PROGRAM WYCHOWAWCZY Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach 2014/2015
WSTĘP Program wychowawczy Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym, których podejmuje się szkoła. Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczego zostały określone w aktach prawnych: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona w 1997 r. Artykuł 48, ust. 1: "Rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania". Artykuł 53, ust. 3: "Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami". Artykuł 72, ust 1: "Rzeczypospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją". 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), Artykuł 1: "System oświaty zapewnia w szczególności: pkt. 1. Realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju, pkt. 2. Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.) 5. Statut Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach Nasza szkoła to placówka, w której: WIZJA SZKOŁY 1. Panuje życzliwa i przyjazna atmosfera oparta na kulturze osobistej, wzajemnym szacunku i akceptacji, pomocy i współdziałaniu, w której nie akceptujemy agresji i braku tolerancji, 2. Uczniowie mogą wszechstronnie rozwijać zainteresowania, zdobywać wiedzę i umiejętności, które dobrze przygotowują ich do dalszego etapu kształcenia oraz wyboru zawodu, 3. Rodzice aktywnie uczestniczą w procesie budowania systemu wartości u swoich dzieci, współdziałają i wspierają nauczycieli, współuczestniczą w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji, 4. Uczniowie akceptują wielokulturowość i aktywnie poznają dorobek innych narodów, 5. Odbywa się współpraca ze szkołami z Polski oraz spoza Polski, str. 2
6. Poprzez aktywność uczymy pracy na rzecz środowiska, kształtujemy postawy otwartości i kreatywności. Nasza szkoła ma: MISJA SZKOŁY 1. Wskazywać postać Edwarda hr. Raczyńskiego jako wzór w kształtowaniu osobowości uczniów w obszarach: umiłowania wiedzy, zaangażowania w życie społeczne, mecenatu i filantropii, 2. Stwarzać wszystkim uczniom takie same warunki i szanse na radosne dzieciństwo i rozwój, 3. Propagować Konwencję Praw Dziecka, 4. Budzić szacunek do polskiego dziedzictwa kulturowego oraz rozbudzać patriotyzm i dumę z dorobku pokoleń, 5. Przygotować młodzież do życia we współczesnym świecie przestrzegając przed zagrożeniami i krzewiąc postawy etyczne, 6. Dbać o kształtowanie kultury osobistej, szacunku dla ludzi i otaczającego świata, 7. Przygotować ucznia do świadomego wyboru dalszej drogi kształcenia. MODEL ABSOLWENTA GIMNAZJUM Działania wychowawcze połączone z dydaktycznymi i opiekuńczymi prowadzone przy udziale uczniów, wychowawców, rodziców i organizacji współpracujących ze szkołą, mają zmierzać do ukształtowania osobowości i sylwetki ucznia absolwenta gimnazjum, który będzie: 1. Wytyczał własną drogę rozwoju poprzez aktywne wzmacnianie swoich mocnych stron, zainteresowań, uzdolnień, 2. Aktywnie wchodził w dorosłe życie i stanowił o sobie, 3. Budował swój system wartości w oparciu o zasady i normy moralne i etyczne, 4. Propagował zdrowy styl życia, 5. Umiał szanować pracę innych i umiał rzetelnie pracować, 6. Umiał komunikować się z innymi ludźmi i współdziałać w grupie, 7. Cenił wartość wiedzy i wykorzystywał umiejętność uczenia się, 8. Potrafi wiadomości teoretyczne zastosować w praktyce, 9. Będzie wrażliwy na potrzeby i krzywdę innych- niesie im pomoc, 10. Obowiązkowy, zaradny i odpowiedzialny, 11. Wolny od uzależnień, 12. Tolerancyjny, str. 3
