SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W SANDOMIERZU Jeśli śmieje się dziecko, śmieje się cały świat / Janusz Korczak/ 1

PODSTAWA PRAWNA: 1. Ustawa o systemie oświaty tekst ujednolicony Dz. U. 1991 Nr 95 poz. 425, z późniejszymi zmianami; 2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art. 72( ochrona praw dziecka); 3. Konwencja Praw Dziecka art. 3, art. 19 (ochrona przed przemocą, krzywdą, nadużyciem), art. 33 (ochrona przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych; 4. Rozporządzenie MEN i S z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami); 5. Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (z późniejszymi zmianami); 6. Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. nr 26, poz. 226); 7. Ustawa o powszechnym bezpieczeństwie zdrowotnym (Dz. U. z 1997 r. nr 28, poz. 153 z późniejszymi zmianami); 8. Ustawa o kulturze fizycznej (tekst jednolity i Dz. U. z 2002 r. nr 4, poz. 31 z późniejszymi zmianami); 9. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. nr 711, poz. 10 9 z późniejszymi zmianami); 10. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używaniu tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55) 11. Ustawa z dnia 10 czerwca 2010r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 13 lipca 2010r.) 2

DOKUMENTY WEWNĘTRZNE : 1. Statut Szkoły 2. Roczny Plan Pracy Szkoły 3. Program Wychowawczy Szkoły 4. Plan działań wychowawczych dla poszczególnych klas. PROGRAM PRZEZNACZONY JEST DLA: uczniów Szkoły Podstawowej Nr 1 im. M. Kopernika w Sandomierzu; rodziców; nauczycieli GŁÓWNE CELE PROGRAMU minimalizowanie zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów; wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności zapobiegające nałogom i zachowaniom ryzykownym; integracja uczniów i doskonalenie relacji koleżeńskich; eliminacja zachowań przestępczych w szkole i poza szkołą: kradzieże, włamania, akty wandalizmu itp.; kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego; 3

Głównym zadaniem programu jest szeroko pojęta profilaktyka. Przez stopniową realizację programu uczniowie powinni osiągać dojrzałość emocjonalną i umiejętność krytycznej oceny otaczającej ich rzeczywistości.. Program profilaktyki obejmuje pierwszy etap edukacyjny - klasy I - III oraz drugi etap edukacyjny klasy IV - VI. Treści przekazywane uczniom oraz sposoby realizacji są dostosowane do wieku rozwojowego na poszczególnych etapach. Program obejmuje cykl zajęć, które realizowane w klasach 1-6 ukażą uczniom pełny obraz zagrożeń. Elementy profilaktyki uzależnień występujące w programie, to przede wszystkim uświadomienie uczniom mechanizmów powstawania uzależnień oraz ich szkodliwego wpływu na organizm człowieka. Cele szczegółowe programu: wspomaganie wszechstronnej osobowości dziecka; rozwój umiejętności asertywnych jako przeciwdziałanie agresji i używkom- uczenie mówienia NIE; kreowanie pozytywnych postaw; zdobywanie umiejętności oceny sytuacji trudnych i zachowania się w takich sytuacjach; budowanie poczucia własnej wartości; wychowanie w duchu tolerancji wobec ludzi dotkniętych uzależnieniem; kształtowanie umiejętności rozpoznawania cech uzależnienia; promocja zdrowego stylu życia; wyrabianie u uczniów cech prawidłowego komunikowania się jako przeciwdziałanie agresji; przedstawianie negatywnych skutków oddziaływania uzależnień na organizm ludzki z punktu widzenia medycyny i przepisów prawa; wyrabianie właściwych postaw wobec problemu uzależnień; kształtowanie u uczniów odpowiedzialności za podejmowane decyzje; 4

