PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Sportowego nr 21 w Zespole Szkół nr 12 im. Olimpijczyków Polskich WARSZAWA ul. SIENNICKA 15 na lata 2016-2019 (do realizacji w roku szkolnym 2016/2017) 1
I. WPROWADZENIE Zapewnienie bezpieczeństwa młodzieży stanowi podstawowe zadanie, przed którym stoją rodzice i nauczyciele. Uczniowie poddawani są bardzo agresywnym, starannie przygotowanym i skutecznym działaniom mediów promującym alkohol i nikotynę. Często w domu dotyka ich problem bezrobocia, braku środków finansowych, a w efekcie ucieczka w uzależnienia. Ogromny wpływ ma też środowisko rówieśnicze, które proponuje ucieczkę w zapomnienie. Kolejnym dużym zagrożeniem jest problem agresji wśród młodzieży, u źródeł którego leży doznawanie różnych form przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej); uczucie opuszczenia, bezsilności; upokorzenia; złości, rozpaczy i zagrożenia oraz zachowania agresywne wobec naszych wychowanków ze strony rodziców, rówieśników, nauczycieli i innych osób z otoczenia. W obliczu istniejących zagrożeń młodzieży niezbędna jest wielokierunkowa pomoc. Naszym zadaniem jest nie tylko stworzenie warunków do prawidłowego rozwoju, ale cały czas czuwanie nad jego przebiegiem. W tym celu nieodzownym wydaje się tworzenie szkolnych programów profilaktyki, gdyż młodzież ma prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku. Natomiast wychowawcy współczesnego ucznia muszą nauczyć się, patrząc na dziecko, rozumieć jego reakcję, wysyłane sygnały i gesty. Muszą umieć właściwie odczytywać znaki młodzieńczego lęku, osamotnienia, buntu i potrafić wyciągać z nich właściwe wnioski. Nie szybkie leczenie, ale systematyczne działania profilaktyczne są środkiem zabezpieczającym młodego człowieka przed sięgnięciem po różnego typu środki odurzające. Nie koncentrowanie się tylko nad instrumentalnymi zabiegami wokół kształtowania zachowań prospołecznych, ale skupienie się nad podstawowym obszarem, jakim jest dobry przykład dawany przez dorosłych (nauczycieli i rodziców) może odnieść właściwy skutek w naszych działaniach profilaktycznych. W naszych działaniach skupimy się na profilaktyce stopnia pierwszego i drugiego. Profilaktyka pierwszego stopnia to promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie zagrożeniom oraz rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. (Działania skierowane do całej społeczności uczniowskiej, nauczycieli i pracowników szkoły oraz rodziców/prawnych opiekunów uczniów) Profilaktyka drugiego stopnia to działania skierowane do uczniów podwyższonego ryzyka dysfunkcjonalności mające na celu pomóc im w jego redukcji.(tę formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog i specjaliści współpracujący ze szkołą) 2
II. Podstawa prawna programu 1. Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. 2001 nr 61 poz. 624 z późn. zm.), 2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 9 sierpnia 1994 r. 3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 5. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. 6. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. III. Cele programu: Stworzenie warunków do bezpiecznego funkcjonowania szkoły, Stworzenie warunków do powstania szkoły wolnej od uzależnień, Aktywizacja uczniów w zakresie oddziaływań profilaktycznych, Promowanie zdrowego stylu życia, Dostarczanie i propagowanie informacji na temat zagrożeń, Wskazanie sposobów unikania zagrożeń i radzenia sobie z nimi, Kształtowanie postaw prospołecznych i właściwego zachowania uczniów, Zapewnienie uczniom pomocy wychowawczej i terapeutycznej, Pomoc rodzicom w procesie wychowania. IV. Działania szkoły w zakresie profilaktyki pierwszego stopnia: Działania skierowane do młodzieży: GIMNAZJUM SPORTOWE NR 21 3
