Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania

Podobne dokumenty
Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania

Lista 0 - Okolice rachunku zdań

Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania

IMIĘ NAZWISKO... grupa C... sala Egzamin ELiTM I

Pytania i polecenia podstawowe

1 Rachunek zdań, podstawowe funk tory logiczne

W pewnym mieście jeden z jej mieszkańców goli wszystkich tych i tylko tych jej mieszkańców, którzy nie golą się

1 Rachunek zdań, podstawowe funktory logiczne

Wstęp do matematyki listy zadań

1 Logika (3h) 1.1 Funkcje logiczne. 1.2 Kwantyfikatory. 1. Udowodnij prawa logiczne: 5. (p q) (p q) 6. ((p q) r) (p (q r)) 3.

Wstęp do Logiki i Struktur Formalnych Lista zadań

Rachunek zdań. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak

Indukcja matematyczna

Elementy logiki. Zdania proste i złożone

Lista zadań - Relacje

Przykłady zdań w matematyce. Jeśli a 2 + b 2 = c 2, to trójkąt o bokach długości a, b, c jest prostokątny (a, b, c oznaczają dane liczby dodatnie),

Równoliczność zbiorów

LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW

Notatki z Analizy Matematycznej 1. Jacek M. Jędrzejewski

Uwaga 1. Zbiory skończone są równoliczne wtedy i tylko wtedy, gdy mają tyle samo elementów.

1. Funkcje monotoniczne, wahanie funkcji.

0.1. Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek zdań.

Zasada indukcji matematycznej

1 Logika Zbiory Pewnik wyboru Funkcje Moce zbiorów Relacje... 14

Metalogika (1) Jerzy Pogonowski. Uniwersytet Opolski. Zakład Logiki Stosowanej UAM

ELiTM 0 Indukcja Dany jest ciąg a 0 R, a n = a n 1. Zasada minimum Każdy niepusty podzbiór liczb naturalnych zawiera liczbę najmniejszą.

RELACJE I ODWZOROWANIA

Relacje. opracował Maciej Grzesiak. 17 października 2011

Logika i teoria mnogości Ćwiczenia

Elementy logiki matematycznej

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c = a

1 Logika. 1. Udowodnij prawa logiczne: 3. (p q) (p q) 2. (p q) ( q p) 2. Sprawdź, czy wyrażenie ((p q) r) (p (q r)) jest tautologią.

1 Działania na zbiorach

I. Podstawowe pojęcia i oznaczenia logiczne i mnogościowe. Elementy teorii liczb rzeczywistych.

(g) (p q) [(p q) p]; (h) p [( p q) ( p q)]; (i) [p ( p q)]; (j) p [( q q) r]; (k) [(p q) (q p)] (p q); (l) [(p q) (r s)] [(p s) (q r)];

Logika Matematyczna 16 17

1 Zbiory. 1.1 Kiedy {a} = {b, c}? (tzn. podać warunki na a, b i c) 1.2 Udowodnić, że A {A} A =.

1 Funktory i kwantyfikatory

WstępdoLogikiiTeoriiMnogości 1 Instytut Matematyki i Informatyki 2010/2011

Wykład ze Wstępu do Logiki i Teorii Mnogości

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c,

Zadania do Rozdziału X

III. Funkcje rzeczywiste

Podstawowe struktury algebraiczne

Bukiety matematyczne dla gimnazjum

Zadanie 2. Obliczyć rangę dowolnego elementu zbioru uporządkowanego N 0 N 0, gdy porządek jest zdefiniowany następująco: (a, b) (c, d) (a c b d)

1 Podstawowe oznaczenia

Elementy logiki i teorii mnogości

Matematyka dyskretna. 1. Relacje

Jest to zasadniczo powtórka ze szkoły średniej, być może z niektórymi rzeczami nowymi.

Lista 1 (elementy logiki)

Zestaw 1. Podaj zdanie odwrotne i przeciwstawne (kontrapozycję) dla każdego z następujących

Relacje. 1 Iloczyn kartezjański. 2 Własności relacji

Sprawy organizacyjne. dr Barbara Przebieracz Bankowa 14, p.568

1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych.

Zbiory. Specjalnym zbiorem jest zbiór pusty nie zawierajacy żadnych elementów. Oznaczamy go symbolem.

