SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół w Postominie na lata 2014-2016 - 1 -
Program profilaktyki Zespołu Szkół w Postominie obejmuje wszystkie podejmowane w placówce działania o charakterze profilaktycznym i jest skorelowany z programami i planami działań, będącymi podstawą działalności szkoły w poszczególnych obszarach. NaleŜą do nich: Program rozwoju szkoły Program wychowawczy Wewnątrzszkolny system oceniania Plan działań profilaktycznych Szkolny zestaw konkursów i imprez Plan działań prozdrowotnych Plan pracy Samorządu Uczniowskiego Program zatwierdzony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu - 2 -
WPROWADZENIE Profilaktyka to proces, który wspiera człowieka w prawidłowym rozwoju i zdrowym Ŝyciu, przez zapewnienie pomocy potrzebnej mu w konfrontacji ze złoŝonymi, stresującymi warunkami Ŝycia, a w efekcie umoŝliwienie mu osiągnięcie subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego Ŝycia. (Z.B. Gaś) Zespół Szkół w Postominie jest wiejską szkołą, do której uczęszczają dzieci i młodzieŝ z Postomina oraz pobliskich wsi. W skład zespołu wchodzi szkoła podstawowa i gimnazjum. Szkoła posiada dobrą bazę lokalową i sprzętową, sale gimnastyczne, boiska sportowe, wysoko wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną. Dyrektor, pedagog szkolny, higienistka szkolna, i nauczyciele przedmiotów za pomocą ankiet, obserwacji, analizy dokumentacji, wywiadów środowiskowych na bieŝąco diagnozują środowisko szkolne pod kątem występowania i nasilenia niepoŝądanych zjawisk i zachowań. Z przeprowadzonych badań wyłaniają się najbardziej wyraziście następujące problemy: Zaburzenia mowy (szczególnie w klasach pierwszych szkoły podstawowej) Wady postawy Nieprawidłowe nawyki Ŝywieniowe Palenie papierosów (przede wszystkim uczniowie gimnazjum), w niektórych przypadkach uzaleŝnienie Sięganie po alkohol (uczniowie gimnazjum) Agresja słowna i fizyczna Trudności edukacyjne (dysfunkcje, braki edukacyjne, zaniedbanie środowiskowe) - 3 -
PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA LP. STRATEGIA TEMAT - ZADANIE SPOSÓB REALIZACJI ADRESACI TERMIN REALI- ZACJI, ODPOWIE- DZIALNI BEZPIECZEŃSTWO Bezpieczna droga do i ze szkoły -nauka chodzenia po chodniku i poboczem drogi -nauka przechodzenia przez pasy -prezentacje audiowizualne -pogadanki dla dzieci i rodziców klasy pierwszej rodzice i uczniowie klas I-IV wrzesień pedagog szkolny dyrektor 2. INFORMACYJNA Bezpieczeństwo p.poŝ - Jak się zachować w czasie poŝaru? - pogadanki wychowawcze - przeprowadzenie próbnego alarmu przeciwpoŝarowego - wycieczka do Ochotniczej StraŜy PoŜarnej cała szkoła klasa I wiosna, pracownicy szkoły, pedagog, dyrektor 3. INFORMACYJNA 4. INFORMACYJNA Jak zachować się wobec osób nieznajomych? (wiktymologia) Bezpieczne ferie zimowe - pogadanki z Policją na temat sposobów zachowania się w stosunku do osób obcych - prezentacje audiowizualne - pogadanki z wychowawcami w ramach lekcji dotyczące uczniowie klas I-III zima pedagog szkolny dyrektor przed feriami zimowymi - 4 -
