SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN

Transkrypt

1 ZAŁĄCZNIK D GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH Buro Studów Sec Drogowej SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN WYTYCZNE STOSOWANIA - ZAŁĄCZNIK D ZASADY POMIARU I OCENY STANU WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWPOŚLIZGOWYCH NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN SPIS TREŚCI ZAŁĄCZNIKA D 1. Przedmot zasad Podstawowe określea Pomar współczyka tarca Zasady ocey stau właścwośc przecwpoślzgowych Klasyfkacja stau awerzch Metoda ocey właścwośc przecwpoślzgowych Procedura zmay typu opoy pomarowej (testowej) Struktura zboru wejścowego SOSN Przykład ocey wybraego fragmetu drog krajowej Sprzęt pomarowy WARSZAWA LUTY

2 1. Przedmot zasad Przedmotem zasad są zalecea odośe pomaru ocey właścwośc przecwpoślzgowych awerzch btumczych a sec dróg krajowych w Systeme Ocey Stau Nawerzch /SOSN/ - z wyłączeem autostrad płatych - do plaowaa remotów a pozome sec Podstawowe określea Właścwośc przecwpoślzgowe - zdolość do wytwarzaa sł tarca mędzy awerzchą drog a kołam pojazdów w warukach wzajemego poślzgu. Współczyk tarca µ - stosuek wypadkowej sł tarca wytwarzaych mędzy hamowaym kołem urządzea pomarowego a awerzchą drog do acsku koła a drogę. Urządzee pomarowe (zestaw pomarowy)- urządzee dyamometrycze o określoych cechach kematyczych, kostrukcyjych fukcjoalych, umożlwające pomar współczyka tarca podłużego awerzch w warukach 100 % poślzgu koła pomarowego, z zastosowaem określoego typu opoy testowej. Pomar współczyka tarca ustaloy sposób pomaru a pase ruchu pojazdu z zachowaem wymagań, wykających z obowązującej strukcj obsług urządzea pomarowego oraz odpowedch procedur pomarowych. Marodajy współczyk tarca µ m - statystycza mara ocey właścwośc przecwpoślzgowych awerzch rówa różcy wartośc średej wyków pomarów współczyka tarca E(µ ) odchylea stadardowego D µ. Odckowa ocea stau marodajy współczyk tarca oblczoy dla odcka drog o długośc 1 km ze zboru = 10 wartośc współczyka tarca w celu klasyfkacj stau awerzch. W przypadkach szczególych, takch jak początek lub koec drog, ocea ta może być wyzaczoa dla odcka o długośc od 500 m do m ( 5 14). 2. Pomar współczyka tarca Pomary współczyka tarca awerzch wykouje sę w lewym śladze kół, a zewętrzym pase ruchu pojazdów, przy prędkośc urządzea pomarowego v = 60 km/h grubośc flmu wodego pod kołem pomarowym h = 0.5 mm. 3. Zasady ocey stau właścwośc przecwpoślzgowych 3.1. Klasyfkacja stau awerzch Nawerzche pod względem stau właścwośc przecwpoślzgowych klasyfkuje sę do 4 klas wg kryterów określoych dla marodajego współczyka tarca, tabela 1. 60

3 ZAŁĄCZNIK D Tabela 1. Klasyfkacja stau awerzch dróg krajowych klasy: A, S, GP oraz G pod względem właścwośc przecwpoślzgowych (dla opoy Barum Bravura) Klasa Ocea stau Marodajy awerzch współczyk tarca µ m A Sta dobry 0.52 B Sta zadawalający C Sta ezadawalający D Sta zły 0.29 Uwag:1) Podae w tabel 1 wartośc zostały dostosowae do zasady wyzaczaa marodajego współczyka tarca µ m jako różcy wartośc średej wyków pomarów E(µ ) odchylea stadardowego D µ. 2) Ewetuala zmaa typu opoy testowej wymaga zastosowaa współczyków przelczeowych wg procedury przedstawoej w p. 4 określea owych wartośc marodajego współczyka tarca µ m w poszczególych klasach stau awerzch Metoda ocey właścwośc przecwpoślzgowych Na podstawe pomarów współczyka tarca wyzacza sę: a) zbór wartośc współczyka tarca µ dla każdej drog w sposób automatyczy według określoej procedury w odpowedo dowązaym do współrzędych drog zborze pomarowym. Wyk pomarów zaokrągla sę do dwóch mejsc po przecku po przemożeu przez 100 zapsuje w zborze wejścowym SOSN według formatu podaego w pukce 5. b) marodajy współczyk tarca µ m dla zboru wartośc współczyka tarca µ o lczośc, jako podstawę odckowej ocey stau: gdze: µ = E(µ ) D ( 1 ) m µ 1 E( µ ) = µ ( 2 ) 1 D 1 2 µ = (µ E(µ )) lczba wartośc współczyka tarca a odcku. Wyk oblczeń zaokrągla sę do dwóch mejsc po przecku (pukt 6, tabela 3). c) zestawee odckowych oce dla wybraego fragmetu drog, cągu drogowego lub sec drogowej poprzez oddzele zsumowae odcków dróg zalczaych do tej samej klasy stau awerzch. Wyk podaje sę w km lub procetach (pukt r 6, tabela r 4). ( 3 ) 61

