Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania"

Transkrypt

1 Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania 1. W używanym obecnie kalendarzu gregoriańskim rok jest przestępny, gdy dzieli się przez 4, lecz nie dzieli się przez 100, chyba, że dzieli się przez 400. Niech p oznacza rok R jest podzielny przez 4, q rok R podzielny przez 100, r rok R jest podzielny przez 400. Zapisz za pomocą p, q, r zdanie: a) Rok R jest przestępny w kalendarzu gregoriańskim. b) Rok R jest przestępny w kalendarzu juliańskim. 2. Każda karta z jednej strony jest czerwona albo niebieska, z drugiej zaś ma narysowane kółko albo trójkąt. Na stole widzimy cztery takie karty, widoczna strona jest w nich kolejno czerwona, niebieska, trójkątem i kółkiem. Jacek twierdzi, że karty niebieskie mają na odwrocie kółko. Które karty Placek musi odwrócić, aby sprawdzić, czy Jacek mówi prawdę? 3. Zbadaj, które z poniższych formuł są tautologiami: a) (p p) p b) p ( p q) c) (p q) [( p) ( q)] d) (p q) (p q) e) (p q) [ p) ( q)] f) (p q) [( p) ( q)] g) [(p (q r)] [(p q) (p r)] h) [(p q) r] [p (q r)] i) [p (q r)] [(p q) (p r)] j) [p (q r)] [( (p q) (p r)] k) [p (q r)] [( q r) p] l) [(p q) r)] [( p (q r)]. 4. Przyjmijmy, że gdy Jacek chrapie, to Agata śni. Które z poniższych zdań są prawdziwe przy tym założeniu? a) Gdy Agatka nie śni, to Jacek nie chrapie. b) Gdy Jacek nie chrapie, to Agatka nie śni. c) Gdy Agatka śni, to Jacek chrapie. d) Jacek nie chrapie lub Agatka śni. e) Nie jest możliwe, aby Jacek chrapał, a Agatka nie śniła. 5. Zapisz formułę p q, korzystając wyłącznie z: a) koniunkcji i negacji: b) alternatywy i negacji. 6. Korzystając wyłącznie z implikacji i negacji zapisz formułę: a) p q b) p q. 7. Zapisz za pomocą alternatywy, koniunkcji i negacji spójnik albo (alternatywę wykluczającą). 8. Zapisz formułę: p 1 (p 2 (p 3... (p n q))...) używając znak implikacji: a) tylko raz b) ani razu. 9. Spójnik Pierce a (operator NOR) jest zdefiniowany wzorem (p q) (( p) ( q)). Kreska Sheffera, (operator NAND) jest zdefiniowana wzorem p q (( p) (( q)). Wyraź: a) alternatywę, implikację oraz równoważność za pomocą negacji oraz koniunkcji b) koniunkcję, implikację oraz równoważność za pomocą negacji oraz alternatywy c) negację, koniunkcję, alternatywę, implikację oraz równowazność za pomocą spójnika Pierce a. d) negację, koniunkcję, alternatywę, implikację oraz równoważność za pomocą kreski Sheffera.

2 10. Przyjmijmy oznaczenia: N p negacja p, Cpq implikacja, Apq alternatywa, Kpq koniunkcja, Epq równoważność. System ten (tzw. notacja polska) pozwala zapisywać formuły rachunku zdań bez użycia nawiasów. a) Zapisz w zwykłej notacji KCpNqp. b) Zapisz w notacji polskiej zasady sprzeczności i wyłączonego środka oraz prawa de Morgana. 11. Zbadaj, czy poniższe schematy wnioskowania są poprawne: a) d) ( p) q, p q b) p q, ( p) q q e) (p q) r, q p r c) (p q) r, q : p r f) 12. Zbadaj, czy poniższe schematy wnioskowania są poprawne: a) b) p (q r), r p q p q,p ( q). p p q,( r) (s t),r (p t), r q s ( p) (q ( r)),r ( p),( s p) ( r), s. q 13. Zbadaj poprawność każdego z poniższych wnioskowań. Jeżeli jest poprawne, daj pełne wyprowadzenie ze wskazaniem stosowanych reguł wnioskowania. Jeżeli jest niepoprawne, wyjaśnij dlaczego. a) Jeśli płyta jest głośna lub monotonna, to nie jest długa. Płyta jest monotonna. Wniosek: Płyta nie jest długa. b) Jeśli Rybin jest nudny, to trudno go znaleźć. Jeżeli Rybin nie jest mały, to nietrudno go znaleźć. Rybin jest nudny. Wniosek: Rybin jest mały. c) Nieprawda, ze Franek gra zarówno na gitarze jak i na flecie. Jeżeli Franek nie gra ani na gitarze, ani na flecie, to gra na organach i na harfie. Jeżeli gra na harfie, to gra na organach. Wniosek: Franek gra na organach. d) Jeżeli napadniesz na bank, trafisz do więzienia. Jeśli trafisz do więzienia, nie spędzisz czasu miło. Jeśli wyjedziesz na wakacje, to spędzisz czas miło. Napadasz na bank lub jedziesz na wakacje. Wniosek: Trafisz do więzienia lub spędzisz miło czas. e) Jeśli Jones nie spotkał tej nocy Smitha, to Smith jest mordercą lub Jones kłamie. Jeżeli Smith nie jest mordercą, to Jones nie spotkał tej nocy Smitha i morderstwo nastąpiło po północy. Jeżeli morderstwo miało miejsce po północy, to Smith jest mordercą lub Jones kłamie. Wniosek: Smith jest mordercą. 14. Zbadaj, czy podany zestaw informacji jest niesprzeczny: a) Jeśli wieczór nudny, to Ala płacze lub Anatol opowiada śmieszne historie. Jeżeli wieczorem zjawia się Sylwester, to wieczór jest nudny lub Ala płacze. Jeżeli Anatol opowiada śmieszne historie, to Ala nie płacze. Sylwester zjawia się wieczorem wtedy i tylko wtedy, gdy Anatol nie opowiada śmiesznych historii. Jeśli Ala płacze, to Anatol opowiada śmieszne historie. b) Jeżeli kurs papierów wartościowych rośnie lub stopa procentowa maleje, to ceny akcji spadają lub podatki nie rosną. Ceny akcji spadają wtedy i tylko wtedy, gdy idzie w górę kurs papierów wartościowych i rosną podatki. Jeżeli stopa procentowa maleje, to ceny akcji nie spadają lub kurs papierów wartościowych nie rośnie. Podatki rosną lub ceny akcji maleją i maleje stopa procentowa.

3 15. George Bernard Shaw twierdził, że przekłady są jak kochanki wierne nie są piękne, piękne nie są wierne. Które z poniższych zdań są równoważnym sformułowaniem poglądu, że przekład nie może być zarazem wierny i piękny. a) Jeżeli przekład jest wierny, to nie jest piękny. b) Jeżeli przekład jest piękny, to nie jest wierny. c) Jeżeli przekład nie jest wierny, to jest piękny. d) Jeżeli przekład nie jest piękny, to jest wierny. 16. W czasie kampanii wyborczej panowie Alfa, Beta i Gamma złożyli następujące oświadczenia: Alfa: Beta zawsze kłamie. Beta: Gamma zawsze kłamie. Gamma: Alfa zawsze kłamie. Uzasadnij, że przynajmniej dwa z tych oświadczeń są fałszywe. 17. W czasie kampanii wyborczej panowie Alfa, Beta, Gamma i Delta złożyli następujące oświadczenia: Alfa: Beta zawsze kłamie. Beta: Gamma przynajmniej czasem mówi prawdę. Gamma: Delta przynajmniej czasem kłamie. Delta: Alfa zawsze mówi prawdę. Wykaż, że dokładnie dwa z tych zdań są prawdziwe.

