Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej PROGRAM PROFILAKTYCZNY W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ W BISTUSZOWEJ 1
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej interwencji oraz wobec którego można zastosować środki zaradcze Krzysztof Wojcieszek WYCHOWANIE I PROFILAKTYKA W SZKOLE WPROWADZENIE PROFILAKTYKA jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Na pozór może się wydawać, że wszelkie zagrożenia czyhają na człowieka w świecie zewnętrznym, gdy w istocie to sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Takie widzenie wychowania i profilaktyki stawia szczególne wymagania wychowawcom. Do dobrego wypełnienia własnych zadań niezbędna jest wiedza nie tylko o współczesnych, cywilizacyjnych zagrożeniach, ale przede wszystkim o naturze człowieka, celu życia ludzkiego, jak również o mechanizmach psychologicznych prowadzących do destrukcji. Program opiera się na założeniu, że efektywną formą jest praktyczne działanie, promowanie zdrowego stylu życia, dobrego funkcjonowania w sferze fizycznej, psychicznej, oraz rozwoju osobowości. Realizacji programu mają służyć działania szkoły, oddziaływania nauczycieli skierowane na osobowość wychowanka. Dostarczanie uczniom specyficznych informacji dotyczących mechanizmów przeciwdziałania uzależnieniom i wyposażenie w umiejętności służące lepszemu radzeniu sobie z problemami życiowymi. 2
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej UWAGI O PROGRAMIE Program profilaktyczny naszej szkoły powstał w oparciu o podstawę programową, Statut Szkoły i Program Wychowawczy Publicznej Szkoły Podstawowej w Bistuszowej. Treści dotyczące psychoprofilaktyki zapisane w podstawie programowej kształcenia ogólnego zawierają: promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, prawidłowości i trudności rozwojowych okresu dojrzewania oraz profilaktykę uzależnień. Opracowując ten program staraliśmy się, aby był: Dostosowany do potrzeb i problemów uczniów, do ich poziomu wiedzy, umiejętności, wrażliwości; Skierowany do wszystkich uczniów, we wszystkich etapach kształcenia; Skoncentrowany na wielu obszarach; Obejmujący cały okres nauki; Zapewniający ciągłość i systematyczność działań; Uwzględniający współpracę z rodzicami. 3
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej IDEA I CELE PROGRAMU Profilaktyka zawarta w programie ma odbywać się poprzez rozwój osobowości młodego człowieka, jak i poprzez wskazywanie umiejętności kierowania swoim postępowaniem. Program profilaktyki obejmować będzie następujące obszary: Zachowanie w sytuacjach wypadkowych Higiena Agresja Uspołecznienie Rodzina Za realizację działań profilaktycznych odpowiedzialni będą: dyrekcja szkoły Współpracować będziemy również z osobami reprezentującymi środowisko lokalne. Będą to: rodzice, pedagodzy i psychologowie z PPP, strażacy, policjanci, lekarz, pielęgniarka środowiskowa. UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU Program podlegać będzie ewaluacji. Program jest otwarty i może podlegać modyfikacjom w zależności od wyników ewaluacji. Przedstawione działania realizują pracownicy szkoły. 4
Kształtowanie postaw dbałości o bezpieczeństwo własne i innych Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej OBSZAR I ZACHOWANIA W SYTUACJACH WYPADKOWYCH Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin 1. Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, w szatni i wycieczkach. Pogadanki apele porządkowe dyrektor Zapoznanie z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły klas wrzesień 2. Zapobieganie panice i zachowaniom histerycznym. Zapoznanie z planem ewakuacji szkoły nauczyciel techniki Próbna ewakuacja uczniów dyrektor wrzesień raz do roku 3. Powiadamianie o wypadkach osób kompetentnych. Eksponowanie w widocznym miejscu telefonów alarmowych dyrektor Spotkania z przedstawicielami policji koordynator Spotkania z przedstawicielami straży koordynator raz do roku 5
