Program wychowawczo - profilaktyczny Publicznej Szkoły Podstawowej im. Maratończyków Polskich w Miłoszycach Misja szkoły: We współpracy z rodziną stwarzamy środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, duchowym, moralnym, estetycznym oraz fizycznym. Dbamy, by dziecko świadomie rozwijało w sobie dociekliwość poznawczą wobec różnorodności środowiska, zyskiwało przekonanie o życiowej użyteczności edukacji szkolnej, uczyło się empatii, współpracy, odpowiedzialności i szacunku dla dobra wspólnego, dostrzegania oraz twórczego rozwiązywania problemów, aktywności w społeczności lokalnej w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i postawy patriotyzmu. Model absolwenta: Działamy po to, aby nasi absolwenci znali i umieli rozwijać swoje predyspozycje, zdolności i zainteresowania; potrafili organizować swój proces uczenia się i czas wolny; mieli świadomość posiadanej wiedzy i umiejętności oraz potrafili je wykorzystywać w praktyce; umieli samodzielnie myśleć, twórczo rozwiązywać problemy i dokonywać samooceny; potrafili prawidłowo komunikować się, wyrażać własne opinie i odczucia szanując poglądy innych ludzi; umieli współpracować w grupie, odpowiedzialnie wywiązywali się z powierzonych zadań; przejawiali gotowość do pomagania innym, zrozumienie i szacunek dla drugiego człowieka oraz umacniali w sobie poczucie własnej godności; dbali o zdrowie własne i innych, praktykowali właściwe nawyki żywieniowe i zdrowy tryb życia; 1
świadomie i aktywnie uczestniczyli w życiu kulturalnym i społecznym miejscowości i regionu; znali historię własnego kraju, pielęgnowali rodzime tradycje i język, szanowali symbole narodowe i religijne; znali i stosowali zasady kulturalnego zachowania i stosownego wyglądu w różnych sytuacjach życiowych; potrafili wyrażać siebie w działalności twórczej, poprzez określony rodzaj ekspresji: literackiej, plastycznej, muzycznej, teatralnej, ruchowej; umieli stosować zasady ekologii w codziennym życiu; efektywnie posługiwali się technologią informacyjną; posiadali praktyczną umiejętność posługiwania się językiem obcym. Główne kierunki pracy szkoły 1 : 1. przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów; 2. zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; 3. kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Zadania szkoły 2 : 1. realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach uczenia się; 2. respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych i kształcących: uczeń-szkoła-dom rodzinny; 3. rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka; 4. kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata i w dążeniu do prawdy; 1 Postawa Programowa Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych 2 Tamże 2
5. poszanowanie godności dziecka; zapewnienie mu przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie; zapewnienie dziecku warunków do rozwijania ekspresji plastycznej, muzycznej, teatralnej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej; 6. wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów; 7. dbałość o to, aby dziecko mogło nabywać wiedzę i umiejętności potrzebne do rozumienia świata, w tym zagwarantowanie mu dostępu do różnych źródeł informacji i możliwości korzystania z nich; 8. sprzyjanie rozwojowi cech osobowości dziecka koniecznych do aktywnego i etycznego uczestnictwa w życiu społecznym. Cele programu. Podstawowym celem programu profilaktyki jak i programu wychowawczego jest wyposażenie uczniów w odpowiednią wiedzę oraz umiejętności dotyczące wszelkiego rodzaju sytuacji zagrożeń. Jednocześnie, podczas realizacji zadań, będzie stawiany bardzo duży nacisk na promocję zdrowia. Główne cele, jakie przyświecają programowi to: 1. Promocja zdrowia promocja zdrowia i zdrowego stylu życia; zwiększanie wiedzy i dostępności informacji na temat zdrowia, kształtowanie nawyków prozdrowotnych, w tym: odpowiedniego odżywiania się, rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o nie. 2. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w szkole. 3. Dostarczenie uczniom rzetelnej wiedzy o zagrożeniach, w tym o grupach destruktywnych oraz o substancjach psychoaktywnych i konsekwencjach ich zażywania. 4. Uczenie podejmowania przez uczniów właściwych decyzji. 5. Rozwijanie u uczniów umiejętności psychospołecznych i postaw asertywnych. 6. Kształtowanie nawyków konstruktywnego spędzania czasu wolnego. Rozbudzanie w uczniach zdrowych zainteresowań; stwarzanie możliwości rozwijania zainteresowań w różnych formach na terenie szkoły. 7. Pomoc uczniom mającym trudności w nauce. 8. Uczenie krytycznego stosunku do mediów, świadomego korzystania ze środków multimedialnych. 3
9. Kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości. 10. Wspieranie uczniów w sytuacjach trudnych. 11. Uświadamianie uczniom ich odpowiedzialności prawnej. 12. Pedagogizacja rodziców w celu wspierania profilaktycznej działalności w szkole. Wzrost kompetencji rodziców i nauczycieli w zakresie radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Szczegółowe zadania szkoły jako środowiska wychowawczego: Cele działań wychowawczych Zadania Sposób realizacji Organizacja zespołu klasowego Poznanie i przestrzeganie norm kulturalnego zachowania w środowisku szkolnym i poza szkołą Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych i konfliktowych Rozwijanie samorządnej działalności uczniów poczucie przynależności do zespołu klasowego; współtworzenie i respektowanie norm grupowych; dbanie o estetykę klasy; nawyk stosowania zwrotów grzecznościowych; przestrzeganie zasady stosowności stroju i schludnego wyglądu; umiejętność zachowania się wobec symboli narodowych, religijnych, sztandaru szkolnego; znajomość praw dziecka oraz osób i instytucji, do których można się zwrócić o pomoc; umiejętność odmawiania w dopuszczalnych społecznie formach; dostrzeganie różnic między ludźmi i ich akceptowanie; kształcenie umiejętności pokojowego rozwiązywania konfliktów; poznanie praw i obowiązków ucznia, wdrażanie do ich przestrzegania; stosowanie zasad szkolnej demokracji samorządowej; rozwijanie kreatywności, zdolności organizacyjnych ustalenie praw i obowiązków w klasie; organizacja dyżurów klasowych; zajęcia integrujące grupę; organizowanie klasowych uroczystości; prowadzenie kroniki klasowej; ćwiczenia dramowe, scenki rodzajowe modelujące używanie zwrotów grzecznościowych; zapoznanie uczniów i rodziców z zapisami Statutu Szkoły na temat stroju i wyglądu ucznia; prezentowanie i ćwiczenie zasad odpowiedniego zachowania wobec symboli narodowych, religijnych, sztandaru szkolnego; udział w wydarzeniach kulturalnych i uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych; podejmowanie tematyki poprzez prezentacje, ćwiczenia dramowe, scenki sytuacyjne, prace plastyczne; modelowanie i ćwiczenie zachowań asertywnych; ćwiczenia modelujące wspólne rozwiązywanie konfliktów; wybory do samorządu klasowego i szkolnego poprzedzone kampanią wyborczą; współudział uczniów w organizowaniu imprez i uroczystości szkolnych; 4
Kształcenie umiejętności komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi Poznanie swoich mocnych i słabych stron oraz praca nad nimi Wdrażanie do planowania własnych działań i przewidywania ich skutków Kształtowanie postaw prozdrowotnych i ekologicznych i poczucia odpowiedzialności za sprawy klasy i szkoły; nauka współpracy w grupie; promowanie działalności na rzecz dobra wspólnego; kształcenie umiejętności poprawnego i jasnego formułowania własnych wypowiedzi; poznanie i stosowanie zasad aktywnego słuchania; opanowanie umiejętności rozumienia uczuć własnych i innych ludzi; znajomość zasad netykiety i bezpiecznego korzystania z Internetu; umiejętność prezentowania własnych zainteresowań; świadomość własnych zalet i wad; poznanie swojego stylu uczenia się; wykształcenie postawy krytycyzmu wobec wzorców propagowanych w środkach masowego przekazu; uświadomienie potrzeby wyznaczania sobie celów i dążenia do ich osiągnięcia; umiejętność planowania procesu uczenia się i czasu wolnego; zaprezentowanie możliwości realizowania się w różnych zawodach; znajomość i stosowanie zasad bezpiecznego zachowania w szkole i poza szkołą; kształcenie