I.1. Wyniki diagnozy. W wyniku analizy ankiet wyłoniono mocne i słabe strony dotyczące w/w zagadnień.

Transkrypt

1 RAPORT Z AUTOEWALUACJI SZKOŁY UBIEGAJĄCEJ SIĘ O NADANIE WOJEWÓDZKIEGO CERTYFIKATU SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W ZACZARNIU ZA OKRES r r. NAZWA SZKOŁY/ PLACÓWKI: Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Zaczarniu w Zespole Gimnazjum im. Zesłańców Sybiru i Szkoły Podstawowej im. M. Konopnickiej w Zaczarniu ADRES SZKOŁY / PLACÓWKI: Zaczarnie 25, Lisia Góra TELEFON: spzaczarnie@wp.pl DYREKTOR: Tadeusz Kozioł KORDYNATOR SZKOLNY: Danuta Świątek, Jolanta Wróblewska Motywem i zachętą do podjęcia przez szkołę starań o przyjęcie do sieci szkół promujących zdrowie i zdobycia Wojewódzkiego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie było Szkolenie dla koordynatorów zajmujących się promocją zdrowia w szkołach, przedszkolach, placówkach oświatowych - Program rozwoju "Szkoły Promującej Zdrowie" zorganizowane w Tarnowie w dniu r oraz przekonanie o tym, że wiele dotychczasowych działań naszej szkoły było skierowanych na szeroko rozumianą promocję zdrowia. I.1. Wyniki diagnozy Punktem wyjściowym do planowania pracy w zakresie realizacji programu Szkoła Promująca Zdrowie było przeprowadzenie diagnozy stanu wyjściowego, czyli zebranie informacji dotyczących uczniów, rodziców i pracowników szkoły na temat: - stylu życia i samopoczucia, - nawyków żywieniowych, - higieny osobistej, - ruchu w życiu człowieka, - życia bez nałogów, - zachowań prozdrowotnych. Narzędziem badawczym do jej przeprowadzenia były wystandaryzowane ankiety opracowane przez Polski Zespół ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie. Miały one charakter anonimowy, każdy badany miał możliwość udzielenia szczerej, otwartej odpowiedzi bez dokonywania jej oceny. Zebrane informacje dotyczą zdrowego stylu życia, profilaktyki prozdrowotnej i prawidłowych nawyków zdrowotnych. Badaniem objęci zostali uczniowie, ich rodzice, nauczyciele i pracownicy szkoły nie będący nauczycielami. W wyniku analizy ankiet wyłoniono mocne i słabe strony dotyczące w/w zagadnień. 1

2 Dane dotyczące uczniów Mocne strony: 86% uczniów dobrze czuje się w swojej rodzinie, a 84% w klasie, dobry kontakt z rodzicami ma 84% ankietowanych, 96% respondentów akceptuje siebie, 78% spożywa codziennie owoce, 100% ankietowanych nie pali tytoniu, prawie 92% ankietowanych przestrzega przepisów ruchu drogowego w zakresie zapinania pasów bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem. Słabe strony: 20% ankietowanych nie potrafi zachować się asertywnie, nie potrafiłoby odmówić osobom, które namawiają ich do palenia tytoniu, picia alkoholu, zażywania narkotyków lub innych substancji chemicznych, tylko 58% ankietowanych zawsze je rano śniadanie, tylko 30% uczniów codziennie spożywa warzywa, 62% respondentów jest aktywnych ruchowo, zaledwie 30% ankietowanych prawidłowo dba o higienę jamy ustnej, 74% uczniów często lub zawsze ogląda telewizję (gra na komputerze) ponad 2 godziny dziennie, prawie 30% ankietowanych nie umiałoby zachować dystansu wobec niewypałów i innych niebezpiecznych materiałów, tylko 66% uczniów przestrzega przepisów kodeksu drogowego podczas jazdy rowerem, ponad połowa uczniów ogranicza spożywanie słodyczy. Dane dotyczące rodziców, nauczycieli, pracowników szkoły nie będących nauczycielami Mocne strony: 79% ankietowanych określa swój stan zdrowia jako dobry, 83% ankietowanych nie nadużywa używek, 95% respondentów jest zadowolona ze swojego życia, 97% jest zadowolona ze swojej sprawności fizycznej, ponad 70% ankietowanych dba świadomie o swoje zdrowie (zwiększona aktywność fizyczna, zmiana sposobu odżywiania, częste badania profilaktyczne) Słabe strony: 84% rodziców i pracowników szkoły określa swoje życie jako stresujące, tylko 12% ankietowanych jest aktywnych fizycznie ( ćwiczą codziennie lub 3-4 razy w tygodniu), prawie 80% respondentów zbyt dużo czasu spędza przed telewizorem, komputerem, 38% rodziców nie dba prawidłowo o higienę jamy ustnej, tylko połowa ankietowanych jest zadowolona ze swojej pracy. Pozyskane informacje wykorzystane zostały do sporządzenia listy problemów, wyłonienia problemów priorytetowych i opracowania planu działań w zakresie Szkoły Promującej Zdrowie oraz doskonalenia jakości pracy szkoły. 2