Zakres problemów objętych programem: telewizja- wróg komunikacji w rodzinie agresja w multimediach komputer i jego rola gry komputerowe, a psychika dziecka postawy wobec zachowań agresywnych wpływ alkoholu na organizm sytuacja dziecka z rodziny uzależnionej od alkoholu nikotynizm, a zdrowie człowieka narkotykom i dopalaczom mówię,,nie przestępczość nieletnich Przedstawione zagadnienia zostały przypisane poszczególnym oddziałom, tak aby uczeń kończąc szkołę podstawową posiadał niezbędną wiedzę na temat podstawowych zagrożeń cywilizacyjnych. Zainteresowani tematyką uzależnień rodzice mogą uczestniczyć w lekcjach otwartych lub pogadankach przeprowadzonych przez przedstawicieli policji i Poradni Psychologiczno Pedagogicznej. 5

Cele programu będą realizowane poprzez: zgodne z harmonogramem zajęcia profilaktyczne/ pedagog, zespół wychowawczy szkoły/ lekcje wychowawcze/ ; warsztaty tematyczne i spotkania dla rodziców; spotkania uczniów z przedstawicielami Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, Policji, Sądu; przygotowanie tematycznych gazetek ściennych dla uczniów i rodziców; udział uczniów oraz rodziców w integrujących imprezach pozalekcyjnych; przekazywanie rodzicom na bieżąco ulotek dotyczących różnorodnych problemów pojawiających się w codziennym życiu; udział uczniów w konkursach; Metody i techniki pracy: dyskusje praca w małych grupach psychodrama symulacja ról,,burza mózgów niedokończone zdania praca w kręgu zajęcia relaksacyjne muzykoterapia gry, zabawy, piosenki rysunki, plakaty metody podające, np. (opowiadania, pogadanki, opisy, mini wykład); 6

Klasa pierwsza Zagadnienie Tematyka zajęć Cele ogólne Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Telewizor przyjaciel czy wróg? 1. Sposoby spędzania wolnego czasu 2. Kiedy siadam przed telewizorem? 3. Mój ulubiony bohater bajki telewizyjnej 4. Rola programu edukacyjnego 5. Telewizor przyzwyczajeniem, czy lekarstwem na nudę? przygotowanie dzieci do odbioru programów telewizyjnych; umiejętność wyboru i oceny programu telewizyjnego; pozytywne i negatywne strony telewizji; umiejętność oddzielania fikcji od rzeczywistości; negatywna ocena przemocy w kreskówkach dla najmłodszych; rozmowy kierowane; obserwacja uczniów; wywiad z rodzicami; diagnoza sytuacji (ankieta); konkurs plastyczny; drama I semestr II semestr -wychowawca - pedagog - dyrekcja wykazanie uczniom, że telewizja jest wrogiem komunikacji w rodzinie (wszyscy razem, ale osobno; 7

Klasa druga Zagadnienie Tematyka zajęć Cele ogólne Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Komputer uczy, czy szkodzi? 1. Rola komputera w życiu człowieka 2. Komputer źródłem wiedzy 3. Wpływ symulacji z gier komputerowych 4. Wpływ agresji wypływającej z gier komputerowych na psychikę dziecka zapoznanie uczniów z rolą komputera we współczesnym świecie; Internet źródłem wiedzy; rozsądne korzystanie z gier komputerowych; uświadomienie uczniom, że niektóre gry komputerowe uczą agresji, identyfikacji z agresorem; wdrażanie do aktywnego spędzania wolego czasu prowadzenie pogadanek; dyskusja; pokaz; ankieta wśród uczniów i rodziców; obserwacja uczniów; analiza i ocena zachowania; I semestr II semestr Cały rok -wychowawca - pedagog - dyrekcja 8

