SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2016-2018 Szkoła Podstawowa Nr 1 im. K. Makuszyńskiego w Wałczu Program opracowany przez zespół w składzie: WAŁCZ, 2016 Ewa Hołowska- Kędzierska Janina Białas Jolanta Możdżer Paulina Stachowiak Ewa Szczepaniak
SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna... 2 II. Wstęp... 2 III. Diagnoza problemów... 3 IV. Cele główne:... 3 V. Cele szczegółowe... 3 VI. Realizacja zadań profilaktycznych... 4 VII. Instytucje i organizacje współpracujące ze szkołą podczas realizacji zadań profilaktycznych... 9 VIII. Reakcja szkoły na zjawiska zagrażające bezpieczeństwu dzieci, sytuacje interwencyjne:... 9 IX. Ewaluacja... 10 X. Zatwierdzenie programu... 10 1
I. Podstawa prawna 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. z ew. zm. 2. Rozporządzenie MEN z dn. 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( DZ. U. z 2001r. nr 61, poz. 624 ze zm.). 3. Rozporządzenie MEN z dn. 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012r. poz. 977 ze zm.). 4. Rozporządzenie MEN z dn. 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014r. poz. 414). 5. Rozporządzenie MEN z dn. 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz. U. z 2013r. poz.532). 6. Statut Szkoły. II. Wstęp Szkolny Program Profilaktyki zawiera szereg działań na rzecz wszechstronnego rozwoju uczniów, zdrowego stylu życia, zapobiegania zachowaniom ryzykownym oraz interwencji w sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane zjawiska i zachowania uczniów. Uczy właściwych zachowań w obliczu zagrożeń współczesnego świata, korzystania z doświadczenia i wsparcia dorosłych. Program zawiera działania pomocne w budowaniu poczucia bezpieczeństwa, wspiera kształtowanie postaw obywatelskich, uczy brania odpowiedzialności za siebie i innych, doskonali umiejętność współpracy. Głównym zadaniem działań profilaktycznych jest kształtowanie prawidłowych zachowań społecznych oraz właściwego stosunku do szeroko pojętego otoczenia. Program wskazuje alternatywne formy spędzania czasu wolnego. W wyniku tych oddziaływań uczeń ma szansę na pełne ukształtowanie swojej osobowości i bycie odpornym na zagrożenia współczesnej cywilizacji. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie wszystkich pracowników szkoły, rodziców oraz współpraca ze środowiskiem lokalnym. Realizacja programu profilaktyki jest przewidziana na trzy lata, począwszy od roku szkolnego 2015/2016. 2
III. Diagnoza problemów W wyniku badania opinii rodziców i uczniów na temat bezpieczeństwa w szkole uzyskano informacje na temat potrzeb w tym zakresie. Badano kontakty uczniów ze środkami psychoaktywnymi. Prowadzone są również badania w ramach ewaluacji wewnętrznej, które pomogą w zdiagnozowaniu zagrożeń wynikających z korzystania z Internetu i komputera. Wyniki przeprowadzonych badań znajdują się w dokumentacji szkolnej. IV. Cele główne: dbałość o zapewnienie uczniom bezpiecznych warunków nauki i ochrona przed zagrożeniami; systematyczne diagnozowanie zachowań uczniów; wzmacnianie pozytywnych postaw uczniów; zapobieganie zjawisku agresji i przemocy w szkole; zapobieganie uzależnieniom poprzez prowadzenie profilaktyki uzależnień; zapobieganie nadmiernemu spędzaniu czasu przy komputerze i zjawisku cyberprzemocy; kształtowanie świadomości prozdrowotnej, życie w harmonii ze środowiskiem; kształcenie postawy poszanowania norm i wartości społecznych; motywowanie do podejmowania konstruktywnych osobistych postanowień. V. Cele szczegółowe Uczeń Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Kornela Makuszyńskiego w Wałczu: zna zasady bezpieczeństwa; dba o higienę ciała, odzieży, obuwia, miejsca nauki i wypoczynku; propaguje zdrowy tryb życia i odżywiania; racjonalnie korzysta z Internetu oraz z komputera; potrafi umiejętnie przeciwstawić się agresji, przemocy psychicznej, wymuszeniom i kradzieżom; unika kontaktów z alkoholem, papierosami, narkotykami, lekami i innymi środkami psychoaktywnymi; uczy się radzenia sobie z emocjami, zna swoje mocne i słabe strony, umie doceniać siebie i innych; 3