3 Problemy: Nieprawidłowe odżywianie się, szczególnie uczniów - spożywanie zbyt małej ilości warzyw i owoców, zbyt dużo produktów niezdrowych dla organizmu, szczególnie słodyczy. Mała aktywność ruchowa dzieci i dorosłych. Spędzanie przez dzieci i dorosłych zbyt dużo czasu przed komputerem i telewizorem. Problemy z utrzymaniem higieny osobistej, szczególnie jamy ustnej. Słaba dbałość dzieci o własne bezpieczeństwo. Trudności rodziców i pracowników szkoły w radzeniu sobie ze stresem w życiu codziennym. Na ich podstawie zespół do spraw promocji zdrowia określił problemy priorytetowe do rozwiązania w ciągu kolejnych lat: Rok szkolny 2014/2015: Złe nawyki żywieniowe i mała aktywność fizyczna wśród uczniów i dorosłych. Rok szkolny 2015/2016: Słaba dbałość dzieci o własne bezpieczeństwo. Rok szkolny 2016/2017: Higiena ciała i umysłu. I.2. Opis problemów priorytetowych 1. Złe nawyki żywieniowe i mała aktywność fizyczna wśród uczniów i dorosłych. Z obserwacji oraz opinii środowiska szkolnego, a także przeprowadzonych badań ankietowych wynika, że uczniowie odżywiają się nieprawidłowo, jedzą zbyt małe ilości warzyw, nie ograniczają spożywania słodyczy (50%), nieregularnie spożywają posiłki, tylko 58% uczniów zawsze je rano śniadanie, 62% uczniów i 12 % osób dorosłych jest aktywnych ruchowo,74% uczniów i 80 % dorosłych spędza zbyt dużo czasu przed telewizorem lub komputerem. Uzasadnienie wyboru problemu : Dorośli, a za ich przykładem dzieci często lekceważą problem nieprawidłowego odżywiania się oraz małej aktywności fizycznej. W dużej mierze zależy to od nieświadomości w tym zakresie. Spożywanie niezdrowych produktów żywnościowych, np. chipsów, słodyczy, słodkich napojów gazowanych oraz niski poziom ogólnej sprawności fizycznej - siedzący tryb życia, spędzanie czasu przed telewizorem czy komputerem prowadzi do problemów zdrowotnych - nadwagi, otyłości, chorób cywilizacyjnych. Przyczyny istnienia problemu: Nieznajomość wartości produktów żywnościowych dla organizmu, Nieutrwalone właściwe nawyki żywieniowe, Mała umiejętność dokonywania właściwych wyborów w zakresie produktów żywnościowych niezbędnych dla prawidłowego rozwoju, Brak odpowiednich wzorców ze strony dorosłych, Negatywny wpływ reklam na sposób odżywiania, Preferowanie biernych form odpoczynku, Spędzanie zbyt dużo czasu przed komputerem i telewizorem, 3

4 Zapracowanie rodziców. Rozwiązania dla usunięcia problemu: Podnieść poziom świadomości uczniów oraz osób dorosłych w zakresie indywidualnej odpowiedzialności za dokonywanie wyborów w zakresie odżywiania się oraz zdrowego stylu życia, Kształtować zdrowe nawyki żywieniowe, przyzwyczajać dzieci higienicznego i estetycznego przygotowania i spożywania posiłków, Promować różnorodne formy aktywności fizycznej oraz życie bez używek i uzależnień, Promować zdrowy styl życia. 2. Słaba dbałość dzieci o własne bezpieczeństwo. Z obserwacji oraz opinii środowiska szkolnego, a także przeprowadzonych badań ankietowych wynikało, że uczniowie nie potrafią zachować się asertywnie, czasem lub nigdy nie odmawiają osobom, które namawiają ich do palenia tytoniu, picia alkoholu, prawie 30% ankietowanych nie trzyma się z daleka od niewypałów i innych niebezpiecznych materiałów, tylko 66% uczniów przestrzega przepisów kodeksu drogowego podczas jazdy rowerem. Uzasadnienie wyboru problemu: Wśród uczniów zauważa się brak świadomości o skutkach niebezpiecznych zachowań w szkole i poza nią. Może to doprowadzić do lekkomyślności w kontaktach z nieznanymi osobami, przedmiotami lub substancjami, lekceważenia zasad bezpieczeństwa podczas poruszania się po drogach, obiektach szkolnych, podczas zabaw na świeżym powietrzu, a w konsekwencji do utraty zdrowia, a nawet życia. Przyczyny istnienia problemu: Niewystarczająca znajomość przez uczniów zasad bezpieczeństwa, Brak świadomości uczniów o skutkach i konsekwencjach niebezpiecznych zachowań w szkole i poza szkołą, Niedostateczna odpowiedzialność za siebie i kolegów, Brak umiejętności asertywnych i nieumiejętne radzenie sobie z emocjami. Rozwiązania dla usunięcia problemu: Uświadamianie uczniom zagrożeń, jakie mogą wystąpić w najbliższym otoczeniu, na drodze, w Internecie, w kontaktach z nieznajomymi, nieznanymi substancjami, przedmiotami, Zapoznanie z zasadami warunkującymi bezpieczeństwo, wdrażanie do ich rozumienia i respektowania, Zapoznanie z konsekwencjami nieodpowiednich zachowań, Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie postaw asertywnych i umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach, Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie, 4