Zadania Forma realizacji Zapoznanie z obowiązującymi w szkole regulaminami -zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych: ze Statutem Szkoły Programem Wychowawczym i Programem Profilaktyki z regulaminem wycieczek -zapoznanie uczniów na lekcjach organizacyjnych z regulaminami pracowni i wymaganiami edukacyjnymi, -zapoznanie z zasadami korzystania z obiektów sportowych i ze sprzętu sportowego, Podnoszenie poziomu świadomości prawnej uczniów -przeprowadzenie godzin wychowawczych dotyczących praw i obowiązków i wyrabianie nawyku poszanowania prawa uczniów - przeprowadzenie lekcji historii, wos-u i j.polskiego dotyczących praw człowieka, granic wolności i obowiązków - organizowanie spotkań ze Strażą Miejską na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich - współpraca z Samorządem Uczniowskim i Rzecznikiem Praw Ucznia Zapoznanie z zagrożeniami XXI wieku i przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym w aktualizowaniu prawa wewnątrzszkolnego -zdiagnozowanie sytuacji będących źródłem trudności wychowawczych -tworzenie narzędzi do diagnozy problemów wychowawczych, monitorowania sytuacji wychowawczej zespołów klasowych i problemów poszczególnych uczniów, -prowadzenie lekcji wychowawczych i wos-u na temat odpowiedzialności uczniów za podejmowane decyzje, -uczenie asertywnej postawy w sytuacjach wyboru, -przeprowadzenie godzin wychowawczych, lekcji biologii i wdżwr-u dotyczących zasad właściwego odżywiania (omówienie przyczyn i skutków bulimii i anoreksji), -organizowanie spotkań z dietetykiem i osobami zajmującymi się racjonalnym żywieniem - realizowanie przez pielęgniarkę szkolną programów dotyczących higieny (np. Zdrowie ) pod patronatem NZOZ 4
Tworzenie bezpiecznego środowiska, w którym funkcjonuje uczeń -realizacja edukacji zdrowotnej na zajęciach wychowania fizycznego -uczestniczenie uczniów w warsztatach z psychologii sportu, -przeprowadzenie godzin wychowawczych dotyczących: przyczyn sięgania po środki uzależniające, różnych typów uzależnień (od narkotyków, dopalaczy, Internetu, gier komputerowych, telewizji - rola reklamy, alkoholu, nikotyny), skutków (społecznych, ekonomicznych, psychicznych i zdrowotnych) uzależnień, -organizowanie spotkań z przedstawicielami: organizacji promujących zdrowy styl życia i działających na rzecz zapobiegania uzależnieniom, Straży Miejskiej, Wydziału ds. Nieletnich, -prowadzenie akcji informacyjnej w formie: gazetek dotyczących zagrożeń prezentacji multimedialnych udziału w przedstawieniach o tematyce profilaktycznej -wskazywanie uczniom alternatywnych form spędzania czasu wolnego: organizacja wycieczek udział w wolontariacie uczestniczenie w kołach zainteresowań, zajęciach sportowych w szkole i poza nią rozwijanie zainteresowań (hobby)- prezentacja na godzinach wychowawczych - przypominanie uczniom tych punktów Statutu Szkoły, które dotyczą zakazu opuszczania placówki podczas zajęć lekcyjnych i zasad zachowania na obiektach sportowych -systematyczne kontrolowanie toalet i pomieszczeń szkoły w ramach dyżurów nauczycielskich i bezpieczeństwa na boiskach, -wykorzystywanie monitoringu do zapewnienia bezpieczeństwa uczniom, -egzekwowanie od uczniów posiadania legitymacji szkolnej i dzienniczka, -przestrzeganie procedur związanych ze zwalnianiem uczniów z zajęć, 5
Przeciwdziałanie sytuacjom stresowym Kształtowanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości Zapobieganie konfliktom -przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas przerw i zajęć, zwłaszcza na obiektach sportowych. -prowadzenie zajęć integracyjnych dla uczniów klas I -organizowanie spotkań z pedagogiem szkolnym -zapoznanie uczniów (na godzinach wychowawczych) z metodami efektywnego uczenia się -organizowanie pomocy koleżeńskiej -przeprowadzanie wśród uczniów ankiet na temat przyczyn stresu w szkole -zorganizowanie dla uczniów warsztatów na temat: mediacji sposobów radzenia sobie ze stresem rozwiązywania konfliktów -prezentowanie na godzinach wychowawczych pasji i zainteresowań uczniów -organizowanie kół zainteresowań, konkursów umożliwiających rozwijanie talentów, zainteresowań i uzdolnień -eksponowanie na forum szkoły osiągnięć naukowych, sportowych i artystycznych uczniów - doskonalenie umiejętności interpersonalnych na godzinach wychowawczych dotyczących komunikacji werbalnej i pozawerbalnej i na wszystkich zajęciach -zapoznanie uczniów z zasadami skutecznej komunikacji -uczenie sposobów rozwiązywania konfliktów bez stosowania przemocy -budowanie hierarchii wartości i ideałów na godzinach wychowawczych, lekcjach religii, wos-u i j.polskiego -podejmowanie działań zapobiegających dyskryminacji (rasowej, religijnej, narodowościowej, społecznej i wykluczeniu z grupy rówieśniczej) poprzez: prowadzenie godzin wychowawczych dotyczących powyższej tematyki przygotowywanie prezentacji na temat różnych kultur i wierzeń organizowanie spotkań z przedstawicielami różnorodnych kultur prezentowanie przez uczniów-obcokrajowców kultury i religii krajów, z których pochodzą, zapoznawanie uczniów z dokumentami tworzonymi przez społeczność 6
Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym międzynarodową, a dotyczących równości i poszanowania godności drugiego człowieka (Konwencja Praw Dziecka), zapoznawanie uczniów z konsekwencjami przyjmowania postaw dyskryminujących wobec innych, -diagnozowanie potrzeb uczniów w zakresie dydaktyki, -prowadzenie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego, -doraźne konsultacje nauczycieli różnych przedmiotów, -organizacja pomocy koleżeńskiej w klasach, -przygotowanie uczniów do właściwej oceny swoich możliwości pod kątem wyboru szkoły ponadgimnazjalnej, -przekazanie uczniom (na godzinach wychowawczych) wiedzy na temat sposobów radzenia sobie ze stresem, -organizowanie spotkań z psychologiem z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej (PPP,) -systematyczne informowanie rodziców/prawnych opiekunów o postępach dzieci w nauce, -stosowanie indywidualizacji nauczania, -wsparcie w trudnej sytuacji ekonomicznej rodziny ucznia: współpraca wychowawców i pedagoga szkolnego z Ośrodkami Pomocy Społecznej (OPS) zwolnienia z opłat na ubezpieczenie przyznawanie pomocy materialnej-stypendia socjalne organizowanie giełdy używanych podręczników -przeprowadzanie akcji charytatywnej Szlachetna paczka Działania skierowane do rodziców/prawnych opiekunów: Zadania Informowanie o pracy szkoły, funkcjonowaniu dziecka w szkole Formy realizacji -zapoznanie ze Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym, Programem Profilaktyki, -informowanie o kalendarzu roku szkolnego, planach lekcji, działalności zajęć pozalekcyjnych, terminach zebrań i dni otwartych, 7
Włączenie rodziców do pracy na rzecz szkoły Doskonalenie wiedzy z zakresu wychowania i profilaktyki -informowanie o wynikach w nauce i zachowaniu: na spotkaniach z rodzicami w czasie rozmów telefonicznych za pośrednictwem e-dziennika LIBRUS -prezentowanie prac i osiągnięć młodzieży w konkursach i zawodach sportowych podczas zebrań, -prowadzenie ankiet na temat potrzeb uczniów i oczekiwań rodziców/prawnych opiekunów -wspólne planowanie tematyki godzin wychowawczych i wycieczek -składanie propozycji dotyczących organizacji zajęć pozalekcyjnych -prezentowanie przez rodziców/prawnych opiekunów specyfiki wykonywanych przez nich zawodów -korzystanie z pomocy rodziców/prawnych opiekunów-ekspertów -włączanie rodziców/prawnych opiekunów w organizację imprez klasowych i szkolnych -organizowanie spotkań z pracownikami instytucji działającymi na rzecz dzieci i młodzieży (pracownicy PPP, Sądu, Policji, Straży Miejskiej) -zapraszanie rodziców/prawnych opiekunów do udziału w zajęciach z zakresu profilaktyki uzależnień (pedagog szkolny, wychowawcy, prelegenci) -wskazanie literatury psychologiczno-pedagogicznej -wykorzystanie wiedzy rodziców/prawnych opiekunów ekspertów Działania skierowane do nauczycieli: Zadania Stałe doskonalenie umiejętności wychowawczych i profilaktycznych Formy realizacji -poznawanie przepisów określających pracę wychowawczą i profilaktyczną szkoły -opracowywanie tematyki godzin wychowawczych z uwzględnieniem Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki 8
Propagowanie kursów i szkoleń z zakresu profilaktyki Wspieranie wychowawców w ich działaniach wychowawczoprofilaktycznych -uzupełnienie zbiorów bibliotecznych o bieżące publikacje dotyczące tej problematyki -systematyczne śledzenie literatury fachowej -organizowanie spotkań: z pracownikami instytucji działających na rzecz dzieci i młodzieży (Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Sądu dla Nieletnich, Policji) osobami i instytucjami pracującymi z młodzieżą uzależnioną -doskonalenie nauczycieli w ramach WDN, -informowanie o kursach, szkoleniach w pokoju nauczycielskim, -informowanie o różnorodnych formach doskonalenia on-line, -uczestniczenie pedagoga szkolnego w posiedzeniach Klasowych Zespołów Nauczycielskich -angażowanie się pedagoga w rozwiązywanie problemów pojawiających się w klasach, -organizowanie przez szkolnego pedagoga cyklicznych spotkań klas (warsztaty, prelekcje) z przedstawicielami Policji i Straży Miejskiej. Rada Rodziców na zebraniu w dniu 27 września 2016r przyjęła program do realizacji w porozumieniu z Radą Pedagogiczną uchwałą nr 2-2016r 9