Prognoza scenariuszowa poziomu oraz struktury sektorowej i zawodowej popytu na pracę w województwie łódzkim na lata

Transkrypt

1 Projek Kapiał ludzki i społeczny jako czynniki rozwoju regionu łódzkiego współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Prognoza scenariuszowa poziomu oraz srukury sekorowej i zawodowej popyu na pracę w wojewódzwie łódzkim na laa Leszek Kucharski

2 Spis reści 1. Wsęp Meody prognozowania popyu na pracę Dane saysyczne Model prognozowania poziomu popyu na pracę Model prognozowania srukury sekorowej i zawodowej popyu na pracę Wielowarianowe prognozy poziomu popyu na pracę w woj łódzkim na laa Wielowarianowe prognozy sekorowej srukury popyu na pracę w woj. łódzkim na laa Wielowarianowe prognozy srukury zawodowej popyu na pracę w woj. łódzkim na laa Zakończenie Bibliografia... 55

3 1. Wsęp Przedmioem niniejszego opracowania jes prognoza poziomu popyu na pracę oraz srukury sekorowej i zawodowej popyu na pracę w wojewódzwie łódzkim. Problemayka a ma isone znaczenie dla poliyki gospodarczej. Wiedza na ema zmian poziomu i srukury popyu na pracę ma również isone znaczenie dla określenia położenia ekonomicznego ludności Celem opracowania jes wielowarianowa prognoza popyu na pracę w woj. łódzkim na laa Ze względu na ograniczoną dosępność danych saysycznych, podsawą pomiaru popyu na pracę jes liczba osób pracujących. Podsawą prognozy są kwaralne, dane saysyczne doyczące okresu od IV kwarału 1999 roku do III kwarału 010 roku. Zdecydowana większość dosępnych danych saysycznych wykorzysywanych w ym opracowaniu obejmuje okres od I kwarału 005 do III kwarału 010. W przeprowadzonej prognozie wykorzysuje się dwie meody, a mianowicie model ekonomeryczny oraz eksrapolację linii rendu. Srukura opracowania jes nasępująca. W części przedsawione są podsawowe meody prognozowania wykorzysywane w prognozowaniu popyu na pracę. W części 3 zaprezenowane są modele ekonomeryczne oraz oszacowania paramerów, kóre są podsawą prognozy popyu na pracę. Część 4 zawiera model do prognozowania sekorowej i zawodowej srukury popyu na pracę. Część 5 poświęcona jes prezenacji wykorzysanych danych saysycznych, a w szczególności pokazany jes ich przebieg w woj. łódzkim w laach Część 6 zawiera wielowarianowe prognozy poziomu popyu na pracę w woj. łódzkim. W części 7 przedsawiono wielowarianowe prognozy srukury popyu na pracę w przekroju sekcji PKD, naomias w części 8 wielowarianowe prognozy srukury popyu na pracę w woj. łódzkim w przekroju zawodów i specjalności. W części 9 przedsawiono najważniejsze wnioski.. Meody prognozowania popyu na pracę W lieraurze przedmiou znaleźć można różne klasyfikacje meod prognozowania. Zgodnie z klasyfikacja zaprezenowaną przez Zeliasia A., Pawełka B. i Wanaa S. (003 meody prognozowania można podzielić na dwie rozłączne grupy (zob. schema 1: meody saysyczno-maemayczne oraz meody niemaemayczne. 3

4 Schema 1. Główne meody prognosyczne Meody prognosyczne Meody maemayczno-saysyczne Meody niemaemayczne Meody opare na modelach deerminisycznych Meody opare na modelach ekonomerycznych Jednorównaniowe modele ekonomeryczne Wielorównaniowe modele ekonomeryczne Klasyczne modele rendu Adapacyjne modele rendu Modele przyczynowo-opisowe Modele prose Modele rekurencyjne Modele o równaniach współzależnych Meody ankieowe Meody inuicyjne Meody kolejnych przybliżeń Meoda eksperyz Meoda delficka Meody refleksji Meody analogowe Inne Modele auoregresyjne Źródło: Zeliaś A., Pawełek B., Wana S., Prognozowanie ekonomiczne. Teoria, przykłady, zadania, PWN, Warszawa 003, s. 16. Do meod niemaemaycznych należą e meody prognozowania, kóre wykorzysują wiedzę ekspercką, analogie, inuicję osoby sporządzającej prognozę lub inne narzędzia przy wykorzysaniu, kórych nie jes możliwe w sposób formalny prawdopodobieńswa zajścia prognozowanego zdarzenia (zob. Zeliaś A. Pawełek B., Wana S., (003,.s Do meod niemaemaycznych należą meody ankieowe, meody inuicyjne. Meody kolejnych przybliżeń, meoda delficka, meody refleksji oraz meody analogowe. 4

5 Jak wynika ze Schemau 1, do meod maemaycznych zalicza się meody opare na modelach deerminisycznych oraz meody opare na modelach ekonomerycznych. Meody opare na modelach ekonomerycznych polegają na formułowaniu prognoz w oparciu modele ekonomeryczne, w kórych uwzględnia się zależności przyczynowo-skukowe między badanymi zmiennymi ekonomicznymi. W przypadku prognoz popyu na pracę wielkość popyu na pracę jes uzależniana od czynników wpływających na popy na pracę, akich jak poziom produkcji (PKB oraz poziom płac. Meody opare na modelach ekonomerycznych obejmują prognozy opare na jednorównaniowych modelach ekonomerycznych oraz prognozy opare na wielorównaniowych modelach ekonomerycznych. Meody prognozowania opare na jednorównaniowych modelach ekonomerycznych obejmują: klasyczne modele rendu, adapacyjne modele rendu, modele przyczynowo-opisowe oraz modele auoregresyjne. Meody prognozowania opare na wielorównaniowych modelach ekonomerycznych obejmują: modele prose, modele rekurencyjne oraz modele o równaniach łącznie współzależnych. Klasyfikacja zaproponowana przez Zeliasia A., Pawełka B. i Wanaa S. obejmuje wszyskie przydane meody w prognozowaniu popyu na pracę. B. Suchecki (1999 wyodrębnia pięć grup meod, przydanych w prognozowaniu popyu na pracę, a mianowicie: - badania ankieowe, - echniki eksperckie, - meody eksrapolacyjne, - modele ekonomeryczne, - meody boosrapowe (nieparamerycznego szacowania rozkładów. W analizach ekonomerycznych popyu na pracę wykorzysywane są zw. modele koreky błędem. W eorii ekonomii przyjmuje się, że popy na pracę (wyrażony liczbą pracujących zależy od wielkości wyworzonego PKB 1. Korzysając z auoregresyjnego modelu z rozkładem opóźnień funkcję popyu na pracę możemy opisać równaniem (por. np. A. Welfe, (00: ln( L gdzie: a bln(l a ln(y a ln(y x (1 1 Z uwagi na brak danych w ujęciu kwaralnym dla wojewódzwa łódzkiego PKB można zasąpić wielkością produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie. 5