5 Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo własne oraz innych, Promowanie dbałości o bezpieczeństwo. I.3. Sprawozdanie z realizacji projektu mającego na celu rozwiązanie problemów priorytetowych. 1.Złe nawyki żywieniowe i mała aktywność fizyczna wśród uczniów i dorosłych. Zrealizowane działania w tym zakresie: Rok szkolny 2014/ Akcje: Zdrowe II śniadanie, Śniadanie z wychowawcą. 2. Realizacja innowacji pedagogicznej Cooking is fun tasting - gotowanie to zabawy smakowanie. 3. Spotkanie z dietetykiem. 4. Udział w akcji Tesco dla szkół Kulinarni odkrywcy. 5. Udział w akcjach: Mleko w szkole kl. I-VI, Owoce i warzywa w szkole kl. I-III. 6. Kiermasz i degustacja zdrowej żywności. 7. Witaminowe ABC - Warsztaty kulinarne dla kl. I-III z wykorzystaniem parapetowych hodowli. 8. Organizacja konkursu na logo Szkoły Promującej Zdrowie. 9. Akcja Witaminowy tydzień. 10. Akcja Aktywna przerwa. 11. Spotkanie z wyczynowym sportowcem M. Bieniaszem - mistrzem Polski w kolarstwie oraz Kingą Kołodziej mistrzynią Polski w strzelectwie. 12. Spartakiada andrzejkowa. 13. Zabawa choinkowa Wesoło, kolorowo, karnawałowo. 14. Realizacja programu Trzymaj formę. 15. Realizacja programu Europejski kodeks walki z rakiem. 16. Rodzinny festyn zdrowia pod hasłem Zdrowo i sportowo. 17. Wiosenny rajd rowerowy. 18. Wiosenny przemarsz przez wieś promujący zdrowe odżywianie i zdrowy styl życia. 19. Realizacja projektu Czas na zdrowie organizowanego przez BOŚ. 20. Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej klasach I-III Udział w przedstawieniach o tematyce profilaktycznej - O czarownicy Agacie, 22. Żyj zdrowo-kolorowo. 23. Wycieczki, wyjazdy, zielone szkoły. 24. Dodatkowe zajęcia sportowe. Rok szkolny 2015/ Udział w programach Agencji Rynku Rolnego: Owoce i warzywa w szkole, Mleko w szkole. 2. Realizacja programu Śniadanie daje moc. 3. Akcja Witaminowy tydzień, a w niej działania: 1) Skuś się na jabłko - wyciskanie soku z jabłek. 2) Chrupnij marchewkę - wykonanie surówki lub soku z marchwi. 3) Razowy jest zdrowy - pieczenie chleba. 4) Kiełkomania - wyhodowanie kiełków. 5) Kanapkowe szaleństwo -przygotowanie i spożycie zdrowego śniadania. 6) Pomysły na wagę pucharu - dodatkowe działania klas np. gazetki, infografiki. 4. Degustacja zdrowej żywności. 5. Realizacja programu Europejski kodeks walki z rakiem. 5

6 6. Organizowanie, przygotowanie i zaprezentowanie społeczności szkolnej przedstawień o tematyce profilaktycznej: Zdrowy Czerwony Kapturek - o prawidłowym żywieniu, Witaminki o zdrowym żywieniu oraz aktywnym stylu życia. 7. Piknik Rodzinny pod hasłem Festyn na Akcja Aktywna przerwa. 9. Realizacja projektu Mały Mistrz w kl. I. 10. Wycieczki, wyjazdy, zielone szkoły. 11. Dodatkowe zajęcia sportowe. GALERIA Warsztaty kulinarne Witaminowe ABC 6

7 Rodzinny festyn zdrowia pod hasłem Zdrowo i sportowo 7

8 8

9 Spartakiada andrzejkowa 9

10 Wiosenny przemarsz przez Zaczarnie promujący zdrowe odżywianie i zdrowy styl życia 10

11 Śniadanie daje moc 11

12 Aktywna przerwa 12

13 Wiosenny rajd rowerowy 13

14 Witaminowy tydzień 14

15 15

16 16

17 17

18 Zdrowe drugie śniadanie 18

19 19

20 Degustacja zdrowej żywności 20

21 21

22 Owoce w szkole Wycieczki, wyjazdy, zielone szkoły 22

23 23

24 24

25 25

26 2. Słaba dbałość dzieci o własne bezpieczeństwo. Zrealizowane działania w tym zakresie: Rok szkolny 2014/ Ćwiczenia próbnej ewakuacji szkoły. 2. Spotkanie z policjantem. 3. Realizacja projektu Odblaskowa Szkoła. 4. Udział w małopolskim konkursie Bezpieczna droga do szkoły organizowanym przez Gazetę Krakowską. 5. Udział w przedstawieniu o tematyce profilaktycznej Bezpiecznie z prądem. 6. Nauka pierwszej pomocy Ratujemy i uczymy ratować. Rok szkolny 2015/ Ćwiczenia próbnej ewakuacji szkoły. 2. Cykl spotkań z policjantem: 1) Bezpieczeństwo na drodze - kl. I-III, 2) Przemocy mówimy - NIE! - kl. I-III, 3) Agresja kl. IV-VI, 4) Cyberprzemoc - kl. IV-VI. 5) Bezpieczne wakacje - kl. I-III i IV-VI, 6) Zagrożenia związane z cyberprzemocą oraz sięganiem przez dzieci i młodzież po dopalacze, e-papierosy - prelekcja dla rodziców. 3. Realizacja projektu Odblaskowa Szkoła, konkurs plastyczny Bezpieczna droga do szkoły. 4. Mój przyjaciel odblask. Odblaskowy pokaz mody. 5. Realizacja programu edukacyjnego Bezpieczniki TAURONA. Włącz dla dobra dziecka. 6. Październik międzynarodowym miesiącem cyberbezpieczeństwa. 7. Udział uczniów kl. II-III oraz nauczycieli w Ogólnopolskiej Kampanii Edukacyjno-Prewencyjnej Ambasadorzy Bezpiecznego Internetu. 8. Lekcje z pedagogiem szkolnym na temat zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu. 9. Organizowanie, przygotowanie i zaprezentowanie społeczności szkolnej przedstawień o tematyce profilaktycznej: O dumnym pawiu - o bezpieczeństwie na drodze, Przemocy mówimy NIE - o zgubnych skutkach uzależnienia od Internetu. 10. Kontynuacja programu Ratujemy i uczymy ratować - zajęcia dla uczniów klas I-III. Szkolenie dla uczniów kl. IV i rodziców. 11.Warsztaty prowadzone przez pedagoga PPPP w Tarnowie: Zachowania asertywne - obrona przed nałogami - kl. V, VI. 12. Piknik Rodzinny pod hasłem Festyn na 112. ; 26

