PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ KATOLICKICH IM.ŚW.KAZIMIERZA W GDAŃSKU NA ROK SZKOLNY 2015/2016
Profilaktyka to wszystkie działania, które świadomie zmierzają do usunięcia lub ograniczenia określonych szkód czy problemów najczęściej związanych z ryzykownymi zachowaniami (dr Krzysztof Wojcieszek). Celem profilaktyki szkolnej jest OCHRONA ucznia przed różnorodnymi zakłóceniami jego rozwoju. Zatem z profilaktyką mamy do czynienia tam, gdzie COŚ MOŻE PÓJŚĆ ŹLE, a dzięki podjętemu w porę wysiłkowi taka negatywna zmiana NIE ZACHODZI. We wszystkich działaniach profilaktycznych podstawą jest podmiotowość uczniów, rodziców i nauczycieli. Szczególnie ważna jest wiarygodność działających. Nauczyciel prowadzący jakiekolwiek działania profilaktyczne musi się liczyć z badaniem wiarygodności przez uczniów, na ile sam spełnia kryteria, które proponuje (osobiste świadectwo życia). Realizacja programu profilaktyki powinna być monitorowana poprzez wnikliwą obserwację zachowania uczniów. Zawsze powinien jej towarzyszyć kontekst osobowy, gdyż obiektem działania są osoby. Profilaktyka nie zawiesza wychowania czy etyki. Źle prowadzona może szkodzić.
CEL A) Edukacja uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Zapoznanie uczniów, rodziców ze statutem szkoły, programem wychowawczym, profilaktycznym, normami społecznym obowiązującymi w szkole i poza nią (wychowawcy, nauczyciele). 2. Przygotowanie do prawidłowego działania w przypadku zagrożenia zbiorowego (próbne alarmy, przestrzeganie przepisów bhp, opieka specjalisty z zakresu bhp) (dyrektor, wychowawcy, pracownicy szkoły). 3. Udział nauczycieli w różnych formach doskonalenia umiejętności wychowawczych i profilaktycznych podczas rad pedagogicznych oraz w placówkach pozaszkolnych (wszyscy nauczyciele). 4. Zapewnienie uczniom opieki podczas przerw, wyjść poza teren szkoły, wycieczek, wyjazdów na basen/halę (dyrektor, wszyscy nauczyciele). 5. Przypominanie o zasadach bezpiecznego zachowania uczniów podczas dni wolnych od nauki (ferie, wakacje) (wychowawcy, zajęcia dla klas 0-3 SP z pracownikami Referatu Profilaktyki Straży Miejskiej). 6. Organizowanie czasu wolnego uczniom przebywającym w świetlicy szkolnej (wychowawcy świetlicy). 7. Udział w programie wychowania komunikacyjnego (nauczyciele klas I-III). 8. Wprowadzenie jednolitego stroju uczniowskiego (dyrektor, rodzice).
Cel B) Rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych oraz zasobów Osobistych 1. Kształtowanie umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej poprzez cykl zajęć warsztatowych nt. Jak ze sobą rozmawiać, aby się rozumieć? (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas). 2. Nauka rozwiązywania konfliktów poprzez: -podejmowanie mediacji i negocjacji w sytuacjach nieporozumień (nauczyciele, wychowawcy, pedagog, psycholog), -prowadzenie zajęć warsztatowych nt. Jak rozwiązywać konflikty? (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas), -pogadanki nt. rodzajów, przyczyn konfliktów i wspólne z uczniami poszukiwanie efektywnych rozwiązań w bieżących sytuacjach wychowawczych (wychowawcy, psycholog/pedagog). 3. Rozwijanie umiejętności działań asertywnych, stawiania granic w relacjach interpersonalnych oraz poszanowania uczuć, potrzeb i praw innych poprzez: -rozmowy i pogadanki w ramach godzin wychowawczych (wychowawcy), -pomoc w wyjaśnianiu nieporozumień w codziennych sytuacjach wychowawczych (wychowawcy, pedagog, psycholog), -prowadzenie zajęć warsztatowych z zastosowaniem metod aktywizujących, np. dramy (pedagog, psycholog). 4. Uwrażliwienie uczniów na problem przemocy psychicznej oraz przejawy dyskryminacji w klasie i szkole (zgodnie z raportami ewaluacji wewnętrznej) (wychowawcy, psycholog, pedagog). 5. Kształtowanie umiejętności współpracy w zespole poprzez: -budowanie satysfakcjonującej, życzliwej atmosfery w zespole i poczucia bezpieczeństwa (wychowawcy), -zaangażowanie uczniów w osiąganie ważnych dla grupy wspólnych celów np. działanie na rzecz klasy, szkoły, organizowanie imprez, wydarzeń, akcji