4 Lista 2 - Kwantyfikatory i zasada indukcji matematycznej 1. Niech d(x,y) oznacza x jest dzieckiem y, m(x) x jest mężczyzną. Zapisz formuły: a) x jest bratem y b) x jest dziadkiem y c) x jest stryjkiem y d) x oraz y są przyrodnim rodzeństwem. 2. Przyjmijmy, że w języki arytmetyki liczb naturalnych mamy stałe 0, 1, 2,... oraz symbole + i. Zapisz w tym języku: a) n jest liczbą parzystą b) m > n c) n jest liczbą złożoną d) n jest liczba pierwszą e) każda liczba parzysta większa od 2 jest sumą dwu liczb pierwszych (hipoteza Goldbacha) f) istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych g) 2 jest liczbą niewymierną. Uwaga: Zdanie g) trzeba przekształcić tak, aby była w nim mowa wyłącznie o liczbach naturalnych. 3. Kwantyfikatory ograniczone określamy wzorami x A P(x) ( x(x A P(x)), x A P(x) ( x(x A P(x)). Sformułuj i udowodnij prawa de Morgana dla kwantyfikatorów ograniczonych. 4. Określmy dwa rodzaje kwantyfikatorów dla liczb naturalnych: n ϕ(n) ( k n k(ϕ(n)), n ϕ(n) ( k n k(ϕ(n)). a) Sformułuj i udowodnij prawa de Morgana dla tych kwantyfikatorów. b) Wykaż, że zachodzi implikacja n ϕ(n) n ϕ(n). c) Zdefiniuj za pomocą tych kwantyfikatorów pojęcia granicy ciągu i punktu skupienia. d) Daj krótki dowód tego, że granica ciągu jest jego punktem skupienia. 5. Wykaż, że nie zachodzi wynikanie: a) x yr(x, y) y xr(x, y) b) x(a(x) B(x)) ( xa(x) xb(x)). 6. Wykaż, wskazując odpowiedni kontrprzykład, że reguła wnioskowania x(p(x) Q(x)), xm(x) x(p(x) M(x)) jest błędna. Uzupełnij komentarze przy przejściach poprawnych i wskaż błąd (błędy) w poniższym dowodzie poprawności tej reguły: 1. x(p(x) Q(x)) 2. xm(x). 3. P(a) Q(a)

5 4. P(a) 5. M(a) 6. P(a) M(a) 7. (P(x) M(x). 7. Wyprowadź poniższe reguły wnioskowania: a) b) c) x(p(x) Q(x)), x(p(x) M(x) x(q(x) M(x) x((a(x) R(x)) T(x)), x(t(x) P(x)), x(a(x) P(x)) xr(x) x(r(x) C(x)), x(t(x) R(x)). x( C(x) T(x)) 8. Wykaż, że dla n 2 zachodzi nierówność 2 n n!. 9. Odgadnij wyraz ogólny ciągu zadanego rekurencją a 0 = 1, a n+1 = 3a n 1. Korzystając z zasady indukcji matematycznej wykaż jego prawdziwość. 10. Załóżmy, że a n+2 = a n+1 +2a n. Wykaż, że jeśli a 0 > 1, a 1 > 2, to a n > 2 n. 11. Ciąg Fibonacciego określamy wzorem F 0 = 0, F 1 = 1, F n+2 = F n+1 + F n. Wykaż, że n 1 [ Fn+1 F n F n F n 1 ] = [ Wiadomo, że W(n) zachodzi dla n = 1, a ponadto dla każdego n zachodzi W(n) = W(2n) oraz W(2n) = w(2n+1). Wykaż, że W(n) zachodzi dla każdego n Załóżmy, że dla n 5 zachodzi W(n) = W(n+3). Ponadto W(2), W(7), W(11). Wyjaśnij, dla jakich n zachodzi W(n), dla jakich W(n), a dla jakich n kwestia ta jest nierozstrzygalna. ] n. 14. Wykaż, że dla n 6 kwadrat można podzielić na n kwadratów. 15. Z kwadratu 2 n 2 n usuwamy jedno pole. Wykaż, że otrzymana figurę można pokryć L-triminami (tzn. wielokątami utworzonymi przez trzy kwadraciki 1 1, tworzące równoramienna literę L). 16. Przyjmijmy, że zakresem zmienności wszystkich zmiennych są liczby naturalne. Niech k l oznacza k dzieli l. Wykaż, że za pomocą 0, 1, + oraz można zdefiniować predykat z = xy. Wsk.: Zdefiniuj najpierw predykat y(x = y 2 ). Przydać ci się mogą następujące tożsamości: (x+y) 2 = x 2 +xy+xy+y 2 NWD(x,x+1) = 1 orazx 2 +x = NWW(x,x+1), gdzie NWD oznacza największy wspólny dzielnik, NWW najmniejszą wspólną wielokrotność.

6 Lista 3 - Rachunek zbiorów. Działania nieskończone 1. Czy dla dowolnych zbiorów A,B i C prawdziwe są następujące równości: a) A A = A b) (A B) B = (A B) B c) A B = B A d) A (B C) = (A B) C e) A (B C) = (A B) C f)a (B C) = (A B) (A C) g) A (B C) = (A B) (A C) h) (A\B)\C = A\(B \C) i) (A\B) C = (A C)\(B C) j) (A\B) C = (A C)\(B C)? Wskazuj, przy których przejściach korzystasz z definicji, a przy których z praw rachunku zdań (jakich). 2. Czy dla dowolnych zbiorów A,B,C i D prawdziwe są następujące zdania: a) A A b) A B A c) (A B) (B C) A C d) A A B e) A A B f) A B A g) (A C) (B C) A B C h) (A C) (B C) A B C i) (A B) (A C) A B C j) (A B) (C D) A C B D k) (A B) (C D) A C B D l) (A B) (C D) A C B D? 3. Za pomocą symbolu oraz symboli logicznych (w tym równości) zapisz: a) A B b) A = B c) A = B C d) A (B \C) e) A B = A C f) A jest zbiorem jednoelementowym. 4. Niech A i B będą podzbiorami ustalonej przestrzeni Ω. Wykaż, że: a) (A ) = A b) A\B = A B c) (A B) = A B d) (A B) = A B e) = Ω, Ω = f) A B B A. 5. Wykaż, że A B jest najmniejszym (w sensie inkluzji) zbiorem zawierającym jednocześnie A i B. Sformułuj i udowodnij analogiczny fakt dla przekroju dwóch zbiorów. 6. Wykaż, że (A\B)\C = A\(B C) oraz A\(B\C) = (A\B) (A C) dla dowolnych zbiorów A,B i C. 7. Wykaż, że A\(A\(A\B)) = A\B dla dowolnych zbiorów A,B. 8. Wykaż, że dla dowolnych zbiorów A i B prawdziwa jest równoważność A = B (A\B = B \A). 9. Wyznacz zbiory P( ), P(P( )), P({P( )}), P({0,1}), P({0,1,2}). 10. Czy istnieją zbiory A, B, C takie, że A B C oraz A B C? 11. Czy dla dowolnych zbiorów A,B i C prawdziwe są następujące równości: a) (A B) C = (A C) (B C) b) (A B) C = (A C) (B C) c) (A B) C = (A C) (B C) d) (A B) C = (A C) (B C)? 12. Wykaż, że A B = B A wtedy i tylko wtedy, gdy A = B A = B =. 13. Wykaż, że A B wtedy i tylko wtedy, gdy P(A) P(B). Czy dla dowolnych A,B mamy P(A) P(B) = P(A B) i P(A) P(B) = P(A B)? 14. Znajdź sumę n=0 oraz iloczyn n=0 dla poniższych rodzin zbiorów: a) A n = [n, ) b) B n = (0,1/n) c) C n = [0,1 1/n] d) A n = ( n,1/n). 15. Znajdź sumę t T oraz iloczyn t T dla poniższych rodzin zbiorów: a) A t = (,t], T = R + b) B t = R\{t}, T = Q c) C t = [t,1] [0,t], T = (0,1).

7 1. Z ilu elementów składa się: a) relacja x < y na zbiorze {1,2,...,n} Lista 4 - Relacje i funkcje b) relacja x+y = z na zbiorze {0,1,2,...,n}? 2. Ile jest relacji: a) zwrotnych na zbiorze {1,2,...,n} b) symetrycznych na zbiorze {1, 2,..., n} c) słabo antysymetrycznych na zbiorze {1, 2,..., n}? 3. Podaj przykład relacji, która jest symetryczna, ale nie jest zwrotna ani przechodnia. 4. Wykaż, że relacja R jest przechodnia wtedy i tylko wtedy, gdy R R R. 5. Wykaż, że relacja R jest symetryczna wtedy i tylko wtedy, gdy R 1 = R. 6. Niech f będzie funkcją różnowartościową. Wykaż, że wtedy dla dowolnych zbiorów A i B mamy f[a\ B] = f[a]\ f[b]. Sformułuj i udowodnij twierdzenie odwrotne. 7. Niech f będzie funkcją. Wykaż, że ( A,B)(f[A B] = f[a] f[b]) f jest injekcją. 8. Niech R = {(x,y) R 2 : x = y } oraz Q = {(x,y) R 2 : y = sin(x)}. Narysuj wykres relacji R Q oraz Q R. 9. Niech f : R 2 R 2 będzie funkcją zadaną wzorem f((x,y)) = (x+y,x y). a) Czy odwzorowanie f jest injekcją? b) Czy f jest surjekcją? c) Znajdź f[r {0}], f[l] oraz f 1 [L], gdzie L jest prostą zadaną równaniem y = x Inwolucją nazywamy taką funkcję f, że f f jest identycznością. Wykaż, że każda inwolucja jest bijekcją. 11. Inwersją względem okręgu x 2 +y 2 = 1 o środku O = (0,0) nazywamy przekształcenie, które punktowi P O przyporządkowuje punkt P leżący na półprostej OP, taki że OP OP = 1. a) Uzasadnij, że inwersja jest inwolucją na R 2 \{O}. b)* Znajdź obraz i przeciwobraz prostej x = 1/2 przez inwersję.

