Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki. Mateusz Saków

Podobne dokumenty
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki. Mateusz Saków

Laboratorium z automatyki

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7

Drgania układu o wielu stopniach swobody

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 5

Laboratorium Mechaniki Technicznej

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 4

Modelowanie systemów empirycznych - analiza modelu amortyzacji samochodu o dwóch stopniach swobody

3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach

MATLAB ŚRODOWISKO MATLABA OPIS, PODSTAWY

Projektowanie układów metodą sprzężenia od stanu - metoda przemieszczania biegunów

Modelowanie wybranych zjawisk fizycznych

Amortyzator. Model: Dodatkowe zmienne: Należy uwzględnić zmienność tłumienia. oraz możliwość oderwania się koła od powierzchni drogi.

Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania

Drgania poprzeczne belki numeryczna analiza modalna za pomocą Metody Elementów Skończonych dr inż. Piotr Lichota mgr inż.

DRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Rys Model układu

Podstawy inżynierii sterowania Ćwiczenia laboratoryjne

WIBROIZOLACJA określanie właściwości wibroizolacyjnych materiałów

WYKAZ TEMATÓW Z LABORATORIUM DRGAŃ MECHANICZNYCH dla studentów semestru IV WM

Politechnika Wrocławska, Wydział Informatyki i Zarządzania. Modelowanie

METODY OBLICZENIOWE. Projekt nr 3.4. Dariusz Ostrowski, Wojciech Muła 2FD/L03

Laboratorium z podstaw automatyki

Ćwiczenie 21. Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia:

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Metody i analiza danych

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników

Przekształcanie równań stanu do postaci kanonicznej diagonalnej

Autor: mgr inż. Robert Cypryjański METODY KOMPUTEROWE

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 2

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski

Własności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu

Ruch drgający. Ruch harmoniczny prosty, tłumiony i wymuszony

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Imię i nazwisko ucznia Data... Klasa...

Podstawy Robotyki Określenie kinematyki oraz dynamiki manipulatora

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE

ROBOTYKA. Odwrotne zadanie kinematyki - projekt.

ZASTOSOWANIE PROGRAMOWANIA LINIOWEGO W ZAGADNIENIACH WSPOMAGANIA PROCESU PODEJMOWANIA DECYZJI

MECHANIKA II. Dynamika ruchu obrotowego bryły sztywnej

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

Spis rysunków Widok okien głównych Matlaba i Scilaba Edytory skryptów w Matlabie i Scilabie... 7

Podstawy fizyki sezon 1 VII. Ruch drgający

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne. opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego

DYNAMIKA RAM WERSJA KOMPUTEROWA

Modelowanie Systemów Dynamicznych Studia zaoczne, Automatyka i Robotyka, rok II. Podstawy SIMULINKA

7. Szybka transformata Fouriera fft

Laboratorium z podstaw automatyki

ANALIZA SYGNAŁÓ W JEDNÓWYMIARÓWYCH

Rozwiązywanie równań różniczkowych z niezerowymi warunkami początkowymi

Opis systemów dynamicznych w przestrzeni stanu. Wojciech Kurek , Gdańsk

WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI I INFORMATYKI INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI KIERUNEK AUTOMATYKA I ROBOTYKA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT. Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 6 AUTOMATYKA

WIBROIZOLACJA określanie właściwości wibroizolacyjnych materiałów

Rys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik

CYFROWE PRZTWARZANIE SYGNAŁÓW (Zastosowanie transformacji Fouriera)

Modele układów dynamicznych - laboratorium. SIMULINK - wprowadzenie

Podstawy MATLABA, cd.

RUCH DRGAJĄCY RZESZOTA PRZESIEWACZA DWUCZĘSTOŚCIOWEGO**

Drgania wymuszone - wahadło Pohla

Laboratorium z podstaw automatyki

Ćwiczenie nr 11. Projektowanie sekcji bikwadratowej filtrów aktywnych

Sprawozdanie z zad. nr 4 Wahadło Matematyczne z Fizyki Komputerowej. Szymon Wawrzyniak / Artur Angiel / Gr. 5 / Poniedziałek 12:15

Ćwiczenie nr 6 Charakterystyki częstotliwościowe

Laboratorium 1. Rozwiązywanie równań różniczkowych z niezerowymi warunkami początkowymi

Manipulatory i roboty mobilne AR S1 semestr 5

) (2) 1. A i. t+β i. sin(ω i

Modelowanie Systemów Dynamicznych Studia zaoczne, Automatyka i Robotyka, rok II. Podstawy MATLABA, cz2.

