Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Cytologia kliniczna I nformacje ogólne Obowiązkowy Wydział Lekarsko - Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLB) Analityka medyczna (KAM) Nie dotyczy Jednolite magisterskie (SJ2) stacjonarne III Semestr studiów Liczba przypisanych punktów ECTS Formy prowadzenia zajęć Osoba odpowiedzialna za moduł Osoby prowadzące zajęcia Strona internetowa Język prowadzenia zajęć VI 2 Seminaria (15h)/ćwiczenia (25h); razem 40h prof. dr hab. med. Elżbieta Urasińska: elzura@pum.edu.pl, sekrpato@pum.edu.pl prof. dr hab. med. Elżbieta Urasińska: elzura@pum.edu.pl, sekrpato@pum.edu.pl prof. dr hab. med. Maria Chosia: mchosia@pum.edu.pl prof. dr hab. Wenancjusz Domagała: wenek@pum.edu.pl mgr Jolanta Hybiak: jhybiak@gmail.com www.pum.edu.pl lub www.patomorfologia.pl polski Strona 1 z 8
Informacje szczegółowe Cele modułu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Celem kształcenia studentów w zakresie cytologii klinicznej jest: nauka doboru metod cytodiagnostycznych w wybranych jednostkach chorobowych zapoznanie z zasadami interpretacji obrazów cytologicznych: z płynów z surowiczych jam ciała, z szyjki macicy, wymazów szczoteczkowych z oskrzela, plwociny, popłuczyn oskrzelikowopęcherzykowych (BAL), wymazów szczoteczkowych z przełyku, żołądka, jelita grubego umiejętność oceny jakości preparatów cytologicznych Znajomość histologii i patomorfologii Umiejętność pracy przy pomocy mikroskopu, umiejętność obsługi komputera. Krytyczne czytanie literatury fachowej. Nawyk samokształcenia, odpowiedzialność za powierzone dobro, umiejętność pracy w grupie, umiejętność komunikacji interpersonalnej, rozumienie potrzeby uczenia się przez całe życie. Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) numer efektu kształcenia W01 W02 W03 W04 W05 W06 W07 W08 W09 W10 W11 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek, narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych oraz metody ich oceny rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod pomiarowych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane ze zdrowiem i jego ochroną, w zakresie niezbędnym dla medycyny laboratoryjnej rozumie zasady funkcjonowania aparatury stosowanej w medycynie laboratoryjnej zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i strategią diagnostyczną zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i polaboratoryjnej fazy wykonywania badań (w tym: czynniki pozaanalityczne wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych, współpraca z personelem medycznym, potrzeby zleceniodawcy) zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu, monitorowaniu, rokowaniu i profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych oraz kryteria doboru tych badań i zasady wykonywania zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w wybranych stanach chorobowych oraz zalecane testy specjalistyczne zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metodykę pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania do analizy (w tym: miejsce i czas pobrania, wpływ czynników interferujących, dobór antykoagulantów, utrwalaczy i podłóż transportowych, temperatury) SYMBOL (odniesienie do) EKK K_W01 K_W05 K_W08 K_W14 K_W16 K_W17 K_W18 K_W19 K_W20 K_W21 K_W22 W12 zna tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej (w K_W28 Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Zaliczenie w formie kolokwium testowego (44 pytania jednokrotnego wyboru, w tym 10 pytań w oparciu o obrazy cytologiczne omawiane na ćwiczeniach). Strona 2 z 8
W13 W14 W15 W16 U01 U02 U03 U04 U05 U06 U07 U08 U09 U10 U11 U12 U13 U14 U15 U16 U17 U18 tym: techniki przygotowania i barwienia preparatów) oraz automatyczne techniki fenotypowania i cytodiagnostyczne kryteria rozpoznawania i różnicowania chorób nowotworowych i nienowotworowych zna teoretyczne i praktyczne aspekty metodyki oraz znaczenie diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania płynów ustrojowych, wydalin i wydzielin zna patogenezę, patomechanizm, epidemiologię, główne objawy kliniczne, metody diagnostyki i zasady leczenia najważniejszych chorób wywołanych przez bakterie, grzyby i wirusy zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych zna zasady doboru, wykonywania i organizacji badań przesiewowych w profilaktyce i leczeniu potrafi wyjaśnić pacjentowi lub zleceniodawcy wpływ czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w tym, konieczność powtórzenia badania) potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w kompetencje lekarza potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań potrafi skutecznie komunikować się ze współpracownikami, innymi pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność, przechowywać i przygotowywać