XXV Rozkosze Łamania Głowy konkurs matematyczny dla klas I i III szkół ponadgimnazjalnych. zestaw A klasa I

Logika, teoria zbiorów i wartość bezwzględna

Egzamin z logiki i teorii mnogości, rozwiązania zadań

Elementy teorii mnogości. Część II. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im.

1 Relacje i odwzorowania

Logika i teoria mnogości Ćwiczenia

Indukcja. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak

Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia

Zbiory, funkcje i ich własności. XX LO (wrzesień 2016) Matematyka elementarna Temat #1 1 / 16

2 Rodziny zbiorów. 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów. M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11

Roger Bacon Def. Def. Def. Funktory zdaniotwórcze

Struktury formalne, czyli elementy Teorii Modeli

1 Rachunek zdań. w(p) = 0 lub p 0 lub [p] = 0. a jeśli jest fałszywe to:

Elementy logiki Zbiory Systemy matematyczne i dowodzenie twierdzeń Relacje

Ziemia obraca się wokół Księżyca, bo posiadając odpowiednią wiedzę można stwierdzić, czy są prawdziwe, czy fałszywe. Zdaniami nie są wypowiedzi:

3. Operacje na zbiorach (1) Sprowadź poniższe zdania dotyczące zbiorów do postaci zdań logicznych i sprawdź ich prawdziwość.

Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, 2019 Zadania 1-100

Rozdział 6. Ciągłość. 6.1 Granica funkcji

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje

Zajęcia nr 1 (1h) Dwumian Newtona. Indukcja. Zajęcia nr 2 i 3 (4h) Trygonometria

Funkcje. Oznaczenia i pojęcia wstępne. Elementy Logiki i Teorii Mnogości 2015/2016

Zbiory, relacje i funkcje

WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I. dr. Elżbieta Kotlicka. Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje

1. Wielomiany Podstawowe definicje i twierdzenia

Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia

WIELOMIANY SUPER TRUDNE

Roger Bacon Def. Def. Def Funktory zdaniotwórcze

Wykład 2. Informatyka Stosowana. 8 października 2018, M. A-B. Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października 2018, M. A-B 1 / 41

Relacje binarne. Def. Relację ϱ w zbiorze X nazywamy. antysymetryczną, gdy x, y X (xϱy yϱx x = y) spójną, gdy x, y X (xϱy yϱx x = y)

Jarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2011/12

Zadania egzaminacyjne

Podstawy logiki i teorii mnogości Informatyka, I rok. Semestr letni 2013/14. Tomasz Połacik

Funkcje - monotoniczność, różnowartościowość, funkcje parzyste, nieparzyste, okresowe. Funkcja liniowa.

Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne.

Jarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2012/13

5. Algebra działania, grupy, grupy permutacji, pierścienie, ciała, pierścień wielomianów.

II. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH

Logika binarna. Prawo łączności mówimy, że operator binarny * na zbiorze S jest łączny gdy (x * y) * z = x * (y * z) dla każdego x, y, z S.

1. ODPOWIEDZI DO ZADAŃ TESTOWYCH

Internetowe Kółko Matematyczne 2003/2004

Algebra. Jakub Maksymiuk. lato 2018/19

Język rachunku predykatów Formuły rachunku predykatów Formuły spełnialne i prawdziwe Dowody założeniowe. 1 Zmienne x, y, z...

Elementy teorii mnogości. Część I. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im.

Transkrypt:

Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania 1. W używanym obecnie kalendarzu gregoriańskim rok jest przestępny, gdy dzieli się przez 4, lecz nie dzieli się przez 100, chyba, że dzieli się przez 400. Niech p oznacza rok R jest podzielny przez 4, q rok R podzielny przez 100, r rok R jest podzielny przez 400. Zapisz za pomocą p, q, r zdanie: a) Rok R jest przestępny w kalendarzu gregoriańskim. b) Rok R jest przestępny w kalendarzu juliańskim. 2. Każda karta z jednej strony jest czerwona albo niebieska, z drugiej zaś ma narysowane kółko albo trójkąt. Na stole widzimy cztery takie karty, widoczna strona jest w nich kolejno czerwona, niebieska, trójkątem i kółkiem. Jacek twierdzi, że karty niebieskie mają na odwrocie kółko. Które karty Placek musi odwrócić, aby sprawdzić, czy Jacek mówi prawdę? 3. Zbadaj, które z poniższych formuł są tautologiami: a) (p p) p b) p ( p q) c) (p q) [( p) ( q)] d) (p q) (p q) e) (p q) [ p) ( q)] f) (p q) [( p) ( q)] g) [(p (q r)] [(p q) (p r)] h) [(p q) r] [p (q r)] i) [p (q r)] [(p q) (p r)] j) [p (q r)] [( (p q) (p r)] k) [p (q r)] [( q r) p] l) [(p q) r)] [( p (q r)]. 4. Przyjmijmy, że gdy Jacek chrapie, to Agata śni. Które z poniższych zdań są prawdziwe przy tym założeniu? a) Gdy Agatka nie śni, to Jacek nie chrapie. b) Gdy Jacek nie chrapie, to Agatka nie śni. c) Gdy Agatka śni, to Jacek chrapie. d) Jacek nie chrapie lub Agatka śni. e) Nie jest możliwe, aby Jacek chrapał, a Agatka nie śniła. 5. Zapisz formułę p q, korzystając wyłącznie z: a) koniunkcji i negacji: b) alternatywy i negacji. 6. Korzystając wyłącznie z implikacji i negacji zapisz formułę: a) p q b) p q. 7. Zapisz za pomocą alternatywy, koniunkcji i negacji spójnik albo (alternatywę wykluczającą). 8. Zapisz formułę: p 1 (p 2 (p 3... (p n q))...) używając znak implikacji: a) tylko raz b) ani razu. 9. Spójnik Pierce a (operator NOR) jest zdefiniowany wzorem (p q) (( p) ( q)). Kreska Sheffera, (operator NAND) jest zdefiniowana wzorem p q (( p) (( q)). Wyraź: a) alternatywę, implikację oraz równoważność za pomocą negacji oraz koniunkcji b) koniunkcję, implikację oraz równoważność za pomocą negacji oraz alternatywy c) negację, koniunkcję, alternatywę, implikację oraz równowazność za pomocą spójnika Pierce a. d) negację, koniunkcję, alternatywę, implikację oraz równoważność za pomocą kreski Sheffera.

10. Przyjmijmy oznaczenia: N p negacja p, Cpq implikacja, Apq alternatywa, Kpq koniunkcja, Epq równoważność. System ten (tzw. notacja polska) pozwala zapisywać formuły rachunku zdań bez użycia nawiasów. a) Zapisz w zwykłej notacji KCpNqp. b) Zapisz w notacji polskiej zasady sprzeczności i wyłączonego środka oraz prawa de Morgana. 11. Zbadaj, czy poniższe schematy wnioskowania są poprawne: a) d) ( p) q, p q b) p q, ( p) q q e) (p q) r, q p r c) (p q) r, q : p r f) 12. Zbadaj, czy poniższe schematy wnioskowania są poprawne: a) b) p (q r), r p q p q,p ( q). p p q,( r) (s t),r (p t), r q s ( p) (q ( r)),r ( p),( s p) ( r), s. q 13. Zbadaj poprawność każdego z poniższych wnioskowań. Jeżeli jest poprawne, daj pełne wyprowadzenie ze wskazaniem stosowanych reguł wnioskowania. Jeżeli jest niepoprawne, wyjaśnij dlaczego. a) Jeśli płyta jest głośna lub monotonna, to nie jest długa. Płyta jest monotonna. Wniosek: Płyta nie jest długa. b) Jeśli Rybin jest nudny, to trudno go znaleźć. Jeżeli Rybin nie jest mały, to nietrudno go znaleźć. Rybin jest nudny. Wniosek: Rybin jest mały. c) Nieprawda, ze Franek gra zarówno na gitarze jak i na flecie. Jeżeli Franek nie gra ani na gitarze, ani na flecie, to gra na organach i na harfie. Jeżeli gra na harfie, to gra na organach. Wniosek: Franek gra na organach. d) Jeżeli napadniesz na bank, trafisz do więzienia. Jeśli trafisz do więzienia, nie spędzisz czasu miło. Jeśli wyjedziesz na wakacje, to spędzisz czas miło. Napadasz na bank lub jedziesz na wakacje. Wniosek: Trafisz do więzienia lub spędzisz miło czas. e) Jeśli Jones nie spotkał tej nocy Smitha, to Smith jest mordercą lub Jones kłamie. Jeżeli Smith nie jest mordercą, to Jones nie spotkał tej nocy Smitha i morderstwo nastąpiło po północy. Jeżeli morderstwo miało miejsce po północy, to Smith jest mordercą lub Jones kłamie. Wniosek: Smith jest mordercą. 14. Zbadaj, czy podany zestaw informacji jest niesprzeczny: a) Jeśli wieczór nudny, to Ala płacze lub Anatol opowiada śmieszne historie. Jeżeli wieczorem zjawia się Sylwester, to wieczór jest nudny lub Ala płacze. Jeżeli Anatol opowiada śmieszne historie, to Ala nie płacze. Sylwester zjawia się wieczorem wtedy i tylko wtedy, gdy Anatol nie opowiada śmiesznych historii. Jeśli Ala płacze, to Anatol opowiada śmieszne historie. b) Jeżeli kurs papierów wartościowych rośnie lub stopa procentowa maleje, to ceny akcji spadają lub podatki nie rosną. Ceny akcji spadają wtedy i tylko wtedy, gdy idzie w górę kurs papierów wartościowych i rosną podatki. Jeżeli stopa procentowa maleje, to ceny akcji nie spadają lub kurs papierów wartościowych nie rośnie. Podatki rosną lub ceny akcji maleją i maleje stopa procentowa.

