ZESPÓŁ SZKÓŁ URSZULAŃSKICH WE WROCŁAWIU Liceum Ogólnokształcące Sióstr Urszulanek UR Publiczne Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI 2016/2017 2019/2020 Szkolny program profilaktyki w Zespole Szkół Urszulańskich we Wrocławiu kieruje się celami i zasadami zawartymi w Statucie Szkoły i został opracowany w oparciu o aktualnie obowiązujące akty prawne. Wrocław 2016
Szkolny program profilaktyki realizowany w latach 2012-2016 poddano modyfikacji. Potrzeby z zakresu wychowania i profilaktyki zostały zdiagnozowane, działania zaplanowane m. in.: na podstawie: Wniosków z zebrania zespołu wychowawców. Wniosków z ankiet dotyczących bezpieczeństwa przeprowadzonych wśród uczniów. Wniosków z ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli i rodziców. Bieżących obserwacji zachowań uczniów na lekcjach, podczas przerw, zajęć pozalekcyjnych, a także na wycieczkach oraz imprezach szkolnych i pozaszkolnych przez nauczycieli, wychowawców oraz dyrekcję szkoły Analizy dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania oraz podejmowania interwencji wychowawczych, którą stanowią dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag, protokoły posiedzeń Rady Pedagogicznej, dokumentacja pedagoga i psychologa, notatki służbowe, indywidualnie zawierane kontrakty. CELE GŁÓWNE PROGRAMU 1. Wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu stylowi życia. 2. Ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój. 3. Inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia i jego zdrowemu życiu. ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Opracowanie działań profilaktycznych dotyczących problemów takich jak: agresja, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, Internetu oraz promujących zdrowy styl życia. 2. Opracowanie procedur postępowania między innymi z: uczniem wagarującym, stosującym przemoc i agresję, będącym pod wpływem środków odurzających, sprawcą czynu karalnego. 3. Zapobieganie problemom związanym z używaniem substancji psychoaktywnych niepowodzeniom w nauce, wypadkom, aktom przemocy, depresjom. 4. Otoczenie opieką i alternatywnymi oddziaływaniami wychowawczymi uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym poprzez angażowanie ich w działalność pozytywną. 5. Prowadzenie działań profilaktycznych kształtujących postawy, wartości i umiejętności prozdrowotne. 2
6. Organizowanie konsultacji, wykładów i warsztatów dla rodziców podnoszących umiejętności wychowawcze w stosunku do swoich dzieci oraz umiejętności wychowawczych dla nauczycieli. 7. Rozpoznawanie warunków życia i nauki uczniów mających niepowodzenia szkolne, sprawiających problemy wychowawcze, przejawiających cechy zaniedbania emocjonalnego, fizycznego, edukacyjnego. 8. Współpraca szkoły z instytucjami w zakresie profilaktyki takimi jak: policja, straż miejska, poradnie specjalistyczne, ośrodki szkoleniowe. 9. Prowadzenie warsztatów zwiększających umiejętności i kompetencje społeczne uczniów, nauczycieli i rodziców. 10. Analizowanie przyczyn zachowań ryzykownych uczniów, organizowanie działań umożliwiających powrót do bezpiecznego i zdrowego stylu życia. Cele dotyczące edukacji młodzieży w zakresie umiejętności psychospołecznych: integracja uczniów klas pierwszych gimnazjum i liceum; edukacja w zakresie kultury osobistej i kultury słowa; uświadomienie zagrożeń wynikających z sięgania po środki uzależniające; uświadomienie praw i zagrożeń związanych z cyberprzestrzenią; kształtowanie umiejętności i postaw asertywnych kształtowanie umiejętności komunikowania się; pomoc w odkryciu i