ZESPÓŁ SZKÓŁ W GRONOWIE GÓRNYM PROGRAM WYCHOWAWCZY 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015 Treści wychowawcze zawarte w niniejszym programie przewidziane są do realizacji w ciągu nauki w szkole podstawowej i w gimnazjum Program wychowawczy przygotowany jest w formie spójnego dokumentu, którego elementy mogą być modyfikowane w kolejnych latach pracy szkoły, w zależności od zmieniających się potrzeb. Opracowanie: Łukasz Budziwojski, Joanna Gałczyk, Joanna Gawlicka, Marlena Gawrońska, Mirosław Hetnerowski, Iwona Rutkiewicz, Katarzyna Żuk Gronowo Górne, wrzesień 2012 r.
Treści Programu Wychowawczego: 1. Podstawa prawna. 2. Misja szkoły. 3. Postanowienia wstępne. 4. Cele ogólne pracy wychowawczej. 5. Priorytety wychowawcze. 6. Zadania wychowawcze i formy ich realizacji. 7. Realizatorzy działań wychowawczych. 8. Zasady współpracy z rodzicami. 9. Szkolny system działań profilaktycznych. 10.Propozycje tematyki godzin wychowawczych. Podstawa prawna: Ustawa o systemie oświaty z dn.7 września 1991r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572) z późniejszymi zmianami. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Rozporządzenie MENiS z dn.21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U.Nr 61, poz. 624 z późniejszymi zmianami). Misja szkoły: Tworzymy szkołę promującą zdrowie, bezpieczną, nowoczesną, przyjazną dla uczniów, rodziców, nauczycieli i społeczności lokalnej. Szkoła zapewnia warunki do takiego kształcenia wiadomości, umiejętności i postaw naszych uczniów, aby potrafili wykorzystad je w dalszym etapie nauki oraz byli wrażliwi na potrzeby drugiego człowieka i środowiska. Kształtowanie obywatela, Europejczyka, człowieka ogólnie wykształconego i kulturalnego, przygotowanego do wartościowego i aktywnego życia w dynamicznie rozwijającym się świecie. Za ważne wartości, wytyczające kierunki naszych działań uznajemy: prawdę, dobro, godność, sprawiedliwość, tolerancję, pracę, rzetelność, demokrację, humanizm, szacunek dla wspólnego dobra i solidarność.
Postanowienia wstępne: Społeczność szkolną Zespołu Szkół w Gronowie Górnym stanowią: uczniowie szkoły podstawowej oraz gimnazjum, ich rodzice oraz pracownicy szkoły: dyrektor, nauczyciele, pracownicy administracji i obsługi. Każdy członek społeczności szkolnej jest człowiekiem wolnym, który odpowiednio do etapu rozwoju, na jakim się znajduje oraz do swoich możliwości, współtworzy ją i respektuje zasady jej funkcjonowania. Program wychowawczy określa pracę wychowawczą, jako zgodne współdziałanie uczniów, rodziców i nauczycieli. Jednocześnie uznaje, że pierwotne i największe prawa wychowawcze do swoich dzieci mają rodzice. Szkoła wspomaga rodziców w procesie wychowania. Wychowywanie stanowi integralną całość z nauczaniem i jest zasadniczym zadaniem wszystkich pracowników szkoły. Integralną częścią Programu wychowawczego są również treści wychowawcze zawarte w Programie profilaktycznym szkoły, Statucie szkoły, a także harmonogramie działań doraźnych i okolicznościowych. Cele ogólne pracy wychowawczej: Celem pracy wychowawczej w Zespole Szkół w Gronowie Górnym jest wszechstronne rozwijanie osobowości ucznia, jego aktywności intelektualnej i społecznej poprzez swobodę praktycznego działania i krytycznego myślenia, a także przygotowywanie go do podjęcia w przyszłości decyzji edukacyjnych i zawodowych. Szkoła pragnie kształtować postawę patriotyczną wychowanków, uczyć szacunku dla narodowego dziedzictwa, a jednocześnie otwartości na wartości Europy i świata. Pragnie również przygotować ich do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady tolerancji, demokracji, szacunku dla drugiego człowieka i wrażliwości na potrzeby innych. Szkoła dąży do zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju w atmosferze życzliwości i wzajemnej inspiracji. Promuje styl wychowania oparty na indywidualizacji, podmiotowości i zachęcaniu uczniów do samodzielności.
