sprawiedliwości (sąd, kuratorzy, policja): współpraca z kuratorem, sadem rodzinnym oraz MOPR udział w zajęciach prowadzonych przez policjantów na temat przeciwdziałania agresji i przestępczości. Cele programu: 1) dbałość o zapewnienie uczniom bezpiecznych warunków nauki, 2) systematyczne diagnozowanie zachowań uczniów, w szczególności zachowań ryzykownych, 3) wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów, dostarczanie przykładów właściwych postaw, 4) zwracanie uwagi na kulturalne zachowania, 5) zapobieganie i prowadzenie profilaktyki uzależnień, 6) zapobieganie nadmiernemu spędzaniu czasu przy komputerze, przestrzeganie przed cyberprzemocą, 7) promowanie zdrowego trybu życia, 8) promowanie zdrowej żywności, 9) utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój. Osoby odpowiedzialne za realizację: Dyrektor/wicedyrektor Szkoły, wychowawcy klas, nauczyciele pozostałych przedmiotów, pedagog szkolny, psycholog szkolny, rodzice, pielęgniarka szkolna. 4

5 Ewaluacja programu: ankiety ewaluacyjne skierowane do uczniów, obserwacje, wywiad środowiskowy, w tym wywiad z rodzicami, rozmowy wychowawcze, opinie uczniów i rodziców, analiza dokumentów Szkoły. Spodziewane efekty: zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w Szkole, wzrost poprawności językowej w mowie potocznej, utrwalenie zachowań asertywnych, empatia, wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałanie im, dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne, umiejętność organizowania czasu wolnego, świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu, prawidłowe reakcje w sytuacjach zagrożenia, zachowanie higieny osobistej, sukcesy uczniów w Szkole. Diagnoza sytuacji wychowawczej w szkole: Wyodrębniono następujące grupy najczęściej występujących w naszej szkole trudności: trudności w opanowaniu materiału nauczania przewidzianego programem, specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu uwarunkowane dysleksją, trudności adaptacyjne uczniów, agresja fizyczna i psychiczna, wulgaryzmy, uzależnienia od mediów, komputera, gier komputerowych zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny (alkoholizm, bezrobocie, rodziny niepełne i rozbite, rodziny dysfunkcyjne. 5

6 Harmonogram zadań. Szczegółowe cele i zadania. Cel ogólny: Przeciwdziałanie agresji i przemocy rówieśniczej. Cele szczegółowe Formy i metody realizacji Terminy Odpowiedzialni Oczekiwane efekty 1. Zmniejszenie skali agresji wśród uczniów. - kształtowanie postawy asertywnej w ramach zajęć z wychowawcą, - przedstawienie rodzicom problemu agresji wśród dzieci, - bieżące reagowanie na przejawy agresji, - monitorowanie sytuacji w zespołach klasowych i w szkole. pedagog, wychowawcy klas, nauczyciele uczący - uczeń zna negatywne skutki agresji, - uczeń umie życzliwie traktować innych ludzi, - uczeń wie do kogo może zwrócić się o pomoc 2. Poprawa poczucia bezpieczeństwa uczniów. - prawidłowe zorganizowanie i pełnienie dyżurów nauczycielskich, - przeprowadzanie pogadanek nt. bezpiecznej drogi do szkoły, Zapoznanie uczniów z zasadami ruchu drogowego, przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową, - uczeń bezpiecznie korzysta z urządzeń mechanicznych, elektrycznych, komputerów. wrzesień maj wychowawcy klas, nauczyciel techniki - uczeń zna podstawowe zasady ruchu pieszych, - uczeń wie, jak zachować się w różnych niebezpiecznych sytuacjach i miejscach, - uczeń potrafi bezpiecznie korzystać z urządzeń 3. Budowanie porozumienia: - wspieranie wychowawczej roli rodziny poprzez: wszyscy nauczyciele, - uczeń zna zasady komunikowania się 6