Klasa trzecia Zagadnienie Tematyka zajęć Cele ogólne Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Powiedz,,stop agresji 1. Podłoże zachowań agresywnych 2. Agresja w multimediach 3. Zachowanie agresywne w społeczeństwie (szkoła, plac zabaw, mecze piłkarskie) 4. Postawy wobec agresji 5. Nauka zachowań asertywnych jako przeciwdziałanie agresji; kreowanie postaw kulturalnego zachowania zapoznanie uczniów metodami i sposobami radzenia sobie z agresją; wyrabianie nawyku panowania nad niekontrolowanymi odruchami; rozwijanie umiejętności odróżniania wartości od antywartości umiejętność wyrażania własnego zdania w sytuacjach konfliktowych; ankieta; obserwacja; dyskusja; analiza zachowań; projekcja filmów; edukacyjnych; analiza filmów; plakat; scenki rodzajowe I semestr II semestr -wychowawca - pedagog - dyrekcja - zespół wychowawczy sztuka mówienia Nie; 9

Klasa czwarta Zagadnienie Tematyka zajęć Cele ogólne Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Żyję zdrowo nie palę 1. Wpływ nikotyny na organizm człowieka 2. Czy człowiek może być niewolnikiem nikotyny? 3. Zdrowie największym skarbem człowieka 4. Nie palę jestem inny to nie znaczy, że gorszy uświadomienie szkodliwości palenia nikotyn; umiejętność radzenia sobie z presją rówieśniczą; ćwiczenie umiejętności odmawiania; umiejętność wyboru przyjaciół i form spędzania wolnego czasu; promocja zdrowego stylu życia wykład; dyskusja; rozmowa kierowana; praca w grupach; prowadzenie pogadanek w ramach godzin wychowawczych; prezentacja materiałów informacyjnych z zakresu uzależnień; I semestr II semestr -wychowawca - pedagog - dyrekcja - nauczyciele przyrody - zespół wychowawczy plakat; psychodrama 10

Klasa piąta Zagadnienie Tematyka zajęć Cele ogólne Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Alkohol wrogiem człowieka 1. Wpływ alkoholu na organizm ludzki 2. Alkohol przyczyną wielu nieszczęść ludzkich 3. Dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym 4. Czy umiesz odmawiać? 5. Nadużywanie alkoholu, a przemoc w rodzinie dostarczenie wiedzy na temat istoty uzależnień od alkoholu; kształtowanie umiejętności zachowań asertywnych; uwrażliwienie na konieczność niesienia pomocy uzależnionym; negowanie mitów na temat alkoholu; kształtowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje pogadanki prowadzone przez specjalistów; ankiety; konkursy plastyczne; scenki rodzajowe; pogadanki prowadzone w ramach godzin wychowawczych i lekcji przyrody I semestr II semestr -wychowawca - pedagog - nauczyciele przyrody - dyrekcja - zespół wychowawczy 11

Klasa szósta Zagadnienie Tematyka zajęć Cele ogólne Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Jak sprzeciwić się narkotykom oraz dopalaczom? 1. Niebezpieczeństwa wynikające z zażywania narkotyków i dopalaczy; 2. Przyczyny sięgania po środki odurzające; 3. Przeciwdziałanie uzależnieniom (pomoc rodziny, instytucje); 4. Uzależnienie, to moda czy choroba; 5. Zagrożenia wynikające z kontaktów z nieznajomymi; 6. Powody przestępczość nieletnich przekazanie uczniom informacji na temat szkodliwości narkotyków, środków odurzających i leków uzależniających; rozwijanie umiejętności radzenia sobie z presją rówieśniczą; uświadomienie dzieciom, że same potrafią dbać o swoje zdrowie i mogą być z tego dumne; wyjaśnianie skutków uzależnienia od narkotyków; zapoznanie z czynnikami, które mają wpływ na popadanie w nałóg; kształtowanie umiejętności prawidłowego tworzenia hierarchii wartości wykład pogadanki dyskusje ankiety rozmowy kierowane apele obserwacja uczniów filmy, sztuki teatralne I semestr II semestr -wychowawca - pedagog - dyrekcja - nauczyciele przyrody - zespół wychowawczy 12