6 L liczba pracujących w kwarale ; L -1 liczba pracujących w kwarale (-4; Y PKB w kwarale ; Y -1 PKB w kwarale (-4, x - składnik losowy; a 0, a 1, a, b paramery funkcji popyu na pracę. W modelu popyu na pracę (opisanym przez równanie 1 przyjmuje się, że poziom zarudnienia w kwarale zależy od zarudnienia czery kwarały wcześniej, poziomu bieżącego PKB oraz poziomu PKB czery kwarały wcześniej. Jednakże esymacja ego równania może prowadzić do błędnych rezulaów, niezgodnych z eorią ekonomii. Poprzez prose przekszałcenie równania (1 orzymujemy równanie (, dzięki czemu pozbywamy się problemów inerpreacyjnych: ln(l -ln(l -4 a 0 a 1 ( ln(y -ln(y a ln(y bln(l -ln(l a ln(y x ( Podsawiając odpowiednio do równania (: D ln( L ln(l - ln(l -1 oraz D ln( Y ln(y -ln(y orzymujemy: D ln( L a adln(y a ln(y bln(l -ln(l a ln(y x Po prosych przekszałceniach równania (3 orzymujemy równanie (3a: Dln(L a 0 a Dln(Y ( b-1[ln(l 1-4 -( a a 1 - b-1 ln(y -4 ] x (3 (3a - ( a1a Podsawiając: g 0 a0 ; g 1 a1 ; g b-1; g 3 do równania (3a b-1 orzymujemy: Dln(L g 0 gdln(y g 1 [ln(l - 4 -g 3 ln(y -4 ] x Równanie (4 zawiera zw. mechanizm koreky błędów: Paramery g 1 > 0 w równaniu (4 o krókookresowa elasyczność popyu na pracę względem PKB, paramer g 3 > 0 o długookresowa elasyczność popyu na pracę względem PKB, zaś paramer g jes czynnikiem korygującym odchylenia od długookresowej ścieżki wzrosu popyu na pracę. Wyrażenie [ln( L- 1 -g3 ln(y- 1] w równaniu (4 nosi nazwę składnika koreky błędem. Składnik en koryguje zachowanie się zmiennej objaśnianej L. Podsawiając do równania (4: f g g 3 orzymujemy osaeczną posać równania popyu na pracę z koreką błędem: (4 6

7 Dln( L g gdln(y g ln(l -fln(y x Funkcję popyu na pracę opisaną równaniem (5 możemy esymować przy pomocy MNK (meody najmniejszych kwadraów. W analizach ekonomerycznych oparych na szeregach czasowych modele koreky błędem są częso wykorzysywane z uwagi na ich szczególnie ineresującą inerpreację ekonomiczną. Modele koreky błędem umożliwiają pomiar wpływu czynników króko- i długookresowych na zmienną objaśnianą (w naszym modelu na popy na pracę. Ważnym powodem, dla kórego waro sosować modele koreky błędem przy esymacji szeregów czasowych jes fak, iż przyrosy zmiennych egzogenicznych oraz składnik koreky błędem są zazwyczaj ze sobą słabo skorelowane. W modelach koreky błędem mamy znaczne rzadziej do czynienia ze współliniowością zmiennych, kóra wysępuje w klasycznych modelach auoregresyjnych z rozkładem opóźnień. Równanie (5 poszerzone ewenualnie o dodakowe zmienne (np. zmienną czasową, płace może być podsawą oszacowań oraz prognoz popyu na pracę zarówno ujęciu globalnym, jak i zawodowo-kwalifikacyjnym oraz w przekroju sekcji PKD. Aby uzyskać saysfakcjonujące oszacowania ego równania musimy dysponować z uwagi na liczbę opóźnień odpowiednio długim szeregiem czasowym, co może sanowić pewien problem w analizach popyu na pracę w ych przekrojach. (5 3. Dane saysyczne Podsawą analiz prognosycznych prowadzonych w niniejszym opracowaniu są kwaralne dane saysyczne doyczące wojewódzwa łódzkiego z la W większości przypadków obejmują one okres od kwarału I 005 roku do kwarału III kwarału 010 roku, co oznacza, że mamy w rezulacie 3 obserwacji saysycznych poszczególnych zmiennych. Dane e doyczą akich zmiennych ekonomicznych jak: liczba pracujących, płace realne i produkcja. Liczba pracujących jes najlepszą miarą popyu na pracę spośród dosępnych danych saysycznych. Naomias płace realne i produkcję włączono uaj z ego względu, że wielkości e eksponowane są w eoriach ekonomicznych rynku pracy jako podsawowe deerminany popyu na pracę. 7

8 Wykres 1. Liczba pracujących wg BAEL w woj. łódzkim w okresie IV kw III kw. 010 (w ys. osób Źródło: Bank danych lokalnych: [ ] oraz Biuleyny saysyczne WUS, różne wydania z la ; Akywność Ekonomiczna Ludności Polski, GUS, Warszawa różne wydania z la , oraz Biuleyn Saysyczny Wojewódzwa Łódzkiego, WUS, Łódź, różne wydania z la Przejdźmy eraz do analizy danych saysycznych wykorzysywanych w prognozach popyu na pracę w woj. łódzkim. Wykres 1 przedsawia endencje zmian liczby pracujących ogółem w okresie IV kw III kw Z wykresu 1 wynika, ze w analizowanym okresie wysąpiła endencja spadkowa liczby pracujących w okresach IV kw I kw. 00 oraz II kw. 008 III kw. 010 (za wyjąkiem IV kw. 009, kiedy o wysąpił wzros liczby pracujących. Od I kw. 00 do I kw. 006 liczba pracujących rosła w nieznacznym sopniu (rzeba podkreślić, że w ym okresie podlegała ona znacznym wahaniompodlegała znacznym wahaniom. Od I kw. 006 do I kw. 008 wysąpiła silna endencja wzrosowa liczby pracujących w woj. łódzkim. Na wykresie przedsawiono dane kwaralne o przecięnym zarudnieniu w sekorze przedsiębiorsw w laach (za wyjąkiem IV kw Niesey nie są osiągalne dane w ujęciu kwaralnym z la wcześniejszych. Z wykresu, wynika, że w odróżnieniu od 8

9 liczby pracujących ogółem wg BALE, liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw charakeryzowała się (z pewnymi wahaniami silną endencja wzrosową w laach Osłabienie koniunkury spowodowane świaowym kryzysem finansowym przyczyniło się do znacznego spadku zarudnienia w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim jedynie w pierwszych dwóch kwarałach 009 roku. W ciągu pierwszych dwóch kwarałów 009 roku zarudnienie w sekorze przedsiębiorsw zmniejszyło się o 15, ys. osób. Już od III kw. 009 zarudnienie w sekorze przedsiębiorsw zaczęło ponownie rosnąć (za wyjąkiem I kw Wykres. Przecięne zarudnienie w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w laach (w osobach Przecięne zarudnienie w sekorze przedsiębiorsw (w osobach Źródło: Bank danych lokalnych: [ ]. Z wykresu 3 wynika, że w laach wysępowała endencja wzrosowa płac realne w woj. łódzkim. Spadki plac realnych w II kwarale każdego roku w analizowanym okresie miały charaker sezonowy i był spowodowane ym, że w I kwarale są wypłacane zw. 13 pensje w sekorze publicznym. Należy podkreślić, że w III kw. 010 roku przecięne wynagrodzenie realne w woj. łódzkim było wyższe o ok. 18% w porównaniu do I kwarału 005 roku. 9