15. George Bernard Shaw twierdził, że przekłady są jak kochanki wierne nie są piękne, piękne nie są wierne. Które z poniższych zdań są równoważnym sformułowaniem poglądu, że przekład nie może być zarazem wierny i piękny. a) Jeżeli przekład jest wierny, to nie jest piękny. b) Jeżeli przekład jest piękny, to nie jest wierny. c) Jeżeli przekład nie jest wierny, to jest piękny. d) Jeżeli przekład nie jest piękny, to jest wierny. 16. W czasie kampanii wyborczej panowie Alfa, Beta i Gamma złożyli następujące oświadczenia: Alfa: Beta zawsze kłamie. Beta: Gamma zawsze kłamie. Gamma: Alfa zawsze kłamie. Uzasadnij, że przynajmniej dwa z tych oświadczeń są fałszywe. 17. W czasie kampanii wyborczej panowie Alfa, Beta, Gamma i Delta złożyli następujące oświadczenia: Alfa: Beta zawsze kłamie. Beta: Gamma przynajmniej czasem mówi prawdę. Gamma: Delta przynajmniej czasem kłamie. Delta: Alfa zawsze mówi prawdę. Wykaż, że dokładnie dwa z tych zdań są prawdziwe.

Lista 2 - Kwantyfikatory i zasada indukcji matematycznej 1. Niech d(x,y) oznacza x jest dzieckiem y, m(x) x jest mężczyzną. Zapisz formuły: a) x jest bratem y b) x jest dziadkiem y c) x jest stryjkiem y d) x oraz y są przyrodnim rodzeństwem. 2. Przyjmijmy, że w języki arytmetyki liczb naturalnych mamy stałe 0, 1, 2,... oraz symbole + i. Zapisz w tym języku: a) n jest liczbą parzystą b) m > n c) n jest liczbą złożoną d) n jest liczba pierwszą e) każda liczba parzysta większa od 2 jest sumą dwu liczb pierwszych (hipoteza Goldbacha) f) istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych g) 2 jest liczbą niewymierną. Uwaga: Zdanie g) trzeba przekształcić tak, aby była w nim mowa wyłącznie o liczbach naturalnych. 3. Kwantyfikatory ograniczone określamy wzorami x A P(x) ( x(x A P(x)), x A P(x) ( x(x A P(x)). Sformułuj i udowodnij prawa de Morgana dla kwantyfikatorów ograniczonych. 4. Określmy dwa rodzaje kwantyfikatorów dla liczb naturalnych: n ϕ(n) ( k n k(ϕ(n)), n ϕ(n) ( k n k(ϕ(n)). a) Sformułuj i udowodnij prawa de Morgana dla tych kwantyfikatorów. b) Wykaż, że zachodzi implikacja n ϕ(n) n ϕ(n). c) Zdefiniuj za pomocą tych kwantyfikatorów pojęcia granicy ciągu i punktu skupienia. d) Daj krótki dowód tego, że granica ciągu jest jego punktem skupienia. 5. Wykaż, że nie zachodzi wynikanie: a) x yr(x, y) y xr(x, y) b) x(a(x) B(x)) ( xa(x) xb(x)). 6. Wykaż, wskazując odpowiedni kontrprzykład, że reguła wnioskowania x(p(x) Q(x)), xm(x) x(p(x) M(x)) jest błędna. Uzupełnij komentarze przy przejściach poprawnych i wskaż błąd (błędy) w poniższym dowodzie poprawności tej reguły: 1. x(p(x) Q(x)) 2. xm(x). 3. P(a) Q(a)