do analizy umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić wiarygodność wyników tych analiz umie określić przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego potrafi posługiwać się zautomatyzowaną aparaturą pomiarową (i pomocniczym sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we współczesnej laboratoryjnej diagnostyce medycznej potrafi posługiwać się mikroskopem optycznym oraz technikami histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu cech morfologicznych tkanek i komórek (prawidłowych i patologicznie zmienionych) potrafi proponować profile, schematy i algorytmy postępowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych, zgodne z zasadami etyki zawodowej, wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych umie optymalizować ofertę badań laboratoryjnych, przydatną lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy oraz zaplanować strategię poszerzenia diagnostyki o testy potwierdzające i specjalistyczne, zgodnie z postępem wiedzy oraz rachunkiem ekonomicznym potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu medycyny laboratoryjnej w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej potrafi rozwiązywać problemy diagnostyczne w różnych dziedzinach medycyny laboratoryjnej z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji potrafi posługiwać się laboratoryjnym systemem informatycznym potrafi przewidzieć wpływ przebiegu choroby i określonego postępowania na wyniki badań laboratoryjnych potrafi współdziałać w planowaniu i realizacji zadań badawczych potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z badań naukowych i własnych obserwacji potrafi przygotować i przedstawić wybrane problemy medycyny laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany do przygotowania osób/grup docelowych K_W29 K_W30 K_W41 K_W46 K_U01 K_U02 K_U03 K_U04 K_U05 K_U06 K_U09 K_U10 K_U12 K_U29 K_U30 K_U31 K_U35 K_U36 K_U37 K_U38 K_U39 K_U40 Strona 3 z 8
K01 K02 K03 K04 K05 K06 K07 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego K_K01 K_K02 K_K03 K_K04 K_K05 K_K06 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Forma zajęć dydaktycznych numer efektu kształcenia Symbol modułu lub Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Wykład Zajęcia seminaryjne Ćw. laborat. Ćw. projektowe Ćwiczenia kliniczne Ćwiczenia Zajęcia praktyczne inne... W01 W02 zna prawidłową budowę i funkcję komórek, tkanek, narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w warunkach zdrowia i choroby zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych oraz metody ich oceny W03 W04 W05 rozumie fizyczne podstawy procesów biologicznych oraz metod pomiarowych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej zna podstawowe pojęcia i mechanizmy psychospołeczne związane ze zdrowiem i jego ochroną, w zakresie niezbędnym dla medycyny laboratoryjnej rozumie zasady funkcjonowania aparatury stosowanej w medycynie laboratoryjnej W06 W07 W08 W09 zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją zmienionych narządów i układów, objawami klinicznymi i strategią diagnostyczną zna podstawowe problemy przedlaboratoryjnej i po-laboratoryjnej fazy wykonywania badań (w tym: czynniki pozaanalityczne wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych, współpraca z personelem medycznym, potrzeby zleceniodawcy) zna rolę badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu, monitorowaniu, rokowaniu i profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych oraz kryteria doboru tych badań i zasady wykonywania Strona 4 z 8
W10 W11 W12 W13 W14 W15 W16 U01 U02 zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w wybranych stanach chorobowych oraz zalecane testy specjalistyczne zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metodykę pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania do analizy (w tym: miejsce i czas pobrania, wpływ czynników interferujących, dobór antykoagulantów, utrwalaczy i podłóż transportowych, temperatury) zna tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej (w tym: techniki przygotowania i barwienia preparatów) oraz automatyczne techniki fenotypowania i cytodiagnostyczne kryteria rozpoznawania i różnicowania chorób nowotworowych i nienowotworowych zna teoretyczne i praktyczne aspekty metodyki oraz znaczenie diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania płynów ustrojowych, wydalin i wydzielin zna patogenezę, patomechanizm, epidemiologię, główne objawy kliniczne, metody diagnostyki i zasady leczenia najważniejszych chorób wywołanych przez bakterie, grzyby i wirusy zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych zna zasady doboru, wykonywania i organizacji badań przesiewowych w profilaktyce i leczeniu potrafi wyjaśnić pacjentowi lub