umocnieniu w uczniach poczucia własnej wartości i szacunku dla drugiego człowieka; przekazanie wiedzy, propagowanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami; promocja zdrowia w okresie dojrzewania; rozbudzanie i kształtowanie zainteresowań i pasji uczniów, zmniejszających prawdopodobieństwo poszukiwania wrażeń w używkach, wzmacniających poczucie własnej wartości, sprzyjających budowaniu relacji z innymi uczniami o podobnych zainteresowaniach; kształtowanie postawy dialogu, tolerancji, otwartości i poszanowania praw każdego człowieka; przygotowanie do życia w rodzinie. 3
Cele dotyczące doskonalenia kwalifikacji wychowawczych nauczycieli: pogłębienie wiedzy i umiejętności z zakresu profilaktyki uzależnień; doskonalenie umiejętności z zakresu zasad prawidłowej komunikacji; kształtowanie umiejętności negocjacji i mediacji; pogłębienie umiejętności motywowania do nauki i pracy; doskonalenie umiejętności stosowania metod aktywizujących pracę uczniów; wspieranie się na płaszczyźnie reagowania na nieodpowiednie zachowania i postawy wśród uczniów oraz wskazywanie właściwych wzorców. Cele dotyczące współpracy szkoły z rodzicami i wspierania ich w procesie wychowawczym: szeroko rozumiana pedagogizacja rodziców (konsultacje, warsztaty, wykłady, spotkania indywidualne i w grupach na tematy z zakresu wychowania, promocji zdrowego stylu życia oraz zagrożeń uzależnieniami); rozwinięcie i usprawnienie metod współpracy wychowawców i rodziców. Poszczególne cele zostały przełożone na zadania i działania adresowane do poszczególnych grup. DZIAŁANIA SKIEROWANE DO UCZNIÓW Zadanie Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Integracja uczniów klas pierwszych gimnazjum i liceum Zajęcia integracyjne. Jak wejść do nowej grupy koleżeńskiej, aby czuć się w niej dobrze i jednocześnie być niezależnym, jak nie ulegać presji rówieśniczej. Psycholog, pedagog, wychowawcy Wrzesień 2. Bezpieczeństwo Zapoznanie z dokumentami i procedurami bezpiecznego pobytu w szkole, w czasie wyjść, uroczystości itp Wychowawcy Wrzesień/ październik Odpowiedzialność nieletnich Zaproszeni specjaliści, policja, straż miejska Raz w cyklu edukacyjnym 4
Przemoc i agresja rówieśnicza (w tym cyberprzemoc, bouling, stalking) Wychowawca, pedagog/psycholog Raz w cyklu edukacyjnym Krótki kurs savoir - vivre'u Wychowawcy Godzina wychowawcza 3. Edukacja w zakresie kultury osobistej i kultury słowa Organizowanie wyjść do teatru, kina, filharmonii, opery. Umożliwienie uczniom uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych (wychowanie do uczestnictwa w życiu kulturalnym) Poloniści, wychowawcy klas, nauczyciele Wg bieżących wydarzeń kulturalnych 4. Uświadomienie zagrożeń wynikających z sięgania po środki psychoaktywne (narkotyki, alkohol, dopalacze, nikotynarównież e papierosy) Zajęcia wychowawcze poruszające tematykę uzależnień. Ogniwa lekcyjne na chemii, biologii - jak w/w substancje wpływają na organizm człowieka Warsztaty edukacyjne, psychoedukacyjne. Zajęcia wychowawcze poruszające temat przemocy w Internecie. Wychowawcy klas Nauczyciele Zaproszeni specjaliści (np. Program NOE ), Wychowawca Godzina wychowawcza Lekcje przedmiotowe Raz w cyklu kształcenia Godzina wychowawcza 5. Uświadomienie praw i zagrożeń związanych z cyberprzestrzenią Stop cyberprzemocy - zajęcia realizowane na lekcjach informatyki. Wykład, warsztaty edukacyjne. Odpowiedzialność prawna za umieszczanie nieodpowiednich treści w Internecie. Nauczyciel informatyki Strażnik Miejski, pedagog/psycholog Lekcja informatyki Raz w cyklu edukacyjnym 6. Poznajmy siebie - odkrywanie i umacnianie w uczniach poczucia własnej wartości 1.Warsztaty, zajęcia psychoedukacyjne: Poznajmy siebie agresja, uległość, asertywność w zachowaniu. Wychowawca, psycholog /pedagog Cykl edukacyjny 5