10 Wykres 3. Przecięne wynagrodzenie w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w cenach sałych z 005 r., w laach (w zł 3000 Przecięne wynagrodzenie realne w gospodarce narodowej (w zł Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. Kolejną zmienną, kórą wzięo pod uwagę w analizach saysycznoekonomerycznych jes produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie (zob. wykres 4. Jak wynika z wykresu 4, w laach wysąpiła (pomimo znacznych wahań sezonowych endencja wzrosowa produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie (wyrażonej w cenach sałych z 005 r.. Najsilniejszy wzros produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie miał miejsce w czwarym kwarale (za wyjąkiem IV kwarału 008 roku, co było spowodowane osłabieniem koniunkury gospodarczej. Najsilniejsze spadki produkcji sprzedanej przemysłu i budownicwa wysępowały w pierwszych każdego roku (za wyjąkiem 0008 i 009 roku. 10

11 Wykres 4. Produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie w laach , w cenach sałych z 005 roku (w mln zł 1000,0 Produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie 10000,0 8000,0 6000,0 4000,0 000,0 0, Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. Przyjrzyjmy się zaem zależności między przecięnym zarudnieniem w sekorze przedsiębiorsw a poziomem produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w laach (zob. wykres 5. Jak wynika z wykresu 5, w analizowanym okresie wysępowała dodania zależność między ymi wielkościami, co jes zgodne z eorią ekonomii. Należy zwrócić uwagę, że siła ego związku jes wysoka. Współczynnik korelacji między obiema zmiennymi wynosi bowiem 0,91. 11

12 Wykres 5. Zależność między przecięnym zarudnieniem w sekorze przedsiębiorsw a poziomem produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w cenach sałych z 005 r. w woj łódzkim w laach Przecięne zarudnienie w sekorze przedsiębiorsw (w osobach ,0 7000,0 8000,0 9000, , ,0 1000,0 Produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie w cenach sałych z 005 roku (w mln zł Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. Na wykresie 6 przedsawiona zosała zależność między poziomem przecięnego zarudnienia w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w laach a poziomem przecięnego wynagrodzenia w ujęciu realnym w gospodarce narodowej w ym wojewódzwie. Jak wynika z wykresu 6, w laach wysępowała dodania zależność między analizowanymi zmiennymi. Współczynnik korelacji wyniósł aż 0,88. Jes o niezgodne z eorią ekonomii, z kórej wynika, że popy na pracę jes malejącą funkcją płacy realnej. Pomimo wzrosu płacy realnej wzros popyu na pracę mógł wynikać z oddziaływania innych czynników akich jak na przykład szybki wzros produkcji sprzedanej. 1

13 Wykres 6. Zależność między przecięnym zarudnieniem w sekorze przedsiębiorsw a poziomem przecięnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w cenach sałych z 005 r. w woj łódzkim w laach ,0 Przecięne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w cenach sałych z 005 r. (w zł 500,0 000,0 1500,0 1000,0 500,0 0, Przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw (w osobach Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. Na wykresie 7 przedsawiono zależność między liczbą pracujących według BAEL w laach a poziomem przecięnego wynagrodzenia w ujęciu realnym w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w ym samym okresie. Jak wynika z wykresu 7, w analizowanym okresie wysąpiła silna dodania zależność między ymi zmiennymi (współczynnik korelacji między obiema zmiennymi wyniósł ok.0,8. Jes o niezgodne z eorią ekonomii. Wzros popyu na pracę przy wzroście płac realnych wynikał z oddziaływania innych czynników, akich jak np. wzros PKB. Niesey nie są dosępne dane kwaralne o PKB na szczeblu wojewódzw. 13

14 Wykres 7. Zależność między przecięną liczbą pracujących według BAEL a poziomem przecięnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w cenach sałych z 005 r. w woj łódzkim w laach ,0 Przecięne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w cenach sałych z 005 r. 800,0 600,0 400,0 00,0 000,0 1800,0 1600,0 1400,0 100,0 1000, Liczba pracujących (w ys osób. Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. 4. Model prognozowania poziomu popyu na pracę Analizy podjęe w ym punkcie opracowania doyczą okresu IV kwarał 1999 III kwarał 010 (w przypadku oszacowań linii rendu oraz I kw. 005 III kw. 010 w przypadku modelu ekonomerycznego. W analizach popyu na pracę w wojewódzwie łódzkim z uwagi na niedosaeczny zasób danych kwaralnych doyczących ego wojewódzwa oprócz modelu ekonomerycznego wykorzysujemy równania rendu liniowego i wykładniczego. Równania linii rendu dla liczby pracujących ogółem w wojewódzwie łódzkim esymowane w niniejszym punkcie opracowania są posaci : Wykorzysane zosaną uaj dane z Badań Akywności Ekonomicznej Ludności za okres IV kw III kw

15 L d ln(l d a 0 a 0 a 1 a 1 x x (6 (7 gdzie: L d popy na pracę w wojewódzwie łódzkim (mierzony liczbą pracujących ogółem w okresie, zmienna czasowa (przyjmująca warości od 100 w IV kwarale 1999 roku do 143 w III kwarale 010 roku, a 0,- sała, x składnik losowy. Równanie (6 o równanie rendu liniowego, zaś równanie (7 o równania rendu wykładniczego. Równania rendu są szeroko wykorzysywane w analizach popyu na pracę w ujęciu regionalnym (zob Suchecki B., (007. Równania 6-7 wykorzysano również do analizy zmian w czasie przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw. Oprócz analizy linii rendu w analizach popyu na pracę wykorzysano model ekonomeryczny. Podsawą analiz ekonomerycznych popyu na pracę w wojewódzwie łódzkim jes funkcja popyu na pracę będąca synezą eorii keynesowskiej i neoklasycznej. Przyjmujemy, zgodnie z ymi dwoma eoriami, że popy na pracę jes funkcją płac realnych oraz wielkości agregaowego popyu (produkcji (zo. Layard R., Nickell S, Layard R., S. Nickell, (1986. Z uwagi na brak danych kwaralnych o PKB w ujęciu regionalnym, jako miarę agregaowego popyu przyjmujemy wielkość produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie. Wykorzysując posać logarymiczno-liniową, funkcję popyu na pracę, będącą podsawą naszych analiz ekonomerycznych możemy opisać równaniem: d ln( L b b1 ln( w b ln( Y 0 x (8 gdzie: L d popy na pracę w wojewódzwie łódzkim (mierzony liczbą pracujących ogółem w okresie, w poziom płac realnych (miesięcznie, w zł w wojewódzwie łódzkim w okresie, Y poziom produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie (w mln zł w wojewódzwie łódzkim ujęciu kwaralnym, w okresie, 15