8 Lista 5 - Relacje równoważności i podziały 1. Wykaż, że następujące relacje są relacjami równoważności na zbiorze X i wyznacz ich klasy abstrakcji oraz przestrzenie ilorazowe X/ : a) X = N 2 (x,y) (a,b) x+y = a+b, b) X = N 2 (x,y) (a,b) max{x,y} = max{a,b}, c) X = R x y ( t 0)(tx = y), d) X = R x y ( t > 0)(tx = y), e) X = R 2 x y ( t 0)(tx = y), f) X = R 2 x y ( t > 0)(tx = y). 2. Dla (x 1,x 2 ),(y 1,y 2 ) [0,1] 2 określamy relację (x 1,x 2 ) (y 1,y 2 ) u(x 1 ) = u(y 1 ) u(x 2 ) = u(y 2 ), gdzie u(x) = x x. Wykaż, że jest relacją równoważności. Wyznacz jej klasy abstrakcji. 3. Ile jest relacji równoważności na zbiorze {1, 2, 3}? Ile jest różnych rozbić zbioru {1,2,3,4}? 4. Na zbiorze liczb całkowitych Z określamy relacje x y 3 (x + 2y) oraz x y 5 x 2 y 2. Czy są to relacje równoważności? 5. Opisz klasy abstracji relacji na zbiorze liczb rzeczywistych R zadanej formułą x y (x y Z). 6. Na zbiorze N N określamy relacją równoważności formułą (x,y) (x,y ) max{x,y} = max{x,y }. Ile elementów ma klasa abstrakcji [(0,20)]? 7. Wykaż, że jeśli i η są relacjami równoważności na zbiorze Ω, to również η jest relacją równoważności na zbiorze Ω. Lista 5 - cd. - Relacje porządku 8. Wykaż, że (N\{0}, ) jest częściowym porządkiem. Znajdź w nim element najmniejszy. Znajdź elementy minimalne w częściowym porządku (N\{0,1}, ). 9. Niech (X,R) będzie częściowym porządkiem. Wykaż, że relacja R 1 jest również częściowym porządkiem na zbiorze X. Jakie są związki pomiędzy elementami maksymalnymi, minimalnymi, największymi i najmniejszymi w tych dwóch częściowych porządkach? 10. Na zbiorze R 2 rozważamy relację zadaną formułą ((x,y) (x y )) (x x ) (y y ). Wykaż, że relacja ta jest częściowym porządkiem. NiechK = {(x,y) R 2 : x 2 +y 2 1}. Wyznacz elementy minimalne zbioru K. Dla ustalonego punktu (a,b) R 2 wyznacz zbiory {(x,y) R 2 : (a,b) (x,y)}, {(x,y) R 2 : (x,y) (a,b)} oraz {(x,y) R 2 : ((a,b) (x,y)) ((x,y) (a,b))}.

9 11. Rozważamy częściowy porządek ({2,...,30}, ), gdzie oznacza relację podzielności. Ile jest elementów minimalnych oraz ile jest elementów maksymalnych w tym częściowym porządku? 12. Czy poniższe zbiory uporządkowane przez relację podzielności są izomorficzne: a) D(100) i D(36) b) D(24) i D(30). 13. Narysuj diagram Hassego minimalnego porządku, przy którym 1 2, 2 3, 5 4, 4 2, 6 7, 7 3, 7 8, 8 9, 3 0, 9 0. a) Wskaż elementy minimalne, najmniejsze, maksymalne i największe b) Jakiej liczebności łańcuchy (antyłańcuchy) występują w tym porządku? c) Rozważmy rodzinę niepustych łańcuchów w tym porządku. Ile ma elementów minimalnych, a ile maksymalnych? d) Analogicznie dla rodziny niepustych antyłańcuchów. 14. Niech (x n,y n ) n N będzie dowolnym ciągiem liczb naturalnych. Wykaż, że istnieją liczby n,m N takie, że n < m oraz x n x m i y n y m. 15. Wykaż twierdzenie Spernera: Każdy antyłańcuch w rodzinie podzbiorów zbioru n- elementowego ma co najwyżej n/2 elementów. Lista Algebry Boole a (tylko MS) 1. Wykaż, że w dowolnej algebrze Boole a a b oraz a b są odpowiednio kresem dolnym i górnym elementów a, b ze względu na naturalny porządek zdefiniowany warunkiem a b (a b = a). 2. Uprość wyrażenia algebry boole wskie: a) xyz +xy z +xz b) (xyz) +(xy) +x c) xy z +xz +y z +yz +z d) (x+y )(x +y)+y e) (x+y)(x +z)(y +z) f) (xy +yz +xz)x +xy +xz. 3. Zapisz wielomian boole owski odpowiadający funkcji f(x, y, z) określonej poniższą tabelką i zbuduj sieć logiczną obliczająca tę funkcję: a) x y z f(x,y,z) b) x y z f(x,y,z)

10 Lista 6 - Równoliczność i liczby kardynalne 1. Znajdź bijekcję pomiędzy następującymi parami zbiorów: a) (0,1) i (2,5) b) (a,b) i (c,d) c) (0, ) i R d) ( π/2,π/2) i R e) (0,2) i R f) (1, i R g) (1, ) i (2, ) h) [0,1] i [0,1). 2. Punktem kratowym płaszczyzny nazywamy punkt o obu współrzędnych całkowitych. Pokaż, jak ustawić w ciąg wszystkie punkty kratowe płaszczyzny. 3. Uzasadnij, że zbiór punktów płaszczyzny o obu współrzędnych wymiernych jest zbiorem przeliczalnym. 4. Czy jest zbiorem przeliczalnym zbiór: a) funkcji liniowych o współczynnikach całkowitych b) funkcji stałych c) funkcji f : N {0, 1} stałych od pewnego miejsca? 5. Czy jest zbiorem przeliczalnym zbiór okręgów o środku w punkcie kratowym: a) i promieniu całkowitym b) zawierających pewien punkt kratowy? 6. Jaka jest moc zbioru {(x,y) R 2 : x Q y Q}? 7. Wykaż, że dowolna rodzina parami rozłącznych otwartych przedziałów liczb rzeczywistych jest przeliczalna. 8. Wykaż, że dowolna rodzina parami rozłącznych niepustych kół na płaszczyźnie jest przeliczalna. Czy dowolna rodzina parami rozłącznych niepustych okręgów na płaszczyźnie jest przeliczalna? 9. Znajdź moc zbioru: a) funkcji f : R N b) funkcji f : R R c) funkcji f : N R d) relacji trójargumentowych na R. Wynik podaj w formie ℵ 0, c lub 2 do odpowiedniej potęgi. 10. Jaka jest moc zbioru wszystkich ciągów zbieżnych do zera o wyrazach: a) rzeczywistych b) całkowitych? 11. Wykaż, że zbiór wszystkich permutacji zbioru N (czyli bijekcji f : N N) jest mocy continuum. 12. Znajdź moc zbioru wszystkich permutacji zbioru R. 13. Jaka może być moc zbioru A\B jeśli A i B, jeżeli są one zbiorami mocy: a) ℵ 0 b) c? 14. Ile można narysować na płaszczyźnie parami rozłącznych liter: a) L b) T? 15. Niech A będzie zbiorem powstałym z płaszczyzny przez usunięcie przeliczalnie wielu punktów. Wykaż, że każde dwa punkty tego zbioru można połączyć: a) łamaną w nim zawartą b) łukiem okręgu w nim zawartym.

11 Lista 6 i pół (tylko MC) - Zbiory przeliczalne i nieprzeliczalne -cd. 1. Rozważmy zbiór okręgów na płaszczyźnie zawierających przynajmniej k punktów kratowych. Dla jakich k zbiór ten jest przeliczalny? 2. Jaka jest moc zbioru: a) {X N : X < ℵ 0 } b) {X N : X = ℵ 0 } c) {X R : X < ℵ 0 } d) {X R : X = ℵ 0 }? 3. Znajdź moc zbioru wszystkich funkcji z liczb rzeczywistych w liczby rzeczywiste nieciągłych choćby w jednym punkcie. 4. Niech f : R R będzie funkcją monotoniczną. Wykaż, że zbiór punktów nieciągłości funkcji f jest przeliczalny. 5. Niech {f n : n N} będzie dowolną rodziną funkcji ze zbioru N N. Znajdź taką funkcję g N N, że ( n)( k)(f n (k) < g(k)).

Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania

Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania 1. Każda karta z jednej strony jest czerwona albo niebieska, z drugiej zaś ma narysowane kółko albo trójkąt. Na stole widzimy cztery takie karty, widoczna

Bardziej szczegółowo

Lista 0 - Okolice rachunku zdań

Lista 0 - Okolice rachunku zdań Lista 0 - Okolice rachunku zdań 1. W używanym obecnie kalendarzu gregoriańskim rok jest przestępny, gdy dzieli się przez 4, lecz nie dzieli się przez 100, chyba, że dzieli się przez 400. Niech p oznacza

Bardziej szczegółowo

Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania

Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania Lista 1 - Rachunek zdań i reguły wnioskowania 1. Każda karta z jednej strony jest czerwona albo niebieska, z drugiej zaś ma narysowane kółko albo trójkąt. Na stole widzimy cztery takie karty, widoczna

Bardziej szczegółowo

IMIĘ NAZWISKO... grupa C... sala Egzamin ELiTM I

IMIĘ NAZWISKO... grupa C... sala Egzamin ELiTM I IMIĘ NAZWISKO............................ grupa C... sala 10... Egzamin ELiTM I 02.02.15 1. 2. 3. 4.. 1. (8 pkt.) Niech X a,b = {(x, y) R 2 : (x b) 2 + (y 1 b )2 a 2 } dla a, b R, a > 0, b 0. Wyznaczyć:

Bardziej szczegółowo

Pytania i polecenia podstawowe

Pytania i polecenia podstawowe Pytania i polecenia podstawowe Liczby zespolone a) 2 i 1 + 2i 1 + 2i 3 + 4i, c) 1 i 2 + i a) 4 + 3i (2 i) 2, c) 1 3i a) i 111 (1 + i) 100, c) ( 3 i) 100 Czy dla dowolnych liczb z 1, z 2 C zachodzi równość:

Bardziej szczegółowo

1 Rachunek zdań, podstawowe funk tory logiczne

1 Rachunek zdań, podstawowe funk tory logiczne 1 Rachunek zdań, podstawowe funk tory logiczne 1.1 Zapisz symbolicznie następujące stwierdzenia i Jeśli z tego, że Paweł gra w palanta wynika to, że Robert jeździ na rowerze, to z tego, że Robert nie gra

Bardziej szczegółowo

W pewnym mieście jeden z jej mieszkańców goli wszystkich tych i tylko tych jej mieszkańców, którzy nie golą się

W pewnym mieście jeden z jej mieszkańców goli wszystkich tych i tylko tych jej mieszkańców, którzy nie golą się 1 Logika Zdanie w sensie logicznym, to zdanie oznajmujące, o którym da się jednoznacznie powiedzieć, czy jest fałszywe, czy prawdziwe. Zmienna zdaniowa- to symbol, którym zastępujemy dowolne zdanie. Zdania

Bardziej szczegółowo

1 Rachunek zdań, podstawowe funktory logiczne

1 Rachunek zdań, podstawowe funktory logiczne 1 Rachunek zdań, podstawowe funktory logiczne 1.1 Pokaż, że dla dowolnych zmiennych zdaniowych p, q, r poniższe formuły są tautologiami a p p p b q q q c p p p p d p q r p q p r e p q r p q p r f p q p

Bardziej szczegółowo

Wstęp do matematyki listy zadań

Wstęp do matematyki listy zadań Projekt pn. Wzmocnienie potencjału dydaktycznego UMK w Toruniu w dziedzinach matematyczno-przyrodniczych realizowany w ramach Poddziałania 4.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wstęp do matematyki

Bardziej szczegółowo

1 Logika (3h) 1.1 Funkcje logiczne. 1.2 Kwantyfikatory. 1. Udowodnij prawa logiczne: 5. (p q) (p q) 6. ((p q) r) (p (q r)) 3.

1 Logika (3h) 1.1 Funkcje logiczne. 1.2 Kwantyfikatory. 1. Udowodnij prawa logiczne: 5. (p q) (p q) 6. ((p q) r) (p (q r)) 3. Logika (3h). Udowodnij prawa logiczne:. (p q) ( p q). (p q) ( p q) 3. (p q) ( q p) 4. (p q) ( p q) 5. (p q) (p q) 6. ((p q) r) (p (q r)) 7. (p q) r (p r) (q r) 8. (p q) (q r) (p r). Sprawdź, czy wyrażenia:.

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Logiki i Struktur Formalnych Lista zadań

Wstęp do Logiki i Struktur Formalnych Lista zadań Wstęp do Logiki i Struktur Formalnych Lista zadań Jacek Cichoń Politechnika Wrocławska, WPPT Wrocław 2018 G1: Rachunek Zdań Które z następujących zdania są tautologiami: 1. (p (q r)) ((p q) (p r) 2. ((p

Bardziej szczegółowo

Rachunek zdań. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak

Rachunek zdań. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak Rachunek zdań Materiały pomocnicze do wykładu wykładowca: dr Magdalena Kacprzak RACHUNEK ZDAŃ Zdania Definicja Zdanie jest to stwierdzenie w języku naturalnym, któremu można przypisać wartość prawdy lub

Bardziej szczegółowo

Indukcja matematyczna

Indukcja matematyczna Indukcja matematyczna Zadanie. Zapisać, używając symboli i, następujące wyrażenia (a) n!; (b) sin() + sin() sin() +... + sin() sin()... sin(n); (c) ( + )( + /)( + / + /)... ( + / + / +... + /R). Zadanie.

Bardziej szczegółowo

Elementy logiki. Zdania proste i złożone

Elementy logiki. Zdania proste i złożone Elementy logiki Zdania proste i złożone. Jaka jest wartość logiczna następujących zdań: (a) jest dzielnikiem 7 lub suma kątów wewnętrznych w trójkącie jest równa 80. (b) Jeśli sin 0 =, to 5 < 5. (c) Równanie

Bardziej szczegółowo

Lista zadań - Relacje

Lista zadań - Relacje MATEMATYKA DYSKRETNA Lista zadań - Relacje Zadania obliczeniowe Zad. 1. Która z poniższych relacji jest funkcją? a) Relacja składająca się ze wszystkich par uporządkowanych, których poprzednikami są studenci,

Bardziej szczegółowo

Przykłady zdań w matematyce. Jeśli a 2 + b 2 = c 2, to trójkąt o bokach długości a, b, c jest prostokątny (a, b, c oznaczają dane liczby dodatnie),

Przykłady zdań w matematyce. Jeśli a 2 + b 2 = c 2, to trójkąt o bokach długości a, b, c jest prostokątny (a, b, c oznaczają dane liczby dodatnie), Elementy logiki 1 Przykłady zdań w matematyce Zdania prawdziwe: 1 3 + 1 6 = 1 2, 3 6, 2 Q, Jeśli x = 1, to x 2 = 1 (x oznacza daną liczbę rzeczywistą), Jeśli a 2 + b 2 = c 2, to trójkąt o bokach długości

Bardziej szczegółowo

Równoliczność zbiorów

Równoliczność zbiorów Logika i Teoria Mnogości Wykład 11 12 Teoria mocy 1 Równoliczność zbiorów Def. 1. Zbiory X i Y nazywamy równolicznymi, jeśli istnieje bijekcja f : X Y. O funkcji f mówimy wtedy,że ustala równoliczność

Bardziej szczegółowo

LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW

LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW Logika Logika jest nauką zajmującą się zdaniami Z punktu widzenia logiki istotne jest, czy dane zdanie jest prawdziwe, czy nie Nie jest natomiast istotne o czym to zdanie mówi Definicja

Bardziej szczegółowo

Notatki z Analizy Matematycznej 1. Jacek M. Jędrzejewski

Notatki z Analizy Matematycznej 1. Jacek M. Jędrzejewski Notatki z Analizy Matematycznej 1 Jacek M. Jędrzejewski Wstęp W naszym konspekcie będziemy stosowali następujące oznaczenia: N zbiór liczb naturalnych dodatnich, N 0 zbiór liczb naturalnych (z zerem),

Bardziej szczegółowo

Uwaga 1. Zbiory skończone są równoliczne wtedy i tylko wtedy, gdy mają tyle samo elementów.

Uwaga 1. Zbiory skończone są równoliczne wtedy i tylko wtedy, gdy mają tyle samo elementów. Logika i teoria mnogości Wykład 11 i 12 1 Moce zbiorów Równoliczność zbiorów Def. 1. Zbiory X i Y są równoliczne (X ~ Y), jeśli istnieje bijekcja f : X Y. O funkcji f mówimy wtedy, że ustala równoliczność

Bardziej szczegółowo

1. Funkcje monotoniczne, wahanie funkcji.

1. Funkcje monotoniczne, wahanie funkcji. 1. Funkcje monotoniczne, wahanie funkcji. Zbiór X będziemy nazywali uporządkowanym, jeśli określona jest relacja zawarta w produkcie kartezjańskim X X, która jest spójna, antysymetryczna i przechodnia.

