Analiza i symulacja układów dynamiki na przykładzie obiektów cieplnych, hydraulicznych, elektrycznych i mechanicznych. I.

Podobne dokumenty
Metoda szeregów potęgowych dla równań różniczkowych zwyczajnych liniowych. Równanie różniczkowe zwyczajne liniowe drugiego rzędu ma postać

GENEZA WYZNACZNIKA. Układ równań liniowych z dwiema niewiadomymi. Rozwiązania układu metodą eliminacji Gaussa

RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 7

3.6. Całka oznaczona Riemanna i jej własności. Zastosowania geometryczne całki oznaczonej.

WYKŁAD 7. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Macierzowa Metoda Rozwiązywania Układu Równań Cramera

Struna nieograniczona

Algebra WYKŁAD 5 ALGEBRA 1

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania SYSTEMY DYNAMICZNE

4. Rekurencja. Zależności rekurencyjne, algorytmy rekurencyjne, szczególne funkcje tworzące.

460 Szeregi Fouriera. Definicja. Definicja. Układ trygonometryczny. Definicja Układ ortogonalny funkcji ( ϕ n

Automatyka i Robotyka Analiza Wykład 23 dr Adam Ćmiel

Analiza obwodów elektrycznych z przebiegami stochastycznymi. Dariusz Grabowski

1. Określ monotoniczność podanych funkcji, miejsce zerowe oraz punkt przecięcia się jej wykresu z osią OY

WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ

Dowolną niezerową macierz A o wymiarach m na n za pomocą ciągu przekształceń elementarnych można sprowadzić do postaci C 01

WYKŁAD nr 14,15. Stabilność i korekcja układów liniowych

takimi, że W każdym przedziale k 1 x k wybieramy punkt k ) i tworzymy sumę gdzie jest długością przedziału, x ). 1 k

TABLICE WZORÓW I TWIERDZEŃ MATEMATYCZNYCH zakres GIMNAZJUM

Zakres materiału obowiązujący do egzaminu poprawkowego z matematyki klasa 2 Ha i 2 Lb 2011 str 1

Matematyka wybrane zagadnienia. Lista nr 4

Scenariusz lekcji matematyki w klasie II LO

Podstawy praktycznych decyzji ekonomiczno- finansowych w przedsiębiorstwie

Macierze w MS Excel 2007

Mamy nadzieję, że zestaw, który przygotowaliśmy maturzystom, spełni swoje zadanie i przyczyni się do egzaminacyjnych sukcesów.

Temat: Wybrane zagadnienia kinematyki mechanizmów. Ruch punktu: prostoliniowy, krzywoliniowy (np. po okręgu, elipsie, dowolnej krzywej)

Konstrukcja modelu dynamiki i podstawowe badania własności obiektu

Rozszerzenie znaczenia symbolu całki Riemanna

MATEMATYKA Przed próbną maturą. Sprawdzian 2. (poziom rozszerzony) Rozwiązania zadań

Rozwiązanie. Metoda I Stosujemy twierdzenie, mówiące że rzuty prędkości dwóch punktów ciała sztywnego na prostą łączącą te punkty są sobie równe.

Podstawy Automatyki. Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania.

2π Ciągi te są ortogonalne w kaŝdym przedziale < t 0, t 0 +T > o długości T =.

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 1 POZIOM ROZSZERZONY

i interpretowanie reprezentacji wykorzystanie i tworzenie reprezentacji wykorzystanie wykorzystanie i tworzenie reprezentacji

Od wzorów skróconego mnoŝenia do klasycznych nierówności

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 1 POZIOM ROZSZERZONY

MATEMATYKA DYSKRETNA (2014/2015) dr hab. inż. Małgorzata Sterna WIELOMIANY SZACHOWE

I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH ZBIORY LICZBOWE: liczby całkowite C : C..., 3, 2, 1,

MATEMATYKA W EKONOMII I ZARZĄDZANIU

Metody numeryczne. Wykład nr 4. dr hab. Piotr Fronczak

Układy równań liniowych Macierze rzadkie

METODY NUMERYCZNE. Wykład 5. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH. Met.Numer. wykład 5 1

METODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH

KONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13 III etap zawodów (wojewódzki) 12 stycznia 2013 r.

Wykład 1 Pojęcie funkcji, nieskończone ciągi liczbowe, dziedzina funkcji, wykres funkcji, funkcje elementarne, funkcje złożone, funkcje odwrotne.

Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie III A i III B Liceum Plastycznego 2019/2020

Funkcja generująca rozkład (p-two)

5. CIĄGI. 5.1 Definicja ciągu. Ciągiem liczbowym nazywamy funkcję przyporządkowującą każdej liczbie naturalnej n liczbę rzeczywistej.

Wybrane zagadnienia. Wykład 2a. Metoda simpleks rozwiązywania zadań programowania liniowego.

Dla danego czynnika termodynamicznego i dla określonej przemiany ciepło właściwe w ogólności zależy od dwóch niezależnych

Analiza spekulacyjna stanów nieustalonych w układach elektrycznych

Główka pracuje - zadania wymagające myślenia... czyli TOP TRENDY nowej matury.