16 b 1 elasyczność popyu na pracę względem płac realnych (zgodnie z eorią ekonomii, b 1 < 0, b elasyczność popyu na pracę względem poziomu produkcji (zgodnie z eorią ekonomii, b > 0, z składnik losowy. Paramer b 1 informuje o ile procen wzrośnie (zmaleje popy na pracę, jeśli płaca realna zmaleje (wzrośnie np. o 1%. Naomias paramer b informuje o ile procen wzrośnie (zmaleje popy na pracę, jeśli produkcja sprzedana wzrośnie (zmaleje np. o 1 procen. W procesie specyfikacji modelu ekonomerycznego równanie 8 poszerzono o zmienną oraz zmienną czasową zdefiniowaną ak samo jak w równaniu 7. ln(l d b 0 b 1 ln(w b ln(y b 3 x (9 gdzie: zmienna czasowa (przyjmująca warości od 100 w IV kwarale 1999 roku do 143 w III kwarale 010 roku, Uzyskano nasępujące wyniki oszacowań równań 5-6 dla pracujących ogółem (w nawiasach podano warości saysyki -Sudena: Oszacowania paramerów równania w oparciu o dane nieodsezonowane (5: L d 6,63 (6,8 4,51 (5,56 (10 R 0,4 skor.r 0,41 liczba obs. 44 Oszacowania paramerów równania w oparciu o dane nieodsezonowane (6: ln(l d 6,60 (78,8 0,0038 (5,50 (11 R 0,4 skor. R 0,40 liczba obs

17 Oszacowania paramerów równania (5 w oparciu o dane odsezonowane: L d 61,93 (6,8 4,5 (5,57 (1 R 0,43 skor.r 0,41 liczba obs. 44 Oszacowania paramerów równania (5 w oparciu o dane wygładzone meodą Winersa: L d 648,5 (6,8 4,31 (5,57 (13 R 0,39 skor.r 0,37 liczba obs. 44 Z równań 10-1 wynikają nasępujące wnioski: Po pierwsze, w przypadku równania rendu liniowego i wykładniczego (nieodsezonowane szeregi czasowe- równania oszacowania wszyskich paramerów są isone saysycznie. W obu równaniach uzyskano aki sam współczynnik R oraz zbliżoną warość skorygowanego współczynnika R. W obu równaniach zmienna czasowa ylko w ok. 40% objaśnia kszałowanie się liczby pracujących ogółem w badanym okresie. Z równania (10 wynika, że w analizowanym okresie liczba pracujących ogółem rosła z kwarału na kwarał o 4,51 ys. osób. Naomias z równania (11 wynika, że z kwarału na kwarał liczba pracujących ogółem rosła o ok. 0,004%. Po drugie, zasosowanie szeregu czasowego odsezonowanego (suma kwadraów odchyleń od średniej ruchomej ylko nieznacznie poprawiło wyniki oszacowań uzyskane w równaniu (10. Jak wynika z równania (1 z kwarału na kwarał liczba pracujących ogółem rosła o 4,5 ys. osób. Po rzecie, jak wynika z równania (13 zasosowanie szeregu czasowego wygładzonego meodą Winersa miało isony wpływ na uzyskane wyniki. Z równania (13 wynika, że z kwarału na kwarał liczba pracujących ogółem rosła o ok. 4,31 ys. osób, a zmienność liczby pracujących była w 37% objaśniana przez zmienną czasową. Równania będą podsawą prognoz popyu na pracę ogółem, jak i prognoz popyu na pracę w przekroju rzech sekorów gospodarki woj. łódzkiego. 17

18 ln(l sp (1,11 18 (8,57 (14 R 0,78 skor.r 77 liczba obs. 3 ln(l sp 11,78 (78,8 0,007 (5,50 (15 R 0,78 skor.r 0,77 liczba obs. 3 W równaniach (14 (15, kóre sanowią oszacowania równań linii rendu 5-6, jako zmienną objaśnianą przyjęo przecięna liczbę pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w okresie I kwarał 005 III kwarał 010. Jak wynika z równań 14-15, wszyskie oszacowane paramery są isone saysycznie. Ponado obydwa równania charakeryzują się wysokim poziomem skorygowanego R (zmiany liczby przecięnej pracujących w sekorze przedsiębiorsw są w 77% wyjaśniane przez zmienną czasową. Przyjrzyjmy się eraz wynikom oszacowań (przy różnej konfiguracji zmiennych objaśniających równań 8-9. W równaniach 16- jako zmienną objaśnianą przyjęo przecięną liczbę pracujących w sekorze przedsiębiorsw. Zbudowanie modelu ekonomerycznego, w kórym zmienną objaśnianą mogłaby być liczba pracujących ogółem według BAEL jes niemożliwe z powodu braku danych kwaralnych o PKB dla woj. łódzkiego. Wykorzysanie jako zmiennej objaśnianej płac jes bezcelowe, z uwagi na dodanią korelację pomiędzy liczbą pracujących ogółem a poziomem wynagrodzeń w ujęciu realnym w gospodarce woj. łódzkiego (zob. wykres 7. Tak samo jak w przypadku linii rendu w równaniach 16 wykorzysano dane w ujęciu kwaralnym. ln(l sp 7,68 (18,18 0,6ln(w (,4 0,31ln(Y (3,73 (16 R 0,88 skor.r 0,87 liczba obs. 3 18

19 19 obs. liczba 0,86 skor.r 0,88 R (,45 (3,66 (18,04 (17 0,0ln(Y 0,33ln(Y 7,7 ln(l 1 sp - 1 obs. liczba 0,87 skor.r 0,88 R (3,10 (4,08 (16,95 (18 0,11n(Y 0,334ln(Y 7,6 ln(l sp - 1 obs. liczba 0,86 R skor. 0,88 R (0,8 (1,53 (3,97 (15,45 (19 0,04ln(w 0,181n(Y 0,33ln(Y 7,55 ln(l 1 1 sp obs. liczba 0,86 R skor. 0,88 R 1,54 ( (,95 (3,11 (16,5 (0 0,8ln(w 0,351n(Y 0,38ln(Y 8,07 ln(l 1 1 sp obs. liczba 0,85 R skor. 0,86 R (1,51 (3,3 (11,57 (1 0,005 0,34ln(Y 9,16 ln(l sp

20 ln(l sp 8,134 (11,57 0,487ln(Y (3,3 ( R 0,85 skor. R 0,84 liczba obs. 3 Równanie 16 przedsawia wyniki oszacowan równania 8. Z równania 16 wynika, że zmienne objaśniane w 87 % objaśniają kszałowanie się przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw. Wszyskie oszacowania paramerów w równaniu 16 są isone saysycznie. Jednakże równanie o nie może zosać wykorzysane do prognozy liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw z uwagi na niewłaściwy znak sojący przy oszacowaniu elasyczności popyu na pracę względem płacy realnej. Zgodnie z eorią ekonomii, wzros płacy realnej prowadzi do spadku popyu na pracę. Z uwagi na niewłaściwy znak oszacowanej elasyczności przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw względem przecięnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w równaniach zrezygnowano z ej wielkości, jako zmiennej objaśnianej. Z równań wynika, że oszacowania wszyskich paramerów są isone saysycznie. Co więcej oba oszacowane równania charakeryzują się bardzo wysokim poziomem objaśnienia (86-87%. W obu równaniach uzyskano zgodne z eorią ekonomii znaki przy oszacowanych paramerach. Dlaego eż równania będą podsawą prognoz przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw oraz liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego na laa W równaniu 19 jako zmienne objaśniające wykorzysano produkcję sprzedaną w przemyśle i budownicwie z danego okresu, produkcję sprzedaną w przemyśle i budownicwie opóźnioną o jeden kwarał oraz przecięne wynagrodzenie w ujęciu realnym opóźnione o jeden kwarał. W równaniu 0 zmiennymi objaśniającymi są produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie opóźniona o jeden i dwa kwarały oraz przecięne wynagrodzenie w ujęciu realnym opóźnione o jeden kwarał. Naomias w równaniu 1 zmiennymi objaśniającymi są produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie z danego okresu i zmienna czasowa zdefiniowana ak jak w równaniu 9. Jak wynika z równań 19 1, nie wszyskie oszacowane paramery są isone saysycznie (w równaniu 19 oszacowanie paramerów przy produkcji opóźnionej o jeden kwarał oraz wynagrodzeniach opóźnionych o jeden kwarał; w równaniu 0 oszacowanie parameru przy przecięnym wynagrodzeniu w ujęciu realnym opóźnionym o jeden kwarał; w równaniu 1 oszacowanie parameru przy zmiennej czasowej, dlaego eż równania e nie zosaną wykorzysane do przeprowadzenia 0

