PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ EKONOMICZNYCH IM. ST. STASZICA W POZNANIU Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom. Szkolny program profilaktyki został dostosowany do potrzeb i problemów uczniów. Celem programu profilaktycznego jest przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym i kształtowanie umiejętności dokonywania przez uczniów właściwych wyborów związanych z ochroną przed zagrożeniami. Program profilaktyki powstał na bazie ankiet przeprowadzonych wśród uczniów naszej szkoły na przełomie marca i kwietnia 2011. Ankietami objęto 500. uczniów z wszystkich poziomów klas. Dokonaliśmy także obserwacji środowiska szkolnego oraz analizy dokumentów (opinie i orzeczenia z PP P oraz lekarskie), co umożliwiło zdiagnozowanie problemów, którym należy przeciwdziałać. Ewaluacja programu profilaktyki opiera się na: - analizie dokumentów uczniów (wstępna diagnoza) - obserwacji zachowań uczniów (analiza ocen z zachowania i frekwencji) - ocenie poziomu wiadomości i umiejętności uczniów (testy diagnozujące, udział w konkursach) - ocenie zagrożenia uzależnieniami (powtarzalność badań). Oceny efektów realizacji SPP, obok bieżącego monitorowania będziemy dokonywać w trakcie posiedzeń analitycznych Rady Pedagogicznej.
Obszar 1. Działania prozdrowotne Cel: ukształtowanie w uczniach odpowiedzialności za własne zdrowie Zdrowie psychiczne: sposoby radzenia ze stresem higiena psychiczna i jej wpływ na możliwości poznawcze ucznia - zajęcia prowadzone przez szkolnego psychologa - rozmowy z uczniami i rodzicami - zna sposoby radzenia ze stresem i metody, które może stosować w celu rozładowania napięć - zna pojęcie higieny psychicznej Bezpieczeństwo w życiu codziennym: zasady BHP w szkole, w drodze do i ze szkoły przemoc psychiczna i fizyczna w domu, szkole, środowisku ucznia bezpieczny wypoczynek Zdrowe odżywianie: promocja i zasady zdrowego odżywiania odchudzanie i wynikające z niego zaburzenia bulimia, anoreksja, otyłość zagrożenie dla zdrowia - lekcje przedmiotowe i wychowawcze - filmy edukacyjne - gazetki - organizacja czasu wolnego zajęcia pozalekcyjne Dzień Sportu i inne imprezy szkolne (np. rajdy, wycieczki) - spotkania ze specjalistami (dietetyk, psycholog) - lekcje chemii, biologii, wychowania fizycznego - gazetki, filmy edukacyjne - zna przepisy BHP i konsekwencje ich nieprzestrzegania - zna zasady bezpiecznego poruszania się po drogach oraz wypoczynku i zabawy - zna rodzaje przemocy i zagrożenia z nich wynikające i wie, w jaki sposób bronić się przed agresją - zna zasady zdrowego odżywiania - zna przyczyny zachorowania na anoreksję czy bulimię - potrafi krytycznie odnieść się do propagowanych diet i treści zawartych w reklamach żywności - chętnie uczestniczy w zajęciach sportowych (zmniejszenie liczby zwolnień z lekcji wychowania fizycznego). Zdrowie nastolatków: unikanie zachowań wiążących się z utratą zdrowia powikłania zdrowotne w przypadku nastoletniej ciąży - prelekcje i wykłady dla uczniów prowadzone przez nauczycieli biologii i WDŻ, pedagoga, pielęgniarkę szkolną - spotkania ze specjalistami (np. onkolog, ginekolog) - - wie, w jaki sposób może zarazić się chorobami wenerycznymi - wie, w jaki sposób może zapobiec zakażeniom wirusami, np. HIV, HPV - zna instytucje, do których może zwrócić się o pomoc w sytuacjach zagrożenie swojego zdrowia 2
2. Problemy społeczne, zachowania ryzykowne i nałogi. Cel: propagowanie wśród uczniów życia bez nałogów Dostarczanie informacji o następstwach: - picia alkoholu - zażywania narkotyków, stosowania dopalaczy - palenia papierosów - uzależnienia od Internetu i gier komputerowych przyczyny (psychiczne, fizyczne, społeczne) uzależnień wpływ narkotyków, alkoholu, nikotyny, dopalaczy na zdrowie człowieka Internet, gry komputerowe nowe formy uzależnień sposoby walki z uzależnieniami konsekwencje podejmowania działań ryzykownych pomoc młodzieży z rodzin wymagających wsparcia Ochrona przed negatywnym wpływem sekt i niektórych środowisk posługujących się psychomanipulacją zapoznanie z podstawową wiedzą na temat sekt i grup stosujących metody psychomanipulacji (przyczyny ich atrakcyjności, mechanizmy psychomanipulacji i sposoby jej przeciwdziałania) - spotkania ze specjalistami (specjalista ds. uzależnień, policjant) - gazetki, filmy edukacyjne - konkursy szkolne - praca z uczniem (indywidualnie i w grupie) - współpraca z rodzicami (indywidualnie i w grupie) - pogadanki i wykłady dla uczniów i rodziców - gazetki - kontakty indywidualne z pedagogiem, psychologiem - spotkanie ze specjalistami - współpraca z rodzicami - zna symptomy uzależnień - potrafi określić negatywne skutki uzależnień: zdrowotne, rozwojowe, społeczne - zna różnice pomiędzy zainteresowaniem a działaniami