27 GALERIA Próbna ewakuacja 27

28 Realizacja programu Ratujemy i uczymy ratować 28

29 Zajęcia z pedagogiem szkolnym Bezpiecznie z Internetem 29

30 Mój przyjaciel odblask. Odblaskowy pokaz mody. 30

31 31

32 Przedstawienia o tematyce profilaktycznej 32

33 Spotkania z policjantem 33

34 34

35 Piknik Rodzinny pod hasłem Festyn na

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

41 Dodatkowo zrealizowano następujące działania: 1. Segregujemy odpady- zaopatrzenie szkoły w pojemniki do segregowania odpadów oraz akcja informacyjna. 2. Konkurs na logo Szkoły Promującej Zdrowie. 3. Realizacja programu Znajdź właściwe rozwiązanie. 4. Konkurs plastyczny Naucz się mówić nie. Nie pal. 5. Teatrzyki o tematyce profilaktycznej: Skarb to nie tylko złoto, Zapomniana higiena, Przygody Arlenki. 6. Warsztaty prowadzone przez pedagoga, psychologa PPPP w Tarnowie. 1) Kształtowanie poczucia własnej wartości oraz adekwatnej samooceny - kl. IV- VI. 2) Jak skutecznie uczyć się - kl.vi. 3) Jak skutecznie motywować uczniów do nauki-rodzice uczniów kl.vi. 7. Wykład ks. Jana Pawła Lorka dla rodziców na temat: Alkohol niszczy zdrowie i człowieczeństwo. 8. Udział w konkursie wiedzowym oraz konkursach plastycznych organizowanych przez strażaków Nie wypalaj suchych traw, Kiedy dzwonię po straż pożarną. GALERIA Konkurs na logo Szkoły Promującej Zdrowie. 41

42 Segregujemy odpady 42

43 Konkurs plastyczny Naucz się mówić nie. Nie pal. 43

44 Wykłady, referaty, prezentacje Teatrzyki, spektakle, przedstawienia 44

45 Wszystkie, wyżej wymienione działania szczegółowo zostały opisane w sprawozdaniach, a dokumentacja fotograficzna wraz z artykułami zamieszczona na stronie internetowej szkoły w aktualnościach oraz zakładce Szkoła Promująca Zdrowie. I.4. Ewaluacja projektu Każde podjęte i przeprowadzone działanie podlegało ewaluacji. Informacje uzyskano poprzez: - analizę sprawozdań z poszczególnych działań, - obserwacje i spostrzeżenia dotyczące realizacji i przebiegu działań, - bezpośrednie rozmowy z uczniami, nauczycielami, innymi pracownikami szkoły, - obserwacje zachowania uczniów, - analizę dokumentów szkolnych, - analizę wytworów i prac uczniowskich, - ocenę stopnia zaangażowania uczniów, nauczycieli rodziców i innych pracowników szkoły w podejmowane działania promujące zdrowie, - przygotowywanie gazetek, wystaw, plakatów propagujących zdrowy styl życia, - analizę dokumentacji pedagoga szkolnego, - analizę dokumentacji fotograficznej, - analizę notatek zamieszczonych na stronie internetowej szkoły, - monitoring samopoczucia całej społeczności szkolnej w oparciu o narzędzia ORE. Ewaluacji dokonano również poprzez rozmowy, wywiady w środowisku lokalnym, udział dzieci w zawodach, udział społeczności szkolnej w różnych uroczystościach imprezach szkolnych i lokalnych oraz przez zaangażowanie w akcje i programy ogólnopolskie. II. Opis stopnia akceptacji środowiska dla idei Szkoły Promującej Zdrowie, w tym stopień świadomości i zaangażowania rady pedagogicznej Po przeprowadzeniu wśród uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły kampanii informacyjnej dotyczącej idei, koncepcji, zasad tworzenia Szkoły Promującej Zdrowie dla każdej z grup przygotowano ankiety, w których badani mogli się wypowiedzieć co do chęci przystąpienia naszej szkoły do sieci szkół promujących zdrowie. Aprobatę dla przystąpienia do programu wyraziło 100% rodziców, 100% uczniów, 100% pracowników szkoły. Koncepcja Szkoły Promującej Zdrowie znana jest i akceptowana przez całe środowisko szkolne, działania w ramach programu są systematycznie realizowane. Zaangażowani są w jej tworzenie nie tylko nauczyciele, ale też uczniowie, pracownicy niepedagogiczni oraz rodzice. Nad przebiegiem działań czuwa koordynator i zespół do spraw promocji zdrowia. III. Opis realizacji edukacji zdrowotnej Celem głównym edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w Szkole Promującej Zdrowie jest stworzenie warunków i podejmowanie działań, które sprzyjają dobremu samopoczuciu społeczności szkolnej, mają wpływ na kształtowanie postawy zdrowego stylu życia jej członków oraz uświadamiają poczucie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych. Główne obszary tematyczne edukacji zdrowotnej to: Higiena osobista i otoczenia. Bezpieczeństwo w życiu codziennym, zapobieganie urazom, pierwsza pomoc. Zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna. 45

