1 SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PRZYŁĘKU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK SZKOLNY 2011/2012 PRZYŁĘK 2011 1
2 Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Celem jest ochrona ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem jak i profilaktyką. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy, zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: o grupy rówieśnicze, o środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, kreujące dane wzorce zachowania, o szeroki dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, o środki masowego przekazu, reklama, Internet Szkolny Program Profilaktyki to projekt systemowych rozwiązań w środowisku szkolnym, uzupełniających wychowanie i ukierunkowanych na: o wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, o ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które zaburzają prawidłowy rozwój ucznia i dezorganizują jego zdrowy styl życia, o inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia i jego zdrowemu życiu. Szkolny Program Profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów, oraz potrzeb środowiska, obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Diagnozy środowiska szkolnego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Przyłęku dokonano na podstawie obserwacji zachowań uczniów, informacji uzyskanych od rodziców, nauczycieli, wychowawców i uczniów. Rozpoznano konieczność modyfikacji programu z naciskiem na pojawiające się zachowania agresywne, próby wymuszania, wulgaryzmy, zainteresowanie seksualnością. Główne cele programu profilaktyki: o budowanie (zarówno w szkole jak i w rodzinie ) klimatu zaspokajającego potrzebę miłości, bezpieczeństwa i akceptacji, o budowanie pozytywnego stosunku do siebie i innych oraz postawy otwartości, o budowanie prawidłowych relacji między uczniami a rodzicami i nauczycielami, o obniżenie poziomu lęku przed mówieniem o sobie i swoich potrzebach, o rozwijanie u uczniów postawy szacunku i zaufania w stosunku do nauczycieli i personelu, jako osób mogących udzielić wsparcia w problemach zdarzających się na terenie Ośrodka, o promowanie postawy zdrowego stylu życia wśród dzieci i interesujących form spędzania wolnego czasu, o przybliżanie uczniom informacji na temat zagrożeń związanych ze środkami uzależniającymi, treści negatywnych płynących z mediów, o pomoc rodzinie w prawidłowym pełnieniu funkcji wychowawczej, o zmniejszenie agresji wśród wychowanków Ośrodka, o podnoszenie frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych. 2
3 Szkolny Program Profilaktyki w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Przyłęku uwzględnia specyfikę i potrzeby dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym na poziomie Szkoły Podstawowej Specjalnej, Cele Szkoły Podstawowej Specjalnej: o oparcie działań profilaktycznych na metodach aktywizujących, dostosowanych do możliwości dzieci (muzykoterapia, gry zespołowe, zajęcia plastyczne, koła zainteresowań), o promowanie zdrowia, wyrabianie zdrowych nawyków prawidłowego żywienia, o kształtowanie umiejętności rozpoznawania substancji szkodliwych, leków i używek, o kształtowanie świadomości niekorzystania z niebezpiecznych przedmiotów, o wskazywanie możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiednich osób, o przypominanie o konieczności informowania dorosłych o wszystkim, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu, o rozwijanie osobistej odpowiedzialności za siebie i słabszych, o ukazywanie dobrych i złych stron reklamy, Internetu, o ukazywanie problemów związanych z agresją rówieśniczą i sposobów przeciwstawiania się jej. Przewidywane osiągnięcia uczniów: o zna sposoby odmawianiu i podejmuje próby przeciwstawienia się presji rówieśników, o potrafi samodzielnie zorganizować sobie czas, zna i potrafi korzystać ze społecznie akceptowanych form spędzania czasu wolnego, o ma ukształtowane prawidłowe nawyki higieniczne oraz stosuje je w