4 d) śred pozom odckowych oce E(µ m ) w celu ustalea klasy stau awerzch dla wybraego fragmetu drog, cągu drogowego lub sec drogowej. Wyzacza sę go ze wzoru: E ( µ m ) k j = 1 = k j = 1 gdze: j - lczba wartośc współczyka tarca µ a j-tym odcku µ mj odckowa ocea własośc przecwpoślzgowych a j-tym odcku Wyk oblczeń zaokrągla sę do dwóch mejsc po przecku. j µ j mj ( 4 ) 4. Procedura zmay typu opoy pomarowej (testowej) Aktuale w polskch urządzeach pomarowych SRT-3, stosowaa jest opoa hadlowa Barum Bravura o wymarach 185/70 R 14. Jako względe stały wzorzec właścwośc przecwpoślzgowych przyjmuje sę opoę gładką z obwodowym rowkam frmy Vredeste (Holada) o wymarach 165 R 15, o właścwoścach zgodych z wymagaam PIARC o zaym współczyku przelczeowym względem opoy Barum: cofo (Barum/PIARC) = lub cofo (PIARC/Barum) = 1/1.115 = Przejśce z opoy Barum a ą wybraą opoę X, o określoym w toku badań współczyku przelczeowym względem opoy PIARC, wymaga zastosowaa astępującego przelczka: cofo (opoa X/Barum) cofo (opoa X/PIARC) x cofo (PIARC/Barum) Relacje lczbowe wążące opoę wzorcową PIARC z opoą Barum lub ą opoą testową X mogą być każdorazowo uścśloe a podstawe uzupełających badań kalbracyjych. 5. Struktura zboru wejścowego SOSN Zbór wejścowy SOSN zawera dae o współczyku tarca awerzch drogowej (µ x 100). W tym zborze zapsuje sę w trybe tekstowym (ASCII) ogóle formacje o zborach pomarowych (agłówek) oraz przypsae do współrzędych drog wartośc współczyka tarca (tabela 2): Tabela 2. Przykładowy wydruk daych z pomarów wykoaych w roku 2000 * R970_04.srt N m * R970_03.srt N m * R970_01.srt M m * R970_02.srt M m

5 ZAŁĄCZNIK D Nazwa zboru wejścowego SZ [ droga ]. r [ sr ] gdze: - pogruboym drukem ozaczoo stałe elemety azwy zboru - [ droga ] umer drog zgody z kowecją przyjętą w SOSN, maksmum 5 zaków - [ sr ] dwucyfrowy symbol roku pomarów Nagłówek w zborze wejścowym zawera co ajmej jede rekord składający sę z 42 zaków: 1 - perwszy zak w l * służy do detyfkacj rekordu agłówka, dwuastozakowe pole dla azwy zboru pomarowego 15 - jeda ltera N lub M do ozaczea keruku pomaru (N gdy keruek pomaru był zgody z arastającym pketażem drog, a M gdy był przecwy - zgody z malejącym pketażem drog), ośmozakowe pole dla daty pomarów w układze: - rok (dwe ostate cyfry), mesąc, dzeń sedmozakowe pole a współrzędą początku odcka pomarowego, km, sedmozakowe pole a współrzędą końca odcka pomarowego, 42 - jeda z lter m, f, ozaczająca tor pomarowy (mometu lub sły) Pojedycze wartośc współczyka tarca µ podae są w układze pozycyjym bezpośredo pod agłówkem w rekordach składających sę z 37 zaków według astępującego wzorca: gdze: < km > < [ µ 1 ] > < [ µ 2 ] >... <[ µ 10 ] < km >-sedmozakowe pole współrzędej początku jedoklometrowego odcka drog, km - spacja <[ µ ]> - 10 dwuzakowych pól dla kolejych wartośc współczyka tarca - lczby w zakrese ozacza, że e roboo pomarów 5 ozacza, że pomar e był możlwy do wykoaa ze względu a bardzo zły sta awerzch; ozacza też arbtrale przypsae klasy D. 6. Przykład ocey wybraego fragmetu drog krajowej Tabela 3. Określee marodajego współczyka tarca µ m oraz odckowych oce (klas stau awerzch) a wybraym odcku drog r 970 a podstawe tabel 2 (pukt 5) wzorów (1), (2) (3) Pketaż początku klasa stau odcka N E(µ ) D µ µ m awerzch B B B D B C A 63

6 Tabela 4. Zestawee odckowych oce stau awerzch dla drog r 970 mędzy km a km (zsumowae odcków pomarowych zalczoych do tej samej klasy wg tabel 3) Klasa Ocea stau awerzch [km] [ % ] A Sta dobry B Sta zadawalający C Sta ezadawalający D Sta zły Sprzęt pomarowy Fot. Przykład urządzea pomarowego (Zestaw SRT-3) Dokumety zwązae: 1. Istrukcja obsług urządzea SRT-3 (TD-1/A-1/IO-1) 2. Oprogramowae użytkowe urządzea SRT-3 (TD-1/A-1/IO-2) 3. Procedura cechowaa czujków tesometryczych (TD-1/A-1/IO-3) 4. Procedura cechowaa względego opo testowych (TD-1/A-1/IO-4) 64

7 65 ZAŁĄCZNIK D