charytatywnych, udział w klasowych wyjściach i wycieczkach, praca w ramach projektów (wychowawcy, nauczyciele, dyrektor), -ukazywanie wartości umiejętności i atutów każdego z członków zespołu i budowanie właściwych relacji opartych na poszanowaniu godności i wartości każdego ucznia (wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog), -prowadzenie zajęć warsztatowych nt. Jesteśmy różni, a jednak podobni oraz Zasady dobrej współpracy (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas). 6. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i samoakceptacji poprzez: -stwarzanie okazji do doświadczania przez uczniów sukcesów oraz dostarczanie wzmocnień pozytywnych (wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog), -pomoc uczniom w określaniu ich mocnych i słabych stron, odkrywaniu talentów, umiejętności, motywowanie do podejmowania wysiłku i pokonywania trudności w codziennych sytuacjach wychowawczych (wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog), -organizowanie zajęć psychoedukacyjnych umożliwiających określenie swoich zasobów nt. Lubić siebie i innych (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas). 7. Nauka radzenia sobie z uczuciami poprzez: -stwarzanie okazji do ekspresji uczuć w sposób akceptowany, rozładowania napięcia emocjonalnego i wyciszenia (wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog), -prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych dotyczących rozpoznawania oraz skutecznego wyrażania uczuć pt. Po co nam uczucia?, Instrukcja obsługi złości, Jak powiedzieć innym o swoich uczuciach? (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas), -kształtowanie empatii, uwrażliwienie na potrzeby i uczucia innych we wzajemnych kontaktach w codziennych sytuacjach społecznych, poprzez prowadzenie zajęć warsztatowych z wykorzystaniem metody dramy, a także uczestnicząc w wolontariacie akcyjnym organizowanym przez Fundację Hospicyjną przy Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza w Gdańsku (wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog).
8. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem poprzez: -stwarzanie uczniom atmosfery bezpieczeństwa i przewidywalności zdarzeń (wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog), -prowadzenie zajęć warsztatowych dotyczących rozpoznawania objawów i przyczyn stresu, indywidualnych strategii odreagowania napięć, technik relaksacyjnych oraz efektywnego zarządzania czasem (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas). Cel C) Przeciwdziałanie uzależnieniom oraz innym zachowaniom ryzykownym 1. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z problemami okresu dorastania poprzez: -rozmowy i pogadanki nt. szans i zagrożeń okresu dorastania (wychowawcy, pedagog, psycholog), -prowadzenie zajęć warsztatowych nt. Problemy nastolatków-jak sobie z nimi radzić? (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas). 2. Uporządkowanie wiedzy nt. uzależnień poprzez: -pogadanki nt. rodzajów oraz przyczyn uzależnień, a także konsekwencji zażywania substancji psychoaktywnych - tytoniu, alkoholu, narkotyków, dopalaczy (psycholog, pedagog, terapeuta uzależnień), -prowadzenie zajęć warsztatowych w ramach programu W świecie kameleona dotyczącego profilaktyki uzależnień od nowych technologii (psycholog/pedagog; zajęcia w zależności od potrzeb uczniów i klas). 3. Zdobycie wiedzy na temat wpływu społecznego, sposobów radzenia sobie z nim, rozwijanie umiejętności asertywnej obrony swoich racji, umiejętności interpersonalnych i intrapersonalnych, które mają wpływ na skłonność do używania substancji psychoaktywnych w sytuacjach towarzyskich: -udział uczniów klas I gimnazjum w programie profilaktycznym Unplugged, mającym na celu przeciwdziałanie przyjmowaniu przez uczniów substancji uzależniających (12 lekcji z wychowawcą, 3 spotkania dla rodziców prowadzone przez psychologa, pedagoga).
4. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za swoje zachowanie, zdobycie informacji o odpowiedzialności karnej nieletnich m.in. za posiadanie i handel narkotykami: -zajęcia dla uczniów gimnazjum prowadzone przez pracowników Referatu Profilaktyki Straży Miejskiej - Narkotyki? Ze mną nie wygrasz!, Odpowiedzialność nieletnich za czyny karalne. Cel D) Propagowanie sposobów aktywnego spędzania czasu wolnego i zdrowego trybu życia 1. Zachęcanie do korzystania ze szkolnej oferty zajęć pozalekcyjnych oraz ofert zewnętrznych poprzez: -organizowanie różnorodnych kółek zainteresowań spełniających potrzeby i oczekiwania uczniów (kółko matematyczne, fizyczno-chemiczne, przyrodniczoekologiczne, biologiczne, informatyczno-robotyczne, językowe, teatralne, plastyczne, szachowe, udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, chór) (dyrektor, wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog), -organizowanie zajęć sportowych zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami uczniów (sekcja pływacka, piłki nożnej, kurs tańca, zajęcia z keyboardu, działalność Uczniowskiego Klubu Sportowego,,MIFUNE (dyrektor, nauczyciele), -udział w Gdańskim Uniwersytecie Dziecięcym (wychowawcy, nauczyciele), -udział w Bałtyckim Festiwalu Nauki (wychowawcy, nauczyciele), -udział w akcji,,cała Polska czyta dzieciom (wychowawcy, nauczyciele), -udział w programie,,edukacja morska (wychowawcy, nauczyciele). 2. Kształtowanie umiejętności współzawodnictwa opartego na zasadzie,,fair play poprzez: -udział uczniów w biegu oliwskim, zawodach sportowych (m.in. judo, unihokej, pływackie) (wychowawcy, nauczyciele), -udział w Białej Szkole (doskonalenie techniki jazdy na nartach i snowboardzie) (dyrektor, wychowawcy, nauczyciele), -organizowanie szkolnego dnia sportu (wychowawcy, nauczyciele), -zachęcanie do udziału w konkursach szkolnych, międzyszkolnych, olimpiadach (wychowawcy, nauczyciele).
3. Kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania oraz dbania o własne ciało i umysł poprzez: -udział w programie,,mleko z klasą, -udział w programie,,owoce w szkole, -przeprowadzanie systematycznej fluoryzacji, -przeprowadzanie bilansu 6-latka, 10-latka, 13-latka, -współpracę z pielęgniarką. CEL E) Dbanie o specjalne potrzeby edukacyjne uczniów 1. Organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej poprzez: -dostosowanie form i metod pracy z uczniem oraz warunków przeprowadzania sprawdzianu/egzaminu do możliwości psychofizycznych ucznia (dyrektor, nauczyciele), -prowadzenie indywidualnych i grupowych zajęć terapii pedagogicznej dla uczniów objętych pomocą na podstawie programu edukacyjno-terapeutycznego,,ortograffiti, zajęć wyrównawczych i kół zainteresowań oraz zajęć dla uczniów szczególnie uzdolnionych (nauczyciele, terapeuta), -przeprowadzanie szkolnej diagnozy uczniów z trudnościami w nauce (nauczycie lterapeuta), -współpracę z poradnią psychologiczno-pedagogiczną (psycholog, pedagog, nauczyciel terapeuta), -dostarczanie wiedzy na temat pracy z dzieckiem dysfunkcyjnym (poprzez konsultacje z rodzicami, informator na stronie internetowej szkoły) (nauczyciel terapeuta).
CEL F) Zachęcanie rodziców uczniów do współpracy i pomocy w realizowaniu celów programu profilaktycznego poprzez: 1. Udział rodziców w uroczystościach szkolnych, imprezach okolicznościowych (dyrektor, nauczyciele, wychowawcy). 2. Organizowanie spotkań indywidualnych z wychowawcami klas (wychowawcy). 3. Informowanie rodziców o wydarzeniach odbywających się w szkole za pośrednictwem strony internetowej szkoły, tablic informacyjnych (dyrektor, nauczyciele, wychowawcy).