Priorytety wychowawcze: Cele pracy wychowawczej dotyczą budowania wymagającej i wspierającej uczniów szkoły poprzez m.in.: dbałość o stan bezpieczeństwa uczniów w szkole; kreowanie klimatu współpracy, porozumienia, wzajemnego szacunku i dialogu; wzmacnianie wewnętrznej motywacji uczniów do nauki, rozwijanie ich zainteresowań; uczenie dokonywania świadomych wyborów przez uczniów i odpowiedzialności za podejmowane decyzje; kształtowanie umiejętności społecznych i emocjonalnych uczniów; doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców. Zadania wychowawcze: W związku z realizacją powyższych celów zakłada się następujące zadania wychowawcze wobec uczniów: 1. Kształtowanie postępowania zgodnego z uniwersalnymi zasadami etyczno - moralnymi i społeczno-obywatelskimi. 2. Rozwijanie poczucie tożsamości narodowej z jednoczesnym otwarciem na Europę i świat. 3. Kształtowanie właściwych relacji międzyludzkich opartych na tolerancji, szacunku i zaufaniu. 4. Uczenie wrażliwości oraz dbałości o zdrowie własne i stan otaczającego nas środowiska. 5. Dążenie do rozwijania wśród uczniów samodzielności, systematyczności i inicjatywy.
DZIAŁ TREŚCI WYCHOWAWCZE PROPOZYCJE REALIZACJI REALIZATOR ETAP EDUK. Kształtowanie postępowania zgodnego z uniwersalnymi zasadami etycznomoralnymi i społecznoobywatelskimi. 1. Formowanie osobowości ucznia w duchu ogólnoludzkich wartości - sprawiedliwość, prawda, szacunek, tolerancja, odpowiedzialność, uczciwość. Zapoznanie uczniów z dokumentami regulującymi pracę szkoły: Statutem Szkoły, zasadami BHP i in. Za poznanie uczniów z zasadami oraz kryteriami oceniania w szkole. Zapoznanie uczniów z Procedurami reagowania w sytuacjach kryzysowych w szkole i postępowanie zgodnie z nimi w sytuacjach problemowych. Zapoznanie uczniów z podstawowymi prawami człowieka oraz z działalnością instytucji, organizacji i fundacji działających na rzecz ochrony jego praw. Wykonywanie gazetek szkolnych, zamieszczanie artykułów na stronie internetowej szkoły o tematyce praw człowieka. Przestrzeganie praw człowieka, dziecka we wzajemnych relacjach nauczyciel uczeń, uczeń uczeń. Zajęcia z policjantem., n-le przedmiotów pedagog, dyrektor SU, Rzecznik Praw Ucznia SU, RPU, pedagog policjant
2. Wdrażanie ucznia do planowania własnego rozwoju osobowego poprzez refleksje nad samym sobą, swoim miejscem w szkole i społeczności lokalnej. Kontynuacja działalności kół zainteresowań. Organizowanie innych kół zainteresowań zgodnie z potrzebami uczniów. Organizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów z poszczególnych przedmiotów w miarę zapotrzebowania i możliwości. Inspirowanie uczniów do działań wykraczających poza program nauczania, w tym do udziału w olimpiadach, projektach, itp. Wspieranie i propagowanie inicjatyw Samorządu Uczniowskiego Udział uczniów w uroczystościach ogólnoszkolnych i klasowych. Zachęcanie uczniów do korzystania z zasobów bibliotecznych (także poza szkołą), multimediów, Internetu. Zachęcanie uczniów do wykorzystania własnych pomysłów w realizacji własnych potrzeb rozwojowych. Uczestnictwo w Targach Szkól, Drzwiach Otwartych, Zajęcia dla uczniów gimnazjum nt. doradztwa zawodowego (tematyka: predyspozycje zawodowe, rynek pracy, możliwości dalszej edukacji). Systematyczne promowanie szkoły w środowisku lokalnym. Współpraca z organizacjami funkcjonującymi w środowisku lokalnym wspierającymi szkołę. Dokonywanie przez uczniów samooceny zachowania. n-le przedmiotów n-le przedmiotów n-le przedmiotów n-le przedmiotów, opiekun SU, dyrektor n-le przedmiotów, n-le przedmiotów, bibliotekarze n-le przedmiotów, pedagog, pedagog, doradca zawodowy, dyrektor, dyrektor Gim Gim