5. INFORMACYJNA 6. INFORMACYJNA 7. INFORMACYJNA 2. INFORMACYJNA 3. INFORMACYJNA ALTERNATYW Co jest przestępstwem w pojęciu prawa? Za co moŝe być karany małoletni? Jak bezpiecznie spędzić wakacje? Jak zachować się wobec zwierząt? Bezpieczne korzystanie z internetu. Higiena osobista Higiena wieku dorastania Promowanie zdrowego stylu Ŝycia bezpiecznych zabaw zimowych - pogadanka z pracownikami prewencji Komendy Powiatowej Policji w Sławnie - spotkanie z dzielnicowym - pogadanki wychowawcze o zachowaniu bezpieczeństwa podczas zabaw nad wodą, wycieczek górskich itp. - prezentacje audiowizualne - spotkanie z policjantem i psem policyjnym - lekcje wychowawcze - kurs elearningowy PROFILAKTYKA ZDROWOTNA - pogadanki z higienistką szkolną - rozmowy podczas godzin - gazetki tematyczne - pogadanki z higienistką szkolną - rozmowy w ramach lekcji przyrody/biologii i wychowania do Ŝycia w rodzinie - rozmowy wychowawcze - szkolne imprezy sportowe - gazetki tematyczne - pogadanki wychowawcze uczniowie gimnazjum wiosna pedagog szkolny uczniowie klas I-III uczniowie klas IV,V, I i II gimnazjum u uczniowie klasy V i VI oraz gimnazjum wiosna pedagog szkolny luty, nauczyciele informatyki higienistka szkolna higienistka szkolna, nauczyciele przyrody/biologii i wychowania do Ŝycia w rodzinie szkolny koordynator zdrowia, - 5 -
4. INFORMACYJNA ALTERNATYW Profilaktyka stomatologiczna - pogadanki profilaktyczne - konkursy - fluoryzacja uczniowie klas I-III rodzice higienistka szkolna, szkolny koordynator zdrowia 5. INFORMACYJNA ALTERNATYW 6. INFORMACYJNA Profilaktyka zdrowego odŝywiania się Profilaktyka Aids Program wychowawczo- profilaktyczny Bezpieczna Szkoła Demokratyczny kraj Program profilaktyczny Stop agresji Program profilaktyczny Jesień z profilaktyką Program Profilaktyczny Wyloguj się do Ŝycia Program profilaktyczny Zachowaj trzeźwy umysł Program profilaktyczny Znajdź właściwe rozwiązanie - akcja Moje drugie śniadanie - konkursy - gazetki informacyjne - rozmowy w ramach lekcji - pogadanki w ramach lekcji z higienistką szkolną - gazetka szkolna - konkurs Zrozumieć HIV/AIDS PROFILAKTYKA UZALEśNIEŃ - realizacja programu w klasach I, I, III, szkoły podstawowej, -realizacja programu w kl. IV-VI -realizacja programu w gimnazjum, klasy I, II, III, uczniowie kl. III gim. uczniowie klas I, II, III, IV, V, VI szkoły podstawowej, I, II, III gimnazjum, rodzice zima higienistka szkolna, szkolny koordynator zdrowia, szkolny koordynator zdrowia, higienistka szkolna nauczyciele - realizatorzy programu - 6 -
2. INFORMACYJNA ALTERNATYW Program profilaktyczny Nie pal przy mnie proszę Profilaktyka antynikotynowa - pogadanki w ramach lekcji - rozmowy z pedagogiem szkolnym - prezentacje audiowizualne - gazetki szkolne - obchody Tygodnia profilaktyki pedagog szkolny,, opiekun koła teatralnego, higienistka szkolna maj 3. INFORMACYJNA Choroba alkoholowa mechanizm uzaleŝnienia, skutki nałogu - pogadanki z uczniami w ramach lekcji - prezentacje audiowizualne - gazetki szkolne - zajęcia opiekuńczo - wychowawcze z doŝywianiem dla dzieci z rodzin ryzyka alkoholowego pedagog szkolny,, realizatorzy zajęć opiekuńczo z doŝywianiem 4. INFORMACYJNA Środki uzaleŝniające przyczyny i skutki uzaleŝnienia. Dopalacze. - pogadanki z wychowawcą i pedagogiem szkolnym w ramach lekcji - prezentacje audiowizualne - gazetki szkolne PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY Mówimy stop przemocy w szkole i poza nią - pogadanki o przejawach agresji w ramach lekcji uczniowie gimnazjum pedagog szkolny, pedagog szkolny, - 7 -