Ruch drgający i falowy

Wykład FIZYKA I. 10. Ruch drgający tłumiony i wymuszony. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Politechnika Wrocławska, Wydział Informatyki i Zarządzania. Modelowanie

PROJEKT NR 2 STATECZNOŚĆ RAM WERSJA KOMPUTEROWA

Projekt nr 4. Dynamika ujęcie klasyczne

Systemy. Krzysztof Patan

MECHANIKA II. Drgania wymuszone

WYKŁAD NR 3 OPIS DRGAŃ NORMALNYCH UJĘCIE KLASYCZNE I KWANTOWE.

Rys. 1. Rozwiązanie zadania rozpoczniemy od wyznaczenia wartość momentów zginających wywołanych działaniem siły 20[kN]. Rys. 2

PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW LABORATORIUM

Podstawy Informatyki 1. Laboratorium 8

Interpolacja, aproksymacja całkowanie. Interpolacja Krzywa przechodzi przez punkty kontrolne

Podstawy Automatyki. Wykład 2 - podstawy matematyczne. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Ćwiczenie - 1 OBSŁUGA GENERATORA I OSCYLOSKOPU. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI AMPLITUDOWEJ I FAZOWEJ NA PRZYKŁADZIE FILTRU RC.

Modelowanie, sterowanie i symulacja manipulatora o odkształcalnych ramionach. Krzysztof Żurek Gdańsk,

Kinematyka: opis ruchu

BADANIE STANÓW RÓWNOWAGI UKŁADU MECHANICZNEGO

DRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI

Mechanika Analityczna

Laboratorium Dynamiki Maszyn

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Sterowaniem nazywamy celowe oddziaływanie na przebieg procesów. Można wyróżnid ręczne oraz automatyczne.

I. DYNAMIKA PUNKTU MATERIALNEGO

Program na zaliczenie: Odejmowanie widm

3.DRGANIA SWOBODNE MODELU O JEDNYM STOPNIU SWOBODY(JSS)

Wahadło odwrocone (NI Elvis 2) Modelowanie i stabilizacja w dolnym położeniu równowagi.

Matlab (5) Matlab równania różniczkowe, aproksymacja

WYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA STOSOWANA II Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Bielsku-Białej

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice

Rozwiązywanie równań różniczkowych cząstkowych metodą elementów skończonych - wprowadzenie

DYNAMIKA KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

Transkrypt:

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Mateusz Saków Nr albumu: 1974 Projekt z Mechatroniki Analiza układów drgających - nr przykładu. Kierunek studiów: Mechatronika Prowadzący: Dr hab. inż. Mirosław Pajor Prof. ZUT Mgr inż. Mateusz Saków Data oddania: 15-11-4 Szczecin 15 r.

Spis treści Dane do zadania... 3 Przyjęcie układów współrzędnych... 3 Równania ruchu opisujące układ drgający... 4 Macierz mas, tłumienia oraz sztywności... 4 Macierz podatności dynamicznej... 6 Wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych... 6 Opis układu w przestrzeni stanów... 9 Macierze modalne i spektralne... 1 Rysowanie brył w programie Matlab... 11 Animowanie postaci drgań układu... 1 Wyznaczanie skrajnych położeń układu dla postaci drgań... 13 Wyznaczanie odpowiedzi układu na impuls Diraca... 15 Sterowanie układem - eliminacja drgań... 18 Wytyczne co do projektu... str.