13. Szanujący odmienność kulturową i obyczajową, 14. Potrafiący radzić sobie z napotykanymi trudnościami. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO: 1. Pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci posiadają rodzice. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania, a tym samym nie ponoszą wyłącznej i całkowitej odpowiedzialności za efekty wychowania. Wartości,na których pracuje szkoła w danym roku szkolnym określają rodzice, uczniowie przy współpracy nauczycieli. 2. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają program wychowawczy i są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji. 3. Wszyscy pracownicy szkoły biorą udział w realizacji programu wychowawczego, wspomagając się wzajemnie w rozwiązywaniu problemów, podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji. FORMY REALIZACJI TREŚCI WYCHOWAWCZYCH Realizacja odpowiednich elementów programu wychowawczego odbywa się przez: 1. zajęcia i warsztaty tematyczne oraz terapeutyczne, 2. wycieczki, 3. obozy sportowe, 4. imprezy szkolne i środowiskowe, 5. działalność organizacji szkolnych i kółek zainteresowań, 6. rekolekcje szkolne, 7. spotkania z rodzicami, 8. wymianę międzyszkolną i międzynarodową, 9. wolontariat. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH 1. Rzetelne, coroczne zapoznanie uczniów w czasie godzin wychowawczych i ich rodziców podczas zebrań z rodzicami z podstawowymi dokumentami regulującymi życie szkoły: Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania, Programem Profilaktyki, Wewnątrzszkolnym Systemem Doradztwa Zawodowego. 2. Zapewnienie uczniom i ich rodzicom pełnej informacji dotyczącej postępów uczniów w nauce i zachowaniu oraz wymagań edukacyjnych stawianych przez szkolę zgodnie z przyjętymi formami. 3. Rozpoznanie sytuacji wychowawczej uczniów i informowanie uczących nauczycieli o trudnościach w tym zakresie. str. 4
4. Koordynowanie działań zespołu klasowego, wspieranie rozwoju uczniów, koordynowanie działań związanych z pomocą psychologiczno - pedagogiczną. 5. Opracowanie klasowego planu wychowawczego (w porozumieniu z uczniami i rodzicami) w oparciu o niniejszy "Program wychowawczy szkoły na dany rok oraz przedstawienie go uczniom i rodzicom. 6. Podejmowanie systematycznych wysiłków zmierzających do wytworzenia prawidłowej atmosfery w zespole klasowym. 7. Dbanie o rozwój samorządności w klasie. 8. Rozwiązywanie bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych we współpracy z rodzicami, nauczycielami, pedagogiem, psychologiem szkolnym i placówkami wspierającymi rozwój dziecka. 9. Czuwanie nad przestrzeganiem obowiązującego w szkole prawa zarówno przez uczniów, nauczycieli uczących w klasie, rodziców i pracowników szkoły. 10. Prawidłowe i systematyczne prowadzenie dokumentacji szkolnej. 11. Włączenie rodziców do pracy wychowawczej i społecznej. 12. Jest animatorem życia zbiorowego oraz mediatorem i negocjatorem kwestii spornych w zespole klasowym oraz między dziećmi a dorosłymi. KOMPETENCJE WYCHOWAWCY 1. Ocenia zachowanie uczniów i jest uprawniony do wystawiania opinii o swoich wychowankach. 2. Wnioskuje w sprawie nagród i kar dla swoich wychowanków. 3. Wnioskuje o objęcie pomocą materialną uczniów w trudnej sytuacji finansowej. 4. Wnioskuje o objęcie pomocą psychologiczno pedagogiczną uczniów. 5. Zgłasza wszelkie formy przestępczości wśród uczniów zgodnie z obowiązującymi w szkole procedurami. 6. Dba o zachowanie drogi służbowej w sytuacjach spornych dotyczących uczniów, nauczycieli bądź rodziców. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI 1. Rodzice mają obowiązek uczestniczyć w zebraniach z rodzicami organizowanych przez wychowawcę klasy lub dyrektora szkoły oraz prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 2. Rodzice mają obowiązek zawiadamiania wychowawcy o nieobecności ucznia, stałego kontaktu z wychowawcą w trudnych sytuacjach wychowawczych. 3. Rodzice mają obowiązek dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka. 4. Rodzice wspierają działalność, samorządność i rozwój uczniów poprzez finansowanie Rady Rodziców. str. 5
