PROGRAM PROFILAKTYCZNY Wolni od dymu papierosów 1
I. Wstęp Program Profilaktyczny Wolni od dymu papierosów powstał ze względu na uczniów szkoły średniej, palących papierosy, z ciekawości, eksperymentująco ale również ze względu na tych, którzy uzależnili się już od nikotyny. Pozostawienie tego problemu samego sobie grozi dalszym szybkim, wzrostem liczby uczniów uzależnionych od nikotyny, narażających zdrowie własne i innych. Brak wiedzy na temat spustoszenia w organizmie i odległych skutków palenia powoduje narastanie problemu na gruncie szkoły oraz w społeczeństwie. Zaprzestanie palenia nie jest rzeczą łatwą. Nikotyna jest substancją silnie uzależniającą, a każdy z nas zna kogoś, kto próbował rzucić palenie, lecz wrócił do nałogu parę miesięcy później. Rozwiązanie tego problemu stanowi wyzwanie dla każdego z nas. Musimy zrobić wszystko, aby podjąć to wyzwanie, gdyż przekonanie jak największej liczby uczniów palących, by rzucili nałóg, ma istotne znaczenie w zapobieganiu wielu chorobom, opóźnieniu lub złagodzeniu ich rozwoju. II. Zadania szkoły Przygotowanie do podejmowania odpowiednich wyborów życiowych związanych ze zdrowiem swoim i innych. Stworzenie warunków do korygowania własnych nawyków i postaw, które nie są zgodne z zasadami edukacji prozdrowotnej. Pomaganie w nabywaniu nowych umiejętności zgodnych z zasadami zdrowego stylu życia. III. Cel główny Kształtowanie zdrowego stylu życia. Ochrona zdrowia innych ludzi oraz tworzenie zdrowego środowiska fizycznego i społecznego. Inspirowanie harmonijnego rozwoju młodego człowieka odpowiedzialnego za zdrowie własne i zdrowie innych ludzi. IV. Cele szczegółowe Zapoznanie uczniów z problematyką uzależnienia od nikotyny. Pogłębianie i uaktualnianie wiedzy dotyczącej konsekwencji zdrowotnych palenia papierosów dla poszczególnych układów organizmu człowieka. 2
Poznawanie przyczyn nieumiejętności oparcia się presji innych osób. Umożliwienie uczniom podejmowania bardziej świadomych wyborów. Promowanie życia bez nikotyny. Stworzenie możliwości walki z nałogiem. Nauka podejmowania decyzji związanych z uzależnieniem. V. Podstawa prawna Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. O ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U.Nr 10, poz.55). oraz aktualizacja ustawy z dnia 28.11.2003 r. (Ministerstwo Zdrowia 2007 r.) VI. Realizacja Zadania Formy działania Wykonawcy 1. Scenariusze godzin wychowawczych promujące zdrowie, pomagające bardziej świadomie zachowywać się w sytuacji Kształtowanie prawidłowych postaw zdrowotnych -profilaktyka antynikotynowa wywierania presji na nas przez innych ludzi. Scenariusze te znajdują się w teczce: Lekcje wychowawcze, w pokoju nauczycielskim. Przeprowadzając lekcję można korzystać z pomocy dydaktycznych (filmy: Zabójczy dymek, Kochamy papierosy, Nieszkodliwy papieros, Uśmiechnij się, inne ) Omówienie szkodliwości palenia papierosów na lekcjach przez nauczycieli różnych przedmiotów. 2. Organizowanie konkursów na: pracę plastyczną (plakat promujący zdrowy styl życia lub ukazujący konsekwencje negatywne palenia papierosów) hasło antynikotynowe, ulotkę wiersz, pracę literacką, scenariusz teatralny wychowawcy (klasy I) wychowawcy pedagog samorząd 3
inne uczniowski 3. Prelekcje specjalistów zapraszanych do szkoły w celu przeprowadzenia zajęć dotyczących uzależnienia od nikotyny (lekarze, pracownicy Poradni Antynikotynowej, sportowcy, inni..) 4. Gazetki o tematyce antynikotynowej (3 czwartek listopada Ogólnopolski dzień bez tytoniu, maj Światowy Dzień bez tytoniu) 5. Przygotowanie akademii poświęconej promowaniu zdrowego stylu życia, profilaktyce nikotynizmu. 6. Rozdawanie ankiet: Czy jestem uzależniony od nikotyny? 7. Pedagogizacja rodziców - przedstawianie szkodliwego wpływu dymu tytoniowego na organizm człowieka: palenie czynne oraz bierne, porady dla walczących z nałogiem) 8. Działania skierowane do nauczycieli bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawodawstwa dotyczącego nikotyny WDN poszerzanie wiedzy o działaniu nikotyny na org. człowieka psychoedukacja. zapraszani specjaliści, goście, uczniowie nauczyciele uczniowie wychowawcy specjalista nauczyciele prowadzący szkolenie w ramach WDN-u VII. Wykonawcy programu wychowawcy 4
lekarz rodzinny, pulmonolog, stomatolog, onkolog (inny specjalista) pracownik Poradni Antynikotynowej psycholog lub pedagog z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej inne osoby (zapraszani goście, np.: sportowiec ) VIII. Narzędzia Do realizacji programu będą potrzebne: ulotki, broszury czasopisma filmy plakaty scenariusze zajęć sprzęt i pomoce dydaktyczne specjalistów zapraszanych na zajęcia IX. Ewaluacja programu Program profilaktyczny nie jest dokumentem zamkniętym. Zgodnie z założeniami może ulegać zmianom wraz ze zmieniającą się rzeczywistością wychowawczą szkoły. Analiza jego skuteczności będzie polegać na bieżącym monitorowaniu oraz cyklicznie dokonywanej ewaluacji. Monitorowanie to systematyczna i rozciągnięta w czasie obserwacja sposobów realizacji przyjętych w programie celów i zadań wychowawczych. Ewaluacją programu będzie analiza i interpretacja zebranych danych oraz ocena wartości programu. Pozwoli podjąć decyzję, czy ma być dalej realizowany, a jeżeli tak, to czy należy go zmodyfikować. Ewaluacja Programu Wolni od dymu papierosów będzie analizą i oceną: realizacji zamierzonych celów, efektów jego wdrożenia, warunków (środowiskowych, organizacyjnych, materialnych), w jakich jest realizowany, stopnia jego realizacji wobec założonych celów. 5
Narzędzia ewaluacji: obserwacja kwestionariusze ankiet i wywiadów, arkusze obserwacyjne, karty zachowania ucznia. Wyniki ewaluacji są jawne i przedstawiane Radzie Pedagogicznej, Radzie Rodziców oraz przedstawicielom Samorządu Uczniowskiego. X. Opracowanie programu: Pedagog szkolny : mgr Edyta Wajdziak 6