7 uczeń-uczeń, uczeńnauczyciel, uczeń-rodzic, nauczycielrodzic. a) realizację planów wychowawczych poszczególnych klas, b) indywidualne spotkania z uczniami i rodzicami, c) działania interwencyjne w rodzinach niewydolnych wychowawczo, d) pomoc w rozwiązywaniu problemów rodzinnych, - zawieranie kontraktów wychowawczych, - uczenie negocjowania, mediacji, - pogadanki nt. zasad komunikowania się pedagog szkolny, profesjonaliści wspierający szkołę 4. Kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania się. - pogadanki nauczycieli, -wdrażanie do stosowania form grzecznościowych systematycznie wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły - uczeń nie używa wulgaryzmów, - uczeń potrafi stosować formy grzecznościowe 5. Tolerancja. - kształtowanie u uczniów poszanowania dla inności, tolerancji dla odmienności kultur czy religii wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły - uczeń szanuje innych ludzi 6. Wdrażanie do posługiwania się piękną, poprawną polszczyzną - lekcje z wychowawcą nt. Kultura słowa, - konkursy literackie i recytatorskie, - pedagogizacja rodziców wszyscy nauczyciele - uczeń posługuje się poprawnym językiem 7

8 STRES I EMOCJE Cel ogólny: Kształcenie wybranych umiejętności życiowych. Cele szczegółowe Formy i metody realizacji Terminy Odpowiedzialni Oczekiwane efekty 1. Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby. - indywidualne rozmowy z uczniem, - stwarzanie możliwości uzyskania sukcesów w różnych dziedzinach (konkursy, zawody, nauka ), - prezentowanie sukcesów uczniów w różny sposób. wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele - uczeń pozytywnie ocenia siebie, zna swoje mocne i słabe strony, - uczeń potrafi przyjmować swoje sukcesy i porażki 2. Kształtowanie umiejętności wyrażania uczuć. - zajęcia warsztatowe, gry i zabawy, - realizacja programu Spójrz inaczej oraz Szkoła dobrze wychowana, Nauczyciele przedmiotów, nauczyciele prowadzący zajęcia Spójrz inaczej - uczeń potrafi radzić sobie z własnymi uczuciami i emocjami 3. Nabywanie umiejętności wykorzystywania mocnych i słabych stron. - dostrzeganie i rozwijanie talentów uczniów, - przygotowywanie uczniów szczególnie uzdolnionych do konkursów, - udział uczniów w przygotowaniu imprez okolicznościowych, akademii, konkursów, zawodów sportowych, wychowawcy, wszyscy nauczyciele, organizatorzy imprez i uroczystości - uczeń potrafi występować publicznie, - uczniowie uczestniczą w konkursach 8

9 4. Rozwijanie wyobraźni i kreatywności - prace twórcze, - organizacja zajęć pozalekcyjnych, - występy artystyczne nauczyciele uczący - uczniowie potrafią zaprezentować swój dorobek 5. Doskonalenia umiejętności skutecznego uczenia się. Dostosowanie wymagań do możliwości intelektualnych uczniów. - zajęcia dydaktyczne, - zajęcia dydaktycznowyrównawcze, - zajęcia kompensacyjnokorekcyjne, - terapia pedagogiczna, Konsultacje dla rodziców, Rozmowy indywidualne z uczniami, - opinie poradni wszyscy nauczyciele, pedagog szkolny, logopeda, pracownicy PPP - uczniowie poznają sposoby skutecznego uczenia się, - wzrost osiągnięć dydaktycznych uczniów, - uczniowie systematycznie pracują 6. Podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. - szkolenia nt. stresu i agresji według potrzeb Dyrektor, wicedyrektorzy - nauczyciele posiadają umiejętności radzenia sobie ze stresem, - nauczyciele potrafią przeciwdziałać agresji 9