Kształtowanie postaw dbałości o bezpieczeństwo własne i innych Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Ćwiczenia w rozpoznawaniu sygnałów alarmowych w miarę potrzeb 4. Nabywanie umiejętności zachowania się w przypadkach kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (petardy, niewybuchy, substancje toksyczne i inne). Omawianie prawdziwych sytuacji kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (skutki postępowania niezgodnego z zasadami bezpieczeństwa) Film edukacyjny w miarę potrzeb w miarę potrzeb Pogadanki w okresie największego zainteresowania dzieci i młodzieży artykułami pirotechnicznymi (Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok) grudzień Pogadanki na zajęciach lekcyjnych, wycieczki na ulicę celem obserwacji ruchu drogowego 5. Bezpieczna droga do szkoły. Przyprowadzanie i odbieranie ze szkoły dzieci oddziału przedszkolnego dyrektor szkoły rodzice Prelekcje prowadzone przez policjanta koordynator wrzesień Przeprowadzenie kursu na kartę rowerową dyrektor nauczyciel techniki kwiecień czerwiec 6
Kształcenie postaw prozdrowotnych Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej OBSZAR II HIGIENA Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin Uczenie i przypominanie prawidłowej postawy w czasie nauki i zabawy Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej. nauczyciel w-f 1. Wdrażanie zasad dbałości o higienę. Spotkania z pielęgniarką pogadanki. w miarę potrzeb Fluoryzacja zębów pielęgniarka co 6 tygodni 2. Kształtowanie postaw związanych z ochroną środowiska. Udział w akcji Sprzątanie Świata Dzień Ziemi apel nauczyciel przyrody wrzesień kwiecień 7
Kształcenie postaw prozdrowotnych Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Pogadanki na godzinach wychowawczych na temat właściwego odżywiania się wg planów wychowawczych 3. Propagowanie zdrowego stylu życia : W zdrowym ciele zdrowy duch Przeprowadzenie prelekcji przez pielęgniarkę środowiskową na temat higienicznego trybu życia, odpowiedniego do wieku żywienia, zaburzeń odżywiania itp. pielęgniarka środowiskowa Cały rok Pedagogizacja rodziców uświadomienie roli i znaczenia okresowych badań profilaktycznych dziecka. Zorganizowanie wystawki dotyczącej zdrowej żywności., nauczyciel przyrody 4. Sposoby organizacji czasu wolnego i uświadomienie znaczenia czynnego wypoczynku. Pogadanki na zajęciach lekcyjnych Wędrówki piesze, rajdy rowerowe, wycieczki, gry i zabawy ruchowe, zajęcia terenowe wg planów wychowawczych 5. Uświadomienie skutków uzależnień od gier komputerowych, telewizji, Internetu, telefonów komórkowych. Pogadanki na zajęciach lekcyjnych, lekcjach informatyki nauczyciel informatyki 6. Ukazywanie wpływu reklam i środków masowego przekazu na zachowania młodych ludzi. Debaty na godzinach wychowawczych Scenki dramowe, plakaty, wystawka reklam. klas SU wg planów wychowawczych kwiecień - maj 8
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Pogadanki na godzinach wychowawczych wg planów wychowawczych 7. Podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych negatywnego stosunku do napojów energetyzujących, alkoholu, tytoniu, narkotyków. Przeprowadzenie ankiety dla uczniów klas IV VI nt. uzależnień SU II semestr Pogadanka na temat uzależnień dla klas IV VI. II semestr Pedagogizacja rodziców prelekcja specjalisty na temat uzależnień dyrektor szkoły na zebraniach rodziców Zorganizowanie wystawki dotyczącej profilaktyki uzależnień. koordynator 2 razy w roku Konkurs plastyczny nt. uzależnień nauczyciel plastyki II semestr 9
Kształcenie umiejętności uczniów w relacjach interpersonalnych Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej OBSZAR III AGRESJA Cel ogólny 1. Uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, negocjowania, przepraszania i przebaczania. Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin Organizowanie zabaw z zachowaniami grzecznościowymi, odgrywanie ról pogadanki. 2. Zapobieganie przyzwalaniu na zachowania nieakceptowane społecznie, agresywne i dewastujące otoczenie. Trening poprawnej komunikacji dyżurujący, 3. Wskazywanie możliwości unikania agresji. Promowanie zasad uczciwego sprawiedliwego i honorowego postępowania. Dyskusje, pogadanki Zabawy socjoterapeutyczne w klasach I III 4. Uczenie rozładowywania napięć: zdrowych, przynoszących ulgę, dopuszczalnych społecznie. Analiza lektur ukazujących pozytywne relacje człowiek człowiek Zabawy integrujące, dyskoteki, spotkania klasowe, uroczystości klasowe i szkolne nauczyciel j. polskiego bibliotekarz 10