46 Praca i wypoczynek. Zdrowie psychospołeczne. Edukacja seksualna. Zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych. Przeciwdziałanie agresji i przemocy wśród uczniów. Realizacja treści z wyżej wymienionych obszarów edukacji zdrowotnej zawartych w podstawie programowej przebiega na lekcjach poszczególnych przedmiotów: przyrody, wychowania fizycznego, języka polskiego, wychowania do życia w rodzinie, lekcji wychowawczych, w klasach młodszych na zajęciach zintegrowanych. Treści z zakresu edukacji zdrowotnej realizowane były również w trakcie dodatkowych działań: 1. Akcje: Zdrowe II śniadanie, Śniadanie z wychowawcą, Warsztaty kulinarne Witaminowe ABC, realizacja programu Śniadanie daje moc, Innowacja pedagogiczna Cooking is fun tasting-gotowanie to zabawy smakowanie. W trakcie ich realizacji uczniowie poznali wartości odżywcze różnych produktów, byli wdrażani do higieny przygotowywania i spożywania posiłków, ustalali jakie produkty powinni wykorzystać do przygotowania pełnowartościowego posiłku, przygotowywali kanapki, sałatkę owocową, twarożek z dodatkami. 2. Udział w 12 ogólnopolskim konkursie Tesco dla szkół. Uczniowie poznawali wartości odżywcze różnych produktów. Została zwrócona uwaga na niemarnowanie żywności. 3. Spotkania z dietetykiem (dla uczniów, rodziców i pracowników szkoły). Prelekcja połączona z prezentacją - przybliżenie zasad zdrowego żywienia i stylu życia, omówienie piramidy żywienia, najczęstszych przyczyn nadwagi i otyłości oraz sposobów zapobiegania im. Problem wyboru właściwej żywności, GMO, MOM, uświadomienie uczniom i rodzicom skutków niewłaściwego odżywiania, kształtowanie nawyków żywieniowych. 4. Akcja Witaminowy tydzień. W trakcie działania uczniowie poznawali witaminy i ich występowanie w żywności, byli zachęcani do spożywania surowych warzyw i owoców co najmniej 5 razy dziennie oraz spożywania zdrowego pieczywa, kiełków, przygotowali ulotki ze zdrowymi przepisami, zbierali ciekawe informacji o warzywach, przygotowywali przekąski warzywne. 5. Degustacja zdrowej żywności. W trakcie działania dzieci wykonywały surówki według przepisów z wykorzystaniem samodzielnie wyhodowanych kiełków oraz kanapki poznając różne smaki kiełków i ich wartości odżywcze, częstowały innych uczniów. 6. Spotkanie z wyczynowym sportowcem M. Bieniaszem - mistrzem Polski w kolarstwie oraz absolwentką naszej szkoły Kingą Kołodziej - multimedalistką Mistrzostw Polski Juniorów i Seniorów w strzelectwie sportowym. Sportowcy podzielili się refleksjami na temat uprawianych dyscyplin sportu i zaprezentowali swój sprzęt, zachęcali uczniów do uprawiania sportu i aktywności fizycznej. 7. Realizacja programu Znajdź właściwe rozwiązanie. Uczniowie uczestniczyli w warsztatach, w których położono główny nacisk na ukazanie uczniom negatywnych skutków palenia papierosów oraz kształtowanie asertywnych zachowań. Zwieńczeniem warsztatów był konkurs plastyczny Naucz się mówić nie. Nie pal. 8. Przedstawienia o tematyce profilaktycznej: Skarb to nie tylko złoto, Zapomniana higiena, Żyj zdrowo, kolorowo, Przygody Arlenki, O czarownicy Agacie, O dumnym pawiu, Zdrowy Czerwony Kapturek, Przemocy mówimy NIE, Witaminki. 46

47 W trakcie ich oglądania uczniowie uczyli się asertywności, dbałości o higienę osobistą, poznawali wartości odżywcze witamin, uczyli się prawidłowych zachowań na drodze, podczas korzystania z Internetu. 9. Realizacja programu wychowawczo-profilaktycznego Spójrz inaczej. Zajęcia wdrażały dzieci do umiejętności współżycia z innymi i radzenia sobie w trudnych sytuacjach, rozumienia uczuć innych. 10. Realizacja projektu Czas na zdrowie. Konkurs organizowany był przez Bank Ochrony Środowiska i polegał na realizacji cyklu zadań dotyczących popularyzacji idei zdrowego stylu życia i żywności ekologicznej. 11. Realizacja programu Europejski Kodeks walki z rakiem. Realizacja działań służyła budowaniu świadomości onkologicznej, zapobieganiu i zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka. 12. Realizacja programu Trzymaj formę. Działanie miało formę zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania uczniów zasadami prawidłowego odżywiania, kształtowania prozdrowotnych nawyków poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. 13. Udział w programach Agencji Rynku Rolnego: Owoce i warzywa w szkole, Mleko w szkole. Działanie wpływało na zmianę nawyków żywieniowych dzieci poprzez zwiększenie udziału owoców i warzyw w ich codziennej diecie, kształtowanie wśród dzieci i młodzieży dobrych nawyków żywieniowych poprzez promowanie spożycia mleka i przetworów mlecznych, propagowanie zdrowego odżywiania poprzez działania o charakterze edukacyjnym. 14. Spotkanie z higienistką. W trakcie zajęć uczniowie klas drugich uczyli się prawidłowej higieny jamy ustnej, klasa czwarta przypominała sobie zasady udzielania pierwszej pomocy. 15. Pomoc logopedyczna dla uczniów. Działania miały na celu eliminowanie wad wymowy, a co za tym idzie podniesienie własnej wartości, pewności siebie, ułatwienie odniesienia sukcesu, zapobieganie odrzuceniu przez grupę. 16. Kontynuacja programu Ratujemy i uczymy ratować. Uczniowie klas I - III poznawali zasady udzielania pierwszej pomocy. Uczyły się jak oceniać stan zagrożenia życia ludzkiego, jak sprawdzić przytomność i oddech poszkodowanego, jak go ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, jak właściwie wykonać oddechy ratownicze i ucisk serca, a także jak zatamować silne krwawienie, jak postępować w przypadku oparzenia, zadławienia itp. W trakcie zajęć wykorzystywano pomoce dydaktyczne ofiarowane przez WOŚP m.in. fantomy, podręczniki, film DVD. 17. Spotkania z policjantem. W trakcie cyklu spotkań uczniowie poznawali zasady szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Poznały zasady zachowania się na drogach, w domu podczas nieobecności rodziców, w szkole i na boisku szklonym, dowiedziały się jakie niebezpieczeństwa mogą czyhać na nie w okresie wakacji, podczas korzystania z Internetu. Uczniom zwrócono uwagę na przemoc, agresję, cyberprzemoc i jej prawne skutki. 18. Dodatkowe zajęcia sportowe- zajęcia na basenie Już pływam, gimnastyka korekcyjna, zajęcia piłki nożnej, nauka jazdy na nartach. Uczniowie uczyli się pływania, gry w piłkę nożną, jazdy na nartach, kształtowali nawyki dbałości o własną postawę, aktywnie spędzali czas. 47