3. Kształcenia wrażliwości i nieobojętności na przejawy przemocy, zła, wulgarności. Poinformowanie uczniów o zakazie używania przemocy i wynikających ze Statutu Szkoły konsekwencjach złamania tego zakazu. Działania profilaktyczne opisane w Programie Profilaktycznym szkoły. Systematyczne dyżuru nauczycieli podczas przerw, konsekwentne reagowanie na przejawy przemocy i wulgarności. Apele wychowawcze. Współpraca z Komendą Miejską Policji., dyrektor dyrektor,, pedagog, dyrektor 4. Wychowanie w duchu poszanowania godności drugiego człowieka i tolerancji dla odmienności światopoglądowej, religijnej, narodowej, kulturowej. Zgłaszanie szkoły do programu Comenius lub innych podobnych. Propagowanie wolontariatu. Zajęcia integracyjne dla kl. I gimnazjum Praca wychowawców nad spójnością zespołu klasowego. Realizowanie treści dotyczących szeroko rozumianej tolerancji na poszczególnych przedmiotach, spotkaniach z pedagogiem. Kształtowanie prawidłowych postaw wobec osób niepełnosprawnych. Codzienna pomoc uczniom niepełnosprawnym w funkcjonowaniu szkolnym. Kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji poprzez wystawy prac artystycznych uczniów. n-le języka obcego klas pedagog, pedagog, SU, n-l plastyki Gim
Rozwijanie poczucie tożsamości narodowej z jednoczesnym otwarciem na Europę i świat. 1.Kształtowanie postawy patriotyzmu, tożsamości narodowej. Wychowanie w duchu demokracji i propagowanie osiągnięć kultury europejskiej. Udział w obchodach rocznic świąt narodowych i państwowych. Edukacja obywatelska uczniów wprowadzenie elementów wychowania regionalnego. Przygotowanie ceremoniału szkolnego., n-le historii, j.polskiego, n-le historii, j.polskiego 2.Wychowanie w duchu demokracji i propagowanie osiągnięć kultury europejskiej. Realizacja wymian uczniowskich. Udział w konkursach. Udział w projektach przedmiotowych. n-le przedmiotów IV-VI n-le przedmiotów Gimnazjum 3.Przypominanie postaci ważnych dla postępu kulturowego, ekonomicznego, społecznego, naukowego. Zajęcia przedmiotowe. Wystawki, gazetki. n-le przedmiotów, 4.Uczestniczenie w życiu kulturalnym. Wyjścia do teatru, kina, lekcje muzealne, udział w imprezach środowiskowych. Okolicznościowe przedstawienia przygotowane przez klasy. Organizowanie kiermaszy prac Organizowanie wystaw prac plastycznych uczniów na terenie szkoły., n-le przedmiotów, n-le przedmiotów n-l świetlicy, plastyki n-l plastyki, 5.Poznawanie własnego regionu i kraju. Wycieczki przedmiotowe, krajoznawczo-turystyczne, rajdy, n-le przedmiotów
Kształtowanie właściwych relacji międzyludzkich opartych na tolerancji, szacunku i zaufaniu. 1.Wymaganie zachowań zgodnych z ogólnie przyjętymi normami kultury osobistej i regulaminem szkoły. Promowanie wzorowych postaw podczas np. apeli wychowawczych. Stosowanie sankcji wobec osób naruszających regulamin. wszyscy n-le, SU klas, dyrektor,. 2. Rozwijanie umiejętności współdziałania zespołowego, jako jednej z podstawowych form współżycia społecznego. Stosowanie form pracy grupowej na zajęciach dydaktycznych i wychowawczych. Udział uczniów w projektach, wymagających pracy zespołowej. Stosowanie metod aktywnych w pracy dydaktycznej nauczycieli. Wycieczki międzyoddziałowe. Udział grupowy w konkursach przedmiotowych. Promowanie idei wolontariatu. nauczyciele przedmiotów 3. Budowanie więzi międzyludzkich opartych na zaufaniu w relacji nauczyciel uczeń rodzic. Indywidualne i zespołowe spotkania uczniów pedagogiem szkolnym, wychowawcą i innym nauczycielem lub dyrekcją szkoły. Współpraca z instytucjami specjalistycznymi zajmującymi się pomocą młodzieży. Indywidualna praca wychowawców, pedagoga i diagnoza problemów ucznia i pomoc w ich rozwiązywaniu. pedagog, wszyscy nauczyciele pedagog, dyrektor, pedagog