Dane do zadania Należy opisać równaniami ruchu, układ masowo sprężysty z tłumieniem przedstawiony na rys. 1. Rys. 1 Rysunek zadania Przyjęcie układów współrzędnych Należy przyjąć dla układu z rys. 1 układy współrzędnych oraz kierunki oddziaływania sił na poszczególne ciała układu drgającego - rys.. Rys. Przykład przyjętych układów współrzędnych oraz kierunku oddziaływania sił. str. 3

Równania ruchu opisujące układ drgający Równanie na energię kinetyczną układu: E k = 1 m 1x 1 + 1 m x + 1 4 m (x x 1). (1) Równania na energię potencjalną układu: E p = 1 k 1x 1 + 1 k (x x 1 ). () Równania na energię tracą układu w wyniku występowania elementów dyssypacyjnych: E d = 1 h 1x 1 + 1 h (x x 1). (3) Korzystając z równania Lagrange'a II rodzaju (4): d dt (δe k ) δe k + δe p + δe d = Q δq i δq i δq i (t), (4) i δq i otrzymamy równania ruchu opisujące układ drgający z rys. (5): (m 1 + 1 { m ) x 1 + 1 m x + (h 1 + h )x 1 h x + (k 1 + k )x 1 k x = P 1 (t) 1 m x 1 + 3. (5) m x h x 1 + h x k x 1 + k x = P (t) Macierz mas, tłumienia oraz sztywności Na podstawie równań ruchu (5), możliwe jest zbudowanie macierzy mas M (6): m 1 + m M = [ m m 3 ], (6) m macierzy tłumienia H (7): H = [ h 1 + h h h h 1 ] (7) str. 4

oraz macierzy sztywności K (8): K = [ k 1 + k k k k 1 ]. (8) Równanie ruchu - macierzowe opisujące układ z rys., tym samym przyjmie postać (9): m 1 + m [ m m 3 m ] [ x 1 x ] + [ h 1 + h h h ] [ x 1 h 1 x ] + [ k 1 + k k k k 1 ] [ x 1 x ] = [ P 1(t) ], (9) P (t) w uproszczeniu równanie (9), można opisać jako (1) Mq (t) + Hq (t) + Kq(t) = Q(t), (1) gdzie Q(t), jest wektorem sił oddziałujących na układ drgający. Dane przyjęte do zadania (11): m 1 = 8; m = ; k 1 = 8 1 6 ; k = 1 6 ; (11) macierz tłumienia H przyjmie wartości zgodnie ze wzorem (1) dla α = oraz β = 1 4 : H = αm + βk (1) Na podstawie zebranych do tej pory danych można sporządzić skrypt - tab. 1: Tab. 1 Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Dane" close all; clear; clc; m1 = 8; m = ; k1 = 8*1^6; k = *1^6; alfa=; beta=1^-4; M = [m1+m/ -m/; -m/ +3/*m]; K = [k1+k -k; -k k]; H = alfa*m+beta*k; str. 5

Macierz podatności dynamicznej Macierz podatności budowana w celu wyznaczenia charakterystyk częstotliwościowych. Macierz podatności dynamicznej w dziedzinie częstotliwości przyjmuje postać (13): W(jω) = (K ω M + jωh) 1 (13) Wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych W tab. został przedstawiony przykładowy programu umożliwiający wykreślenie charakterystyk częstotliwościowych dla symulowanego układu drgającego. Tab. Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Charakterystyki częstotliwościowe" Dane; %% Macierz Podatności fmax = 5; krok =.1; f = :krok:fmax; for i=:length(f)-1 w = *pi*f(i+1); W(:,:,i+1) = inv(k-w^*m+j*w*h); end for i=:length(f)-1 e11(i+1) = W(1,1,i+1); e1(i+1) = W(1,,i+1); e1(i+1) = W(,1,i+1); e(i+1) = W(,,i+1); end %% Charakterystyki Amplitudowo - Częstotliwościowe figure(1); subplot(,,1); hold on; title('e11 abs(w(jw))'); plot(f,abs(e11)); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('abs(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,); hold on; title('e1 abs(w(jw))'); plot(f,abs(e1)); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('abs(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,3); hold on; title('e1 abs(w(jw))'); plot(f,abs(e1)); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('abs(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,4); hold on; title('e abs(w(jw))'); plot(f,abs(e)); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('abs(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; %% Charakterystyki Fazowo - Częstotliwościowe figure(); subplot(,,1); hold on; title('e11 arg(w(jw))'); plot(f,atan(imag(e11),real(e11))); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('arg(w(jw)) [rad]'); grid on; axis tight; hold off; str. 6