48 19. Realizacja projektów Odblaskowa szkoła. W trakcie realizacji projektu uczniowie uczyli się bezpiecznego zachowania na ulicy. 20. Aktywna przerwa. To działanie, które umożliwiło uczniom zdrowo, aktywnie, w ruchu spędzać przerwy międzylekcyjne Egzamin na kartę rowerową. 21. Segregacja odpadów, w tym akcja zbierania zużytych baterii. Jest to działanie w trakcie którego uczniowie uczą się dbania o środowisko, poznają zasady recyklingu oraz zależności między środowiskiem a życiem człowieka. 22. Lekcje z pedagogiem szkolnym na temat zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu w trakcie których uczniowie poznali zagrożenia związane z korzystania z telefonów komórkowych i innych nowych technologii, dowiedzieli się jak bezpiecznie korzystać z Internetu, poznali strony z bezpiecznymi, wolnymi od przemocy i agresji grami on-line. 23. Warsztaty prowadzone przez pedagoga, psychologa PPPP w Tarnowie, w trakcie których uczniowie ćwiczyli zachowania asertywne i rozwijali umiejętności rozpoznawania postaw agresywnych i uległych, zapoznawali się ze skutecznymi sposobami uczenia się i zdobywania wiedzy, radzenia sobie ze stresem. Poznali także własne style uczenia się i metody mnemotechnik. 24. Gazetki o tematyce prozdrowotnej. 25. Program edukacyjny dla dziewcząt klas szóstych, MENiS 1378/2002, w trakcie jego realizacji dziewczęta zdobywały wiedzę na temat rozwoju swojego ciała i higieny w okresie dojrzewania. GALERIA Realizacja programu wychowawczo-profilaktycznego Spójrz inaczej. 48

49 Gazetki o tematyce prozdrowotnej 49

50 50

51 51

52 Spotkania z higienistką 52

53 Spotkania z dietetykiem. 53

54 Akcja Trzymaj formę 54

55 55

56 IV. Informacje o współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym Rodzice akceptując pomysł przystąpienia naszej szkoły do sieci szkół promujących zdrowie jednocześnie podjęli się jej współtworzenia. Chętnie włączyli się w realizację wielu działań. Pomagali nauczycielom przy organizacji akcji, przedstawień, klasowych imprez, sprawowali opiekę nad uczniami w trakcie wyjazdów i wycieczek. Uczestniczyli w organizacji imprez szkolnych, festynów. Pomagali np. w przygotowaniu dekoracji, urządzeniu sali gimnastycznej, przygotowywaniu rekwizytów. Przygotowywali ciasta, sałatki, surówki i inne zdrowe potrawy do degustacji. Rodzice sponsorowali wiele przedsięwzięć, fotografowali je, nagrywali, przekazując później nieodpłatnie szkole, pozyskiwali sponsorów, wskazywali szkole możliwości uzyskania dofinansowania lub darowizny z różnych firm. Chętnie dzielili się swoimi pomysłami i refleksjami, które wykorzystywano w dalszej pracy. W każdej chwili szkoła mogła liczyć na wsparcie Rady Rodziców. Na takie wsparcie można było liczyć również ze strony strażaków, którzy pomagali w próbnych ewakuacjach szkoły, przygotowali prezentację sprzętu w trakcie festynu, organizowali konkursy plastyczne: Nie wypalaj suchych traw, Kiedy dzwonię po straż pożarną oraz Ogólnopolski Turniej Wiedzy Pożarniczej - Młodzież zapobiega pożarom. Pomocą szkole służył pan Sołtys oraz Wójt Gminy Lisia Góra, którzy pomagali w pozyskiwaniu owoców potrzebnych do przeprowadzenia różnych szkolnych akcji. Realizując różne zadania w zakresie promocji zdrowia szkoła współpracowała również z: 1. Gimnazjum w Zaczarniu - przygotowanie przedstawień profilaktycznych, prowadzenie aktywnych przerw, pomoc w organizacji zabaw, wspólpraca z Wolontariatem; 2. Policją - realizacja treści związanych z bezpieczeństwem; 3. Szkołą Podstawową w Brzozówce - wymiana doświadczeń w zakresie organizacji działań dotyczących promocji zdrowia oraz organizowania zielonych szkół a także Zespołem Gimnazjum i Szkoły Podstawowej w Lisiej Górze i Szkołą Podstawową w Nowych Żukowicach - organizacja zawodów sportowych; 4. Biblioteką Gminną - organizacja spotkań z ciekawymi ludźmi, udostępnianie literatury tematycznej; 5. Gminny Ośrodek Kultury - pomoc w przeprowadzaniu konkursów, pozyskiwaniu nagród; 6. Urzędem Gminy - realizacja programów Już pływam, Jeżdżę z głową oraz innych działań dotyczących profilaktyki uzależnień; 7. Wójtem Gminy wspieranie działań szkoły i uczestnictwo w imprezach szkolnych; 8. Gminne Centrum Usług Medycznych w Lisiej Górze - kwalifikacja uczniów na zajęcia gimnastyki korekcyjnej oraz opieka higienistki szkolnej, fluoryzacja zębów dzieci; 9. Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną - realizacja programu Znajdź właściwe rozwiązanie; 10. Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną - diagnozowanie dzieci, wsparcie rodziców i nauczycieli, organizacja warsztatów dla uczniów i rodziców; 11. Klubem Sportowym Zorza Zaczarnie - prowadzenie szkółki juniorów, wsparcie szkoły w realizacji działań dotyczących aktywnego wypoczynku uczniów, ich rodziców i pracowników szkoły. Szkoła nieodpłatnie, poza godzinami pracy placówki udostępnia młodzieży i dorosłym mieszkańcom wsi obiekty sportowe: sale gimnastyczne, boiska szkolne. 56