Bardziej szczegółowo

0.1. Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek zdań.

0.1. Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek zdań. Wykłady z Analizy rzeczywistej i zespolonej w Matematyce stosowanej Wykład ELEMENTY LOGIKI ALGEBRA BOOLE A Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek

Bardziej szczegółowo

Zasada indukcji matematycznej

Zasada indukcji matematycznej Zasada indukcji matematycznej Twierdzenie 1 (Zasada indukcji matematycznej). Niech ϕ(n) będzie formą zdaniową zmiennej n N 0. Załóżmy, że istnieje n 0 N 0 takie, że 1. ϕ(n 0 ) jest zdaniem prawdziwym,.

Bardziej szczegółowo

1 Logika Zbiory Pewnik wyboru Funkcje Moce zbiorów Relacje... 14

1 Logika Zbiory Pewnik wyboru Funkcje Moce zbiorów Relacje... 14 Wstęp do matematyki Matematyka, I rok. Tomasz Połacik Spis treści 1 Logika................................. 1 2 Zbiory................................. 7 3 Pewnik wyboru............................ 10

Bardziej szczegółowo

Metalogika (1) Jerzy Pogonowski. Uniwersytet Opolski. Zakład Logiki Stosowanej UAM

Metalogika (1) Jerzy Pogonowski. Uniwersytet Opolski. Zakład Logiki Stosowanej UAM Metalogika (1) Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl pogon@amu.edu.pl Uniwersytet Opolski Jerzy Pogonowski (MEG) Metalogika (1) Uniwersytet Opolski 1 / 21 Wstęp Cel: wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

ELiTM 0 Indukcja Dany jest ciąg a 0 R, a n = a n 1. Zasada minimum Każdy niepusty podzbiór liczb naturalnych zawiera liczbę najmniejszą.

ELiTM 0 Indukcja Dany jest ciąg a 0 R, a n = a n 1. Zasada minimum Każdy niepusty podzbiór liczb naturalnych zawiera liczbę najmniejszą. ELiTM 0 Indukcja Zasada minimum Każdy niepusty podzbiór liczb naturalnych zawiera liczbę najmniejszą. Zasada indukcji Jeżeli (1) istnieje n 0 N takie że T (n 0 ) jest prawdziwe; (2) z faktu, że T (n) jest

Bardziej szczegółowo

RELACJE I ODWZOROWANIA

RELACJE I ODWZOROWANIA RELACJE I ODWZOROWANIA Definicja. Dwuargumentową relacją określoną w iloczynie kartezjańskim X Y, X Y nazywamy uporządkowaną trójkę R = ( X, grr, Y ), gdzie grr X Y. Zbiór X nazywamy naddziedziną relacji.

Bardziej szczegółowo

Relacje. opracował Maciej Grzesiak. 17 października 2011

Relacje. opracował Maciej Grzesiak. 17 października 2011 Relacje opracował Maciej Grzesiak 17 października 2011 1 Podstawowe definicje Niech dany będzie zbiór X. X n oznacza n-tą potęgę kartezjańską zbioru X, tzn zbiór X X X = {(x 1, x 2,..., x n ) : x k X dla

Bardziej szczegółowo

Logika i teoria mnogości Ćwiczenia

Logika i teoria mnogości Ćwiczenia Logika i teoria mnogości Ćwiczenia Spis treści 1 Zdania logiczne i tautologie 1 2 Algebra zbiorów 3 3 Różnica symetryczna 4 4 Iloczyn kartezjański. Kwantyfikatory. 5 5 Kwantyfikatory. 6 6 Relacje 7 7 Relacje

Bardziej szczegółowo

Elementy logiki matematycznej

Elementy logiki matematycznej Elementy logiki matematycznej Przedmiotem logiki matematycznej jest badanie tzw. wyrażeń logicznych oraz metod rozumowania i sposobów dowodzenia używanych w matematyce, a także w innych dziedzinach, w

Bardziej szczegółowo

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c = a

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c = a Funkcja kwadratowa. Funkcją kwadratową nazywamy funkcję f : R R określoną wzorem gdzie a, b, c R, a 0. f(x) = ax + bx + c, Szczególnym przypadkiem funkcji kwadratowej jest funkcja f(x) = ax, a R \ {0}.

Bardziej szczegółowo

1 Logika. 1. Udowodnij prawa logiczne: 3. (p q) (p q) 2. (p q) ( q p) 2. Sprawdź, czy wyrażenie ((p q) r) (p (q r)) jest tautologią.

1 Logika. 1. Udowodnij prawa logiczne: 3. (p q) (p q) 2. (p q) ( q p) 2. Sprawdź, czy wyrażenie ((p q) r) (p (q r)) jest tautologią. Logika. Udowodnij prawa logiczne:. (p q) ( p q). (p q) ( q p) 3. (p q) (p q). Sprawdź czy wyrażenie ((p q) r) (p (q r)) jest tautologią. 3. Zad 3. Sprawdź czy zdanie: Jeżeli liczba a dzieli się przez i

Bardziej szczegółowo

1 Działania na zbiorach

1 Działania na zbiorach M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 1 1 1 Działania na zbiorach W rozdziale tym przypomnimy podstawowe działania na zbiorach koncentrując się na własnościach tych działań, które będą przydatne w dalszej

Bardziej szczegółowo

I. Podstawowe pojęcia i oznaczenia logiczne i mnogościowe. Elementy teorii liczb rzeczywistych.

I. Podstawowe pojęcia i oznaczenia logiczne i mnogościowe. Elementy teorii liczb rzeczywistych. I. Podstawowe pojęcia i oznaczenia logiczne i mnogościowe. Elementy teorii liczb rzeczywistych. 1. Elementy logiki matematycznej. 1.1. Rachunek zdań. Definicja 1.1. Zdaniem logicznym nazywamy zdanie gramatyczne

Bardziej szczegółowo

(g) (p q) [(p q) p]; (h) p [( p q) ( p q)]; (i) [p ( p q)]; (j) p [( q q) r]; (k) [(p q) (q p)] (p q); (l) [(p q) (r s)] [(p s) (q r)];

(g) (p q) [(p q) p]; (h) p [( p q) ( p q)]; (i) [p ( p q)]; (j) p [( q q) r]; (k) [(p q) (q p)] (p q); (l) [(p q) (r s)] [(p s) (q r)]; Logika 1. Czy następujące sformułowania są zdaniami: (a) Wszystkie koty w Polsce są czarne. (b) Jak to udowodnić? (c) x + y = 7. (d) Jeśli x 2 = y 2, to x = y. (e) Jeśli x = y, to x 2 = y 2. (f) 2 n +

Bardziej szczegółowo

Logika Matematyczna 16 17

Logika Matematyczna 16 17 Logika Matematyczna 16 17 Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl pogon@amu.edu.pl Semantyka KRP (3) Jerzy Pogonowski (MEG) Logika Matematyczna 16 17 Semantyka KRP (3) 1 / 24

Bardziej szczegółowo

1 Zbiory. 1.1 Kiedy {a} = {b, c}? (tzn. podać warunki na a, b i c) 1.2 Udowodnić, że A {A} A =.

1 Zbiory. 1.1 Kiedy {a} = {b, c}? (tzn. podać warunki na a, b i c) 1.2 Udowodnić, że A {A} A =. 1 Zbiory 1.1 Kiedy {a} = {b, c}? (tzn. podać warunki na a, b i c) 1.2 Udowodnić, że A {A} A =. 1.3 Pokazać, że jeśli A, B oraz (A B) (B A) = C C, to A = B = C. 1.4 Niech {X t } będzie rodziną niepustych

Bardziej szczegółowo

1 Funktory i kwantyfikatory

1 Funktory i kwantyfikatory Logika, relacje v07 egzamin mgr inf niestacj 1 1 Funktory i kwantyfikatory x X x X Φ(x) dla każdego x X (= dla wszystkich x) zachodzi formuła Φ(x) Φ(x) istnieje x X takie, że (= dla pewnego x) zachodzi

Bardziej szczegółowo

WstępdoLogikiiTeoriiMnogości 1 Instytut Matematyki i Informatyki 2010/2011

WstępdoLogikiiTeoriiMnogości 1 Instytut Matematyki i Informatyki 2010/2011 dr Przemysław Szczepaniak ZDANIA WstępdoLogikiiTeoriiMnogości 1 Instytut Matematyki i Informatyki 2010/2011 1. Udowodnij prawa rachunku zdań poznane na wykładzie. 2. Sprawdź, które z poniższych zdań są