abs(w(jw)) abs(w(jw)) abs(w(jw)) abs(w(jw)) subplot(,,); hold on; title('e1 arg(w(jw))'); plot(f,atan(imag(e1),real(e1))); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('arg(w(jw)) [rad]'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,3); hold on; title('e1 arg(w(jw))'); plot(f,atan(imag(e1),real(e1))); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('arg(w(jw)) [rad]'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,4); hold on; title('e arg(w(jw))'); plot(f,atan(imag(e),real(e))); grid on; xlabel('f [Hz]'); ylabel('arg(w(jw)) [rad]'); grid on; axis tight; hold off; %% Charakterystyki Amplitudowo - Fazowo - Częstotliwościowe figure(3); subplot(,,1); hold on; title('e11 real(w(jw)) imag(w(jw))'); plot(real(e11),imag(e11)); grid on; xlabel('real(w(jw))'); ylabel('imag(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,); hold on; title('e1 real(w(jw)) imag(w(jw))'); plot(real(e1),imag(e1)); grid on; xlabel('real(w(jw))'); ylabel('imag(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,3); hold on; title('e1 real(w(jw)) imag(w(jw))'); plot(real(e1),imag(e1)); grid on; xlabel('real(w(jw))'); ylabel('imag(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; subplot(,,4); hold on; title('e real(w(jw)) imag(w(jw))'); plot(real(e),imag(e)); grid on; xlabel('real(w(jw))'); ylabel('imag(w(jw))'); grid on; axis tight; hold off; Na podstawie programu z tab. wykreślono charakterystyki: amplitudowo-częstotliwościowe przedstawione na rys. 3, x 1-7 7 6 e11 abs(w(jw)) x 1-6 e1 abs(w(jw)) 5 1.5 4 3 1.5 1 5 1 15 5 f [Hz] 1.5 1.5 x 1-6 e1 abs(w(jw)) 5 1 15 5 f [Hz] x 1-6 e abs(w(jw)) 8 6 4 5 1 15 5 f [Hz] 5 1 15 5 f [Hz] Rys. 3 Charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowe str. 7

imag(w(jw)) imag(w(jw)) imag(w(jw)) imag(w(jw)) arg(w(jw)) [rad] arg(w(jw)) [rad] arg(w(jw)) [rad] arg(w(jw)) [rad] fazowo-częstotliwościowe przedstawione na rys. 4 e11 arg(w(jw)) 3 e1 arg(w(jw)) -.5-1 -1.5 - -.5-3 5 1 15 5 f [Hz] 1-1 - -3 5 1 15 5 f [Hz] 3 e1 arg(w(jw)) e arg(w(jw)) -.5 1-1 -1.5-1 - - -.5-3 5 1 15 5 f [Hz] -3 5 1 15 5 f [Hz] Rys. 4 Charakterystyki fazowo-częstotliwościowe oraz amplitudowo-fazowo-częstotliwościowe przedstawione na rys. 5 x 1-7 e11 real(w(jw)) imag(w(jw)) x 1-7 e1 real(w(jw)) imag(w(jw)) -1 - -3-4 -5-6 -7-4 real(w(jw)) x 1-7 x 1-7 e1 real(w(jw)) imag(w(jw)) -5-1 -15 - -1 -.5.5 1 real(w(jw)) x 1-6 x e real(w(jw)) imag(w(jw)) 1-6 -5-1 - -4-15 -6 - -1 -.5.5 1 real(w(jw)) x 1-6 -8-4 real(w(jw)) x 1-6 Rys. 5 Charakterystyki amplitudowo-fazowo-częstotliwościowe str. 8