umiejętności samokontroli i samooceny; poznanie i stosowanie zasad zdrowego trybu życia; kształcenie umiejętności zdrowego odpoczynku; wspieranie rodziny w kształtowaniu właściwych nawyków żywieniowych; uczestniczenie w projektach pomocowych: Nakrętki dla Hospicjum, Akcja Krokus, WOŚP itp.; ćwiczenie komunikatów werbalnych i niewerbalnych; trening aktywnego słuchania; ćwiczenie empatii poprzez aranżowanie sytuacji problemowych; wspólne rozwiązywanie konfliktów; udział w projekcie Ja czytam ; udział w projekcie Sieciaki ; różne formy prezentowania zainteresowań uczniów: wystawy, pokazy, popisy, prezentacje; podkreślanie przez nauczycieli mocnych i słabych stron uczniów w formie oceniania kształtującego; praca grupowa i zabawy integrujące grupę na godzinach wychowawczych; ćwiczenie w czasie zajęć samooceny; podjęcie tematu mass mediów na godzinach wych. i j. polskim; podkreślanie celu każdych zajęć przez nauczycieli i wychowawców; wspólne ewaluowanie lekcji; realizowanie zadań metodą projektową; organizowanie spotkań z przedstawicielami różnych zawodów; zapoznanie z zasadami BHP w szkole i poza nią; modelowanie zachowań bezpiecznych; klasowe konkursy na zdrowe śniadanie; organizowanie szkolnego Dnia Sportu; organizowanie wycieczek; pogadanki i prezentacje o szkodliwości używek; pogadanki z cyklu Między nami kobietkami ; 5
Kultywowanie tradycji i kultury regionalnej i narodowej Ukazanie roli rodziny w życiu człowieka Współdziałanie z rodzicami w procesie wychowania świadomość zagrożeń płynących ze stosowania używek; uświadomienie związku człowieka ze środowiskiem naturalnym i odpowiedzialności za nie; świadomość własnych korzeni i posiadania małej ojczyzny ; poznanie elementów historii i kultury swojej miejscowości, regionu i kraju; kształcenie postawy szacunku wobec ludzi i miejsc związanych z historią regionu i kraju oraz jego życiem współczesnym; aktywne uczestniczenie w życiu społeczności lokalnej; uświadomienie nadrzędnej roli rodziny w życiu każdego człowieka; poznanie praw i obowiązków dziecka oraz rodziców; uświadomienie wpływu atmosfery rodzinnej na funkcjonowanie człowieka; spotkania z rodzicami; wspólne imprezy społeczności szkolnej. udział w akcjach ekologicznych: Sprzątanie świata, Święto drzewa; organizowanie spotkań z kombatantami z okolicznych miejscowości; dbanie o Mogiłę Nieznanych Nazwisk w miłoszyckim lesie; organizowanie imprez dla społeczności lokalnej: koncert kolęd, jasełka, widowisko pasyjne, kiermasze, festyn rodzinny; wykonywanie i prezentowanie drzew genealogicznych; prezentowanie zdjęć i pamiątek rodzinnych; wywiady z członkami rodzin, np. Co mama i tata czytali, kiedy byli mali?; organizowanie lekcji otwartych dla rodziców; współudział rodziców w organizowaniu imprez i uroczystości szkolnych. Strategie działań profilaktycznych. 1. Strategia informacyjna jej celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru. Stosowane metody: - pogadanka, - spotkanie ze specjalistą, - prezentacja filmu, - wycieczka tematyczna, - praca w oparciu o tekst, - prezentacja teatralna itp. 2. Strategia edukacyjna jej celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności życiowych, tj. nawiązywaniu kontaktów z ludźmi, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów wewnętrznych, przeciwstawianie się naciskom otoczenia. Stosowane metody: 6
- programy profilaktyczne - programy edukacyjne, - dyskusje, - przedstawienia, - symulacje sytuacji życiowych, - burza mózgów, - rysunki, - drama, - uroczystości itp. 3. Strategia alternatyw pomoc w zaspokajaniu potrzeby sukcesu, przynależności, satysfakcji życiowej poprzez zaangażowanie w działalność artystyczną, społeczną, sportową. Metody działań: - koła zainteresowań, - wycieczki, - konkursy, - zajęcia i zawody sportowe, - wystawy i prezentacje prac itp. 4. Strategia interwencyjna pomoc uczniom w rozwiązywaniu problemów, wspieranie w sytuacjach kryzysowych. Stosowane metody: - interwencja w środowisku szkolnym ucznia, - pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę), - terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę). 7