2. INFORMACYJNA ALTERNATYW Uczymy się kulturalnego zachowania i wyraŝania się - rozmowy z pedagogiem szkolnym - włączenie szkoły do kampanii Szkoła bez przemocy - praca wychowawcza z uczniami - konkurs Mistrz dobrych obyczajów kl. IV-VI pedagog szkolny,, organizatorzy konkursu NIEPOWODZENIA SZKOLNE Poznajemy trudności dydaktyczne uczniów - wstępna obserwacja wychowawców i pedagoga - analiza dokumentacji szkolnej uczniów - współpraca z rodzicami w rozpoznaniu słabszych obszarów rozwojowych uczniowie kl.i sz.p. i gim., uczniowie nowoprzybyli, rodzice pedagog szkolny, - 8 -
PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA LP. STRATEGIA TEMAT - ZADANIE SPOSÓB REALIZACJI ADRESACI TERMIN REALI- ZACJI, ODPOWIE- DZIALNI ZABURZENIA ZACHOWANIA Praca z dzieckiem przejawiającym zaburzenia zachowania Praca z dzieckiem przejawiającym trudności w nauce Praca z dzieckiem posiadającym zaburzoną postawę ciała - oddziaływania wychowawcze - pedagogizacja rodziców - kierowanie do specjalistów - współpraca z Policją - współpraca z Sądem Rodzinnym i Nieletnich - współpraca z kuratorami sądowymi PROBLEMY DYDAKTYCZNE - zajęcia korekcyjnokompensacyjne - zajęcia rewalidacyjne - zajęcia wyrównywania wiedzy - zajęcia logopedyczne - kierowanie na terapie do poradni psychologicznopedagogicznej - kierowanie do specjalistów WADY POSTAWY uczniowie przejawiający zaburzenia zachowania, rodzice uczniowie przejawiający trudności - gimnastyka korekcyjna uczniowie z wadami postawy pedagog szkolny dyrektor pedagog szkolny, nauczyciele prowadzący zajęcia, dyrektor nauczyciel prowadzący zajęcia, dyrektor - 9 -
PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA Profilaktyka trzeciorzędowa odnosi się do populacji klinicznej, dokładnie zdiagnozowanej. Praca z uczniem ma na celu przeciwdziałanie pogłębianiu się istniejącej dysfunkcji, oraz umoŝliwienie mu powrotu do społecznie akceptowanego i osobiście satysfakcjonującego trybu Ŝycia. Działania podejmowane w ramach profilaktyki trzeciorzędowej mają charakter wysoce specyficzny, dostosowany do indywidualnych potrzeb osób dysfunkcjonalnych. Najczęściej jest to forma terapii i działań readaptacyjnych w wymiarze indywidualnym lub grupowym. Działania w zakresie profilaktyki trzeciorzędowej w naszej szkole polegają w znacznej mierze na wskazywaniu rodzicom i opiekunom miejsc, w których moŝna taką pomoc uzyskać. ZABURZENIA ZACHOWANIA - kierowanie na terapię psychologiczną - wnioskowanie o umieszczenie w placówkach opiekuńczo- lub szkolno- TRUDNOŚCI SZKOLNE - nauczanie indywidualne - kierowanie na terapie do specjalistów - kierowanie do specjalistycznych szkół np. szkoły specjalnej dla upośledzonych umysłowo, niedosłyszących lub niedowidzących, ochotniczych hufców pracy -kierowanie do specjalistycznych poradni PROBLEMATYKA ZDROWOTNA - kierowanie do specjalistów uczniów z wadami wzroku, słuchu ( na podstawie bilansu zdrowotnego dokonywanego przez higienistkę szkolną ) PROBLEMATYKA UZALEśNIEŃ - kierowanie do ośrodków leczenia uzaleŝnień - 10 -
FORMY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW MŁODZIEśY Szkoła współpracuje z rodzicami w realizacji działań i profilaktycznych. 1. Zbiorowe formy współpracy: Spotkania, tzw. wywiadówki (dotyczą przekazania informacji o osiągnięciach uczniów w nauce i zachowaniu, Spotkania poświęcone pedagogizacji rodziców (dotyczące problemów wychowania i profilaktyki), Spotkania rodziców z dyrektorem szkoły. 2. Indywidualne formy współpracy (stanowią uzupełnienie i wzbogacają kontakty zbiorowe): Konsultacje rodziców z wychowawcą, nauczycielem przedmiotu, pedagogiem, dyrektorem, Korespondencje (za pomocą listów i pism informujących), Rozmowy telefoniczne. Cel ogólny ewaluacji: Podniesienie efektywności pracy szkoły. EWALUACJA PROGRAMU. Cel szczegółowy: Wprowadzenie zmian do kolejnych edycji działań na podstawie wniosków z ewaluacji. Obiekt ewaluacji Pytania kluczowe Kryteria ewaluacji Metody Próba Monitorowanie Raport Funkcjonowanie programu profi- *Czy program profilaktyki uwzględnia przepisy prawa oświatowego? Zgodność z obowiązującymi przepisami. Analiza dokumen- Wicedyrektor ds. Raport do wiadomości Rady Peda- - 11 -