Opis układu w przestrzeni stanów Aby opisać model w przestrzeni stanów (14) należy na pierwszym etapie znaleźć macierze A, B, C, D. x = Ax + Bu { y = Cx + Du, (14) gdzie macierz A, jest macierzą stanu, B to macierz wymuszeń, C - macierz wybierająca, D - macierz tranzycyjną, a x jest wektorem stanu, u wektorem wymuszeń, y wektorem wyjść (odpowiedzi). Pierwszym etapem jest dopisanie równania tożsamościowego do równania (1), w celu obniżenia rzędu równania i zapisu w postaci układu równań (15): q (t) = q (t) { q (t) = M 1 Hq (t) M 1 Kq(t) + M 1 Q(t). (15) Przekształcając równanie (15) do postaci macierzowej otrzymamy (16): q (t) [ q (t) ] = [ I M 1 K M 1 H ] [q(t) q (t) ] + [ M 1 ] [ ], (16) Q(t) tak więc, macierzą stanu A będzie (17): I A = [ M 1 K M 1 ], (17) H gdzie I jest macierzą jednostkową kwadratową o wymiarze równym ilości stopni swobody układu, a macierzą zerową o wymiarze również równym ilości stopni swobody układu. Macierzą wymuszeń B będzie (18): B = [ M 1 ], (18) Kształt oraz wartości, które będzie zawierała macierz C, czyli macierz wybierające zależą od tego jakie informacje są pożądane z punktu widzenia obserwacji układu. Z punktu widzenia projektu, potrzebne są zarówno przemieszczenia jak i prędkości poszczególnych układów odniesienia układu drgającego, zatem macierzą wybierająca będzie macierz jednostkowa o wymiarze n x n, gdzie n jest liczbą stopni swobody układu (19). str. 9

C = I n x n. (19) Macierz tranzycyjna D dla ogólnego przypadku będzie macierzą zerową o wymiarze n x n, gdzie n jest liczbą stopni swobody układu (19). D = O n x n. () Jednak na potrzeby projektu macierze A, B, C, D przyjmą takie wymiary, które pozwolą na oddziaływanie siłowe na układ drgający zgodne z jego ilością stopni swobody (1). A = [ M 1 K I M 1 H ], n x n B = [ M 1, ]n x n (1) C = I n x n, D = O n x n. Skrypt budujący macierze A, B, C, D został przedstawiony w tab. 3. Dane; Tab. 3 Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Macierze A, B, C, D" A = [zeros() eye(); -M^-1*K -M^-1*H]; B = [zeros();m^-1]; C = [eye(4)]; D = zeros(4,); Macierze modalne i spektralne W tab. 4 został przedstawiony przykładowy program. Dane; Tab. 4 Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Macierze modalne i spektralne" [Mod,Spek] = eig(inv(m)*k) str. 1

Rysowanie brył w programie Matlab Aby narysować rozważany układ drgający w środowisku Matlab, należy określić współrzędne punktów wierzchołków poszczególnych brył. Na podstawie tych punktów zbudować wektory. Ważne jest także, aby wykorzystać funkcję fill() do wypełnienia tych obiektów na wykresie w oknie figure(). W tab. 5, został przedstawiony przykładowy program. Efekt wizualizacji został przedstawiony na rys. 6. 14 1 1 8 6 4 4 6 8 1 1 14 Rys. 6 Wizualizacja układu drgającego Tab. 5 Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Wizualizacja_obiektow" %% Definiowanie obiektow; clc, close all; Macierze_modalne_spektralne; % Przemieszczenia dx1 = ; dx = 9; dy1 = ; dy = 8; % obiekt 1, x1 = [ 3 3 11 11]; y1 = [ 11 11 3 3 ]; % obiekt, R = 3; fik = :pi/8:*pi; x = R*sin(fik); y = R*cos(fik); % Tranlacja x1 = x1 + dx1; x = x + dx; y1 = y1 + dy1; y = y + dy; str. 11