ma poczucie przynależności do grupy klasowej; integruje się ze społecznością klasową i szkolną; jest wrażliwy na potrzeby innych uczniów, akceptuje odmienność; prawidłowo funkcjonuje w relacjach z rówieśnikami i dorosłymi; wytrwale pracuje na swój sukces edukacyjny; w razie potrzeby korzysta z możliwości wyrównywania szans rozwoju społecznego. VI. Realizacja zadań profilaktycznych 1. Promowanie zdrowego trybu życia oraz zachowania zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych Zadanie Wdrażanie zasad bezpieczeństwa Sposób realizacji zadań - zapoznanie uczniów z obowiązującymi w szkole regulaminami (pracowni komputerowej, pracowni językowej, sali gimnastycznej, boiska szkolnego, wycieczek) oraz egzekwowanie przestrzegania ich; - dbanie o dyscyplinę uczniów na lekcjach i przerwach; - dyżury nauczycieli na korytarzach, placach i boiskach szkolnych; - spotkania uczniów klas I-VI z policjantem (akcja Bezpieczna droga do szkoły ); - lekcje poświęcone poznawaniu zasad ruchu drogowego; - zapoznanie wszystkich pracowników szkoły, uczniów, rodziców z procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych; - spotkania ze strażakiem; - spotkania z ratownikiem medycznym; - przeprowadzanie próbnego alarmu przeciwpożarowego. Osoby odpowiedzialne za realizację zadań - pedagog szkolny - zaproszeni goście Wysoka frekwencja i punktualność - sprawdzanie obecności na każdej lekcji; - monitorowanie opuszczonych godzin lekcyjnych; - poinformowanie uczniów i rodziców o konsekwencjach - nauczyciele - pedagog szkolny 4
Zapobieganie chorobom i wypadkom poprzez poznanie niebezpiecznych sytuacji Higiena ciała, odzieży, miejsca nauki i wypoczynku Propagowanie zdrowego trybu życia i odżywiania Profilaktyka wad postawy opuszczania lekcji czy spóźnianiu się na zajęcia; - przeprowadzanie zajęć na temat form bezpiecznego spędzania czasu wolnego; - pogadanki na temat bezpieczeństwa w czasie ferii i wakacji. - działania wychowawcze ( interwencje, pogadanki) dotyczące: bezpieczeństwa ucznia w kontaktach z osobami obcymi, zachowania w sytuacjach zagrożeń; - spotkania ze Strażą Pożarną; - zajęcia profilaktyczne; - pogadanki na godzinach wychowawczych, lekcjach przyrody, WDŻ ; - działania higienistki szkolnej. - zorganizowanie i przeprowadzenie akcji w szkole w ramach programu Szklanka mleka dla każdego oraz Owoce w szkole ; - zajęcia w ramach programu Między nami kobietkami ; - organizowanie zajęć pozalekcyjnych, zawodów sportowych, zielonych szkół; - propagowanie turystyki pieszej i rowerowej; - spotkanie z dietetykiem; - udział w akcjach: Dzień Jabłuszka, Śniadanie daje moc ; - dobór asortymentu w sklepiku szkolnym zgodny z zasadami zdrowego żywienia; - zapewnienie uczniom dostępu do wody pitnej; - przygotowywanie obiadów w szkolnej stołówce zgodnie z zasadami zdrowego odżywiania. - zajęcia profilaktyczne prowadzone przez nauczycieli wychowania fizycznego; -pogadanki na temat właściwej pozycji 5 - pielęgniarka szkolna - nauczyciele przyrody, WDŻ - pedagog szkolny - zaproszeni goście - wyznaczeni nauczyciele -higienistka - nauczyciele wychowania fizycznego świetlicy