21 prognoz przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw oraz liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego. Z uwagi na o, że zmienna czasowa okazała się nieisona saysycznie, w równaniu jedyną zmienną objaśniającą jes poziom produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w woj. łódzkim. Jak wynika z równania, wszyskie oszacowania paramerów ego równania są isone saysycznie. Równanie o charakeryzuje się nieco niższym poziomem objaśnienia niż równania (j. 84%, jednakże zdecydowano się na wykorzysanie również ego równania do przygoowania prognoz przecięnej liczby pracujących i liczby pracujących w woj. łódzkim. 5. Model prognozowania srukury sekorowej i zawodowej popyu na pracę Barierą dla sporządzenia wiarygodnych prognoz popyu na pracę w przekroju sekcji PKD oraz zawodów i specjalności w oparciu o model ekonomeryczny jes niedosaeczny zasób danych saysycznych w ujęciu kwaralnym. Jedynymi danymi w ujęciu kwaralnym, kóre są dosępnie przekroju sekcji PKD są dane o liczbie pracujących oraz przecięnych wynagrodzeniach. Co prawda można orzymać dane o liczbie pracujących w przekroju zawodów i specjalności, jednakże obejmują one zby króki okres. Ponado, dane, kóre są dosępne nie obejmują wszyskich pracujących. Z powyższych względów zdecydowano się na sporządzenie prognoz popyu na pracę w przekroju sekcji PKD oraz zawodów i specjalności w woj. łódzkim w oparciu o agregaową prognozę popyu na pracę w ym wojewódzwie. Z uwagi na zby krókie szeregi czasowe i zby niski poziom objaśnienia, rezygnujemy z prognoz popyu na pracę w woj. łódzkim w przekroju sekcji PKD oraz zawodów i specjalności w oparciu o eksrapolację linii rendu dla poszczególnych sekcji PKD oraz grup zawodów i specjalności. Eksrapolacja linii rendu zosanie wykorzysana ylko do prognoz popyu na prace w przekroju rzech sekorów gospodarki woj, łódzkiego. Prognozy e zosaną przeprowadzone w dwóch warianach. W pierwszym wariancie przyjęo, że srukura pracujących (wg BAEL według rzech sekorów będzie aka sama w prognozowanym okresie jak w III kwarale 010 r. W drugim wariancie przyjęo, że do 4 kwarału 015 roku udział pracujących w rolnicwie zmniejszy się do 11%, zaś udział pracujących w usługach wzrośnie do 59,%. Prognozy liczby przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw zosaną przeprowadzone w oparciu o nasępującą formuły: 1

22 ln(l ^ sp 7,7 (18,04 0,33ln(Y (3,66 0,0ln(Y (,45-1 (3 R 0,88 skor. R 0,86 liczba obs. ln(l ^ sp 7,6 (16,95 0,334ln(Y (4,08 0,11n(Y (3,10 - (4 R 0,88 skor.r 0,87 liczba obs. 1 ln(l sp 8,134 (11,57 0,487ln(Y (3,3 (5 R 0,85 skor. R 0,84 liczba obs. 3 gdzie: ^ sp L - prognozowana przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim przy zadanej ścieżce zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w cenach sałych. Wielowarianowe prognozy przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw zosały przeprowadzone przy założeniu, że oszacowane paramery w równań (-5 nie ulegną zmianie w prognozowanym okresie. Ponado przyjęo, że kwaralne zmiany produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie wyniosą od -1% do %. Spadek produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie z kwarału na kwarał o 1% w prognozowanym okresie jes mało prawdopodobny. Również jej wzros w każdym kwarale o % w cenach sałych jes nazby opymisyczny. Jako warian realisyczny należy uznać jednoprocenowy wzros produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie Przyjmujemy zaem, że warian realisyczny o wzros produkcji sprzedanej o 1% kwaralnie, naomias

23 warian opymisyczny o dwuprocenowy kwaralny wzros produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie. Orzymane wyniki prognoz przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw będą podsawą do przeprowadzenia prognozy liczby pracujących ogółem w gospodarce narodowej w woj. łódzkim. Zakładamy, że w prognozowanym okresie (.j. w laach udział pracujących w sekorze przedsiębiorsw w ogólnej liczbie pracujących w gospodarce narodowej będzie wynosił 45% (czyli yle samo ile wynosił w III kwarale 010 r.. Przy ym założeniu oraz w oparciu o uzyskane wyniki prognoz zosanie przeprowadzona prognoza liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w laach Wielowarianowe prognozy poziomu popyu na pracę w woj łódzkim na laa Przedsawione w punkcie 4 analizy funkcji popyu na pracę oraz linii rendu są podsawą sformułowania kwaralnych prognoz liczby pracujących ogółem (według BAEL, przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw oraz liczby pracujących w gospodarce narodowej w woj. łódzkim w laach Zaprezenowane w abelach 1 oraz 3 prognozy przeprowadzono poprzez eksrapolację linii rendu liniowego i wykładniczego liczby pracujących ogółem oraz przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw. Prognozy przedsawione w abeli 1 uzyskano na podsawie równań (10-(13, zaś prognozy przedsawione w abeli (3 uzyskano na podsawie równań (14 - (15. W abeli przedsawiono średnie błędy prognoz zawarych w abeli 1, naomias w abeli 4 przedsawiono średnie błędy prognoz zawarych w abeli 3. Z abeli 1 wynika, że w okresie I kwarał 01 IV kwarał 015 nasąpi wzros liczby pracujących ogółem (liczonych według meodologii BAEL w woj. łódzkim od 81,8 ys. osób do 94,7 ys. osób. Najsilniejszy wzros liczby pracujących wynika z eksrapolacji rendu wykładniczego. Najniższy wzros liczby pracujących w prognozowanym okresie uzyskano na podsawie eksrapolacji rendu liniowego (w oparciu o dane wygładzone filrem Winersa. Należy jednak podkreślić, że z uwagi na sosunkowo niskie współczynniki deerminacji orzymanie w procesie esymacji równań dla pracujących ogółem, do uzyskanych wyników prognoz zawarych w abeli 1 należy podchodzić z pewną dozą osrożności. Należy również zwrócić uwagę, że prognozy uzyskane w oparciu o eksrapolację rendu wykładniczego charakeryzują się wyższym średnim błędem prognozy w porównaniu do pozosałych prognoz. Relaywnie najniższym poziomem średniego błędu prognozy 3