4. Doskonalenie asertywnych umiejętności komunikowania i wyrażania poglądów. Realizacja na wszystkich lekcjach, zwłaszcza wychowawczych, tematyki prawidłowej komunikacji, rozpoznawania własnych uczuć, emocji i panowania nad nimi, postawy asertywnej i postawy współczującej. Warsztaty psychoedukacyjne. pedagog, specjaliści, Uczenie wrażliwości oraz dbałości o zdrowie własne i stan otaczającego nas środowiska. 1.Dbanie o czystość i estetykę terenu szkoły. Wychowanie człowieka przyjaznego środowisku. Apele wychowawcze wskazywanie problemu zaśmiecania szkoły i otoczenia. Doraźne sprzątanie sal lekcyjnych przez uczniów. Prace w ramach Dnia Sprzątania Świata. Artykuły w gazetce szkolnej uwrażliwiające na problem zaśmiecania terenu szkoły, niszczenia mienia szkoły. Filmy, wycieczki, konkursy. n-el przyrody, SU,, dyrektor nle przedmiotów n-el przyrody, biologii, SU, SU 2. Propagowanie zdrowego trybu życia: życie bez nałogów, zdrowe odżywianie, higiena pracy umysłowej, aktywny wypoczynek, higiena psychiczna (radzenie sobie ze stresem). Działania profilaktyczne zawarte w Programie Profilaktycznym szkoły., pedagog, specjaliści, pielęgniarka
3. Dbanie o czystość i poprawność języka ojczystego, eliminowanie wulgaryzmów i zwrotów obcojęzycznych. Zwracanie uwagi na wulgarne słowa w mowie potocznej, przestrzeganie czystości języka. Artykuły w gazetce szkolnej uwrażliwiające na problem wulgarnego wyrażania się uczniów. Debaty projektów gimnazjalnych. Wystąpienia publiczne uczniów. SU n-le przedmiotów, Gim 4. Kształtowanie wrażliwości na piękno przyrody, dzieł sztuki, zabytków. Zwiedzanie wystaw, muzeów, oglądanie spektakli, filmów. Wycieczki. Lekcje przedmiotowe. Dążenie do rozwijania wśród uczniów samodzielności, systematyczności i inicjatywy 1. Wspieranie i motywowanie uczniów w procesie uczenia się. Kształtowanie umiejętności obiektywnej samooceny własnych możliwości i dokonań. Wykorzystanie przez nauczycieli zróżnicowanych, aktywizujących metod nauczania. Organizowanie diagnoz wejścia i analiza wyników sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych z poszczególnych przedmiotów. Organizowanie zajęć przygotowujących do sprawdzianu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej oraz do egzaminu gimnazjalnego. Opieka nad uczniami osiągającymi słabe wyniki w nauce; rozpoznanie przyczyn niepowodzeń szkolnych i udzielenie właściwej pomocy, realizowanie zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach PPP. Pomoc psychologiczno pedagogiczna dla uczniów dostosowana do indywidualnych potrzeb uczniów. zespół przedmiotowy zespół nauczycieli uczących w klasie VI i III, pedagog n-le przedmiotów,, pedagog, specjaliści
2. Motywowanie do samokształcenia i pogłębiania wiedzy, poszerzania zainteresowań. Opieka nad uczniami szczególnie uzdolnionymi - zachęcanie do udziału w olimpiadach przedmiotowych, konkursach itp. Promocja wewnątrzszkolna oraz pozaszkolna osiągnięć uczniów. Udział uczniów w kołach zainteresowań. nauczyciele przedmiotów 3. Wychowanie świadomego obywatela. Działalność Samorządu Uczniowskiego. Wybory samorządów klasowych. Wybór Rzecznika Praw Ucznia. opiekun SU klas, SU 4. Dokonywanie samodzielnych wyborów życiowych. Doradztwo zawodowe - współpraca z PPP, Urzędem Pracy, ŚHP w celu ukierunkowania dalszego kształcenia. Wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności, by świadomie dokonywali wyborów odnośnie własnej przyszłości edukacyjnej i zawodowej. Uczestnictwo w Targach Szkół, Drzwiach Otwartych. Indywidualna praca wychowawców i pedagoga szkoły z uczniami dotycząca wyboru dalszej drogi życiowej wychowanków. pedagog, doradca zawodowy, pedagog, doradca zawodowy,, pedagog pedagog, doradca zawodowy, Gim