i szacunku dla drugiego człowieka 2. Co wpływa na kształtowanie się naszego poczucia własnej wartości? Wychowawcy, katecheci, nauczyciele, pedagog/psycholog Wg pojawiających się bieżących potrzeb 3. Nasze postawy wobec innych tolerancja, stereotypy, dyskryminacja. Katecheci Wielki Post Indywidualne konsultacje, porady, wsparcie. Rekolekcje szkolne. 7. Kształtowanie umiejętności komunikowania się Zasady komunikacji interpersonalnej ( komunikat JA i TY, bariery komunikacyjne, empatia) Wychowawcy, Godzina wychowawcza 8. Kształtowanie umiejętności konstruktywnego radzenia sobie ze stresem 1. Złość, agresja i przemoc, lęk rozpoznawanie emocji, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie. 2.Stres egzaminacyjny pod kontrolą techniki rozładowywania napięć i relaksacji. Wychowawcy, zaproszeni specjaliści Cykl edukacyjny 9. Odkrywanie uzdolnień, zainteresowań i pasji (jako alternatywa do podejmowania zachowań ryzykownych i rozwijanie poczucia własnej wartości) Zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań, SKS-y, wolontariat, Samorząd Uczniowski, udział w projektach, przedstawieniach, przygotowaniach do uroczystości szkolnych, wycieczki, wyjścia do miejsc kultury, zawody sportowe, konkursy, konkursy artystyczne, audycje radiowe. Nauczyciele, opiekunowie projektów, wychowawcy W ciągu całego cyklu kształcenia 10. Zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej Warsztaty edukacyjne p. T. Herman, pielęgniarka szkolna Jeden raz w ciągu cyklu szkolnego 6
Zajęcia z edukacji dla bezpieczeństwa nauczyciel EDB Cykl edukacyjny 1.Stare nawyki i nowe trendy w żywieniu; Czy odżywiasz się prawidłowo? Świadome jedzenie. Wychowawcy, pielęgniarka szkolna Godzina wychowawcza 11. Choroby cywilizacyjne 2. Bulimia, anoreksja, otyłość psychologiczne aspekty chorób. Psycholog/pedagog zaproszeni specjaliści raz w ciągu cyklu edukacyjnego 3. Znaczenie ruchu dla zdrowia fizycznego oraz psychicznego człowieka. Nauczyciele wf-u Cykl edukacyjny DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW Zadanie Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1.Wspieranie rodziców na płaszczyźnie wychowania Szkolenia - wykłady, prezentacje, warsztaty tematyczne dla zainteresowanych rodziców (m.in. problemy w okresie dojrzewania oraz różnice międzypokoleniowe). Zaproszeni specjaliści/ wychowawcy Cykl edukacyjny Udostępnianie literatury z zakresu problematyki okresu dorastania. 7
Upowszechnianie informacji o możliwościach otrzymania wsparcia i pomocy w sytuacjach trudnych. Indywidualne i grupowe konsultacje z rodzicami. Udzielanie porad, wsparcia, działania interwencyjne. Wychowawcy klas, nauczyciele Zebrania z rodzicami. Wychowawcy klas Wg kalendarza zebrań. 2. Rozwijanie i usprawnianie metod współpracy wychowawców i rodziców Umożliwienie rodzicom aktywnej działalności i wyrażania opinii dotyczących życia szkoły. Uczestnictwo rodziców w uroczystościach szkolnych - zapraszanie rodziców do współorganizowania: lekcji wychowawczych, imprez i uroczystości klasowych oraz ogólnoszkolnych, oraz zajęć pozalekcyjnych. Wychowawcy klas, nauczyciele, dyrektor Wg bieżąco pojawiających się potrzeb 3.Edukacja rodziców w zakresie zagrożeń środkami psychoaktywnymi, m.in. dopalaczami oraz uzależnieniem od Internetu 1.Poinformowanie rodziców czym są, jak działają, jak wyglądają środki psychoaktywne (w tym dopalacze) oraz jakie są podstawowe objawy ich używania. Przekazanie informacji możliwościach pogłębienia wiedzy o środkach zmieniających świadomość, gdzie się zwrócić z prośbą o pomoc. Wychowawcy klas, zaproszeni specjaliści/ Jeden raz w cyklu edukacyjnym 8