24 charakeryzują się prognozy uzyskane w oparciu o eksrapolację rendu liniowego (podobny poziom średniego błędu prognozy uzyskano w przypadku eksrapolacji rendu liniowego z wykorzysaniem danych odsezonowanych. W przypadku wszyskich prognoz liczby pracujących ogółem średni błąd prognozy rośnie wraz z wydłużeniem się okresu prognozy. Tabela 1. Prognozy liczby pracujących ogółem w wojewódzwie łódzkim na podsawie eksrapolacji rendu czasowego, I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Wyszczególnienie Trend liniowy Trend wykładniczy Trend liniowy (dane odsezonowane Trend liniowy (dane wygładzone filrem Winersa I kw ,6 175,5 176,8 17,8 II kw ,1 180,3 181,3 177,1 III kw ,7 185, 185,8 181,4 IV kw , 190,0 190,3 185,7 I kw ,7 194,9 194,8 190,0 II kw , 199,8 199,3 194,3 III kw ,7 1304,7 1303,9 198,6 IV kw , 1309,6 1308,4 130,9 I kw ,7 1314,6 131,9 1307, II kw , 1319,5 1317,4 1311,5 III kw ,7 134,5 131,9 1315,8 IV kw , 139,5 136,4 130,1 I kw ,8 1334,6 1331,0 134,4 II kw ,3 1339,6 1335,5 138,7 III kw ,8 1344,6 1340,0 1333,0 IV kw ,3 1349,7 1344,5 1337,3 I kw ,8 1354,8 1349,0 1341,6 II kw ,3 1359,9 1353,5 1346,0 III kw ,8 1365,1 1358,1 1350,3 IV kw ,3 1370, 136,6 1354,6 Przyros liczby pracujących 85,7 94,7 85,8 81,8 Źródło: jak do wykresu 1, obliczenia własne. 4

25 Tabela. Średni błąd prognozy liczby pracujących ogółem w wojewódzwie łódzkim zawarych w abeli 1 Trend Trend liniowy Trend Trend liniowy liniowy (dane (dane wygładzone wykładniczy Wyszczególnienie odsezonowane filrem Winersa w ys. w ys. w ys. w ys. w % w % w % w % osób osób osób osób I kw ,7 1,7 3,4 1,8 1,6 1,7, 1,7 II kw. 011,4 1,7 4, 1,9,4 1,7 3,0 1,8 III kw.011 3,1 1,8 5,1,0 3,1 1,8 3,7 1,9 IV kw ,8 1,8 6,0,0 3,8 1,8 4,5 1,9 I kw. 01 4,6 1,9 6,9,1 4,5 1,9 5,,0 II kw. 01 5,3 1,9 7,8,1 5,3 1,9 6,0,0 III kw.01 6,1,0 8,7, 6,0,0 6,7,1 IV kw. 01 6,8,0 9,7,3 6,8,0 7,5,1 I kw ,6,1 30,6,3 7,5,1 8,3, II kw ,3,1 31,6,4 8,3,1 9,1, III kw.013 9,1, 3,5,5 9,0, 9,8,3 IV kw ,8, 33,5,5 9,8, 30,6,3 I kw ,6,3 34,5,6 30,6,3 31,4,4 II kw ,4,3 35,5,7 31,3,3 3,,4 III kw.014 3,1,4 36,5,7 3,1,4 33,0,5 IV kw ,9,4 37,5,8 3,9,4 33,8,5 I kw ,7,5 38,6,8 33,6,5 34,5,6 II kw ,4,5 39,6,9 34,4,5 35,3,6 III kw ,,6 40,6 3,0 35,,6 36,1,7 IV kw ,0,6 41,7 3,0 35,9,6 36,9,7 Źródło: jak do abeli 1, obliczenia własne. Również z analizy danych zawarych w abeli 3 wynika, że w prognozowanym okresie wzrasać będzie przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim. Zrezygnowano uaj (z uwagi na zby króki szereg czasowy z przeprowadzania prognoz w oparciu o dane odsezonowane i wygładzone filrem Winersa. Z abeli 3 wynika, że w laach przecięna liczba pracujących sekorze przedsiębiorsw wzrośnie od 40,4 ys. osób (w przypadku eksrapolacji rendu liniowego do 48,3 ys. osób (w przypadku eksrapolacji rendu wykładniczego. Co prawda oba oszacowane równania linii rendu (.j. równania dla przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw charakeryzują się dużo wyższym współczynnikiem skorygowanego R niż równania 10-13, jednakże 5

26 sosunkowo króki szereg czasowy każe również do prognoz zawarych w abeli 3 podchodzić z pewną dozą osrożności. Tabela 3. Prognozy przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w wojewódzwie łódzkim na podsawie eksrapolacji rendu czasowego, I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Wyszczególnienie Trend liniowy Trend wykładniczy I kw , 33,5 II kw ,3 35,9 III kw ,5 38,3 IV kw ,6 330,7 I kw ,7 333,1 II kw ,8 335,6 III kw ,0 338,0 IV kw ,1 340,5 I kw , 343,0 II kw ,4 345,5 III kw ,5 348,1 IV kw ,6 350,6 I kw ,7 353, II kw ,9 355,8 III kw ,0 358,4 IV kw ,1 361,1 I kw ,3 363,7 II kw , III kw ,5 369,1 IV kw ,6 371,8 Przyros liczby pracujących 40,4 48,3 Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. Z abeli 4 wynika, że średni błąd prognozy dla przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w laach jes niższy w porównaniu do wyników zawarych w abeli. Tak samo jak w abeli, prognozy uzyskane w oparciu o eksrapolację linii rendu wykładniczego charakeryzują się wyższym średnim błędem prognozy. W IV kwarale 015 r. średni błąd prognozy w przypadku rendu wykładniczego wynosi 10,3 ys. osób, a w przypadku rendu liniowego 8,1 ys. osób. 6

27 Tabela 4. Średni błąd prognozy przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w wojewódzwie łódzkim zawarych w abeli 3 Wyszczególnienie Trend liniowy Trend wykładniczy w ys. osób w % w ys. osób w % I kw ,6 1,1 4,0 1, II kw ,8 1, 4,3 1,3 III kw.011 4,1 1, 4,5 1,4 IV kw ,3 1,3 4,8 1,5 I kw. 01 4,5 1,4 5,1 1,5 II kw. 01 4,8 1,4 5,4 1,6 III kw.01 5,0 1,5 5,7 1,7 IV kw. 01 5, 1,6 6,1 1,8 I kw ,5 1,6 6,4 1,9 II kw ,7 1,7 6,7 1,9 III kw.013 5,9 1,7 7,0,0 IV kw , 1,8 7,4,1 I kw ,4 1,8 7,7, II kw ,7 1,9 8,1,3 III kw.014 6,9,0 8,4,3 IV kw ,1,0 8,8,4 I kw ,4,1 9,1,5 II kw ,6,1 9,5,6 III kw.015 7,9, 9,9,7 IV kw ,1, 10,3,8 Źródło: jak do wykresu 1, obliczenia własne. Przyjrzyjmy się obecnie wynikom prognoz przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w laach w oparciu o modele ekonomeryczne (j. równania oraz. W abeli 5 przedsawiono wyniki prognoz przecięnej liczby pracujących w oparciu o nasępującą formułę: ln(l ^ sp 7,7 (18,04 0,33ln(Y (3,66 0,0ln(Y (,45-1 (6 R 0,88 skor. R 0,86 liczba obs. 7