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Omawianie przypadków agresywnych, dyskusja na ten temat i natychmiastowe reagowanie, dyrektor 5. Edukacja rodziców z zakresu zjawiska przemocy. Rozmowy z rodzicami Uczenie poprzez przykłady właściwego rozumienia solidarności grupowej i 11
Podnoszenie poziomu kultury uczniowskiej Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej OBSZAR IV USPOŁECZNIENIE Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin 1. Uczenie współdziałania w grupie rówieśniczej z nastawieniem na szacunek dla różnic między ludźmi Prace w zespołach zadaniowych Zabawy i spotkania integrujące zespoły uczniów Wspólny udział klas w wycieczkach szkolnych 2. Dostrzeganie osób niepełnosprawnych, w podeszłym wieku, samotnych i potrzebujących. Pogadanki na lekcjach wychowawczych w kl. IV VI i zajęciach edukacyjnych 0 III Uroczystość szkolna - Dzień Seniora wg kalendarza imprez styczeń Prezentowanie własnych zainteresowań 3. Dostrzeganie pozytywnych wzorcóworganizowanie integracyjnych zabaw szkolnych. Stwarzanie sytuacji do prezentowania swojego wizerunku (hobby, zainteres.) wystawka 4. Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego, w tym koleżeństwa i przyjaźni. Organizowanie pomocy i wsparcia koleżeńskiego 12
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Pogadanki wychowawcze i zajęcia edukacyjne 5. Stwarzanie okazji do przeżycia sukcesu. Konkursy szkolne, zawody sportowe opiekunowie kół zainteres. wych. nauczyciel w-f 6. Wyrabianie umiejętności akceptacji, uczenie odpowiedzialności za siebie i innych Zajęcia edukacyjne i pogadanki wychowawcze, scenki dramowe 13
Integracja środowiska rodzinnego ze szkołą Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej OBSZAR V RODZINA Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin 1. Integrowanie wychowawczych działań szkoły i rodziny Zebrania rodziców dyrektor wg planu 2. Wzmacnianie prawidłowych relacji dziecka z rodziną Angażowanie rodziców do obecności w czasie uroczystości szkolnych, sprawowania opieki podczas wycieczek, dyskotek itp. 3. Współpraca z rodzicami w kształtowaniu pozytywnego stosunku do płciowości wychowanków. Pomoc w pokonywaniu trudności związanych z okresem dojrzewania. Zajęcia poświęcone rodzinie, jej roli w życiu człowieka, prawidłowym relacjom między członkami rodziny, kształtowaniu postawy szacunku i wdzięczności bliskim Prezentacje uczniów w czasie uroczystości szkolnych, wywiadówek ( Jasełka, scenki rodzajowe itp.) Zajęcia dydaktyczne nauczyciel przyrody Nauczyciel WDŻWR ( w przypadku zgody rodziców na udział dziecka w zajęciach Wychowanie do życia w rodzinie ) wg planu 14
Integracja środowiska rodzinnego ze szkołą Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Konsultacje indywidualne dla rodziców wg grafiku 4. Pomoc rodzinie w sytuacjach losowych, problemach materialnych i społecznych. Współpraca z instytucjami wspierającymi rodzinę GOPS, Policja dyrektor Organizowanie zbiórek pieniężnych oraz kiermaszu używanych podręczników szkolnych Pogadanki na temat praw dziecka (Konwencja Praw Dziecka) wg planów wychowawczych 5. Ochrona praw dziecka w sytuacjach niewydolności rodziny. Współpraca z PPP Badanie środowiska rodzinnego uczniów wywiad środowiskowy wychowawczy Wskazywanie dróg uzyskiwania pomocy w sytuacjach dysfunkcyjności środowiska rodzinnego 15
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej Rozmowy z rodzicami uświadomienie konieczności przeprowadzania badań w PPP. Prowadzenie zajęć dydaktycznowychowawczych 6. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym poprzez wczesne wykrywanie trudności w nauce i problemów wychowawczych. Praca w grupach koleżeńskich Prowadzenie zindywidualizowanych i indywidualnych zajęć z dziećmi mającymi deficyty rozwojowe Poradnictwo dla rodziców w sprawie metod postępowania z uczniem mającym trudności w nauce, zachowaniu - Zorganizowanie prelekcji na temat: Przyczyny niepowodzeń szkolnych. dyrektor styczeń 16