10 UCZYMY SIĘ ZDROWO ŻYĆ Cel ogólny: kształtowanie zachowań prozdrowotnych i dbałość o środowisko Cele szczegółowe Formy i metody realizacji Terminy Odpowiedzialni Oczekiwane efekty 1. Kształtowanie kultury osobistej uczniów i nawyków higienicznozdrowotnych. - dbanie o estetykę otoczenia, - zwracanie uwagi na kulturę słowa, strój, sposób bycia, - kształtowanie nawyków higienicznych, - przestrzeganie zasad higienicznego trybu życia, Prowadzenie akcji profilaktycznych w ramach corocznych Dni profilaktyki. wszyscy nauczyciele, pielęgniarka szkolna - uczniowie dbają o estetykę swojego wyglądu, - uczniowie dbają o klasopracownie, - uczniowie prowadzą higieniczny tryb życia 2. Organizowanie czasu wolnego - umożliwienie rozwijania uzdolnień i zainteresowań, - wyzwalanie aktywności, - organizowanie zajęć pozalekcyjnych, - organizowanie imprez o charakterze rozrywkowym (Andrzejki, zabawy karnawałowe, Dzień Kobiet, Dzień Chłopaka, wycieczki klasowe i inne) - działania zmierzające do zwiększenia czytelnictwa wśród uczniów: konkursy wychowawcy klas, nauczyciele, pracownicy biblioteki, opiekunowie Samorządu Uczniowskiego, pedagog szkolny - uczniowie rozwijają swoje zainteresowania, - uczniowie aktywnie uczestniczą w życiu klasy i szkoły, - uczniowie świadomie korzystają z Internetu jako źródła wiedzy 10

11 czytelnicze, prezentacje nowości biblioteki, bezpieczne korzystanie z Internetu, prezentacja małych form scenicznych przygotowanych przez bibliotekę 3. Kształtowanie umiejętności dokonywania wyborów oraz zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi. - kształtowanie świadomości ekologicznej, - kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu, Realizacja programów profilaktycznych wszyscy nauczyciele - uczeń zna problematykę ekologiczną, - uczeń jest świadomy zagrożeń wynikających z braku dbałości człowieka o środowisko, Uczeń reaguje na wszelkie przejawy zła, agresji, czy krzywdy dziejącej się innym 4. Uwrażliwienie na przejawy degradacji środowiska - zachęcanie do działań proekologicznych, - udział w akcjach ekologicznych ( Sprzątanie Świata, Dni Ziemi i inne) wychowawcy, nauczyciele przyrody - uczeń jest świadomy zagrożeń wynikających z braku dbałości człowieka o środowisko, - uczeń aktywnie bierze udział w akcjach ekologicznych 11

12 ZAGROŻENIA UZALEŻNIENIAMI Cel ogólny: profilaktyka uzależnień Cele szczegółowe Formy i metody realizacji Terminy Odpowiedzialni Oczekiwane efekty 1. Promowanie zdrowego stylu życia bez uzależnień. - spotkania z zaproszonymi gośćmi (policjant, psycholog, straż miejska, lekarz), - zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne uświadamiające uczniom niebezpieczeństwo zważania narkotyków, dopalaczy, zagrożeń wynikających ze spożywania alkoholu i palenia tytoniu. wychowawcy klas, nauczyciele uczący, pielęgniarka szkolna, pedagog szkolny - wzrost świadomości uczniów na temat zagrożeń związanych ze stosowaniem środków uzależniających, w tym dopalaczy 2. Kształtowanie prawidłowych nawyków i zachowań. - udział w programach i projektach edukacyjnych: np. Nie pal przy mnie, proszę, Szkoła promująca zdrowie, Bezpieczna i przyjazna szkoła, Dbam o mój zasięg, Zachowaj trzeźwy umysł, - zajęcia szkolnego koła PCK, Udział w konkursach tematycznych, - zajęcia w świetlicy szkolnej, - materiały w bibliotece szkolnej wychowawcy klas, nauczyciele uczący, pielęgniarka szkolna, pedagog szkolny - uczeń jest asertywny i potrafi powiedzieć nie, - uczeń wie, gdzie szukać pomocy w sytuacjach zagrożenia, - uczeń unika sytuacji zagrażających jego zdrowiu i życiu, - uczeń unika wszelkich ryzykownych zachowań 12

13 Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 4 w Lublinie został przedstawiony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej i zatwierdzony do realizacji Uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu 20 stycznia 2016 roku oraz przedstawiony Radzie Rodziców i zatwierdzony Uchwałą Rady Rodziców 8 lutego 2016 r. 13