28 gdzie: ^ sp L - prognozowana przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim przy zadanej ścieżce zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w cenach sałych, Y produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie w cenach sałych z 005 roku. Y -1 produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie w cenach sałych z 005 roku w okresie 1. Tabela 5. Prognozy liczby przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w oparciu o oszacowania paramerów równania (17 przy założeniu różnego empa wzrosu produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie, I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Przewidywane empo wzrosu produkcji sprzedanej w Wyszczególnienie przemyśle i budownicwie 1% kwaralnie % kwaralnie -1% kwaralnie I kw , 317,8 309,8 II kw ,8 31, 308,1 III kw ,5 34,6 306,5 IV kw , 38,0 304,8 I kw ,9 331,5 303, II kw ,6 335,0 301,6 III kw.01 35,3 338,6 300,0 IV kw ,0 34, 98,4 I kw ,8 345,8 96,8 II kw ,5 349,4 95, III kw ,3 353, 93,6 IV kw ,0 356,9 9,1 I kw ,8 360,7 90,5 II kw ,6 364,5 89,0 III kw ,4 368,4 87,4 IV kw , 37,3 85,9 I kw ,0 376, 84,4 II kw ,8 380, 8,8 III kw ,7 384, 81,3 IV kw ,5 388,3 79,8 Przyros liczby pracujących 33,3 70,4-9,9 Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. Przyjęo uaj założenie, że oszacowane paramery równania (6 nie ulegną zmianie w prognozowanym okresie. Ponado zakładamy, że kwaralne zmiany produkcji sprzedanej w 8

29 przemyśle i budownicwie wyniosą -1% lub 1% lub %. Spadek produkcji o 1% w każdym kwarale w laach można rakować jako warian pesymisyczny. Spełnienie się ego scenariusza wydaje się jednak mało prawdopodobne. Wzros produkcji w przemyśle i budownicwie w cenach sałych o 1% w każdym kwarale jes warianem realisycznym. Naomias wzros produkcji w ujęciu realnym o % co kwarał w prognozowanym okresie wydaje się mało realne. Jes o zaem warian opymisyczny. Z abeli 5 wynika, że wzros produkcji sprzedanej co kwarał o 1% prowadziłby do wzrosu przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w prognozowanym okresie o 33,3 ys. osób, czyli o ok. 10,6% w sosunku do I kwarału 011. Naomias gdyby produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie w prognozowanym okresie malała co kwarał o 1%, o wówczas na koniec IV kwarału 015 r. liczba zarudnionych poza rolnicwem zmniejszyłaby się o 9,9 ys. osób, czyli o ok. 9,3% w porównaniu do I kwarału 011. Ten warian można rakować jako warian osrzegawczy. Z kolei w wariancie opymisycznym (zn. przy dwuprocenowym wzroście produkcji co kwarał w prognozowanym okresie przecięne zarudnienie w sekorze przedsiębiorsw wzrosłoby o 70,4 ys. osób w laach Tabela 6 zawiera wyniki prognoz przecięnej liczby pracujących w oparciu o równanie: ln(l ^ sp 7,6 (16,95 0,334ln(Y (4,08 0,11n(Y (3,10 - (7 R 0,88 skor.r 0,87 liczba obs. 1 gdzie: ^ sp L - prognozowana przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim przy zadanej ścieżce zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w cenach sałych, Y - produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie w cenach sałych z 005 roku w okresie. Tak samo, jak w przypadku prognoz zawarych w abeli 5 zakładamy, że w prognozowanym okresie oszacowania paramerów równania 7 nie ulegną zmianie. Rozparujemy uaj również akie same scenariusze zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie. Jak wynika z abeli 6, wzros produkcji sprzedanej co kwarał o 1% prowadziłby do wzrosu przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w 9

30 prognozowanym okresie o 35,3 ys. osób, czyli o ok. 10,9% w sosunku do I kwarału 011. W syuacji gdyby spełnił się warian opymisyczny, o przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw zwiększyłaby się w laach o 74,4 ys. osób (czyli o ok.,8% w porównaniu do I kwarału 011 roku. Gdyby naomias spełnił się warian pesymisyczny, w kórym zakładamy spadek produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w prognozowanym okresie o 1% w każdym kwarale, o wówczas na koniec IV kwarału 015 r. przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim zmniejszyłaby się o 31,7 ys. osób, czyli o ok. 9,9% w porównaniu do I kwarału 011. A zaem uzyskane wyniki nieco różnią się od wyników prognoz zawarych w abeli 5. Tabela 6. Prognozy liczby przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w oparciu o oszacowania paramerów równania (18 przy założeniu różnego empa wzrosu produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie, I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Przewidywane empo wzrosu produkcji sprzedanej w Wyszczególnienie przemyśle i budownicwie 1% kwaralnie % kwaralnie -1% kwaralnie I kw , 36,4 319,9 II kw ,0 39,9 318, III kw ,8 333,5 316,4 IV kw ,6 337,1 314,7 I kw ,3 340,8 313,0 II kw , 344,5 311,3 III kw ,0 348, 309,6 IV kw ,8 35,0 307,9 I kw ,6 355,9 306, II kw ,5 359,7 304,5 III kw ,3 363,6 30,8 IV kw , 367,6 301, I kw ,1 371,6 99,5 II kw ,0 375,6 97,9 III kw ,8 379,7 96,3 IV kw ,8 383,8 94,6 I kw ,7 388,0 93,0 II kw ,6 39, 91,4 III kw ,5 396,5 89,8 IV kw ,5 400,8 88, Przyros liczby pracujących 35,3 74,4-31,7 Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. 30

31 W abeli 7 przedsawiono wyniki prognoz przecięnej liczby pracujących w oparciu o nasępujące równanie: ln(l sp 8,134 (11,57 0,487ln(Y (3,3 (8 R 0,85 skor.r 0,84 liczba obs. 3 gdzie: ^ sp L - prognozowana przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim przy zadanej ścieżce zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w cenach sałych. Tabela 7. Prognozy liczby przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim w oparciu o oszacowania paramerów równania ( przy założeniu różnego empa wzrosu produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie, I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Przewidywane empo wzrosu produkcji sprzedanej Wyszczególnienie w przemyśle i budownicwie 1% kwaralnie % kwaralnie -1% kwaralnie I kw ,3 33,4 314,1 II kw ,9 36,5 31,6 III kw ,4 39,7 311,1 IV kw ,0 33,9 309,5 I kw ,6 336,1 308,0 II kw , 339,4 306,5 III kw.01 39,8 34,7 305,0 IV kw ,4 346,0 303,5 I kw ,0 349,3 30,1 II kw ,6 35,7 300,6 III kw , 356,1 99,1 IV kw ,8 359,6 97,7 I kw ,5 363,1 96, II kw ,1 366,6 94,8 III kw ,8 370,1 93,3 IV kw ,5 373,7 91,9 I kw ,1 377,3 90,5 II kw ,8 381,0 89,0 III kw ,5 384,7 87,6 IV kw , 388,4 86, Przyros liczby pracujących 30,9 65,0-7,9 Źródło: jak do wykresu, obliczenia własne. 31