Formy realizacji: na lekcjach z poszczególnych przedmiotów; na lekcjach przeznaczonych do dyspozycji klasy; podczas zajęć z pedagogiem szkolnym lub innymi specjalistami; podczas zajęć z pielęgniarką szkolną; na apelach, konkursach i uroczystościach szkolnych; na zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych; we współpracy z wychowawcami klas, rodzicami, we współpracy z jednostkami samorządu, we współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, współdziałając z innymi placówkami działającymi na rzecz wychowania i opieki. Realizatorzy: poszczególnych klas, dyrektor szkoły, nauczyciele przedmiotów, pedagog, rodzice, specjaliści Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, organy samorządowe, inne podmioty środowiskowe. Zasady współpracy z rodzicami: 1. Rodzice uczniów Zespołu Szkól w Gronowie Górnym Gimnazjum mają prawo do: informacji o postępach dziecka w nauce i zachowaniu, w związku z tym powinni utrzymywać systematyczny kontakt z wychowawcą klasy i nauczycielami (w tym korzystając z dziennika elektronicznego), zgłaszania uwag i propozycji, które mogą usprawnić pracę szkoły, uczestniczyć w działalności Rady Rodziców, współorganizowania z wychowawcą imprez klasowych, wycieczek, biwaków itp.
2. Wychowawca z początkiem roku szkolnego zapoznaje rodziców z dokumentami regulującymi życie szkoły i udostępnia do wglądu. 3. Rodzice w trosce o dobro dziecka powinni informować wychowawcę i/lub nauczycieli o trudnej sytuacji zdrowotnej, rodzinnej lub materialnej. 4. Rodzice mają obowiązek: informować wychowawcę, pedagoga szkolnego o posiadaniu przez dzieci opinii, orzeczeń wydanych przez Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne lub inne instytucje, mogące mieć wpływ na proces dydaktyczny i wychowawczy. uczestniczyć w zaplanowanych w każdym roku szkolnym zebraniach klasowych. 5. Formy kontaktów rodziców ze szkołą: dziennik elektroniczny, zaplanowane zebrania, zebrania wynikające z aktualnych potrzeb klasy, indywidualne rozmowy z dyrekcją, pedagogiem szkolnym nauczycielami. 6. W przypadku planowanego dłuższego wyjazdu rodzice są zobowiązani do osobistego powiadomienia o przekazaniu obowiązków opiekuńczych nad dzieckiem innej osobie (pisanie usprawiedliwień, kontakty ze szkołą). Szkolny system działań profilaktycznych: Szkolny system działań profilaktycznych, jest uzupełnieniem Programu Wychowawczego szkoły. Dostosowany do potrzeb placówki, ma na celu m.in.: 1. Zapobieganie niepożądanym zjawiskom, m.in. przemoc fizyczna i psychiczna, cyberprzemoc, uzależnienia od środków psychoaktywnych. 1. Rozpoznanie sytuacji wychowawczej w klasach i podejmowanie indywidualnych działań w niekorzystnych dla uczniów sytuacjach (brak dostatecznej opieki, przemoc domowa, ubóstwo, zagrożenie niedostosowaniem społecznym i uzależnieniami, itp.). 2. Promowanie zdrowego stylu życia wśród społeczności szkolnej poprzez różne działania informacyjne i edukacyjne. 3. Organizowanie spotkań z pracownikami policji, sadu, służby zdrowia itp. dla uczniów; rodziców i nauczycieli. 4. Współpracę z instytucjami wspomagającymi szkołę w działaniach profilaktycznych i wychowawczych.