4. P(a) 5. M(a) 6. P(a) M(a) 7. (P(x) M(x). 7. Wyprowadź poniższe reguły wnioskowania: a) b) c) x(p(x) Q(x)), x(p(x) M(x) x(q(x) M(x) x((a(x) R(x)) T(x)), x(t(x) P(x)), x(a(x) P(x)) xr(x) x(r(x) C(x)), x(t(x) R(x)). x( C(x) T(x)) 8. Wykaż, że dla n 2 zachodzi nierówność 2 n n!. 9. Odgadnij wyraz ogólny ciągu zadanego rekurencją a 0 = 1, a n+1 = 3a n 1. Korzystając z zasady indukcji matematycznej wykaż jego prawdziwość. 10. Załóżmy, że a n+2 = a n+1 +2a n. Wykaż, że jeśli a 0 > 1, a 1 > 2, to a n > 2 n. 11. Ciąg Fibonacciego określamy wzorem F 0 = 0, F 1 = 1, F n+2 = F n+1 + F n. Wykaż, że n 1 [ Fn+1 F n F n F n 1 ] = [ 1 1 1 0 12. Wiadomo, że W(n) zachodzi dla n = 1, a ponadto dla każdego n zachodzi W(n) = W(2n) oraz W(2n) = w(2n+1). Wykaż, że W(n) zachodzi dla każdego n 1. 13. Załóżmy, że dla n 5 zachodzi W(n) = W(n+3). Ponadto W(2), W(7), W(11). Wyjaśnij, dla jakich n zachodzi W(n), dla jakich W(n), a dla jakich n kwestia ta jest nierozstrzygalna. ] n. 14. Wykaż, że dla n 6 kwadrat można podzielić na n kwadratów. 15. Z kwadratu 2 n 2 n usuwamy jedno pole. Wykaż, że otrzymana figurę można pokryć L-triminami (tzn. wielokątami utworzonymi przez trzy kwadraciki 1 1, tworzące równoramienna literę L). 16. Przyjmijmy, że zakresem zmienności wszystkich zmiennych są liczby naturalne. Niech k l oznacza k dzieli l. Wykaż, że za pomocą 0, 1, + oraz można zdefiniować predykat z = xy. Wsk.: Zdefiniuj najpierw predykat y(x = y 2 ). Przydać ci się mogą następujące tożsamości: (x+y) 2 = x 2 +xy+xy+y 2 NWD(x,x+1) = 1 orazx 2 +x = NWW(x,x+1), gdzie NWD oznacza największy wspólny dzielnik, NWW najmniejszą wspólną wielokrotność.