laktyki. *Jaka jest znajomość programu profilaktyki? * Czy główne załoŝenia programu są akceptowane przez wszystkich zainteresowanych uczniów, nauczycieli i rodziców? Znajomość programu profilaktyki. Realizacja załoŝonych w programie celów. tów Ankieta Ankieta i uczestnicy programu Uczniowie, nauczyciele, rodzice Wicedyrektor ds. Wicedyrektor ds. gogicznej, Rady Rodziców oraz Samorządu Szkolnego, sporządzony przez wicedyrektora ds. *Czy i w jaki sposób są realizowane załoŝone w programie cele? Adekwatność załoŝeń programu do potrzeb i oczekiwań. Obserwacja, analiza dokumentów Wicedyrektor ds. *W jaki sposób program wpływa na rozwój ucznia w sferze psychofizycznej i aksjologicznej? Obserwacja, wywiad Wszyscy nauczyciele i * Czy uczniowie mają podstawową wiedzę dotyczącą skutków palenia tytoniu, picia alkoholu i uŝywania innych środków odurzających? Posiadanie przez uczniów wiedzy dotyczącej skutków palenia tytoniu, picia alkoholu i uŝywania innych środków odurzających. Ankieta Wychowawcy Wicedyrektor ds. *Czy uczniowie potrafią powstrzymać się od uŝywania w/w środków? Jeśli zaś wcześniej systematycznie ich uŝywali, to czy teraz uŝywają ich mniej? Nabycie prawidłowych postaw wobec uŝywania środków odurzających. Obserwacja, ankieta Wychowawcy, wszyscy pracownicy szkoły *Czy uczniowie mają konstruktywne sposoby wyraŝania emocji i uczuć? Stosowanie przez uczniów konstruktywnych sposobów wyra- Obserwacja Wszyscy nauczyciele - 12 -
Ŝania emocji i uczuć. *Czy uczniowie mają wykształconą postawę akceptacji i wyrozumiałości dla odmiennych zachowań ludzi? * Czy uczniowie mają wykształcone postawy szacunku dla mienia własnego, cudzego i społecznego? Posiadanie przez uczniów postawy akceptacji i wyrozumiałości dla odmiennych zachowań innych ludzi. Szanowanie przez uczniów mienia własnego, cudzego i społecznego. Wywiad, obserwacja Obserwacja Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły *Czy poprawiła się frekwencja uczniów w szkole? WyŜsza frekwencja na zajęciach lekcyjnych. Obliczanie frekwencji Wychowawcy klas *Czy uczniowie nie uŝywają wulgaryzmów bądź uŝywają ich mniej? Posługiwanie się przez młodzieŝ poprawną polszczyzną. Obserwacja Wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły Wicedyrektor ds. *Czy uczniowie posiedli wiedzę dotyczącą zagroŝeń wynikających z wczesnej inicjacji seksualnej? Uczniowie posiadający wiedzę dotyczącą zagroŝeń wynikających w wczesnej inicjacji seksualnej. Ankieta Nauczyciel wychowujący do Ŝycia w rodzinie *Czy uczniowie maja wiedzę na temat istoty stresu, jego objawów i uwarunkowań? Uczniowie posiadają wiedzę na temat istoty stresu, jego objawów i uwarunkowań Rozmowa Uczniowie maturalnych klas Pedagog szkolny *Czy uczniowie zdobyli wiedzę na temat Jak rozpoznać sektę? i poznali zagroŝenia Uczniowie wiedzą jak rozpoznać sektę i zna- Ankieta Uczniowie Katecheci - 13 -
związane z przebywaniem w sektach? ją zagroŝenia związane z przebywaniem w sektach. - 14 -