Spodziewane efekty działań profilaktycznych a. W opinii uczniów i rodziców szkoła jest bezpieczna; b. Uczniowie są wobec siebie tolerancyjni; c. w szkole nie ma poważniejszych aktów agresji i przemocy. d. Nie ma w szkole uczniów wagarujących; e. uczniowie nie używają wulgaryzmów;. f. Uczniowie osiągają sukcesy w sporcie; g. uczniowie aktywnie spędzają wolny czas; h. poprzez częsty kontakt z rodzicem i uczniem, poprawią się relacje uczeń nauczyciel rodzic, co pozwoli na szybszą i skuteczniejszą interwencję, usprawni proces wychowanie i lepsze zrozumienie problemu. i. Uczniowie oraz rodzice chętnie uczestniczą w różnych przedsięwzięciach organizowanych na terenie szkoły. j. uczeń wie, gdzie zwrócić się o pomoc; k. uczeń posiada podstawową wiedzę o szkodliwości środków psychoaktywnych oraz narkotycznych i nie sięga po nie; l. jest asertywny, w sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu umie mówić NIE; 13

EWLUACJA PROGRAMU Każdego roku przeprowadzona będzie ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki. Osobami ankietowanymi będą rodzice oraz uczniowie naszej szkoły. Uzyskane wyniki posłużą do analizy przeprowadzanych działań, ich skuteczności oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. Zaproponowane działania mają charakter profilaktyki z elementami wczesnej interwencji i są zintegrowane ze szkolnym programem wychowania. Za realizację przedstawionych celów odpowiedzialni są nauczyciele, rodzice oraz uczniowie. FORMY EWALUACJI - obserwacja (wychowawcy), - ankiety dla uczniów, - ankiety dla rodziców, - ankiety dla nauczycieli, - rozmowy z uczniami, rodzicami. ZADANIA RODZICÓW: a. pomoc w realizacji zadań wychowawczych i profilaktycznych; b. wspieranie swoich dzieci w realizacji własnych celów; c. mądre wychowanie swoich dzieci, stworzenie im klimatu do szczerych rozmów na różne tematy; d. w miarę możliwości spędzanie z dzieckiem czasu wolnego; 14

e. kontrola realizacji obowiązku szkolnego swojego dziecka, f. stała współpraca z wychowawcami, w szczególności uczestniczenie w wywiadówkach, konsultacjach, g. aktywne uczestnictwa w życiu szkoły i klasy. ZADANIA NAUCZYCIELI: a. Rozwijanie umiejętności wychowawczych, opiekuńczych i dydaktycznych, b. doskonalenie osobowe i zawodowe do prowadzenia działalności profilaktycznej, c. włączanie rodziców w sprawy życia szkoły i klasy; d. pedagogizacja rodziców; e. rozmowy z uczniami na temat obowiązujących reguł zachowań, o sankcjach za łamanie praw - / Statut Szkoły, przepisy prawa/; f. zapewnienie uczniom poczucia bezpieczeństwa w szkole poprzez sumienne i rzetelne wypełnianie dyżurów, g. obowiązkowego zgłaszania wychowawcy klasy i internatu, dyrekcji ośrodka faktów zaistnienia niepożądanych zachowań, h. natychmiastowego informowania rodziców o występowaniu niepożądanych zachowań, i. Nie lekceważenie nawet najmniejszych sygnałów dotyczących przemocy. ZADANIA UCZNIÓW: a. zgłaszanie wszelkich aktów przemocy i niepożądanych zjawisk i zachowań występujących w szkole; b. aktywny udział w realizowaniu zagadnień profilaktycznych; c. sprzeciwianie się złu- mówienie NIE- przemocy, agresji, dopalaczom, narkotykom oraz innym substancjom zagrażającym człowiekowi; d. promowanie pozytywnych zachowań; e. szczera rozmowa o swoich problemach z zaufaną osobą; 15