2.Uświadomienie rodzicom konieczności posiadania informacji na temat miejsca spędzania wolnego czasu przez dziecko oraz praw i zagrożeń płynących z niekontrolowanego dostępu młodego człowieka do sieci internetowej. Zachęcanie do sprawowania mądrej kontroli nad dzieckiem. Wychowawcy klas, zaproszeni specjaliści/ Jeden raz w cyklu edukacyjnym DZIAŁANIANIA SKIEROWANE DO NAUCZYCIELI Zadanie Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1.Rozwijanie umiejętności z zakresu zasad prawidłowej komunikacji Organizowanie warsztatów w ramach wewnętrznego doskonalenia nauczycieli na temat komunikacji interpersonalnej i umiejętności wychowawczych. Udział nauczycieli w różnych zewnętrznych formach szkoleniowych. Nauczyciele,, zaproszeni specjaliści. Cykl edukacyjny Wzajemne dzielenie się doświadczeniami i udostępnianie literatury z zakresu w/w problematyki. 2.Rozwijanie umiejętności motywowania do nauki i pracy Szkolenie na temat sposobów motywowania i metod aktywizujących pracę uczniów. Dzielenie się doświadczeniem poprzez np.: lekcje otwarte. Psycholog/pedagog zaproszeni goście Nauczyciele, wychowawcy, pedagog/psycholog Raz w cyklu kształcenia 9
3.Wzajemne wspieranie się na płaszczyźnie reagowania na niekulturalne słowa i postawy wśród uczniów oraz wskazywanie właściwych wzorców Podejmowanie interwencji wychowawczych. Rozmowy i konsultacje indywidualne, dyskusje podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej. Wychowawcy klas, nauczyciele,, dyrektor Wg pojawiających się potrzeb i problemów EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja jest oceną skuteczności i wartości podjętych działań. Będzie ona przeprowadzona w dwóch formach: A. W trakcie realizacji programu szkoła dokona ewaluacji kształtującej w celu: uzyskania informacji o przebiegu programu, poznania ewentualnych trudności i braków, które występują w trakcie realizacji, określenia nastawienia uczestników (uczniów, nauczycieli, rodziców) do realizacji programu. B. Po zakończeniu programu zostanie przeprowadzona ewaluacja końcowa w celu: dokonania oceny postępu w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu, uzyskania opinii uczestników o wartościach zrealizowanego programu. Ewaluacja programu będzie opierać się o następujące kryteria: kryterium zgodności zgodność efektów programu z założonymi celami, zgodność celów z potrzebami adresatów, zgodność wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników z zaplanowanymi w programie, kryterium efektywności poprawa klimatu szkoły, wzrost kompetencji wychowawczych u nauczycieli i rodziców, wzrost wiedzy i umiejętności uczestników programu w poszczególnych zakresach problemowych. Zbierając informacje potrzebne do ewaluacji programu zastosowane będą następujące metody: obserwacja, analiza odpowiednich dokumentów szkolnych, analiza osiągnięć uczniów (metody bezpośrednie) oraz ankieta, prace uczniów, sondaż (metody pośrednie). Ocena ewaluacyjna planowana jest na koniec każdego roku szkolnego (maj, czerwiec). 10
PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2016/2017 2019/2020 został zatwierdzony do realizacji w dniu 4 listopada 2016r., uchwałą nr 6/2016/2017 Rady Pedagogicznej Liceum Ogólnokształcącego Sióstr Urszulanek UR i Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR. 11