praktyce, o radzi sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożeniu, o prowadzi zdrowy styl życia, nie ulega nałogom, o ma pozytywny stosunek do szkoły, systematycznie uczęszcza na lekcje, o zachowuje się w sposób kulturalny, o nie używa wulgarnych słów w stosunku do swych rówieśników, osób dorosłych, o zna problemy okresu dojrzewania i potrafi radzić sobie w napotykanych trudnościach, o jest przygotowany do pełnienia ról w rodzinie. o ma świadomość przestrzegania prawa. Cele Zadania Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Promowanie - dbałość o higienę osobistą i estetyczny pogadanki zdrowego stylu wygląd, konkursy życia. - wdrażanie zasad zdrowego odżywiania i plastyczne, sekcja higieniczno stosowanie ich w praktyce, własne porządkowa, - nauka aktywnego i społecznie akceptowanego obserwacje, pielęgniarka, trybu życia, - stosowanie zasad bezpieczeństwa w szkole i indywidualne poza nią, apele - wzmocnienie poczucia własnej wartości, 3
4 Kształtowanie postaw asertywności wobec uzależnień, agresji i przemocy. Poznawanie sposobów spędzania czasu wolnego. Wzmacnianie zachowań aprobowanych społecznie. Wspieranie ucznia w jego problemach rodzinnych i ekonomicznych. Kształtowanie właściwych postaw w sferze rozwoju seksualnego. Pedagogizacja rodziców. - kształtowanie postawy asertywności, - uświadomienie dzieci i młodzieży, że należy zażywać leki tylko zalecone przez lekarza, - ukazywanie negatywnych skutków nadmiernego korzystania ze środków multimedialnych, -uświadomienie odpowiedzialności za czyny karalne - dostarczenie wiedzy na temat szkodliwości stosowania środków uzależniających, - angażowanie uczniów i rodziców w przygotowanie imprez i uroczystości szkolnych, - zachęcanie do dokonywania wyboru zajęć wynikających z zainteresowań uczniów, - wdrażanie na terenie Ośrodka do zajęć poza lekcyjnych zgodnych z zainteresowaniami uczniów - konsekwentne wdrażanie norm i zasad współżycia w grupie, - wypracowanie umiejętności prawidłowego porozumiewania się, życzliwości i szacunku do drugiej osoby, - pomoc w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych, - nauka odreagowywania napięcia emocjonalnego, radzenia sobie z silnymi emocjami, - wzmacnianie przejawów koleżeństwa, pomocy uczniowskiej, - organizowanie wsparcia pedagogicznego i materialnego, - rozpoznawanie i diagnozowanie problemów wychowanków, - współpraca z pracownikami ośrodków pomocy społecznej, poradnią psychologiczno pedagogiczną i rodzicami, - rozumienie własnych potrzeb i emocji, - przygotowanie uczniów do przemian okresu dojrzewania, - uczenie okazywania szacunku do płci odmiennej - poznawanie bieżących problemów wychowawczych Ośrodka, - poznawanie sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych, - poszerzanie wiedzy pedagogicznej i psychologicznej na temat procesu wychowania, pogadanki, filmy poglądowe, spotkanie z pielęgniarka, ekspozycja planszy i plakatów, wycieczki, zajęcia w świetlico pracowniach i sekcjach pogadanki, zabawy darmowe, improwizacje ruchowe, apele pomoc rzeczowa, analiza dokumentacji ucznia, współpraca ze sponsorami pogadanki dyskusje, ulotki informacyjne, zebrania ogólnoszkolne udział w uroczystościach szkolnych, indywidualne spotkania, wychowawcy opiekunowie sekcji i pracowni, rodzice wychowawca pielęgniarka, dyrektor, pedagog, nauczyciele. Działania szkoły w zakresie profilaktyki powinny być wspierane przez współpracę z określonymi instytucjami. Instytucje wspomagające szkołę w działaniach profilaktycznych: - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Garwolinie, 4
5 - Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej, - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, - Kurator Sądów Rodzinnych, - Powiatowa Komenda Policji w Garwolinie, - Starostwo Powiatowe w Garwolinie. Formy dokumentowania oddziaływań profilaktycznych. - dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć pozalekcyjnych, - opinie z instytucji pomocowych, ankiety od rodziców 5