57 V. Informacje o zakresie szkolenia rady pedagogicznej, uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników administracji i obsługi Uczniowie, rodzice i pracownicy szkoły zostali zapoznani z informacjami dotyczącymi idei, koncepcji, zasad tworzenia Szkoły Promującej Zdrowie. Informacje te przekazano uczniom podczas zajęć z wychowawcą, rodzicom w trakcie zebrania, nauczycielom podczas rady pedagogicznej oraz innym pracownikom szkoły w trakcie rozmów. Dodatkowo przygotowano prezentację dotyczącą sposobów realizacji w szkole programu Szkoła Promująca Zdrowie, która została zamieszczona na stronie internetowej szkoły oraz gazetki i plakaty zawierające szczegółowe informacje na ten temat. 1. Szkolenie dla koordynatorów zajmujących się promocją zdrowia w szkołach, przedszkolach, placówkach oświatowych - Program rozwoju Szkoły Promującej Zdrowie zorganizowane w Tarnowie w dniu r., w którym uczestniczyła wicedyrektor szkoły oraz nauczyciel - późniejszy koordynator. 2. Szkolenie Rady Pedagogicznej i pracowników niepedagogicznych dotyczące idei Szkoły Promującej Zdrowie. 3. Przekazanie informacji dotyczących idei SzPZ rodzicom na zebraniach. Zamieszczenie prezentacji na stronie internetowej szkoły. 4. Informacje dla rodziców dotyczące zdrowia, zdrowego stylu życia i aktualnych problemów przekazywane podczas zebrań, przekazywanie materiałów informacyjnych np, ulotek o badaniach przesiewowych, szczepieniach, programie Ambasadorzy Bezpiecznego Internetu, szczepieniach ochronnych, wpływie promieni UV na zdrowie człowieka oraz prezentacji multimedialnych. 5. Wykład ks. Jana Pawła Lorka dla rodziców i nauczycieli Alkohol niszczy zdrowie i człowieczeństwo. 6. Sprawozdania ze stopnia realizacji projektu SzPZ zdawane przez koordynatora na radach pedagogicznych, zapoznawanie nowych nauczycieli z koncepcją, założeniami SzPZ. 7. Warsztaty z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej dla uczniów kl. IV prowadzone przez higienistkę. 8. Realizacja programu Ratujemy i uczymy się ratować w kl. I-III. 9. Szkolenia dla uczniów, rodziców i pracowników szkoły w ramach programu Trzymaj formę przeprowadzone przez dietetyka z Centrum Dietetycznego Naturhause - panią mgr inż. Klaudię Kalisz dotyczące zbilansowanej diety i prawidłowych nawyków żywieniowych. 10. Prelekcja dla rodziców oraz pogadanki dla uczniów na temat zagrożeń związanych z cyberprzemocą, niekontrolowanym korzystanie przez dzieci z Internetu oraz skutkami, jakie mogą z tego wyniknąć, sięganiem przez dzieci i młodzież po dopalacze, e-papierosy przeprowadzone przez dzielnicowego - aspiranta Przemysława Patriaka. Wykład wzbogacony sugestywną prezentacją ukazującą najpopularniejsze substancje psychoaktywne. 11. Szkolenie przeprowadzone przez pedagoga PPPP w Tarnowie na temat Jak skutecznie motywować uczniów do nauki, w trakcie którego rodzice zostali zapoznani ze skutecznymi, nie powodującymi szkód sposobami motywowania dzieci do podejmowania wysiłku w celu zdobywania wiedzy i umiejętności. 12. Kurs dla nauczycieli z zakresu udzielania I pomocy przedmedycznej. 13. Wykłady, referaty, prezentacje zamieszczane na stronie www. szkoły. Dodatkowo na korytarzach szkolonych znajdują się gazetki i plakaty zawierające szczegółowe informacje na ten temat SzPZ. 57