%% Zmiana położenia obiektów na rysunku scrsz = get(,'screensize'); figure('position',[1 1 scrsz(3)/16*5 scrsz(4)/1*5]); hold on; grid on; axis square; axis([,14,,14]); blok1 = fill(x1,y1,'b'); blok = fill(x,y,'r'); Animowanie postaci drgań układu Na podstawie poprzedniego rozdziału został sporządzony program - tab. 6. Tab. 6 Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Animacja_obiektow" clear;%% Definiowanie obiektow; clc, close all; Macierze_modalne_spektralne; % Przemieszczenia dx1 = ; dx = 9; dy1 = ; dy = 8; % obiekt 1, x1 = [ 3 3 11 11]; y1 = [ 11 11 3 3 ]; % obiekt, R = 3; fik = :pi/8:*pi; x = R*sin(fik); y = R*cos(fik); dx = x()-x1(1); % Tranlacja x1 = x1 + dx1; y1 = y1 + dy1; %% Zmiana położenia obiektów na rysunku scrsz = get(,'screensize'); figure('position',[1 1 scrsz(3)/16*5 scrsz(4)/1*5]); hold on; grid on; axis square; axis([-,14,-,14]); blok1 = fill(x1,y1,'b'); blok = fill(x,y,'r'); %% Animacja lbkd = 6; % liczba kadrów lbpow = 5; % liczba powtórzeń, wzmoc = 5; % wzmocenie amplitudy drgań, nr_post = ; % numer postaci drgań, X = x; Y = y; X1 = x1; for z = 1:lbpow for k = 1:(lbkd+1) X = X-dx; Y = Y-dy; fi = (wzmoc*mod(1,nr_post)*sin((k 1)**pi/lbkd)-(wzmoc*Mod(,nr_post)*sin((k-1)**pi/lbkd))/R; Obr = [cos(fi), -sin(fi), ; sin(fi), cos(fi)]*[x(1,:);y(1,:)]; str. 1

X1 = x1+wzmoc*mod(1,nr_post)*sin((k-1)**pi/lbkd); X = Obr(1,:)+wzmoc*Mod(,nr_post)*sin((k-1)**pi/lbkd); Y = Obr(,:); X = X+dx; Y = Y+dy; set(blok1,'xdata',x1); set(blok,'xdata',x,'ydata',y); film(k) = getframe; pause(1/6); end end hold off; Wyznaczanie skrajnych położeń układu dla postaci drgań Program z tab. 6, został zmodyfikowany do postaci tab. 7. Efektem tej modyfikacji programu jest wygenerowanie trzech charakterystycznych położeń układu, przedstawionych na rys. 7, dla pierwszej postaci drgań oraz rys. 8, dla drugiej postaci drgań. 14 Pierwsze skrajne położenie 14 Zerowe położenie 14 Drugie skrajne położenie 1 1 1 1 1 1 8 8 8 6 6 6 4 4 4 4 6 8 1 1 14 4 6 8 1 1 14 4 6 8 1 1 14 Rys. 7 Pierwsza postać drgań 14 Pierwsze skrajne położenie 14 Zerowe położenie 14 Drugie skrajne położenie 1 1 1 1 1 1 8 8 8 6 6 6 4 4 4 4 6 8 1 1 14 4 6 8 1 1 14 4 6 8 1 1 14 Rys. 8 Druga postać drgań Tab. 7 Przykładowy program w środowisku Matlab - script " Skrajne_postacie_drgan" clear;%% Definiowanie obiektow; clc, close all; Macierze_modalne_spektralne; % Przemieszczenia dx1 = ; dx = 9; dy1 = ; dy = 8; % obiekt 1, str. 13