Bardziej szczegółowo

Wykład ze Wstępu do Logiki i Teorii Mnogości

Wykład ze Wstępu do Logiki i Teorii Mnogości Wykład ze Wstępu do Logiki i Teorii Mnogości rok ak. 2016/2017, semestr zimowy Wykład 1 1 Wstęp do Logiki 1.1 Rachunek zdań, podstawowe funktory logiczne 1.1.1 Formuła atomowa; zdanie logiczne definicje

Bardziej szczegółowo

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c,

Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c, Funkcja kwadratowa. Funkcją kwadratową nazywamy funkcję f : R R określoną wzorem gdzie a, b, c R, a 0. f(x) = ax 2 + bx + c, Szczególnym przypadkiem funkcji kwadratowej jest funkcja f(x) = ax 2, a R \

Bardziej szczegółowo

Zadania do Rozdziału X

Zadania do Rozdziału X Zadania do Rozdziału X 1. 2. Znajdź wszystkie σ-ciała podzbiorów X, gdy X = (i) {1, 2}, (ii){1, 2, 3}. (b) Znajdź wszystkie elementy σ-ciała generowanego przez {{1, 2}, {2, 3}} dla X = {1, 2, 3, 4}. Wykaż,

Bardziej szczegółowo

III. Funkcje rzeczywiste

III. Funkcje rzeczywiste . Pojęcia podstawowe Załóżmy, że dane są dwa niepuste zbiory X i Y. Definicja. Jeżeli każdemu elementowi x X przyporządkujemy dokładnie jeden element y Y, to mówimy, że na zbiorze X została określona funkcja

Bardziej szczegółowo

Podstawowe struktury algebraiczne

Podstawowe struktury algebraiczne Maciej Grzesiak Podstawowe struktury algebraiczne 1. Wprowadzenie Przedmiotem algebry było niegdyś przede wszystkim rozwiązywanie równań. Obecnie algebra staje się coraz bardziej nauką o systemach matematycznych.

Bardziej szczegółowo

Bukiety matematyczne dla gimnazjum

Bukiety matematyczne dla gimnazjum Bukiety matematyczne dla gimnazjum http://www.mat.uni.torun.pl/~kolka/ 1 X 2002 Bukiet I Dany jest prostokąt o bokach wymiernych a, b, którego obwód O i pole P są całkowite. 1. Sprawdź, że zachodzi równość

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. Obliczyć rangę dowolnego elementu zbioru uporządkowanego N 0 N 0, gdy porządek jest zdefiniowany następująco: (a, b) (c, d) (a c b d)

Zadanie 2. Obliczyć rangę dowolnego elementu zbioru uporządkowanego N 0 N 0, gdy porządek jest zdefiniowany następująco: (a, b) (c, d) (a c b d) Matemaryka dyskretna - zadania Zadanie 1. Opisać zbiór wszystkich elementów rangi k zbioru uporządkowanego X dla każdej liczby naturalnej k, gdy X jest rodziną podzbiorów zbioru skończonego Y. Elementem

Bardziej szczegółowo

1 Podstawowe oznaczenia

1 Podstawowe oznaczenia Poniżej mogą Państwo znaleźć skondensowane wiadomości z wykładu. Należy je traktować jako przegląd pojęć, które pojawiły się na wykładzie. Materiały te nie są w pełni tożsame z tym co pojawia się na wykładzie.

Bardziej szczegółowo

Elementy logiki i teorii mnogości

Elementy logiki i teorii mnogości Elementy logiki i teorii mnogości Zdanie logiczne Zdanie logiczne jest to zdanie oznajmujące, któremu można przypisać określoną wartość logiczną. W logice klasycznej zdania dzielimy na: prawdziwe (przypisujemy

Bardziej szczegółowo

Matematyka dyskretna. 1. Relacje

Matematyka dyskretna. 1. Relacje Matematyka dyskretna 1. Relacje Definicja 1.1 Relacją dwuargumentową nazywamy podzbiór produktu kartezjańskiego X Y, którego elementami są pary uporządkowane (x, y), takie, że x X i y Y. Uwaga 1.1 Jeśli

Bardziej szczegółowo

Jest to zasadniczo powtórka ze szkoły średniej, być może z niektórymi rzeczami nowymi.

Jest to zasadniczo powtórka ze szkoły średniej, być może z niektórymi rzeczami nowymi. Logika Jest to zasadniczo powtórka ze szkoły średniej, być może z niektórymi rzeczami nowymi. Często słowu "logika" nadaje się szersze znaczenie niż temu o czym będzie poniżej: np. mówi się "logiczne myślenie"

Bardziej szczegółowo

Lista 1 (elementy logiki)

Lista 1 (elementy logiki) Podstawy nauczania matematyki 1. Zdanie Lista 1 (elementy logiki) EE I rok W logice zdaniem logicznym nazywamy wyrażenie oznajmujące o którym można powiedzieć że jest prawdziwe lub fałszywe. Zdania z reguły

Bardziej szczegółowo

Zestaw 1. Podaj zdanie odwrotne i przeciwstawne (kontrapozycję) dla każdego z następujących

Zestaw 1. Podaj zdanie odwrotne i przeciwstawne (kontrapozycję) dla każdego z następujących Zestaw 1 Zadanie 1. Podaj zdanie odwrotne i przeciwstawne (kontrapozycję) dla każdego z następujących zdań: a) p (q r). b) Jeśli x + y = 1, to x 2 + y 2 1. c) Jeśli 2 + 2 = 4, to 3 + 3 = 8. Zadanie 2.

Bardziej szczegółowo

Relacje. 1 Iloczyn kartezjański. 2 Własności relacji

Relacje. 1 Iloczyn kartezjański. 2 Własności relacji Relacje 1 Iloczyn kartezjański W poniższych zadaniach litery a, b, c, d oznaczają elementy zbiorów, a litery A, B, C, D oznaczają zbiory. Przypomnijmy definicję pary uporządkowanej (w sensie Kuratowskiego):

Bardziej szczegółowo

Sprawy organizacyjne. dr Barbara Przebieracz Bankowa 14, p.568

Sprawy organizacyjne. dr Barbara Przebieracz Bankowa 14, p.568 Sprawy organizacyjne Jak można się ze mna skontaktować dr Barbara Przebieracz Bankowa 14, p.568 barbara.przebieracz@us.edu.pl www.math.us.edu.pl/bp 10 wykładów, Zaliczenie wykładu: ocena z wykładu jest

Bardziej szczegółowo

1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych.

1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych. Elementy logiki i teorii zbiorów. 1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych. Pojęcia pierwotne to najprostsze

Bardziej szczegółowo

Zbiory. Specjalnym zbiorem jest zbiór pusty nie zawierajacy żadnych elementów. Oznaczamy go symbolem.

Zbiory. Specjalnym zbiorem jest zbiór pusty nie zawierajacy żadnych elementów. Oznaczamy go symbolem. Zbiory Pojęcie zbioru jest w matematyce pojęciem pierwotnym, którego nie definiujemy. Gdy a jest elementem należacym do zbioru A to piszemy a A. Stosujemy również oznaczenie a / A jeżeli (a A). Będziemy

Bardziej szczegółowo

XXV Rozkosze Łamania Głowy konkurs matematyczny dla klas I i III szkół ponadgimnazjalnych. zestaw A klasa I

XXV Rozkosze Łamania Głowy konkurs matematyczny dla klas I i III szkół ponadgimnazjalnych. zestaw A klasa I XXV Rozkosze Łamania Głowy konkurs matematyczny dla klas I i III szkół ponadgimnazjalnych zestaw A klasa I 1. Zbiór wszystkich środków okręgów (leżących na jednej płaszczyźnie) przechodzących przez: a)

Bardziej szczegółowo

Logika, teoria zbiorów i wartość bezwzględna

Logika, teoria zbiorów i wartość bezwzględna Logika, teoria zbiorów i wartość bezwzględna Zadanie 1 Które z podanych wyrażeń są zdaniami logicznymi? a) Na Księżycu żyją istoty rozumne. b) Janek idzie do szkoły. c)wroku2000wpolscebędzie 50mln.mieszkańców.

Bardziej szczegółowo

Egzamin z logiki i teorii mnogości, rozwiązania zadań

Egzamin z logiki i teorii mnogości, rozwiązania zadań Egzamin z logiki i teorii mnogości, 08.02.2016 - rozwiązania zadań 1. Niech φ oraz ψ będą formami zdaniowymi. Czy formuła [( x : φ(x)) ( x : ψ(x))] [ x : (φ(x) ψ(x))] jest prawem rachunku kwantyfikatorów?

Bardziej szczegółowo

Elementy teorii mnogości. Część II. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im.

Elementy teorii mnogości. Część II. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Elementy teorii mnogości. II 1 Elementy teorii mnogości Część II Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Elementy teorii mnogości.