58 VI. Opis pracy szkolnego koordynatora i zespołu ds. promocji zdrowia Koordynator Danuta Świątek wraz z wicedyrektorem szkoły, Bożeną Kawa brała udział w Szkoleniu dla koordynatorów zajmujących się promocją zdrowia w szkołach, przedszkolach, placówkach oświatowych - Program rozwoju Szkoły Promującej Zdrowie zorganizowanym w Tarnowie w dniu r. Szkolenie to było zachętą do podjęcia przez szkołę starań o przyjęcie do sieci szkół promujących zdrowie. Po rozpropagowaniu idei SzPZ, akceptacji tej idei przez środowisko szkolne - uczniów, ich rodziców, nauczycieli i pracowników szkoły powołano koordynatora i zespół promocji zdrowia. W imieniu społeczności szkolnej zgłoszono chęć przystąpienia placówki do programu Szkoła Promująca Zdrowie, przesłano kartę zgłoszenia oraz deklarację. Początkowa praca zespołu i koordynatora polegała na głębszym zapoznaniu się z ideą SzPZ, analizie materiałów na ten temat, szczególnie etapów tworzenia SzPZ, wzorów dokumentów, narzędzi do autoewaluacji analizie przykładów dobrych praktyk oraz przeprowadzeniu szkolenia rady pedagogicznej na temat koncepcji i zasad tworzenia Szkoły Promującej Zdrowie. Następnie zostały rozdzielone zadania mające na celu dokonanie diagnozy stanu wyjściowego. Po dokonanej diagnozie zespół wyłonił problemy priorytetowe, określił przyczyny ich istnienia, określił cele i opracował plan działań, który przedstawił społeczności szkolnej. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu dyrekcji, nauczycieli, uczniów, pracowników niepedagogicznych oraz rodziców proces realizacji działań przebiegał prawidłowo, efektywnie i twórczo. Nad całością czuwał szkolny koordynator, który kierował pracą szkolnego zespołu do spraw promocji zdrowia, inicjował prace związane z promocją zdrowia w szkole, nawiązywał współpracę ze środowiskiem, czuwał nad systematyczną realizacją działań, wraz z osobami odpowiedzialnymi za ich realizację redagował notatki informujące o ich przebiegu i przedstawiał do publikacji na stronie internetowej szkoły, gromadził dokumentację fotograficzną. VII. Informacje na temat wyników monitorowania samopoczucia całej społeczności szkolnej (stopnia zadowolenia ze szkoły); W szkole prowadzone jest monitorowanie samopoczucia społeczności szkolnej - uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz rodziców. W okresie dwóch minionych lat przeprowadzano badania trzykrotnie - podczas diagnozy wstępnej, w czerwcu ubiegłego i bieżącego roku. Do badania samopoczucia społeczności szkolnej wykorzystano narzędzia przygotowane przez ORE ( dawniej w zakresie ewaluacji IV standardu, obecnie II), bezpośrednie rozmowy z uczniami, nauczycielami, pracownikami obsługi, obserwacje uczniów, analizę dokumentów szkolnych i wytworów uczniów. Po dokonaniu analizy ilościowej i jakościowej materiałów zebranych podczas ostatniego badania należy stwierdzić, że: Uczniowie: 1. Zwykle dobrze czują się w szkole: 100% - 5 pkt. 2. Lubią być w szkole: 81,3% - 4 pkt. 3. W szkole czują się bezpiecznie: 93,8% - 5 pkt. Na taką opinię mają wpływ koledzy, miła atmosfera i nauczyciele. Nieliczni w szkole czuję się źle i jako powód podają następujące czynniki: stres, ocenianie, nauczyciele, trudne tematy, hałas. Nauczyciele: 1. Zwykle dobrze czują się w pracy w szkole: 100% - 5 pkt. 2. Lubią pracować w tej szkole: 100% - 5 pkt. 58

59 3. Poleciliby innym nauczycielom tę szkołę jako przyjazne miejsce pracy: 100% - 5 pkt. Na wyrażenie takiej opinii miały wpływ: atmosfera, więzi koleżeńskie, docenianie przez dyrekcję, współpracowników. Ujemną stroną pracy w szkole jest stres. Pracownicy szkoły nie będący nauczycielami: 1. Zwykle dobrze czują się w pracy w szkole: 100% -5 pkt. 2. Lubią pracować w tej szkole: 100% - 5 pkt. 3. Poleciliby innym osobom tę szkołę jako przyjazne miejsce pracy: 100% - 5pkt. Jako powód takiej opinii podają dobrą atmosferę. Rodzice: 1. Zwykle dobrze czują się w szkole swojego dziecka: 100% -5 pkt. 2. Lubią przychodzić do szkoły swojego dziecka: 93,3% -5 pkt. 3. Poleciliby innym rodzicom tę szkołę jako przyjazne miejsce dla dziecka i jego Rodziców: 93,3% -5 pkt. Na taką opinię rodziców mają wpływ: miła atmosfera, życzliwi nauczyciele, zadbana placówka, pomocny dyrektor. Z przeprowadzonych badań wynika, że nasza szkoła stwarza korzystną i dobrą atmosferę oraz troszczy się o dobre samopoczucie całej społeczności szkolnej. VIII. Opis dostępnego dla szkoły sposobu współpracy z pielęgniarką szkolną. 1. Testy przesiewowe kl. III: Pomiary wagi, wysokości ciała, ostrości wzroku, widzenia barw, ciśnienia krwi, Przygotowanie do badan lekarskich, Ocena rozwoju ucznia. 2. Testy przesiewowe kl. V: Pomiary wagi, wysokości ciała, ostrości wzroku, widzenia barw, ciśnienia krwi, Przygotowanie do badan lekarskich, Ocena rozwoju ucznia. 3. Sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów. 4. Edukacja w zakresie zdrowia i higieny jamy ustnej - przeprowadzanie fluoryzacji u dzieci w szkole. 5. Edukacja zdrowotna. Opracowanie raportu: Danuta Świątek Bożena Kawa Dyrektor: Tadeusz Kozioł 59