x1 = [ 3 3 11 11]; y1 = [ 11 11 3 3 ]; % obiekt, R = 3; fik = :pi/4:*pi; x = R*sin(fik); y = R*cos(fik); dx = x()-x1(1); % Tranlacja x1 = x1 + dx1; y1 = y1 + dy1; %% Zmiana położenia obiektów na rysunku scrsz = get(,'screensize'); figure('position',[1 1 scrsz(3)/16*5 scrsz(4)/1*5]); %% Pierwsz skrajne wychylenie subplot(1,3,1); hold on; grid on; axis square; axis([-,14,-,14]); title('pierwsze skrajne położenie') blok1 = fill(x1,y1,'b'); blok = fill(x,y,'r'); k = pi/; wzmoc = 3; % wzmocenie amplitudy drgań, nr_post = ; % numer postaci drgań, X = x; Y = y; X1 = x1; X = X-dx; Y = Y-dy; fi = (wzmoc*mod(,nr_post)*sin(k)-wzmoc*mod(1,nr_post)*sin(k))/r; Obr = [cos(fi), -sin(fi), ; sin(fi), cos(fi)]*[x(1,:);y(1,:)]; X1 = x1+wzmoc*mod(1,nr_post)*sin(k); X = Obr(1,:)+wzmoc*Mod(,nr_post)*sin(k); Y = Obr(,:); X = X+dx; Y = Y+dy; set(blok1,'xdata',x1); set(blok,'xdata',x,'ydata',y); hold off; %% Zerowe wychylenie subplot(1,3,); hold on; grid on; axis square; axis([-,14,-,14]); title('zerowe położenie') blok1 = fill(x1,y1,'b'); blok = fill(x,y,'r'); k = ; X = x; Y = y; X1 = x1; X = X-dx; Y = Y-dy; fi = (wzmoc*mod(,nr_post)*sin(k)-wzmoc*mod(1,nr_post)*sin(k))/r; Obr = [cos(fi), -sin(fi), ; sin(fi), cos(fi)]*[x(1,:);y(1,:)]; X1 = x1+wzmoc*mod(1,nr_post)*sin(k); X = Obr(1,:)+wzmoc*Mod(,nr_post)*sin(k); Y = Obr(,:); str. 14

X = X+dx; Y = Y+dy; set(blok1,'xdata',x1); set(blok,'xdata',x,'ydata',y); hold off; %% drugie skrajne polozenie subplot(1,3,3); hold on; grid on; axis square; axis([-,14,-,14]); title('drugie skrajne położenie') blok1 = fill(x1,y1,'b'); blok = fill(x,y,'r'); k = 3/*pi; X = x; Y = y; X1 = x1; X = X-dx; Y = Y-dy; fi = (wzmoc*mod(,nr_post)*sin(k)-wzmoc*mod(1,nr_post)*sin(k))/r; Obr = [cos(fi), -sin(fi), ; sin(fi), cos(fi)]*[x(1,:);y(1,:)]; X1 = x1+wzmoc*mod(1,nr_post)*sin(k); X = Obr(1,:)+wzmoc*Mod(,nr_post)*sin(k); Y = Obr(,:); X = X+dx; Y = Y+dy; set(blok1,'xdata',x1); set(blok,'xdata',x,'ydata',y); hold off; Wyznaczanie odpowiedzi układu na impuls Diraca Celem opisu modelu drgającego z rys. 1 za pomocą zmiennych stanu, było wyznaczenie charakterystyk odpowiedzi układu dla sygnału zadanego w postaci impulsu Diraca. Do tego należy zbudować model w środowisku Matlab Simulink - rys 9. Rys. 9 Model wyznaczający odpowiedź na impuls siły w postaci impulsu Diraca Do zbudowania sygnału w postaci impulsu Diraca został wykorzystany blok Pulse Generator - rys. 1. Parametry tego bloku to, wartość siły 1N, okres 1s, procentowe wypełnienie okresu,1%, oraz przesunięcie w fazie, czyli czas po którym wystąpi impuls,1s. Na rys. 1 widać także wizualizację sygnału wymuszenia. Aby przedstawić odpowiedzi układu na wykresach figure() w Matlabie, należy zmienić ustawienia Scope'a - druga ikonka od lewej (zaznaczona czerwonym kołem na rys 1). Przejść do zakładki "Data History", odznaczyć funkcję "Limit data points to last" oraz zaznaczyć "save data to workspace", str. 15