Lista 3 - Rachunek zbiorów. Działania nieskończone 1. Czy dla dowolnych zbiorów A,B i C prawdziwe są następujące równości: a) A A = A b) (A B) B = (A B) B c) A B = B A d) A (B C) = (A B) C e) A (B C) = (A B) C f)a (B C) = (A B) (A C) g) A (B C) = (A B) (A C) h) (A\B)\C = A\(B \C) i) (A\B) C = (A C)\(B C) j) (A\B) C = (A C)\(B C)? Wskazuj, przy których przejściach korzystasz z definicji, a przy których z praw rachunku zdań (jakich). 2. Czy dla dowolnych zbiorów A,B,C i D prawdziwe są następujące zdania: a) A A b) A B A c) (A B) (B C) A C d) A A B e) A A B f) A B A g) (A C) (B C) A B C h) (A C) (B C) A B C i) (A B) (A C) A B C j) (A B) (C D) A C B D k) (A B) (C D) A C B D l) (A B) (C D) A C B D? 3. Za pomocą symbolu oraz symboli logicznych (w tym równości) zapisz: a) A B b) A = B c) A = B C d) A (B \C) e) A B = A C f) A jest zbiorem jednoelementowym. 4. Niech A i B będą podzbiorami ustalonej przestrzeni Ω. Wykaż, że: a) (A ) = A b) A\B = A B c) (A B) = A B d) (A B) = A B e) = Ω, Ω = f) A B B A. 5. Wykaż, że A B jest najmniejszym (w sensie inkluzji) zbiorem zawierającym jednocześnie A i B. Sformułuj i udowodnij analogiczny fakt dla przekroju dwóch zbiorów. 6. Wykaż, że (A\B)\C = A\(B C) oraz A\(B\C) = (A\B) (A C) dla dowolnych zbiorów A,B i C. 7. Wykaż, że A\(A\(A\B)) = A\B dla dowolnych zbiorów A,B. 8. Wykaż, że dla dowolnych zbiorów A i B prawdziwa jest równoważność A = B (A\B = B \A). 9. Wyznacz zbiory P( ), P(P( )), P({P( )}), P({0,1}), P({0,1,2}). 10. Czy istnieją zbiory A, B, C takie, że A B C oraz A B C? 11. Czy dla dowolnych zbiorów A,B i C prawdziwe są następujące równości: a) (A B) C = (A C) (B C) b) (A B) C = (A C) (B C) c) (A B) C = (A C) (B C) d) (A B) C = (A C) (B C)? 12. Wykaż, że A B = B A wtedy i tylko wtedy, gdy A = B A = B =. 13. Wykaż, że A B wtedy i tylko wtedy, gdy P(A) P(B). Czy dla dowolnych A,B mamy P(A) P(B) = P(A B) i P(A) P(B) = P(A B)? 14. Znajdź sumę n=0 oraz iloczyn n=0 dla poniższych rodzin zbiorów: a) A n = [n, ) b) B n = (0,1/n) c) C n = [0,1 1/n] d) A n = ( n,1/n). 15. Znajdź sumę t T oraz iloczyn t T dla poniższych rodzin zbiorów: a) A t = (,t], T = R + b) B t = R\{t}, T = Q c) C t = [t,1] [0,t], T = (0,1).

1. Z ilu elementów składa się: a) relacja x < y na zbiorze {1,2,...,n} Lista 4 - Relacje i funkcje b) relacja x+y = z na zbiorze {0,1,2,...,n}? 2. Ile jest relacji: a) zwrotnych na zbiorze {1,2,...,n} b) symetrycznych na zbiorze {1, 2,..., n} c) słabo antysymetrycznych na zbiorze {1, 2,..., n}? 3. Podaj przykład relacji, która jest symetryczna, ale nie jest zwrotna ani przechodnia. 4. Wykaż, że relacja R jest przechodnia wtedy i tylko wtedy, gdy R R R. 5. Wykaż, że relacja R jest symetryczna wtedy i tylko wtedy, gdy R 1 = R. 6. Niech f będzie funkcją różnowartościową. Wykaż, że wtedy dla dowolnych zbiorów A i B mamy f[a\ B] = f[a]\ f[b]. Sformułuj i udowodnij twierdzenie odwrotne. 7. Niech f będzie funkcją. Wykaż, że ( A,B)(f[A B] = f[a] f[b]) f jest injekcją. 8. Niech R = {(x,y) R 2 : x = y } oraz Q = {(x,y) R 2 : y = sin(x)}. Narysuj wykres relacji R Q oraz Q R. 9. Niech f : R 2 R 2 będzie funkcją zadaną wzorem f((x,y)) = (x+y,x y). a) Czy odwzorowanie f jest injekcją? b) Czy f jest surjekcją? c) Znajdź f[r {0}], f[l] oraz f 1 [L], gdzie L jest prostą zadaną równaniem y = x+1. 10. Inwolucją nazywamy taką funkcję f, że f f jest identycznością. Wykaż, że każda inwolucja jest bijekcją. 11. Inwersją względem okręgu x 2 +y 2 = 1 o środku O = (0,0) nazywamy przekształcenie, które punktowi P O przyporządkowuje punkt P leżący na półprostej OP, taki że OP OP = 1. a) Uzasadnij, że inwersja jest inwolucją na R 2 \{O}. b)* Znajdź obraz i przeciwobraz prostej x = 1/2 przez inwersję.