Bardziej szczegółowo

1 Relacje i odwzorowania

1 Relacje i odwzorowania Relacje i odwzorowania Relacje Jacek Kłopotowski Zadania z analizy matematycznej I Wykazać, że jeśli relacja ρ X X jest przeciwzwrotna i przechodnia, to jest przeciwsymetryczna Zbadać czy relacja ρ X X

Bardziej szczegółowo

Logika i teoria mnogości Ćwiczenia

Logika i teoria mnogości Ćwiczenia Logika i teoria mnogości Ćwiczenia Spis treści 1 Zdania logiczne i tautologie 1 2 Zdania logiczne i tautologie c.d. 2 3 Algebra zbiorów 3 4 Różnica symetryczna 4 5 Iloczyn kartezjański 5 6 Kwantyfikatory.

Bardziej szczegółowo

Indukcja. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak

Indukcja. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak Indukcja Materiały pomocnicze do wykładu wykładowca: dr Magdalena Kacprzak Charakteryzacja zbioru liczb naturalnych Arytmetyka liczb naturalnych Jedną z najważniejszych teorii matematycznych jest arytmetyka

Bardziej szczegółowo

Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia

Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia Spis treści 1 Zdania logiczne i tautologie 1 2 Zdania logiczne i tautologie c.d. 2 3 Algebra zbiorów 3 4 Różnica symetryczna 4 5 Kwantyfikatory. 5 6 Relacje 7

Bardziej szczegółowo

Zbiory, funkcje i ich własności. XX LO (wrzesień 2016) Matematyka elementarna Temat #1 1 / 16

Zbiory, funkcje i ich własności. XX LO (wrzesień 2016) Matematyka elementarna Temat #1 1 / 16 Zbiory, funkcje i ich własności XX LO (wrzesień 2016) Matematyka elementarna Temat #1 1 / 16 Zbiory Zbiory ograniczone, kresy Zbiory ograniczone, min, max, sup, inf Zbiory ograniczone 1 Zbiór X R jest

Bardziej szczegółowo

2 Rodziny zbiorów. 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów. M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11

2 Rodziny zbiorów. 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów. M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11 M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 2 11 2 Rodziny zbiorów 2.1 Algebry i σ - algebry zbiorów Niech X będzie niepustym zbiorem. Rodzinę indeksowaną zbiorów {A i } i I 2 X nazywamy rozbiciem zbioru X

Bardziej szczegółowo

Roger Bacon Def. Def. Def. Funktory zdaniotwórcze

Roger Bacon Def. Def. Def. Funktory zdaniotwórcze Kto lekceważy osiągnięcia matematyki przynosi szkodę całej nauce, ponieważ ten, kto nie zna matematyki, nie może poznad innych nauk ścisłych i nie może poznad świata." Roger Bacon Def. Zdaniem logicznym

Bardziej szczegółowo

Struktury formalne, czyli elementy Teorii Modeli

Struktury formalne, czyli elementy Teorii Modeli Struktury formalne, czyli elementy Teorii Modeli Szymon Wróbel, notatki z wykładu dra Szymona Żeberskiego semestr zimowy 2016/17 1 Język 1.1 Sygnatura językowa Sygnatura językowa: L = ({f i } i I, {P j

Bardziej szczegółowo

1 Rachunek zdań. w(p) = 0 lub p 0 lub [p] = 0. a jeśli jest fałszywe to:

1 Rachunek zdań. w(p) = 0 lub p 0 lub [p] = 0. a jeśli jest fałszywe to: 1 Rachunek zdań Formuły zdaniowe (lub krócej: zdania) w klasycznym rachunku zdań składają się ze zmiennych zdaniowych nazywanych też zdaniami składowymi (oznaczane są zazwyczaj p, q, r,...) oraz operatorów

Bardziej szczegółowo

Elementy logiki Zbiory Systemy matematyczne i dowodzenie twierdzeń Relacje

Elementy logiki Zbiory Systemy matematyczne i dowodzenie twierdzeń Relacje Dr Maciej Grzesiak, pok.724 E e-mail: maciej.grzesiak@put.poznan.pl http://www.put.poznan.pl/ maciej.grzesiak Konsultacje: poniedziałek, 8.45-9.30, środa 8.45-9.30, piątek 9.45-10.30, pokój 724E Treść

Bardziej szczegółowo

Ziemia obraca się wokół Księżyca, bo posiadając odpowiednią wiedzę można stwierdzić, czy są prawdziwe, czy fałszywe. Zdaniami nie są wypowiedzi:

Ziemia obraca się wokół Księżyca, bo posiadając odpowiednią wiedzę można stwierdzić, czy są prawdziwe, czy fałszywe. Zdaniami nie są wypowiedzi: 1 Elementy logiki W logice zdaniem nazywamy wypowiedź oznajmującą, która (w ramach danej nauki) jest albo prawdziwa, albo fałszywa. Tak więc zdanie może mieć jedną z dwóch wartości logicznych. Prawdziwość

Bardziej szczegółowo

3. Operacje na zbiorach (1) Sprowadź poniższe zdania dotyczące zbiorów do postaci zdań logicznych i sprawdź ich prawdziwość.

3. Operacje na zbiorach (1) Sprowadź poniższe zdania dotyczące zbiorów do postaci zdań logicznych i sprawdź ich prawdziwość. 1. Zapis matematyczny i elementy logiki matematycznej (1) Zapisz, używając symboliki matematycznej zdania: (a) Liczby x i y mają wspólny dzielnik większy od 2. (b) Jeśli x i y różnią się o 1, to nie mają

Bardziej szczegółowo

Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, 2019 Zadania 1-100

Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, 2019 Zadania 1-100 Matematyka dyskretna Andrzej Łachwa, UJ, 2019 andrzej.lachwa@uj.edu.pl Zadania 1-100 Udowodnij, że A (B C) = (A B) (A C) za pomocą diagramów Venna. Udowodnij formalnie, że (A B i A C) A B C oraz że (A

Bardziej szczegółowo

Rozdział 6. Ciągłość. 6.1 Granica funkcji

Rozdział 6. Ciągłość. 6.1 Granica funkcji Rozdział 6 Ciągłość 6.1 Granica funkcji Podamy najpierw dwie definicje granicy funkcji w punkcie i pokażemy ich równoważność. Definicja Cauchy ego granicy funkcji w punkcie. Niech f : X R, gdzie X R oraz

Bardziej szczegółowo

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje Definicja 1. Mówimy że: liczba m Z jest dzielnikiem liczby n Z gdy istnieje l Z takie że n = l m. Zapisujemy to symbolem m n; liczba m Z jest wspólnym

Bardziej szczegółowo

Zajęcia nr 1 (1h) Dwumian Newtona. Indukcja. Zajęcia nr 2 i 3 (4h) Trygonometria

Zajęcia nr 1 (1h) Dwumian Newtona. Indukcja. Zajęcia nr 2 i 3 (4h) Trygonometria Technologia Chemiczna 008/09 Zajęcia wyrównawcze. Pokazać, że: ( )( ) n k k l = ( n l )( n l k l Zajęcia nr (h) Dwumian Newtona. Indukcja. ). Rozwiązać ( ) ( równanie: ) n n a) = 0 b) 3 ( ) n 3. Znaleźć

Bardziej szczegółowo

Funkcje. Oznaczenia i pojęcia wstępne. Elementy Logiki i Teorii Mnogości 2015/2016

Funkcje. Oznaczenia i pojęcia wstępne. Elementy Logiki i Teorii Mnogości 2015/2016 Funkcje Elementy Logiki i Teorii Mnogości 2015/2016 Oznaczenia i pojęcia wstępne Niech f X Y będzie relacją. Relację f nazywamy funkcją, o ile dla dowolnego x X istnieje y Y taki, że (x, y) f oraz dla

Bardziej szczegółowo

Zbiory, relacje i funkcje

Zbiory, relacje i funkcje Zbiory, relacje i funkcje Zbiory będziemy zazwyczaj oznaczać dużymi literami A, B, C, X, Y, Z, natomiast elementy zbiorów zazwyczaj małymi. Podstawą zależność między elementem zbioru a zbiorem, czyli relację

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I. dr. Elżbieta Kotlicka. Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki

WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I. dr. Elżbieta Kotlicka. Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki WYKŁAD Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I dr. Elżbieta Kotlicka Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki http://im0.p.lodz.pl/~ekot Łódź 2006 Spis treści 1. CIĄGI LICZBOWE 2 1.1. Własności ciągów liczbowych o wyrazach

Bardziej szczegółowo

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje Zadania z analizy matematycznej - sem. I Liczby i funkcje Definicja 1. Mówimy że: liczba m Z jest dzielnikiem liczby n Z gdy istnieje l Z takie że n = l m. Zapisujemy to symbolem m n; liczba m Z jest wspólnym

Bardziej szczegółowo

1. Wielomiany Podstawowe definicje i twierdzenia

1. Wielomiany Podstawowe definicje i twierdzenia 1. Wielomiany Podstawowe definicje i twierdzenia Definicja wielomianu. Wielomianem stopnia n zmiennej rzeczywistej x nazywamy funkcję w określoną wzorem w(x) = a n x n + a n 1 x n 1 + + a 1 x + a 0, przy

Bardziej szczegółowo

Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia

Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia Podstawy logiki i teorii zbiorów Ćwiczenia Spis treści 1 Zdania logiczne i tautologie 1 2 Zdania logiczne i tautologie c.d. 2 3 Algebra zbiorów 3 4 Różnica symetryczna 4 5 Iloczyn kartezjański 5 6 Kwantyfikatory.