Niech dany będzie układ równań postaci. Powyższy układ równań liniowych z n niewiadomymi można zapisać w postaci macierzowej

MATEMATYKA MATURA 2007 PRZYKŁADOWY ARKUSZ DLA POZIOMU ROZSZERZONEGO. Henryk Dąbrowski Ewa Stożek

I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH

I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.

Programowanie z więzami (CLP) CLP CLP CLP. ECL i PS e CLP

WYZNACZNIKI. . Gdybyśmy rozważali układ dwóch równań liniowych, powiedzmy: Takie układy w matematyce nazywa się macierzami. Przyjmijmy definicję:

Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.

Zadania z algebry liniowej - sem. I Liczby zespolone

Je eli m, n! C i a, b! R[ m a. = -x. a a. m = d n pot ga ilorazu. m m m. l = a pot ga pot gi. a $ b = a $ b pierwiastek stopnia trzeciego

Tok sprawdzania nośności ścian obciążonych pionowo wg metody uproszczonej zgodnie z PN-EN

3.1. Ciągi liczbowe - ograniczoność, monotoniczność, zbieżność ciągu. Liczba e. Twierdzenie o trzech ciągach.

Matematyka finansowa r.

Rozmaite techniki dowodzenia nierówności

ZADANIA Z GEOMETRII RÓŻNICZKOWEJ NA PIERWSZE KOLOKWIUM

PODSTAWY AUTOMATYKI 7. Stabilność

kwartalna sprzeda elazek

G i m n a z j a l i s t ó w

GEOMETRIA ANALITYCZNA W PRZESTRZENI

Działania wewnętrzne i zewnętrzne

AM1.1 zadania 8 Przypomn. e kilka dosyć ważnych granic, które już pojawiły się na zajeciach. 1. lim. = 0, lim. = 0 dla każdego a R, lim (

Równania liniowe rzędu drugiego stałych współczynnikach

PODSTAWY AUTOMATYKI 8. Stabilność

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\Fourier.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC. zawierają fazy i amplitudy.

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. średnica podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P

REPREZENTACJA SYGNAŁÓW

7 Liczby zespolone. 7.1 Działania na liczbach zespolonych. Liczby zespolone to liczby postaci. z = a + bi,

7. Szeregi funkcyjne

Zadania i rozwiązania prac domowych z Analizy Matematycznej 1.2 z grupy pana Ryszarda Kopieckiego, semestr letni 2011/2012.

3, leŝącym poniŝej punktu P. Wartości funkcji f są

CIĄGI LICZBOWE. Naturalną rzeczą w otaczającym nas świecie jest porządkowanie różnorakich obiektów, czyli ustawianie ich w pewnej kolejności.

Rozwiązywanie układów równań liniowych (1)

CAŁKA NIEOZNACZONA f - funkcja określona w przedziale E. Funkcją pierwotną funkcji f w przedziale E nazywamy funkcję F taką, że

Określenie współrzędnych terenowych punktów metodą przestrzennego wcięcia w przód na podstawie zdjęć lotniczych (metoda zdjęć ekwiwalentnych).

Dynamika układów podstawy analizy i symulacji. Wstęp. Oznaczenia i symbole

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM klasa 2F 1. FUNKCJA LINIOWA

ANALIZA DRGAŃ GIĘTNYCH W PŁASZCZYŹNIE PIERŚCIENIA TIMOSHENKI WSPÓŁPRACUJĄCEGO Z TARCZĄ TRAKTOWANĄ JAKO PODŁOŻE SPRĘŻYSTE

Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostką budżetową Zamawiającym Wykonawcą

a a = 2 S n = 2 = r - constans > 0 - ciąg jest malejący q = b1, dla q 1 S n 1 CIĄGI jest rosnący (niemalejący), jeżeli dla każdego n a n

CAŁKA KRZYWOLINIOWA NIESKIEROWANA

Opis i zakres czynności sprzątania obiektów Gdyńskiego Centrum Sportu

H. Dąbrowski, W. Rożek Próbna matura, grudzień 2014 r. CKE poziom rozszerzony 1. Zadanie 15 różne sposoby jego rozwiązania

Co można zrobić za pomocą maszyny Turinga? Wszystko! Maszyna Turinga potrafi rozwiązać każdy efektywnie rozwiązywalny problem algorytmiczny!

Zadania z analizy matematycznej - sem. II Całki oznaczone i zastosowania

FUNKCJA KWADRATOWA. RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI DRUGIEGO STOPNIA.

Ćwiczenia nr 5. TEMATYKA: Regresja liniowa dla prostej i płaszczyzny

Szeregi trygonometryczne Fouriera. sin(

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale

Rys Wyrównanie spostrzeżeń zawarunkowanych jednakowo dokładnych C. KRAKOWIANY

Transkrypt:

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh I. Wprowdzeie Przedmioem opisywyh dń jes memyzy opis łd fizyzego (p. eleryzego mehizego hydrlizego ieplego óry ędzie moż wyorzysć do lizy i symlji ego łd. W szzególośi omwie zgdiei mją zsosowie do di włsośi dymizyh oieów (proesów ehologizyh i łdów serowi (omyi dl yh oieów. Podswą dl rozwżń jes poiższe róie wprowdzeie (powór podswowyh pojęć i zgdień z memyi fizyi i wyrego progrm symlyjego.. Podswowe pojęi i rzędzi memyze (powór z memyi Opis i die dymii oieów wymg pewyh podswowyh miejęośi z różyh dziłów memyi elemerej i lizy memyzej. Rozdził I. jes swoisym zeswem słów lzowyh do zweryfiowi i zpełiei wiedzy oiezej do prowdzei dń liyzyh oieów... Model oie (łd Formy modeli Model oie opisje zhowie wyrego łd (fizyzego hemizego iologizego eoomizego z pomoą zmieyh óre reprezeją pewe włsośi łd. Zmiee e moż podzielić : - zmiee wejśiowe (wymszei óryh wrość ie zleży od ego się dzieje w łdzie (są wymsze z zewąrz - zmiee wyjśiowe (rozwiązi óryh wrość jes rezlem dziłi łd. Słe włsośi łdów zywe są prmermi. Model opisjąy dymię łd pozwl wyzzyć reję ( ( łd zmiee wymszei zyli opisć przeieg i ( m m ( ( rozwiązi w zsie ( przy zdym przeieg ( (Rys. I-. Rys. I-. Model łd Kosrj model przeprowdz podswie opis proesów zhodząyh oieie zyw się modelowiem. Wyiiem ego proes jes model liyzy (wyrżeie memyze. Fj memyz opisją zhowie łd może wysępowć w posi jwej i (f( m l wiłej F( m. Jwą posć fji zysje się drodze przeszłeń liyzyh jeśli ze są wrośi prmerów fji o ej podswie moż rysowć sępie różego yp wyresy przyłd przeieg wrośi zmieej w zsie. Progrmy symlyje pozwlją olizyć (rysowć wyres rówież podswie posi wiłej. Wyresy powsją rówież podswie esperymeów rzezywisyh oieh. Odworzeie model podswie wyres zywmy ideyfiją. Modele ideyfiowe są zzwyzj przyliżeiem. Podzs osrji i lizy modeli łdów sosowe są sępjąe rzędzi memyze: fje lgerize p. wielomiy fje wymiere i iewymiere fje przesępe (wyłdize logrymize rygoomeryze i ylomeryze rhe różizowy i łowy (p. rówi różizowe rhe operorowy (p. przeszłeie Lple i Forier szeregi fyje (p. Forier Tylor Lre. Typowe zdie z dziedziy di dymii łdów poleg wyzzei rozwiązi (o zzy fji opisjąyh przeieg zmieyh wyjśiowyh oie podswie zej (zdej fji opisjąej sy/zmiy zmieyh wejśiowyh i model w posi łd rówń lgerizyh i/l różizowyh (zęso w posi wiłej zyli zgdiei z zres rh różizowego i operorowego. Wzór óry jes rozwiąziem ego zdi po pierwsze m złożoą posć po drgie może yć rdzo rdy l wręz iemożliwy do wyzzei. Tymzsem w prye iżyiersiej zzwyzj wzór ie jes porzey o wysrzy zjomość hrerysyzyh eh rozwiązi óre moż oreślić w prosszy sposó sosją przeszłei i włsośi fji ze przyłd z lgery zy rygoomerii (Rys. I-. por. hps://pl.wiipedi.org/wii/modelowie_memyze - 6 -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh model: ( wejśi: ( (zdy prolem wyzzeie rozwiązi przeszłei wyjśi: ( zdie/zdi róworzęde die przeieg zmieośi fji ehy rozwiązi meody lizy zsdy wiosowi Rys. I-. Aliz włsośi dymizyh oie Nomis ypowym przyłdem zsosowi szeregów fyjyh jes szereg Tylor wyorzysywy do lieryzowi fji ieliiowyh zy szereg Forier sosowy w lizie zęsoliwośiowej łdów. Jedym z pierwszyh elemeów lizy włsośi jes pros lsyfij yp rówń (fji ór pozwl oreślić od rz ieóre ehy oie i wyrć meodę dlszyh dń. Podswow lsyfij doyzy liiowośi fji owiem zdeydow więszość meod liyzyh doyzy modeli liiowyh. Włsośi syze i dymize Model syzy o jprosszy opis włsośi oie w posi zleżośi pomiędzy zmieymi wejśiowymi i wyjśiowymi łd w wrh rówowgi zyli gdy przez odpowiedio dłgi ores zs ie yło zmi i wejśi i wyjśi. Grfiz reprezej włsośi syzyh hrerysy syz (Rys. I- pozwl odzyć wrośi wyjść podswie wrośi wejść p. ( p (. W jprosszyh przypdh są o fje liiowe (p.: A le w ( ( p rzezywisyh wrh zleżośi liiowe pryzie ie p wysępją. Są jed sosowe jo przyliżeie opis Rys. I-. Chrerysy syz rzezywisyh oieów. Model dymii łd opisje sposó reji łd zmię sygł wejśiowego. W dih sosje się rdzo prose sygły wejśiowe przyłd wymszeie soowe (Rys. I-4. Włsośi dymize oie sprwiją że jego rej ie jes yhmisow zsem może mieć hrer osylyjy o jwżiejsze ie zwsze ońzy się dojśiem do s rówowgi (r silośi sąd wyi oiezość di dymii oieów. Njprosszą reprezeją grfizą opis dymii są hrerysyi zsowe przedswijąe reje oie oreśloe wymszeie przyłd odpowiedzi soową zmię wymszei (Rys. I-5. p Rys. I-4. Wymszeie soowe ( ( p ( ( p