wykazującymi cechy uzależnienia - zna konsekwencje picia alkoholu, palenia papierosów, zażywania narkotyków i stosowania dopalaczy - zna szkody osobiste i społeczne, jakie niosą ze sobą uzależnienia - potrafi zachować się asertywnie - wie, do kogo może zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia, zna instytucje pomagające w leczeniu nałogów. - zna mechanizmy werbowanie do sekt - rozumie ich emocjonalną szkodliwość - rozpoznaje mechanizmy psychomanipulacji - zna metody jej przeciwdziałania Przeciwdziałanie agresji w środowisku szkolnym: kształtowanie prawidłowych relacji w społeczności szkolnej promowanie kultury osobistej i pozytywnych wzorców zachowania propagowanie negocjacji jako najlepszej metody rozwiązywania problemów i konfliktów interpersonalnych upowszechnianie sposobów rozładowywania agresji - zwracanie uwagi na zachowania uczniów na wszystkich lekcjach - warsztaty z komunikacji interpersonalnej - wolontariat - współpraca z Policją i Strażą Miejską oraz z instytucjami zajmującymi się zwalczaniem przemocy - zajęcia sportowe (pozalekcyjne) - rozumie potrzebę tolerancji w budowaniu relacji w grupie - zna sposoby rozwiązywania konfliktów - zna przyczyny i skutki zachowań agresywnych - wie, że godzenie się na przemoc prowadzi do jej eskalacji - wie, jak obronić się w sytuacji zagrożenia - zna instytucje zajmujące się zwalczaniem przemocy i pomagające ofiarom przestępstw 3
3. Niepowodzenia szkolne Cel: kształtowanie w uczniach umiejętności dbania o własny rozwój - testy diagnozujące - organizacja konkursów przedmiotowych - zajęcia z psychologiem, pedagogiem - indywidualne spotkania nauczycieli z uczniami - współpraca z pracownikami PP - P Nr 2 - praca z uczniem dysfunkcyjnym - całoroczna współpraca z rodzicami - warsztaty tematyczne Przeciwdziałanie problemom edukacyjnym: diagnozowanie możliwości edukacyjnych ucznia poznawanie zasad efektywnego uczenia się podnoszenie aspiracji edukacyjnych wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z dysfunkcjami Zwalczenie zjawiska wagarów: poznawanie przyczyn nieobecności (choroba, konieczność pracy zarobkowej, wagary) monitorowanie absencji i szybkie przeciwdziałanie jej wskazanie konsekwencji wynikających z częstych nieobecności na zajęciach uświadomienie zagrożeń związanych z wagarami zapoznanie z dokumentacją szkolną dotyczącą nieobecności (System punktowy oceniania zachowania, WSO, Statut szkoły, PSO, Ustawa o obowiązku nauki (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) Kultura osobista ucznia: badanie przyczyn niewłaściwych zachowań i przeciwdziałanie im znajomość podstawowych norm obyczajowych uświadomienie nie zawsze pozytywnego wpływu grupy rówieśniczej i mediów na sposób zachowania i język ucznia zapoznanie ze szkolną dokumentacją dotyczącą kultury osobistej (System punktowy oceniania zachowania, WSO, Statut Szkoły) - systematyczna analiza frekwencji - konkurs na najlepszą frekwencję wśród klas i uczniów - koleżeńska pomoc w nadrabianiu zaległości - konieczna współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu wagarom - stworzenie spójnego systemu nagród i kar obowiązującego w szkole (nauczyciele na lekcji, wychowawca) - stosowanie pochwał (ustnych, pisemnych, listy pochwalne do rodziców) - lekcje poświęcone kulturze zachowania - bieżąca praca wychowawców i wszystkich nauczycieli - gazetki klasowe i szkolne - konkursy szkolne - udział w spektaklach teatralnych - zna powody własnych niepowodzeń szkolnych - rozumie potrzebę stałego rozwijania własnych aspiracji i pogłębiania umiejętności uczenia się - współpracuje z rodzicami, wychowawcą, pedagogiem, psychologiem, nauczycielami przedmiotowymi - konsekwentnie rozwiązuje pojawiające się w nauce problemy - wie, że nieuzasadnione nieobecności w szkole mogą być przyczyną niepowodzeń szkolnych i życiowych - systematycznie uczęszcza na zajęcia - zna konsekwencje własnych niewłaściwych zachowań - podnosi poziom kultury osobistej - potrafi zachować się stosownie do sytuacji - dostrzega ujemne skutki używania wulgaryzmów ( ubóstwo językowe, brak dbałości o swój wizerunek, negatywna ocena otoczenia) - umie dostrzec korzyści osobiste i zawodowe płynące z kulturalnego zachowania 4
Podstawą do formułowania ocen będą narzędzia stosowane również w ramach wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły, czyli: - sprawozdania - analizy - dane statystyczne - obserwacje - hospitacje - zapisy w dokumentacji - badania ankietowe - opinie - wnioski - zgłoszone innowacje i projekty działań - programy - scenariusze. Program przygotował zespół w składzie: 1. Renata Bednarska 2. Kamilla Jakubowska 3. Magdalena Kaczmarek 4. Barbara Marcinkowska 5. Karolina Markiewicz 6. Katarzyna Weiss Poznań, czerwiec 2011 r. 5