Bardziej szczegółowo

WIELOMIANY SUPER TRUDNE

WIELOMIANY SUPER TRUDNE IMIE I NAZWISKO WIELOMIANY SUPER TRUDNE 27 LUTEGO 2011 CZAS PRACY: 210 MIN. SUMA PUNKTÓW: 200 ZADANIE 1 (5 PKT) Dany jest wielomian W(x) = x 3 + 4x + p, gdzie p > 0 jest liczba pierwsza. Znajdź p wiedzac,

Bardziej szczegółowo

Roger Bacon Def. Def. Def Funktory zdaniotwórcze

Roger Bacon Def. Def. Def Funktory zdaniotwórcze Kto lekceważy osiągnięcia matematyki przynosi szkodę całej nauce, ponieważ ten, kto nie zna matematyki, nie może poznad innych nauk ścisłych i nie może poznad świata." Roger Bacon Def. Zdaniem logicznym

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Informatyka Stosowana. 8 października 2018, M. A-B. Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października 2018, M. A-B 1 / 41

Wykład 2. Informatyka Stosowana. 8 października 2018, M. A-B. Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października 2018, M. A-B 1 / 41 Wykład 2 Informatyka Stosowana 8 października 2018, M. A-B Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października 2018, M. A-B 1 / 41 Elementy logiki matematycznej Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października

Bardziej szczegółowo

Relacje binarne. Def. Relację ϱ w zbiorze X nazywamy. antysymetryczną, gdy x, y X (xϱy yϱx x = y) spójną, gdy x, y X (xϱy yϱx x = y)

Relacje binarne. Def. Relację ϱ w zbiorze X nazywamy. antysymetryczną, gdy x, y X (xϱy yϱx x = y) spójną, gdy x, y X (xϱy yϱx x = y) Relacje binarne Niech X będzie niepustym zbiorem. Jeśli ϱ X X to mówimy, że ϱ jest relacją w zbiorze X. Zamiast pisać (x, y) ϱ będziemy stosować zapis xϱy. Def. Relację ϱ w zbiorze X nazywamy zwrotną,

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2011/12

Jarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2011/12 168. Uporządkować podane liczby w kolejności niemalejącej. sin50, cos80, sin170, cos200, sin250, cos280. 169. Naszkicować wykres funkcji f zdefiniowanej wzorem a) f(x) = sin2x b) f(x) = cos3x c) f(x) =

Bardziej szczegółowo

Zadania egzaminacyjne

Zadania egzaminacyjne Rozdział 13 Zadania egzaminacyjne Egzamin z algebry liniowej AiR termin I 03022011 Zadanie 1 Wyznacz sumę rozwiązań równania: (8z + 1 i 2 2 7 iz 4 = 0 Zadanie 2 Niech u 0 = (1, 2, 1 Rozważmy odwzorowanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy logiki i teorii mnogości Informatyka, I rok. Semestr letni 2013/14. Tomasz Połacik

Podstawy logiki i teorii mnogości Informatyka, I rok. Semestr letni 2013/14. Tomasz Połacik Podstawy logiki i teorii mnogości Informatyka, I rok. Semestr letni 2013/14. Tomasz Połacik 9 Relacje 9.1 Podstawowe pojęcia 9.1 Definicja (Relacja). Relacją (binarną) nazywamy dowolny podzbiór produktu

Bardziej szczegółowo

Funkcje - monotoniczność, różnowartościowość, funkcje parzyste, nieparzyste, okresowe. Funkcja liniowa.

Funkcje - monotoniczność, różnowartościowość, funkcje parzyste, nieparzyste, okresowe. Funkcja liniowa. Funkcje - monotoniczność, różnowartościowość, funkcje parzyste, nieparzyste, okresowe. Funkcja liniowa. Monotoniczność i różnowartościowość. Definicja 1 Niech f : X R, X R. Funkcję f nazywamy rosnącą w

Bardziej szczegółowo

Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne.

Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne. Funkcje wymierne. Funkcja homograficzna. Równania i nierówności wymierne. Funkcja homograficzna. Definicja. Funkcja homograficzna jest to funkcja określona wzorem f() = a + b c + d, () gdzie współczynniki

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2012/13

Jarosław Wróblewski Matematyka Elementarna, zima 2012/13 Poniedziałek 12 listopada 2012 - zaczynamy od omówienia zadań z kolokwium nr 1. Wtorek 13 listopada 2012 - odbywają się zajęcia czwartkowe. 79. Uprościć wyrażenia a) 4 2+log 27 b) log 3 2 log 59 c) log

Bardziej szczegółowo

5. Algebra działania, grupy, grupy permutacji, pierścienie, ciała, pierścień wielomianów.

5. Algebra działania, grupy, grupy permutacji, pierścienie, ciała, pierścień wielomianów. 5. Algebra działania, grupy, grupy permutacji, pierścienie, ciała, pierścień wielomianów. Algebra jest jednym z najstarszych działów matematyki dotyczącym początkowo tworzenia metod rozwiązywania równań

Bardziej szczegółowo

II. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH

II. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH II. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH 1. Zbiory w przestrzeni R n Ustalmy dowolne n N. Definicja 1.1. Zbiór wszystkich uporzadkowanych układów (x 1,..., x n ) n liczb rzeczywistych, nazywamy przestrzenią n-wymiarową

Bardziej szczegółowo

Logika binarna. Prawo łączności mówimy, że operator binarny * na zbiorze S jest łączny gdy (x * y) * z = x * (y * z) dla każdego x, y, z S.

Logika binarna. Prawo łączności mówimy, że operator binarny * na zbiorze S jest łączny gdy (x * y) * z = x * (y * z) dla każdego x, y, z S. Logika binarna Logika binarna zajmuje się zmiennymi mogącymi przyjmować dwie wartości dyskretne oraz operacjami mającymi znaczenie logiczne. Dwie wartości jakie mogą te zmienne przyjmować noszą przy tym

Bardziej szczegółowo

1. ODPOWIEDZI DO ZADAŃ TESTOWYCH

1. ODPOWIEDZI DO ZADAŃ TESTOWYCH R O Z W I A Z A N I A 1. ODPOWIEDZI DO ZADAŃ TESTOWYCH 1. Dla dowolnych zbiorów A, B, C zachodzi równość (A B) (B C) (C A) = (A B C) (A B C), A (B C) = (A B) (A C), A (B C) = (A B) (A C). 2. Wyrażenie

Bardziej szczegółowo

Internetowe Kółko Matematyczne 2003/2004

Internetowe Kółko Matematyczne 2003/2004 Internetowe Kółko Matematyczne 003/004 http://www.mat.uni.torun.pl/~kolka/ Zadania dla szkoły średniej Zestaw I (5 IX) Zadanie 1. Które liczby całkowite można przedstawić w postaci różnicy kwadratów dwóch

Bardziej szczegółowo

Algebra. Jakub Maksymiuk. lato 2018/19

Algebra. Jakub Maksymiuk. lato 2018/19 Algebra Jakub Maksymiuk lato 2018/19 Algebra W1/0 Zbiory z działaniami Podstawowe własności Potęgi Tabelka działania Przykłady Grupa symetryczna Algebra W1/1 Podstawowe własności Definicja: Działaniem

Bardziej szczegółowo

Język rachunku predykatów Formuły rachunku predykatów Formuły spełnialne i prawdziwe Dowody założeniowe. 1 Zmienne x, y, z...

Język rachunku predykatów Formuły rachunku predykatów Formuły spełnialne i prawdziwe Dowody założeniowe. 1 Zmienne x, y, z... Język rachunku predykatów 1 Zmienne x, y, z... 2 Predykaty n-argumentowe P(x, y,...), Q(x, y...),... 3 Funktory zdaniowe,,,, 4 Kwantyfikatory: istnieje, dla każdego Język rachunku predykatów Ustalenie

Bardziej szczegółowo

Elementy teorii mnogości. Część I. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im.

Elementy teorii mnogości. Część I. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Elementy teorii mnogości 1 Elementy teorii mnogości Część I Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Elementy teorii mnogości 2 1. Pojęcia

Bardziej szczegółowo