Rys. I-5. Reje łd silego i iesilego wymszeie soowe Chrerysyi syze i zsowe (dymize oie moż wyzzyć przez przeprowdzeie esperyme rzezywisym oieie l podswie model memyzego. Podswową liyzą formą model dymii jes rówie różizowe (jzęśiej zwyzje gdzie zmieą iezleżą jes zs. Fj ór jes rozwiąziem ego rówi dl oreśloego wymszei i oreśloyh wrów poząowyh odpowid hrerysye zsowej oie. Model syzy powsje przez proszzeie model dymii o zzy po wyzerowi wszysih fji pohodyh. Powsje pyie sąd wziąć i model dl rzezywisego oie zyli j sosrowć model i zideyfiowć wrośi prmerów? J pryzie zrelizowć esperyme mjąy el wyzzeie hrerysy syzyh i dymizyh dl pomieszzei ogrzewego grzejiiem eleryzym o reglowej moy? Zmieą wyjśiową jes emperr wewąrz pomieszzei. i Prz: szereg (poęgowy Tylor (szereg Mlri szereg (rygoomeryzy Forier - 7 -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh.. Rówi i wyre operje lgerize Wielomiy rzezywise Szzególą rolę w lizie dymii oieów pełią wyrżei lgerize w posi wielomiów o rzezywisyh współzyih. Klzowe zzeie w dih mją pierwisi wielomi (miejs zerowyh zyli rozwiązi rówi: (I- Pierwisi wielomi mogą yć lizmi rzezywisymi (λ l sprzężoymi prmi liz zespoloyh (α ± jω. Wielomi rzezywisy -ego sopi m pierwisów przy zym mogą o yć pierwisi wieloroe. Wielomi rzezywisy moż rozłożyć ilozy wielomiów rzezywisyh sopi o jwyżej drgiego: ( λ ( λ ( (I- gdzie zyii pierwszego sopi są związe z pierwismi rzezywisymi λ i zyii drgiego sopi z prmi pierwisów zespoloyh. Moż że powiedzieć że wielomi rzezywisy moż przedswić w posi ilozy wielomiów liiowyh: λ λ λ (I- ( ( ( przy zym pierwisi λ i mogą yć rzezywise i/l zespoloe. Dosępe są róże meody rozwiązywi rówń wielomiowyh. Pierwisi wielomiów sopi od do 4 moż wyzzyć liyzie z pomoą ogólyh wzorów pierwisi (p. Zł. C.. Powyżej sopi 4 wzory pierwisi ie isieją oieze są ie meody l przyliżoe meryze wyzzie pierwisów N podswie rówowżośi posi ogólej (I- i ilozyowej (I-: ( λ( λ ( λ (I-4 sprwdzić poprwość wyzzoyh pierwisów λ λ. Zleżość (I-4 pozwl rówież wyprowdzić ogóle wzory Viée : λ λ λ / λλ λλ λλ λλ λλ / (I-5 M λλ λ ( / Wzory (I-5 moż wyorzysć jo rzędzie pomoize przy wyzzi pierwisów podoie j wzory sróoego możei. Jeśli współzyii wielomi mją posć lizową o pierwisi moż wyzzyć meodmi meryzymi (sosowe w progrmh symlyjyh. Poz różymi meodmi wyzzi wrośi pierwisów Im(λ sosowe są rówież zwe ryeri położei pierwisów Re(λ płszzyźie zespoloej (Rys. I-6. Kryeri (p. Hrwiz Roh pozwlją podswie prosyh operji współzyih wielomi swierdzić zy wszysie pierwisi leżą w lewej półpłszzyźie. Rys. I-6. Płszzyz zespolo Wedłg ryerim Roh wszysie pierwisi rówi λ λ leżą w lewej półpłszzyźie jeśli wszysie współzyii wielomi są róże od zer i mją jedowy z wszysie współzyii pierwszej olmy liy Roh są dodie: zespolo pr pierwisów α ± jω odpowid wielomiowi rzezywisem drgiego sopi o jemym wyróżi óry moż rozłożyć ilozy wielomiów pierwszego sopi o zespoloyh współzyih ( ( α jω ( ( α jω Prz: oiz posć wielomi sopi (widć współrzęde wierzhoł proli zy porzee? dzieleie wielomiów meody meryze. zy porzee? Prz: meody meryze - 8 -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh! RĘKOPIS PWr - 9-5 4 d d d ; d 5 4 5.. 7 6.. (I-6 Jeśli wri ryerim ie są spełioe o moż wyzzyć ilość pierwisów w prwej półpłszzyźie jes o rów lizie zmi z w pierwszej liy Roh. Ułdy rówń Peły opis dymii łd zęso oejmje il rówń óre pozwlją wyzzyć il iezleżyh zmieyh wyjśiowyh. Ułd rówń może yć ozzoy (sońzo ilość rozwiązń w łdh liiowyh jedo rozwiązie l ieozzoy (iesońzo ilość rozwiązń le ie powiie yć sprzezy (r rozwiązń. Modele w posi łd rówń liiowyh mogą yć zpisywe przy pomoy weorów i mierzy i lizowe meodmi z zres lgery liiowej. Sformłowie prolem w posi mierzowej jes szzególie preferowe podzs sosowi meod symlyjyh (. Podswą meod są operje lgerize mierzh orz olizie wyzzi i wrośi włsyh mierzy. Aliz włsośi modeli wielowymirowyh wymg zęso rozwiązywi łdów rówń liiowyh yp: (I-7 o moż przedswić w zpisie mierzowym: A (I-8 l weorowym: (I-9 gdzie weory/mierze współzyiów i zmieyh mją posć:. A i i i i Meody rozwiązywi są róże przyłd przez operje mierzh: A - (I- l: de( de( i i i (I- Jeśli rozwiązie jes wyzze liyzie o zsem jprosszą meodą rozwiązi jes meod podswii i elimiowi olejyh zmieyh przyłd gdy ilość rówń jes iewiel ( współzyii rówń są prmermi łd (symole l wyrżei. Przyłd i Prz: łdy rówń liiowyh włsośi mierzy