32 Zakładamy, że w prognozowanym okresie oszacowania paramerów równania 8 nie ulegną zmianie. Rozparujemy uaj również akie same scenariusze zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie. Z abeli 7 wynika, że zarówno przy wzroście produkcji sprzedanej przemysłu i budownicwa o 1% oraz o % nasąpi wzros przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw. Gdyby produkcja sprzedana przemysłu i budownicwa wzrosła średnio co kwarał o %, o przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw zwiększyłaby się w laach o 65 ys. osób, czyli o mniej, niż wynikało o z abel 5-6. W syuacji spadku produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie średnio co kwarał o 1%naomias spełnił się warian pesymisyczny, w kórym zakładamy spadek produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie w prognozowanym okresie o 1% w każdym kwarale, o wówczas na koniec IV kwarału 015 r. przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim zmniejszyłaby się o 7,9 ys. osób w porównaniu do I kwarału 011, czyli o mniej niż wynikało o z abel 5-6. W przypadku spełnienia się warianu realisycznego wzrosu produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie, przecięna liczba pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj łódzkim w prognozowanym okresie wzrosłaby o 30,9 ys. osób w okresie I kwarał 011 IV kwarał 015. Przyjrzyjmy się wynikom prognoz pracujących ogółem w gospodarce narodowej wojewódzwa łódzkiego oparych na modelach ekonomerycznych (6-(8. Wyniki prognoz zawierają abele W abeli 8 przedsawiono wyniki prognoz liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w laach w oparciu o równanie (6. W abeli 9 przedsawiono wyniki prognoz liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w laach w oparciu o równanie (7. Naomias abela 10 zawiera wyniki prognoz liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w laach w oparciu o równanie (8. W pierwszym eapie, w oparciu o każde z równań 6-8 oddzielnie przeprowadzono prognozy przecięnej liczby pracujących w sekorze przedsiębiorsw w woj. łódzkim na laa Naomias w drugim eapie przy założeniu, że udział pracujących w sekorze przedsiębiorsw wyniesie 45%, czyli yle samo, co w III kwarale 010 roku, przeprowadzono prognozy liczby pracujących ogółem 3. 3 Prognozy liczby pracujących w gospodarce narodowej w woj. łódzkim na laa przeprowadzili Kuras. L, Sempień J., Tokarski J. (010, Prognoza Zarudnienia w woj. łódzkim na laa , Łódź, s. 3. Z uwagi na o, że nie podają oni założeń w oparciu, o kóre przeprowadzili prognozy oraz korzysają z innych źródeł danych o pracujących w woj. łódzkim, nie można porównywać uzyskanych przez nich rezulaów z prezenowanymi w niniejszym opracowaniu. 3

33 Tabela 8. Prognoza liczby pracujących w gospodarce narodowej w woj. łódzkim w oparciu o dane zaware w abeli 5 w okresie I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Przewidywane empo wzrosu produkcji sprzedanej w Wyszczególnienie przemyśle i budownicwie 1% kwaralnie % kwaralnie -1% kwaralnie I kw ,4 706, 688,4 II kw ,0 713,8 684,7 III kw ,8 71,3 681,1 IV kw ,6 78,9 677,3 I kw ,3 736,7 673,8 II kw ,1 744,4 670, III kw.01 7,9 75,4 666,7 IV kw ,7 760,4 663,1 I kw ,7 768,4 659,6 II kw ,4 776,4 656,0 III kw ,4 784,9 65,4 IV kw , 793,1 649,1 I kw , 801,6 645,6 II kw , 810,0 64, III kw , 818,7 638,7 IV kw , 87,3 635,3 I kw , 836,0 63,0 II kw , 844,9 68,4 III kw ,4 853,8 65,1 IV kw ,4 86,9 61,8 Przyros liczby pracujących 74,0 156,7-66,6 Źródło: dane z abeli 5, obliczenia własne. Jak wynika z analizy danych zawarych w abelach 8-10, największy wzros liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w laach wysąpiłby w syuacji, gdyby produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie wzrasała średnio co kwarał w prognozowanym okresie o %. Gdyby en scenariusz się spełnił, o liczba pracujących wzrosłaby w laach od 144 ys. do 165,7 ys. osób. Gdyby naomias produkcja sprzedana w przemyśle i budownicwie wzrosła średnio co kwarał w prognozowanym okresie (czyli w laach wzrasała o 1%, o liczba pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego wzrosłaby od 68,7 ys. osób do 78,4 ys. osób w IV kwarale 015 roku w porównaniu do I kwarału 011 r. W syuacji spełnienia się pesymisycznego scenariusza doyczącego zmian produkcji sprzedanej w przemyśle i budownicwie, liczba pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego zmniejszyłaby się od 6 ys. osób do 70,4 ys. osób. Warian pesymisyczny wydaje się mało prawdopodobny. 33

34 Jednakże w syuacji, gdyby w prognozowanym okresie empo wzrosu produkcji sprzedanej przemysłu i budownicwa było niewielkie, bądź bliskie zeru o można się spodziewać nieznacznego wzrosu a może nawe spadku liczby pracujących w gospodarce narodowej woj. łódzkiego w prognozowanym okresie. Warian en należy rakować poważnie w związku z powracającymi zawirowaniami w gospodarce świaowej. Tabela 9. Prognoza liczby pracujących w gospodarce narodowej w woj. łódzkim w oparciu o dane zaware w abeli 6 w okresie I kwarał 011 IV kwarał 015, w ys. osób Przewidywane empo wzrosu produkcji sprzedanej w Wyszczególnienie przemyśle i budownicwie 1% kwaralnie % kwaralnie -1% kwaralnie I kw ,4 75,3 710,9 II kw ,4 733,1 707,1 III kw ,4 741,1 703,1 IV kw ,4 749,1 699,3 I kw , 757,3 695,6 II kw ,4 765,6 691,8 III kw ,4 773,8 688,0 IV kw ,4 78, 684, I kw ,4 790,9 680,4 II kw ,7 799,3 676,7 III kw ,7 808,0 67,9 IV kw ,9 816,9 669,3 I kw ,1 85,8 665,6 II kw ,3 834,7 66,0 III kw ,3 843,8 658,4 IV kw ,8 85,9 654,7 I kw ,0 86, 651,1 II kw , 871,6 647,6 III kw ,4 881,1 644,0 IV kw ,9 890,7 640,4 Przyros liczby pracujących 78,4 165,3-70,4 Źródło: dane z abeli 6, obliczenia własne. 34