5. Rodzice powinni na bieżąco zgłaszać do dyrektora szkoły lub wychowawcy najdrobniejsze nawet formy przestępczości wśród uczniów. 6. W sytuacjach spornych w klasie rodzic zobowiązany jest do zachowania drogi służbowej zgodnie z zapisami Statutu Szkoły. 7. Rodzice ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenia i kradzieże dokonane w szkole przez ich dzieci. 8. Rodzice winni czynnie uczestniczyć w pracach, imprezach i uroczystościach na rzecz klasy i szkoły. 9. Rodzice zapewniają dziecku wyprawkę szkolną. 10. Zgłaszają potrzebę udzielenia pomocy materialnej dziecku. OBRZĘDOWOŚĆ SZKOLNA Obrzędowość ujęta jest w statucie szkoły oraz kalendarzu imprez szkolnych ustalanym corocznie. PRZECIWDZIAŁANIE ZACHOWANIOM RYZYKOWNYM W celu przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym w szkole podejmuje się następujące działania: 1. Rozpoznawanie sytuacji rodzin, 2. Działalność pedagoga i psychologa szkolnego, 3. Współpraca z policją, sądem, OPS, GKRPAiU, placówkami specjalistycznymi, 4. Współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Puszczykowie, 5. Psychoedukacja uczniów, rodziców, nauczycieli. SAMORZĄD SZKOLNY 1. Samorząd w swojej działalności kieruje się zasadą współudziału w realizacji wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych zadań Szkoły. 2. Samorząd reprezentuje sprawy uczniów w Szkole. 3. Współtworzy kalendarz imprez szkolnych, inicjuje akcje i przedsięwzięcia ogólnoszkolne. 4. Pracuje nad wizerunkiem szkoły w środowisku. 5. Planuje we współpracy z Radą Rodziców gospodarowanie finansami przeznaczonymi na Samorząd Szkolny. 6. W ramach realizacji swoich zadań Samorząd uprawniony jest do przedstawiania Radzie Pedagogicznej i Dyrektorowi wniosków i opinii we wszystkich sprawach szkoły oraz tworzy sprawozdanie ze swojej działalności. str. 6
Zadania do realizacji zostały opracowane w oparciu o przepisy prawa oświatowego i analizę sytuacji wychowawczej szkoły w roku 2013/2014. Podstawą tworzenia programu były informacje pozyskane od rodziców, uczniów (ankiety), nauczycieli (wnioski rady pedagogicznej) i pracowników szkoły. str. 7
1. Zadania do realizacji. Działania skierowane do uczniów klas I WARTOŚĆ ZADANIA FORMY 1. Jesteśmy życzliwi. 1. Budowanie katalogu norm i zasad klasowych. 2. Ślubowanie klas 1. 3.Zapoznanie się i przestrzeganie Regulaminu Zachowania wynikającego z WSO. 4. Realizacja założeń WSO. 5. Organizacja imprez klasowych i ogólnoszkolnych. 6. Prowadzenie zajęć Treningu Umiejętności Społecznych. 1. Zajęcia z wychowawcami, dyskusja klasowa, zawieranie kontraktu, zajęcia integracyjne Wsparcie na starcie. 2. Udział w uroczystości szkolnej. 3. Przedstawienie uczniom WSO i Regulaminu zachowania. 4. Wykorzystywanie zasad oceniania zachowania we wzmacnianiu pozytywnych zachowań i korygowaniu zachowań niepożądanych. 5. Realizacja Kalendarza imprez szkolnych oraz programu Wychowawczego klasy. 6. Warsztaty TUS. 2. Rozwijanie osobowości i rozwijanie zainteresowań. 1. Zaznajomienie uczniów z ofertą zajęć pozalekcyjnych. 2. Realizacja programów profilaktycznych i edukacyjnych m.in. Zachowaj Trzeźwy Umysł, Zdrowy Styl Życia, Wsparcie na Starcie, Ekonomia na co dzień. 3. Diagnozowanie własnych umiejętności poznawczych. 4. Wyłonienie uczniów zdolnych. 5. Wspieranie i wzbudzanie motywacji u uczniów do rozwijania swojego potencjału. 1. Prezentacja plakatów zajęć pozalekcyjnych oraz informowanie uczniów przez nauczycieli. 2. Zajęcia dla uczniów, warsztaty, konkursy itp. 3. Przedmiotowe testy diagnostyczne w klasach pierwszych. 4. Obserwacja uczniów na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. 5. Rozmowy indywidualne prowadzone przez nauczycieli, zajęcia kół zainteresowań. str. 8