Lista 5 - Relacje równoważności i podziały 1. Wykaż, że następujące relacje są relacjami równoważności na zbiorze X i wyznacz ich klasy abstrakcji oraz przestrzenie ilorazowe X/ : a) X = N 2 (x,y) (a,b) x+y = a+b, b) X = N 2 (x,y) (a,b) max{x,y} = max{a,b}, c) X = R x y ( t 0)(tx = y), d) X = R x y ( t > 0)(tx = y), e) X = R 2 x y ( t 0)(tx = y), f) X = R 2 x y ( t > 0)(tx = y). 2. Dla (x 1,x 2 ),(y 1,y 2 ) [0,1] 2 określamy relację (x 1,x 2 ) (y 1,y 2 ) u(x 1 ) = u(y 1 ) u(x 2 ) = u(y 2 ), gdzie u(x) = x x. Wykaż, że jest relacją równoważności. Wyznacz jej klasy abstrakcji. 3. Ile jest relacji równoważności na zbiorze {1, 2, 3}? Ile jest różnych rozbić zbioru {1,2,3,4}? 4. Na zbiorze liczb całkowitych Z określamy relacje x y 3 (x + 2y) oraz x y 5 x 2 y 2. Czy są to relacje równoważności? 5. Opisz klasy abstracji relacji na zbiorze liczb rzeczywistych R zadanej formułą x y (x y Z). 6. Na zbiorze N N określamy relacją równoważności formułą (x,y) (x,y ) max{x,y} = max{x,y }. Ile elementów ma klasa abstrakcji [(0,20)]? 7. Wykaż, że jeśli i η są relacjami równoważności na zbiorze Ω, to również η jest relacją równoważności na zbiorze Ω. Lista 5 - cd. - Relacje porządku 8. Wykaż, że (N\{0}, ) jest częściowym porządkiem. Znajdź w nim element najmniejszy. Znajdź elementy minimalne w częściowym porządku (N\{0,1}, ). 9. Niech (X,R) będzie częściowym porządkiem. Wykaż, że relacja R 1 jest również częściowym porządkiem na zbiorze X. Jakie są związki pomiędzy elementami maksymalnymi, minimalnymi, największymi i najmniejszymi w tych dwóch częściowych porządkach? 10. Na zbiorze R 2 rozważamy relację zadaną formułą ((x,y) (x y )) (x x ) (y y ). Wykaż, że relacja ta jest częściowym porządkiem. NiechK = {(x,y) R 2 : x 2 +y 2 1}. Wyznacz elementy minimalne zbioru K. Dla ustalonego punktu (a,b) R 2 wyznacz zbiory {(x,y) R 2 : (a,b) (x,y)}, {(x,y) R 2 : (x,y) (a,b)} oraz {(x,y) R 2 : ((a,b) (x,y)) ((x,y) (a,b))}.

11. Rozważamy częściowy porządek ({2,...,30}, ), gdzie oznacza relację podzielności. Ile jest elementów minimalnych oraz ile jest elementów maksymalnych w tym częściowym porządku? 12. Czy poniższe zbiory uporządkowane przez relację podzielności są izomorficzne: a) D(100) i D(36) b) D(24) i D(30). 13. Narysuj diagram Hassego minimalnego porządku, przy którym 1 2, 2 3, 5 4, 4 2, 6 7, 7 3, 7 8, 8 9, 3 0, 9 0. a) Wskaż elementy minimalne, najmniejsze, maksymalne i największe b) Jakiej liczebności łańcuchy (antyłańcuchy) występują w tym porządku? c) Rozważmy rodzinę niepustych łańcuchów w tym porządku. Ile ma elementów minimalnych, a ile maksymalnych? d) Analogicznie dla rodziny niepustych antyłańcuchów. 14. Niech (x n,y n ) n N będzie dowolnym ciągiem liczb naturalnych. Wykaż, że istnieją liczby n,m N takie, że n < m oraz x n x m i y n y m. 15. Wykaż twierdzenie Spernera: Każdy antyłańcuch w rodzinie podzbiorów zbioru n- elementowego ma co najwyżej n/2 elementów. Lista 5.5 - Algebry Boole a (tylko MS) 1. Wykaż, że w dowolnej algebrze Boole a a b oraz a b są odpowiednio kresem dolnym i górnym elementów a, b ze względu na naturalny porządek zdefiniowany warunkiem a b (a b = a). 2. Uprość wyrażenia algebry boole wskie: a) xyz +xy z +xz b) (xyz) +(xy) +x c) xy z +xz +y z +yz +z d) (x+y )(x +y)+y e) (x+y)(x +z)(y +z) f) (xy +yz +xz)x +xy +xz. 3. Zapisz wielomian boole owski odpowiadający funkcji f(x, y, z) określonej poniższą tabelką i zbuduj sieć logiczną obliczająca tę funkcję: a) x y z f(x,y,z) 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 b) x y z f(x,y,z) 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1