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh.. Zmiee zespoloe i fje rygoomeryze Lizę zespoloą j sowi porządow pr Im [j] liz rzezywisyh ( zpisyw z żyiem jedosi zj rojoej j. Dwie podswowe posie liz zespoloyh r oiz i rygoomeryz wyiją wpros z ierpreji geomeryzej lizy płszzyźie φ Re zespoloej (Rys. I-7. Są o posi rówowże óre moż sosowć zmieie: Rys. I-7. Płszzyz zespolo posć rezjńs (oiz posć rygoomeryz posć wyłdiz (zęść rzezywis i rojo (modł r i rgme φ z j z r( osϕ j siϕ jϕ z re r osϕ r siϕ r ϕ r g Korzysją z yh posi i ierpreji geomeryzej łwo jes zilsrowć podswowe dziłi lizh zespoloyh: z z ( j ( j ( j( z z j j j ( ( ( ( jϕ ( [ os( ( ] jϕ j ϕ ϕ r e r r e r r ϕ ϕ j ϕ ϕ jϕ / / / [ os ] jϕ j ϕ ϕ r e r e r r e r r ϕ ϕ j ϕ ϕ z r e si / z z ( ( ( ( ( z si W e sposó moż rówież wpros zsdić związi pomiędzy fjmi wyłdizymi i rygoomeryzymi zyli wzory Eler w posi: jϕ e osϕ j siϕ (I- l w posi: e jϕ osϕ osϕ j siϕ jϕ jϕ ( e e / jϕ jϕ ( e e /( j siϕ Wzory Eler mogą yć podswą do dowodiei różyh relji dl fji rygoomeryzyh ih j (p. Zł. A.: si( α ± β siα osβ ± osα siβ (I-4 os( α ± β osα osβ m siα siβ Wzory (I- (I-4 pozwlją dowodić zleżośi óre ędą się pojwić w rozwiązih rówń różizowyh ( : j j A e Ae e ( B os jb si (I-5 orz B os jb si Aos( ϕ Asi( ϕ (I-6 gdzie: B A A B A A orz A B B ϕ r g( B / B ϕ rg( B / B. Rówość (I-5 jes wyiiem sępjąyh przeszłeń: j j j j j j A e Ae Ae e Ae e e ( Ae Ae (I-7 gdzie po podswiei wzorów Eler (I-: e [ A( os j si A( os j si ] e [( A A os j( A A si ] (I-8 orzymjemy rówość odpowidjąą zleżośi (I-5: A j j A e e ( B os jb si gdzie: B A A B A A (I-9 e W dowodzie rówośi (I-6 wyorzysje się przedswieie wyrżeń B jb i B jb orz j w posi wyłdizej: jϕ B jb Ae gdzie jϕ jϕ A B B orz ϕ rg( B /B. Sąd B A( e e / Aosϕ jϕ jϕ jϕ B jb Ae B A( e e /( j Asiϕ Po podswiei i wyorzysi zleżośi (I-4 orzymjemy ( * : B os jb si Aosϕ os Asiϕ si Aos( ϕ Aos( ϕ (I- o odpowid zleżośi (I-6 B os jb si A os( ϕ (I- (I- - -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh Sosją wzory redyje (p. Zł. A. orzymjemy rówowże eż posi: o Aos( ϕ Asi(9 ϕ Asi( ϕ (I- gdzie o ϕ 9 ϕ soro ϕ rg( B / B o o B / B g( ϕ g(9 ϕ g( ϕ wię ϕ rg( B / B (gdy B /B > o ϕ r g( B / B gdy B /B < o ϕ r g( B / B π lo o o o A os( ϕ Asi(9 ( ϕ Asi( ( ϕ 9 Asi( ϕ 9 Asi( ϕ (I- gdzie o o o o ϕ 9 ϕ soro ϕ rg( B / B o B / B g( ϕ g( ϕ 9 g( (9 ϕ g(9 ϕ g( ϕ wię ϕ rg(-b / B r g( B / B Spr.: ϕ ϕ 8 A si( ϕ Asi( 8ϕ Asi( ϕ.4. Liiowe rówi różizowe zwyzje (LISTA.4.. Klsyfij rówń różizowyh W dih dymii oieów (proesów ehologizyh podswowe zzeie mją rówi różizowe zwyzje gdzie zmieą iezleżą jes zs (.. R.ząsowe liiowe ieliiowe sjore iesjore Rozwżmy liiowe rówie różizowe posi: ( ( ( m & m & (I-4 gdzie wszysie i i i są słe wymszeie ( rozwiązie (. Rząd rówi i łd rówń..4.. Ogóly lgorym liyzego rozwiązywi liiowego rówi różizowego Rozwżmy liiowe rówie różizowe posi: ( ( ( m & ( m & ( (I-5 gdzie wszysie i i i są słe wymszeie ( rozwiązie (. Rozwiązie rówi zyli fj ( słd się rozwiązi swoodego s ( i rozwiązi wymszoego w (: s w( (I-6 Algorym rozwiązywi opier się zsdzie sperpozyji i słd się z zereh epów. I. Wyzzeie rozwiązi swoodego (słdowej swoodej s ( ( Uslić posć rówi jedorodego: ( ( s s & s( s (I-7 ( Złożyć że rozwiąziem jes fj espoejl o dwóh prmerh A i λ: λ s Ae (I-8 ( Podswić złożoe rozwiązie do rówi jedorodego: λ λ λ λ λ Ae λ Ae λae Ae (I-9 (4 Podzielić rówie przez Ae λ o prowdzi do rówi hrerysyzego (wielomi hrerysyzego: λ λ λ (I- (5 Rozwiązć lgerize rówie hrerysyze - wyzzyć pierwisów λ λ. (6 Pierwisi mogą yć rzezywise i zespoloe jedo- i wieloroe. Sąd wyi posć s (: ( Jeśli wszysie pierwisi rówi λ λ są rzezywise i róże o λ λ A e A e (I- s ( Jeśli óryś z pierwisów jes wieloroy p. -y pierwise λ jes m-roy (λ λ λ m- o s ( zwier m słdiów posi: m λ (I- ( A A A A e m ( Jeśli pierwisi są zespoloe (pr liz sprzężoyh p. λ αjω orz λ α-jω o s ( zwier słdii óre moż zpisć rzy rówowże sposoy (I-5 (I-6: ( α jω ( α jω α jω jω Ae A e e Ae A e (I- ( ( α e B osω jb siω B A A. ( ( gdzie: B A A (I-4 - -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh α α ( Ae os( ωϕ Ae si( ω ϕ gdzie: A B B ϕ rg( ϕ rg( B B / B / B II. Wyzzeie rozwiązi wymszoego (słdowej wymszoej w ( Dl dowolej (różizowlej fji f( ór jes podw jo wymszeie (: ( Wypisć fję wymszjąą f( i jej oleje pohode (różego yp: f f& & f (I-6 Wyrżei óre wysępją że w słdowej swoodej s ( leży pomożyć przez gdzie jes jmiejszym wyłdiiem óry zpewi że wyrżei ędą się różić od słdiów słdowej swoodej. ( Złożyć że rozwiązie wymszoe w ( jes smą yh słdiów posi : C f C f& w.. (I-7 ( Podswić wymszeie f( i złożoe rozwiązie w ( do rówi różizowego (I-6: ( ( ( m w w & w( w( m f f& f (I-8 (4 Porówć współzyii przy ih smyh fjh po o sroh rówi. (5 Rozwiązć orzymy łd rówń względem słyh C C Z osrji w ( wyi że jeśli fj wymszją f( jes ogrizo o słdow wymszo w ( eż jes ogrizo. W prye iżyiersiej sosje się zwyle wymszeie słe soowe implsowe i sisoidle. W przypd słego wymszei ( mmy dl >: ( & & ( w C & w & w( ( C (4 C (5 C w Rozwiązie o moż orzymć sróy jo rozwiązie rówi syzego: Przy słym