ciała podczas odrabiania lekcji; - pogadanki o wpływie ruchu na kondycję fizyczną i postawę ciała; -przerwy śródlekcyjne na krótkie ćwiczenia fizyczne; - okresowe ważenie plecaków uczniów; - codzienne spacery, zabawy ruchowe na powietrzu podczas zajęć świetlicowych. Walka ze stresem - zajęcia relaksacyjne; - zajęcia tematyczne w czasie godzin wychowawczych; - uczestnictwo w zajęciach sportowych. 2. Profilaktyka zagrożeń i uzależnień oraz eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole Zadanie Ochrona uczniów przed niekontrolowany m korzystaniem z Internetu, racjonalne korzystanie z komputera i telefonu komórkowego Przeciwdziałanie agresji i przemocy psychicznej oraz wymuszeniom i kradzieżom Zapobieganie kontaktom z używkami Sposób realizacji zadania - zajęcia, warsztaty i inne formy oddziaływań na temat bezpieczeństwa w sieci; - procedury reagowania na przypadki cyberprzemocy w sieci; - pogadanki na godzinach wychowawczych, zajęciach komputerowych; - spotkania z policjantem; - apele. - zajęcia dotyczące przeciwdziałaniu agresji realizowane w każdej klasie; - spotkania uczniów z zaproszonymi gośćmi dotyczące przeciwdziałaniu przemocy; - cykl zajęć pedagoga szkolnego; - posiedzenia zespołu wychowawczego z uczniem i rodzicem. -zajęcia dotyczące przeciwdziałaniu uzależnieniom realizowane w każdej klasie; -spotkania rodziców uczniów z zaproszonym gościem; -spektakle profilaktyczne; -udział w akcji: Zachowaj Trzeźwy Umysł ; -udział w programach typu: Znajdź 6 Osoby odpowiedzialne za realizację zadań - nauczyciele informatyki - pedagog szkolny - policjant - nauczyciele dyżurujący podczas przerw - pedagog szkolny - oddziałowe zespoły wychowawcze - rodzice - zaproszeni goście (policjant, kurator sądowy) -pedagog szkolny -zaproszeni goście
właściwe rozwiązanie, Nie pal przy mnie proszę. 3. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych Zadanie Rozwijanie poczucia empatii i asertywności, uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami Doskonalenie umiejętności dokonywania samooceny Wzmacnianie poczucia przynależności do grupy klasowej Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej Sposób realizacji zadania - zajęcia profilaktyczne poświęcone: uświadomieniu uczniom podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym, doskonaleniu technik asertywnych, słuchaniu bez uprzedzeń i osądzania; - pogadanki, dyskusje na godzinach wychowawczych, WDŻ. - zajęcia profilaktyczne poświęcone: poznaniu samego siebie, nauce autoprezentacji na forum grupy, uczeniu świadomego decydowania o sobie i ponoszeniu konsekwencji własnych decyzji, nieuleganiu presji rówieśników, zachowaniu własnej autonomii; - aktywny udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych; - prezentacja wytworów własnej pracy na forum klasy i szkoły. - organizowanie pomocy koleżeńskiej; - wyjazdy integracyjne klas IV; - wycieczki klasowe; - tworzenie i podtrzymywanie tradycji klasowych. -udział uczniów w uroczystościach szkolnych i klasowych takich jak: Dzień Chłopca, Andrzejki, Mikołajki, Wigilie klasowe, Jasełka, Bale Karnawałowe Dzień Kobiet, Dzień Matki, Dzień Dziecka, 7 Osoby odpowiedzialne za realizację zadań -nauczyciele WDŻ -wyznaczeni nauczyciele - rodzice
Bal Absolwenta, Wycieczki; Uwrażliwienie uczniów na potrzeby innych osób, wdrażanie do akceptowania odmienności Przygotowanie uczniów do prawidłowego funkcjonowania społecznego w relacji z rówieśnikami i dorosłymi. -zajęcia integrujące: pasowanie uczniów kl. I, otrzęsiny kl. IV. -pogadanki, zajęcia uwrażliwiające na potrzeby osób; niepełnosprawnych; -organizowanie wycieczek i imprez integrujących; -zorganizowanie i przeprowadzenie Dni integracji ; - pomoc koleżeńska uczniom niepełnosprawnym, ze specjalnymi potrzebami. -zajęcia Wychowanie do życia w rodzinie w kl. V-VI; -zajęcia rozwijające relacje interpersonalne realizowane w każdej klasie; -motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez stosowanie akceptowanego systemu nagród i kar. -wyznaczeni nauczyciele -rodzice, -nauczyciele wspierający -nauczyciele WDŻ -pedagog szkolny -nauczyciele 4. Wspieranie dziecka Zadanie Wyrównywanie szans edukacyjnych Wyrównywanie szans rozwoju społecznego Sposób realizacji zadania -doskonalenie się nauczycieli; -pomoc w kierowaniu dzieci na badania do Poradni Psychologiczno Pedagogicznej; -praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodne ze wskazaniami poradni; -motywacja uczniów do nauki; -organizowanie zajęć pozalekcyjnych w ramach Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej. -wzmacnianie poczucia przynależności do grupy (imprezy i wycieczki klasowe), właściwych relacji interpersonalnych; - akcja informacyjna, mająca na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole : wychowawcy, dyrektora, Rzecznika 8 Osoby odpowiedzialne za realizację zadania -dyrekcja - pedagog - nauczyciele -dyrekcja - pedagog -nauczyciele
Współpraca z rodzicami Praw Ucznia; -pomoc dzieciom z rodzin mających trudności materialne (bezpłatne obiady, paczki okolicznościowe, stypendia socjalne, podręczniki szkolne, świetlica socjoterapeutyczna). -zapoznanie rodziców z dokumentami szkoły; -stały kontakt wychowawców i nauczycieli przedmiotów z rodzicami/opiekunami (wymiana informacji na temat postępów w nauce i zachowaniu uczniów na zebraniach, w ramach Dni Otwartych); -wspólne organizowanie imprez/uroczystości klasowych i szkolnych; -pedagogizacja rodziców; - wykorzystanie kompetencji rodziców w działaniach profilaktycznych. -dyrekcja -pedagog -nauczyciele - rodzice VII. Instytucje i organizacje współpracujące ze szkołą podczas realizacji zadań profilaktycznych Podczas realizacji zadań profilaktycznych szkoła współpracuje z: a) placówkami kulturalnymi (WCK, biblioteka, kino, teatr, muzea i inne); b) placówkami oświatowo-opiekuńczymi (Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, poradnia leczenia uzależnień, MOPS, PCPR, szkoły); c) Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym, lekarzami, pielęgniarką szkolną, dietetykiem, terapeutami; c) wymiarem sprawiedliwości (sąd, kuratorzy, policja). VIII. Reakcja szkoły na zjawiska zagrażające bezpieczeństwu dzieci, sytuacje interwencyjne: - interwencja w środowisku domowym; - interwencja w środowisku szkolnym ucznia; - interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego; - pomoc psychologiczno-pedagogiczna; - terapia specjalistyczna indywidualna lub grupowa. 9
IX. Ewaluacja Nauczyciele wychowawcy, na koniec każdego roku szkolnego, będą wypełniać karty realizacji zadań programu wychowawczego i profilaktyki, na podstawie których pedagog napisze raport z realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych. Wyniki przedstawione zostaną radzie pedagogicznej podczas narady podsumowującej rok szkolny. Ewaluacja cząstkowa będzie miała charakter wspierający program profilaktyki. Pozwoli na ciągłe zbieranie danych niezbędnych do dokonania oceny realizowanych zadań. Pokaże przebieg i dynamikę podejmowanych działań oraz bieżący stopień realizacji celów. Po trzech latach zespół nauczycieli powołany przez dyrektora przeprowadzi ewaluację całościową w oparciu o adekwatne narzędzia i techniki badawcze. Program będzie poddawany monitorowaniu i ewaluacji w zależności od zaistniałych potrzeb. X. Zatwierdzenie programu Program profilaktyki został przedstawiony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 25.02. 2016 r. i zatwierdzony do realizacji Uchwałą Rady Pedagogicznej nr... oraz przedstawiony Radzie Rodziców w dniu 23.02.2016r. i zatwierdzony Uchwałą Rady Rodziców nr. Przewodnicząca Rady Pedagogicznej. Przewodniczący Rady Rodziców 10