wybrać nazwę zmiennej w pamięci, po zmienieniu jej na typ tablicowy czyli "Array". Przykładowy program został przedstawiony w tab. 8. Odpowiedź układu została przedstawiona na rys. 11. Tab. 8 Przykładowy program w środowisku Matlab - script "Dane_z_Scopa" close all; clc; figure(1); subplot(4,1,1); hold on; plot(fi(:,1),fi(:,)); title('fi'); ylabel('przemieszczenie w [rad]'); xlabel('czas w [s]'); grid on; hold off; subplot(4,1,); hold on; plot(dfi_dt(:,1),dfi_dt(:,)); title('dfi/dt'); ylabel('predkosc w [rad/s]'); xlabel('czas w [s]'); grid on; hold off; subplot(4,1,3); hold on; plot(x1_x(:,1),x1_x(:,),x1_x(:,1),x1_x(:,3)); title('x1/x'); ylabel('przemieszczenie w [m]'); xlabel('czas w [s]'); grid on; legend('x1','x'); hold off; subplot(4,1,4); hold on; plot(dx1_dx_dt(:,1),dx1_dx_dt(:,),dx1_dx_dt(:,1),dx1_dx_dt(:,3)); title('d(x1 i x)/dt'); ylabel('predkosc w [m/s]'); xlabel('czas w [s]'); grid on; legend('dx1/dt','dx/dt'); hold off; Rys. 1 Blok Pulse Generator oraz przebieg sygnału wymuszającego str. 16

Predkosc w [m/s] Przemieszczenie w [m] Predkosc w [rad/s] Przemieszczenie w [rad] x 1-4 Fi 1-1 -.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s]. dfi/dt.1 -.1 -..1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s] x 1-4 x1/x 1-1 x1 x -.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s].1.5 d(x1 i x)/dt dx1/dt dx/dt -.5 -.1.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s] Rys. 11 Odpowiedź układu na sygnał wymuszenia str. 17

Sterowanie układem - eliminacja drgań Celem układu sterowania, jest eliminacja oraz szybsze tłumienie niepotrzebnych oscylacji, które występują w wyniku oddziaływania sygnału wymuszającego. Aby zbudować poprawny regulator należy oddziaływać siłą na masę, w stosunku, co do której został przyłożony sygnał wymuszający oraz odczytywać jej prędkość wraz z położeniem. Przykładowy regulator został przedstawiony na rys. 1. Rys. 1 Schemat sterowania układem str. 18

Predkosc w [m/s] Przemieszczenie w [m] Predkosc w [rad/s] Przemieszczenie w [rad] Przykładowa odpowiedź układu została zamieszczona na rys. 13. 1 x 1-4 Fi.5 -.5-1.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s] dfi/dt.1.5 -.5 -.1.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s] 15 x 1-5 x1/x 1 5 x1 x -5.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s] d(x1 i x)/dt.15 dx1/dt.1 dx/dt.5 -.5.1..3.4.5.6.7.8.9 1 Czas w [s] str. 19

Wytyczne co do projektu Projekt winien zawierać: 1. Stronę tytułową (z danymi, które zostały zawarte na wzorcu).. Rysunek układu 3. Rysunek układu z przyjętymi układami współrzędnych, 4. Równania na energię: a) kinetyczną układu, b) potencjalną układu, c) traconą w wyniki występowania elementów dyssypacyjnych układu. 5. Równania: a) ruchu, b) ruchu w formie macierzowej. 6. Zestaw danych przyjętych do zadania. 7. Macierz: a) mas, i. ze zmiennymi, ii. z wyliczonymi wartościami, b) tłumienia, i. ze zmiennymi, ii. z wyliczonymi wartościami, c) sztywności, i. ze zmiennymi, ii. z wyliczonymi wartościami. d) stanu z wyliczonymi wartościami, e) wymuszeń z wyliczonymi wartościami, f) wybierającą z wyliczonymi wartościami. g) tranzycyjną z wyliczonymi wartościami. h) modalną i spektralną z wyliczonymi wartościami. 8. Charakterystyki częstotliwościowe a) amplitudowo - częstotliwościowe, b) fazowo - częstotliwościowe, c) amplitudowo - fazowo - częstotliwościowe, 9. Wykres z figurami odpowiadającymi tym z zadania w pozycji zerowej. 1. Przedstawione skrajne położenia układu, dla postaci drgań - przykład rys. 7-8. 11. Charakterystyki odpowiedzi układu na impuls Diraca: a) bez eliminatora drgań, b) z eliminatorem drgań. str.