wymszei wejśi ( rozwiązie wymszoe w ( eż jes słe: w( (I-5 (I-9 Rozwiązie (I-4 jes pem rówowgi ( łd przy słym wymszei (. III. Ogóle rozwiązie rówi różizowego (ł ogól zyli sm rozwiązi swoodego (z prmermi A i i wymszoego: λ A e λ A e ( (I-4 w W rozwiązi wysępją ieze prmery A A óre moż wyzzyć dopiero przy oreyh wrh poząowyh. IV. Rozwiązie szzególe (ł szzegól wymg wyzzei wrośi prmerów A i podswie wrośi wrów poząowyh zyli dowolyh spośród wrośi: ( ( ( & (. ( (I-4 N podswie wrów poząowyh orz wrośi fji wymszjąej f( i jej pohodyh wysępjąyh w rozwiązi ( powsje łd rówń do wyzzei prmerów A A. (I-4 - -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh.4.. Włsośi rozwiązi i ierprej fizyz Rówi różizowe sosowe w prye iżyiersiej do opis dymii łdów fizyzyh (oieów/proesów ehologizyh wyiją z podswowyh prw fizyi. Mogą o yć rówi zrówo liiowe j i ieliiowe (p.. W przypd rówń ieliiowyh sosje się róże meody prszzi opis (p. dodowe złożei lieryzj y orzymć rówi (modele liiowe o pozwl wyorzysywć róże rzędzi (meody liyze wyijąe z możliwośi rozwiązywi rówń liiowyh. Fj ( ór jes rozwiąziem rówi różizowego opisje reję łd (oie oreśloe wymszeie (sygł podwe wejśie łd (. Rozwiązie szzególe opisje ą reję w wrh gdy wymszeie zosło pode łd (oie óry zjdowł się w oreyh wrh poząowyh. Wri poząowe są iejo podsmowiem łej przeszłośi łd do hwili zmy wymszeie i s łd (wri poząowe w hwili i ie wże jie yło wześiej wymszeie i o się dziło w łdzie. W rozwiązi ( wyróżi się dwie słdowe: - słdow swood s ( ór ie zleży od wymszei (sygł wejśiowego jedyie od włsośi (prmerów smego łd o słdow ór deydje o silośi łd - słdow wymszo w ( ór zleży zrówo od wymszei j i od włsośi łd o słdow opisją zhowie łd w sie rówowgi. Słdimi rozwiązi swoodego są fje yp espoejlego (Rys. II-5 i ilozyy ih fji z fją sisoidlą (Rys. II-6. W o przypdh jeśli współzyi α w wyłdi fji espoejlej jes jemy o fj z iegiem zs zi do zer. W prye iżyiersiej ieresjąe są ylo przeiegi yh fji dl. Ae α α> A e α si(ω e α - α A α A- α> A- α< A α< A- Rys. I-8. Przyłdowe wyresy ±e Rys. I-9. Przyłdowe wyresy e si(ω Jeśli łe rozwiązie swoode zi z zsem do zer o łd osiąg s rówowgi i mówimy że łd jes sily. O silośi łd deydją pierwisi rówi hrerysyzego zywe iegmi łd. Alizją włsośi fji (I- (I-5 łwo moż wszć związe pomiędzy położeiem iegów łd płszzyźie zespoloej włsośimi rozwiązi swoodego s (Rys. I-. s Im(λ s α> α< -e α e α -e α s Re(λ s Rys. I-. Położeie iegów słdowe rozwiązi Biegy óre leżą w lewej półpłszzyzie zespoloej (mją jemą zęść rzezywisą odpowidją słdowym rozwiązi óre ziją z zsem. Biegy w prwej półpłszzyźie (mją dodią zęść rzezywisą są związe ze słdowymi (fjmi rosąymi w iesońzoość (±. Jeśli wszysie iegy łd leżą w lewej półpłszzyźie o łe rozwiązie swoode s ( zi z zsem o ozz że łd jes sily. Jeśli iegy są lizmi zespoloymi o zęść rzezywis odpowid z silość zęść rojo z wysępowie osylji i ih zęsoliwość. Jeśli wejśie łd silego ( podwe jes ogrizoe wymszeie o sygł wyjśiowy łd (rozwiązie ( eż ędzie ogrizoy słdow s ( zi i pozosje ylo ogrizo słdow w (. W szzególośi gdy wymszeie m słą wrość ( o łd sily w ogólośi wri poząowe mogą yć oreśloe w iej hwili zs - -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh zwsze dohodzi do p rówowgi (. Ułd iesily rw w pie rówowgi ylo gdy jes o jego s poząowy jmiejsze złóeie powodje rwłe oddleie od ego p (Rys. I-. s Rys. I-. P rówowgi silej (s i iesilej ( Jeśli łd m p rówowgi (jedo rozwiązie i wri poząowe o..4.4. Przyłdy i proszzeie lgorym w podswowyh dih dymii W prye iżyiersiej opisy lgorym rozwiązywi rówń różizowyh moż zzie prosić. Złóżmy że leży rozwiązć sępjąe rówie drgiego rzęd: & & ( ( (I-4 ( I. Rozwiązie swoode Rówie hrerysyze (I- moż łwo pisć wpros podswie rówi różizowego (I-7 w lizowym przypd: λ λ (I-44 Sąd wyzzmy dw pierwisi (λ λ rówi (I-44. Jeśli złóżmy że są o dw róże pierwisi rzezywise o rozwiązie swoode m posć: λ A e λ A e (I-45 s II. Rozwiązie wymszoe W przypd rówń różizowyh opisjąyh oiey i łdy omyi dżą żyezość mją rozwiązi przy słym wymszei ( dl > zyli fje o słej wrośi orz wymszei soowe i implsowe (Rys. I-. p Rys. I-. Słe wymszeie dl > Wszysie e przypdi pozwlją wyzzć rozwiązie wymszoe podswie rówi syzego: (I-46 Rozwiązie wymszoe w ( przy słym wymszei ( m posć: (I-47 w W szzególyh przypdh wymszei soowego ( i implsowego δ( orzymjemy: - dl (( jes sąd w / (I-48 - dl (δ( jes sąd w Współrzęde ( óre opisją łd w sie rówowgi zywmy pem rówowgi. Ułd liiowy może mieć ylo jede p rówowgi (jes jedo rozwiązie rówi syzego. Sily łd liiowy zwsze dąży do p rówowgi. III. Rozwiązie ogóle λ A e A e IV. Rozwiązie szzególe W rozwiązi ogólym wysępją dw prmery A i A óre są wyzze dl oreyh wrów poząowyh. Wyór wrów poząowyh zleży od el di. Bdi z wymszeiem o słej wrośi ( zzwyzj słżą do pozi ewolji s łd od różyh wrów poząowyh do/od p rówowgi - łdy sile ędą dążyć do p rówowgi łdy iesile ędą się oddlć (Rys. I-. Rys. I-. Przyłdy ewolji s łd Złóżmy że szmy rozwiązi (I-49 dl wrów poząowyh: ( w &( w. Wrośi prmerów A i A moż wię wyzzyć z łd rówń: λ (I-49 p... - łd ozzoy i ieozzoy - 4 -! RĘKOPIS PWr

Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh λ λ w A e Ae w A A λ λ w λ Ae λ Ae w λ A λ A o prowdzi do rozwiązi: λ ( w w λ ( w w (I-5 A A λ λ λ λ W e sposó wyzzoo rozwiązie szzególe rówi (I-4 przy słym wymszei i dl zdyh wrów poząowyh: λ ( w w λ λ w w ( (I-5 λ e e λ λ λ λ Bdi z wymszeiem soowym są ypowymi dimi w omye ih elem jes wyzzeie p p reji łd soową zmię wrośi wejśiowej ( p zdwą w sie rówowgi łd. Rys. I-4. Przyłdy reji wymszeie soowe Poiewż zzwyzj liz zhowi łdów doyzy reji iewielie złóei woół ego s o poząowy p rówowgi zyw się rówież pem pry. To ozz że w wrh poząowyh wszysie pohode są rówe zero: ( ( & (. ( ( (I-5 l w rówowżej posi: ( (I-54 ( p & (. ( gdzie p p N ih podswie wyzzoo sępjąą odpowiedź wymszeie soowe ( p rówi (I-4 zyli rozwiązie szzególe: λ ( p λ ( p (I-55 λ λ e e λ λ λ λ Szzególym przypdiem odpowiedzi wymszeie soowe jes odpowiedź soow To ozz że wymszeie ( jes soiem jedosowym ( wię: - wrość ońow / poiewż - poząowy s rówowgi wyosi ( p poiewż poząow wrość wymszei ( (są o zerowe wri poząowe. Bdi z wymszeiem implsowym są że ypowe dl omyi i polegją wyzzei reji implsowe złóeie pojwijąe się w sie rówowgi łd. W dih liyzyh wyorzysje się odpowiedź implsową zyli odpowiedź eoreyzy impls δ(. Podzs olizeń pojwi się jed prolem óry wyi ze szzególyh włsośi fji implsowej w hwili o wymg zsosowi rozszerzoego pojęi fji (dysryji. W prye wyorzysje się włsość łdów liiowyh z órej wyi że odpowiedź implsow jes pohodą odpowiedzi soowej. Dl ilsrji porówjmy odpowiedź soową i implsową rówi pierwszego rzęd: Odpowiedź soow: (( I. Rozwiązie swoode: (I-5 & (I-56 λ λ / λ Odpowiedź implsow: (δ( s Ae II. Rozwiązie wymszoe Dl gdy > o Dl (δ( gdy > o w w( III. Rozwiązie ogóle λ Ae λ Ae gdzie / λ / IV. Wri poząowe: ( - ( - gdzie λ / - 5 -! RĘKOPIS PWr