Propozycje tematyki godzin wychowawczych: Dział: Kształtowanie postaw etyczno-moralnych i społeczno-obywatelskich: Kształtowanie postaw samorządnych demokratyczny i odpowiedzialny wybór samorządu klasowego. Zapoznanie uczniów z dokumentami regulującymi pracę szkoły (m.in. Statutem Szkoły, Procedurami reagowania w sytuacjach kryzysowych). Odpowiedzialność karna nieletniego. Kultura osobista człowieka - kultura ucznia w szkole (kultura bycia, stroju, języka, zachowania), obcowanie z innymi ludźmi z zachowaniem zasad otwartości i tolerancji. Tolerancja przyzwolenie akceptacja: czy zawsze oznacza to samo? Dlaczego boimy się obcych? źródła nacjonalizmu i rasizmu. Katalog praw i wolności- jak chronić własną i cudzą godność. Instytucje ochrony praw człowieka. Inni? Niepełnosprawni wśród nas. Wolontariat pomoc innym w potrzebie. Dział: Rozwijanie poczucie tożsamości narodowej z jednoczesnym otwarciem na problemy Europy i świata. Być patriotą w kosmopolitycznym świecie. Czy bycie Europejczykiem wyklucza patriotyzm? Wskazanie ważnych postaci dla postępu kulturowego, ekonomicznego, społecznego, naukowego. Znaczenie obchodów rocznic ważnych wydarzeń państwowych. Historia mojej rodziny. Tradycje rodzinne. Dział: Kształtowanie właściwych relacji międzyludzkich opartych na tolerancji, szacunku i zaufaniu. Integracja zespołu klasowego. Obraz własnej osoby - jaki jestem, sztuka poznawania samego siebie. Moja samoocena. Jak polubić siebie? Nawiązywanie kontaktów z innymi- problemy odpowiedzialności i tolerancji.
Odpowiedzialność za siebie: rozwój osobowości, charakteru, zdolność do samooceny, rozwój zainteresowań, pasje, zdrowe ambicje. Umiejętność panowania nad sobą. Koleżeństwo, przyjaźń, miłość - ich rola w okresie dorastania. Dorastanie do miłości (kolejne etapy uczuć, wzajemna odpowiedzialność). Konflikty i sposoby ich rozwiązywania. Konflikty w rodzinie (czy rodzice mogą być przyjaciółmi dziecka?). Rodzina, jako grupa społeczna (role, prawa i obowiązki członków rodziny). Rodzina idealna. Wizja mojej przyszłej rodziny. Subkultury młodzieżowe. Jak radzić sobie z agresją i przemocą? Asertywność sztuka odmawiania, sztuka bycia sobą. Dział: Uczenie wrażliwości oraz dbałości o zdrowie własne i stan otaczającego nas środowiska. Higiena pracy umysłowej- Jak się uczyć? Jak spędzać wolny czas? Ideał piękna kobiety i mężczyzny (skutki diet odchudzających i przyjmowania sterydów). Dojrzewanie, seksualność, antykoncepcja, ciąża. Zachowania ryzykowne (środki psychoaktywne, wczesna inicjacja seksualna). Problemy ekologiczne świata. Jak dbać o zdrowie? Kształtowanie nawyków i przyzwyczajeń zdrowotnych. Ratowanie życia ludzkiego: dawca krwi, szpiku kostnego, narządów. Choroby cywilizacyjne (układu krążenia, nowotwory, alergie, itp.). Dziękuję nie biorę (profilaktyka uzależnień). Sposoby radzenia sobie ze skutkami stresu. Gdzie szukać pomocy, jeśli mam problem?
Dział: Dążenie do rozwijania wśród uczniów samodzielności, systematyczności i inicjatywy. Co znaczy być wolnym człowiekiem? Praca - konieczność czy przywilej? Ambicje, zainteresowania, predyspozycje. Co czytam, oglądam i słucham? (prasa, programy TV, gry komputerowe, muzyka). Jak uczyć się skutecznie? Jak gospodarować wolnym czasem? Co znaczy osiągnąć sukces i zrobić karierę? Kto może pomóc w wyborze szkoły ponadgimnazjalnej? Kim chciałbym zostać w przyszłości? Ja za 20 lat. Jakie są szkoły ponadgimnazjalne w mojej okolicy? Moje mocne strony, jako przyszłego pracownika. Zawody w mojej rodzinie. Ciekawi ludzie z mojego otoczenia. Zatwierdzono dnia: 05.11.2012 r.