Działania skierowane do uczniów klas II WARTOŚĆ ZADANIA FORMY 1. Rozwijanie samopoznania i samoświadomości. 2. Umiejętność planowania i organizowania własnej pracy. 1. Realizacja treści programowych dotyczących poznawania własnych predyspozycji zawodowych. 2. Uczenie umiejętności zaplanowania własnej ścieżki kariery zawodowej. 3. Prowadzenie zajęć Treningu Umiejętności Społecznych. 1. Realizacja scenariuszy programu Ekonomia na co dzień. 2. Realizacja projektów edukacyjnych. 3. Praca i zadania samorządów klasowych. 4. Działania wolontariatu. 1. Zajęcia z doradcą zawodowym. 2. Wycieczki do zakładów pracy, spotkania z przedstawicieli różnych zawodów, ciekawymi ludźmi. 3. Warsztaty TUS. 1. Zajęcia lekcyjne. 2. Projekty edukacyjne. 3.Działalność na rzecz klasy. 4. Akcje, imprezy, akcje Caritasu. Działania skierowane do uczniów klas III WARTOŚĆ ZADANIA FORMY 1. Kształtowanie tolerancyjni i postaw szacunku. 2. Dbanie o przyjaźń i koleżeństwo. 1. Kształtowanie tolerancji wobec odmienności innych i kulturalnego zachowania. 2. Przygotowanie i przeprowadzenie szkolnej kampanii edukacyjnej W zasadzie chodzi o zasady oraz innych kampanii społecznych. 3..Reagowanie na dyskryminację, sytuacje konfliktowe, przejawy agresji wobec innych. 1. Realizacja korepetycji dla uczniów w formie pomocy koleżeńskiej. 2. Zwracanie uwagi na relacje rówieśnicze, dbanie o budowanie więzi w klasie. 1. Rozmowy, narady, debaty, plakaty, akcje, filmy edukacyjne. 2. Harmonogram szkolnej kampanii edukacyjnej. 3. Indywidualne kontakty z uczniami, kontrakty, umowy. 1. Korki - pomoc koleżeńska 2. Zadania wolontariatu. 3. Zajęcia edukacyjne, narady, akcje szkolne, imprezy, konkursy. str. 9
Działania skierowane do rodziców zadanie Wzmocnienie poczucia odpowiedzialności za wychowanie i edukację dzieci. Praca nad identyfikowaniem się rodziców ze szkołą Integracja rodziców przede wszystkim w zespołach klasowych Usamodzielnienie Rady Rodziców Podniesienie kompetencji wychowawczych Zaangażowanie rodziców w motywowanie dzieci do nauki forma Konsultacje indywidualne, warsztaty, zebrania z rodzicami, monitorowanie młodzieży przez rodziców w czasie egzaminów poprawkowych, w czasie wolnym (świadomość rodzica o aktywności dziecka, towarzystwie) Zapoznawanie z dokumentami szkoły, współtworzenie programu wychowawczego. Organizowanie imprez szkolnych o charakterze rekreacyjno-sportowym i kulturalnym z udziałem rodziców. Zapraszanie rodziców do udziału w imprezach, wydarzeniach klas i szkoły. Planowanie pracy Rady Rodziców, dopełniającego plan pracy szkoły. Realizacja zadań we współpracy z organami szkoły. Warsztaty dla rodziców, spotkania ze specjalistami Akademia Rodzica, materiały dla rodziców, ulotki, konsultacje. Konsultacje, spotkania z rodzicami, wykłady. Działania skierowane do nauczycieli zadanie Uaktualnianie wiedzy i kompetencji nauczycieli z zakresu zagrożeń współczesnego świata (obszar wychowawczy) oraz warsztatu zawodowego. Rozwiązywanie sytuacji trudnych wychowawczo. Motywowanie wychowanków do nauki. Działalność w formie wolontariatu oraz na rzecz społeczności i dobra innych forma Doskonalenie Rady Pedagogicznej Zajęcia i warsztaty Szkolenia dla wychowawców. Cykl lekcji wychowawczych. Opracowanie zmian do statutu szkoły Działania skierowane do innych pracowników szkoły zadanie Nauczenie radzenia sobie z emocjami, z agresją uczniów. forma Szkolenia lub warsztaty str. 10
Umiejętność pracy w zespole. Wychowując mówimy jednym głosem. Warsztaty pracowników szkoły i nauczycieli Dokument przyjęty do realizacji przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną uchwałą z 30.09.2014 r. str. 11