zleceniodawcy wpływ czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku (w tym, konieczność powtórzenia badania) potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w kompetencje lekarza U03 potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań U04 U05 U06 potrafi skutecznie komunikować się ze współpracownikami, innymi pracownikami ochrony zdrowia i odbiorcami wyników potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność, przechowywać i przygotowywać do analizy umie dobrać optymalne metody analityczne i ocenić wiarygodność wyników tych analiz U07 U08 U09 U10 umie określić przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego potrafi posługiwać się zautomatyzowaną aparaturą pomiarową (i pomocniczym sprzętem laboratoryjnym), stosowaną we współczesnej laboratoryjnej diagnostyce medycznej potrafi posługiwać się mikroskopem optycznym oraz technikami histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu cech morfologicznych tkanek i komórek (prawidłowych i patologicznie zmienionych) potrafi proponować profile, schematy i algorytmy postępowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych, zgodne z zasadami etyki zawodowej, wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych Strona 5 z 8
U11 U12 U13 U14 U15 U16 U17 U18 K01 K02 K03 K04 K05 K06 K07 umie optymalizować ofertę badań laboratoryjnych, przydatną lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy oraz zaplanować strategię poszerzenia diagnostyki o testy potwierdzające i specjalistyczne, zgodnie z postępem wiedzy oraz rachunkiem ekonomicznym potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu medycyny laboratoryjnej w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej potrafi rozwiązywać problemy diagnostyczne w różnych dziedzinach medycyny laboratoryjnej z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji potrafi posługiwać się laboratoryjnym systemem informatycznym potrafi przewidzieć wpływ przebiegu choroby i określonego postępowania na wyniki badań laboratoryjnych potrafi współdziałać w planowaniu i realizacji zadań badawczych potrafi formułować i wykorzystywać wnioski z badań naukowych i własnych obserwacji potrafi przygotować i przedstawić wybrane problemy medycyny laboratoryjnej w formie ustnej i pisemnej w sposób dostosowany do przygotowania osób/grup docelowych rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego Treść modułu (przedmiotu) kształcenia Symbol treści kształcen ia TK01 TK02 Opis treści kształcenia Cytodiagnostyka płynów z jam ciała. Interpretacja obrazów cytologicznych. Cytodiagnostyka szyjki macicy. Interpretacja obrazów cytologicznych. Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu K_W01, K_W05, K_W08, K_W14, K_W16, K_W17, K_W18, K_W19, K_W20, K_W21, K_W22, K_W28, K_W29, K_W30, K_W41, K_W46, K_U01, K_U02, K_U04 K_U05, K_U06, K_U09, K_U10, K_U12, K_U29, K_U30, K_U31, K_U35, K_U36, K_U37, K_U38, K_U39, K_U40, K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06, K_W01, K_W05, K_W08, K_W14, K_W16, K_W17, K_W18, K_W19, K_W20, K_W21, K_W22, K_W28, Strona 6 z 8
TK03 TK04 Cytodiagnostyka układu oddechowego. Interpretacja obrazów cytologicznych. Cytodiagnostyka przewodu pokarmowego. Interpretacja obrazów cytologicznych. Piśmiennictwo i pomoce naukowe K_W29, K_W30, K_W41, K_W46, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04 K_U05, K_U06, K_U09, K_U10, K_U12, K_U29, K_U30, K_U31, K_U35, K_U36, K_U37, K_U38, K_U39, K_U40, K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06, K_W01, K_W05, K_W08, K_W14, K_W16, K_W17, K_W18, K_W19, K_W20, K_W21, K_W22, K_W28, K_W29, K_W30, K_W41, K_W46, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04 K_U05, K_U06, K_U09, K_U10, K_U12, K_U29, K_U30, K_U31, K_U35, K_U36, K_U37, K_U38, K_U39, K_U40, K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06, K_W01, K_W05, K_W08, K_W14, K_W16, K_W17, K_W18, K_W19, K_W20, K_W21, K_W22, K_W28, K_W29, K_W30, K_W41, K_W46, K_U01, K_U02, K_U04 K_U05, K_U06, K_U09, K_U10, K_U12, K_U29, K_U30, K_U31, K_U35, K_U36, K_U37, K_U38, K_U39, K_U40, K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06, 1. Podstawy patologii. W.Domagała, M.Chosia, E.Urasińska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010 (ISBN: 978-83-200-3499-8) 2. Cytodiagnostyka szyjki macicy. M.Chosia, W. Domagała. Wydawnictwo: Fundacja Pro Pharmacia Futura, 2010 (EAN/ISBN: 9788393015214) Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Nauczyciel Student Średnia Godziny kontaktowe z nauczycielem 40 Przygotowanie do ćwiczeń 20 40 Czytanie wskazanej literatury 20 10 Napisanie raportu z laboratorium/przygotowanie projektu 20 5 Przygotowanie do egzaminu 10 20 Inne Uwagi Sumaryczne obciążenie pracą studenta 115 Punkty ECTS za moduł 2 Strona 7 z 8
Strona 8 z 8