Lista 6 - Równoliczność i liczby kardynalne 1. Znajdź bijekcję pomiędzy następującymi parami zbiorów: a) (0,1) i (2,5) b) (a,b) i (c,d) c) (0, ) i R d) ( π/2,π/2) i R e) (0,2) i R f) (1, i R g) (1, ) i (2, ) h) [0,1] i [0,1). 2. Punktem kratowym płaszczyzny nazywamy punkt o obu współrzędnych całkowitych. Pokaż, jak ustawić w ciąg wszystkie punkty kratowe płaszczyzny. 3. Uzasadnij, że zbiór punktów płaszczyzny o obu współrzędnych wymiernych jest zbiorem przeliczalnym. 4. Czy jest zbiorem przeliczalnym zbiór: a) funkcji liniowych o współczynnikach całkowitych b) funkcji stałych c) funkcji f : N {0, 1} stałych od pewnego miejsca? 5. Czy jest zbiorem przeliczalnym zbiór okręgów o środku w punkcie kratowym: a) i promieniu całkowitym b) zawierających pewien punkt kratowy? 6. Jaka jest moc zbioru {(x,y) R 2 : x Q y Q}? 7. Wykaż, że dowolna rodzina parami rozłącznych otwartych przedziałów liczb rzeczywistych jest przeliczalna. 8. Wykaż, że dowolna rodzina parami rozłącznych niepustych kół na płaszczyźnie jest przeliczalna. Czy dowolna rodzina parami rozłącznych niepustych okręgów na płaszczyźnie jest przeliczalna? 9. Znajdź moc zbioru: a) funkcji f : R N b) funkcji f : R R c) funkcji f : N R d) relacji trójargumentowych na R. Wynik podaj w formie ℵ 0, c lub 2 do odpowiedniej potęgi. 10. Jaka jest moc zbioru wszystkich ciągów zbieżnych do zera o wyrazach: a) rzeczywistych b) całkowitych? 11. Wykaż, że zbiór wszystkich permutacji zbioru N (czyli bijekcji f : N N) jest mocy continuum. 12. Znajdź moc zbioru wszystkich permutacji zbioru R. 13. Jaka może być moc zbioru A\B jeśli A i B, jeżeli są one zbiorami mocy: a) ℵ 0 b) c? 14. Ile można narysować na płaszczyźnie parami rozłącznych liter: a) L b) T? 15. Niech A będzie zbiorem powstałym z płaszczyzny przez usunięcie przeliczalnie wielu punktów. Wykaż, że każde dwa punkty tego zbioru można połączyć: a) łamaną w nim zawartą b) łukiem okręgu w nim zawartym.

Lista 6 i pół (tylko MC) - Zbiory przeliczalne i nieprzeliczalne -cd. 1. Rozważmy zbiór okręgów na płaszczyźnie zawierających przynajmniej k punktów kratowych. Dla jakich k zbiór ten jest przeliczalny? 2. Jaka jest moc zbioru: a) {X N : X < ℵ 0 } b) {X N : X = ℵ 0 } c) {X R : X < ℵ 0 } d) {X R : X = ℵ 0 }? 3. Znajdź moc zbioru wszystkich funkcji z liczb rzeczywistych w liczby rzeczywiste nieciągłych choćby w jednym punkcie. 4. Niech f : R R będzie funkcją monotoniczną. Wykaż, że zbiór punktów nieciągłości funkcji f jest przeliczalny. 5. Niech {f n : n N} będzie dowolną rodziną funkcji ze zbioru N N. Znajdź taką funkcję g N N, że ( n)( k)(f n (k) < g(k)).