A A λ e Aliz i symlj łdów dymii przyłdzie oieów ieplyh hydrlizyh eleryzyh i mehizyh λ ( e ( λ λ λ λ & λ e e e e ( ( Przyłdy rozwiązi rówń różizowyh II rzęd przy wymszei soowym przedswioo w Złązi B...5. Przeszłei Lple i Forier Modele opise liiowymi rówimi różizowymi moż poddć przeszłeiom łowym Lple (L l Forier (F i orzymć w wyi lgerize modele operorowe. Zsosowie łowego operor Lple L powodje że fje zleże od zs zosją przeszłoe w fje zmieej zespoloej s (rsformy fji zmis pohodyh fji wysępją poęgi zmieej s zyli fje lgerize. W prye rzdo zhodzi oiezość olizi rsformy Lple z defiiji przez łowie poiewż zesw fji wyorzysywyh do opis przeieg zmieyh i modeli oieów jes dość ogrizoy i wysrzy orzysć się z goowyh li (T. I-. T. I-. Trsformy wyryh fji Orygił fji f( Trsform f(s L[ (] δ( ( s! s s e ss siω ω s ω osω s s ω liz rl s liz zespolo f Uwgi Nomis olizie rsform Forier w prye iżyiersiej odyw się główie podswie ierozerwlego związ pomiędzy przeszłeiem Lple i Forier: s jω (I-57 Włsośi przeszłeń łowyh zzie prszzją lizowie dymii oie. T. I-. Wyre włsośi przeszłeń łowyh Twierdzeie o Przeszłeie L Przeszłeie F liiowośi L i fi i fi ( s F i fi i i i f i (ω i i rsformie łi L f ( τ dτ f ( s s F f ( τ dτ ( ω jω f rsformie df df L pohodej sf ( s f ( F d j ω f (ω d wrośi lim f lim sf ( s jeśli gri f( isieje ońowej s wrośi lim f lim sf ( s jeśli gri f( isieje poząowej s Przeszłeie Lple ie m ierpreji fizyzej. Prz: rhe operorowy przeszłei łowe i ih włsośi (wierdzei p. [/r.i] - 6 -! RĘKOPIS PWr