Bak Krdy syczń 28 Ryk Isyucj Fasow 6 Aalza powàzaƒ pom dzy dksam głdowym wlkoêcà obroów a Głdz Paprów WaroÊcowych w Warszaw * Th Prc-Volum Lkags o h Warsaw Sock Exchag Jrzy Rmbza **, Grzgorz Przkoa ***, Aa Szczpańska-Przkoa **** prwsza wrsja: 5 lsopada 27 r., osacza wrsja: 4 lugo 28 r., akcpacja: 27 lugo 28 r. Srszcz Absrac W arykul sarao sę okrślć kruk powązań oraz rozkład rakcj w czas pomędzy dwoma charakrysykam głdowym: dksam głdowym wlkoścą obroów. Wykorzysa da doyczą dksów: WIG, WIG2, mwig4 oraz swig8 w laach 2 27. W badau wykorzysao arzędza zwąza z modlam VAR. Wyk sów wskazują, ż moża uaj mówć o zalżośc mędzy waroścą dksów a obroam. Jdak z drugj sroy wyk aalzy odpowdz a mpuls oraz dkompozycj waracj błędu progozy wskazują a bardzo słabą zalżość ych zmych. Przprowadzo badaa przczą jdozacz ssow obsrwacj wlkośc obroów, al sprawają, ż dcyzj wsycyj podjmowa a podsaw ych obsrwacj sają sę dyskusyj. Ths papr vsgas h causal rlaoshp bw sock ad volum o h Warsaw Sock Exchag. Th Gragr causaly s ad VAR modl hav b usd. Th causaly s rvals ha hr s udrcoal causaly rug from prcs o volum. Howvr, mpuls rspos fucos ad varac dcomposo show a wak rlao bw prc ad volum. Th rsuls ar coss wh h ffc mark hypohss. Słowa kluczow: dks głdowy, cy, obroy, przyczyowość Kywords: sock xchag dx, prcs, volum, causaly JEL: G4, G2, C32 * Praca aukowa fasowaa z środków a aukę w laach 27 29 jako projk badawczy. ** Polchka Koszalńska w Koszal, Isyu Ekoom Zarządzaa, Zakład Ekoom *** Szkoła Główa Gospodarswa Wjskgo w Warszaw, Wydzał Iżyr Produkcj, Kadra Orgazacj Iżyr Produkcj, -mal: grzgorzprzkoa@wp.pl **** Bak Zachod WBK SA
62 Facal Marks ad Isuos Bak Krdy syczń 28. Wsęp Wolum obroów oraz pozom c o podsawow formacj opsując syuację a ryku akcj będąc przdmom obsrwacj przz wsorów głdowych. W soc jdak zacz charakru powązań pomędzy ym wlkoścam wykracza poza problmy kszałowaa srag wsycyjych doyczy fudamalych problmów fukcjoowaa ryków fasowych. Przsłak zarsowaa badaczy zwązkam pomędzy cam a obroam wykają m.. z asępujących kws (Gold 24; Karpoff 987): aalza ych powązań pozwala a ocę fukcjoowaa srukur ryków fasowych, wyk aalz rlacj pomędzy cam a wolumm mogą być przyda w rpracj ych badań, doyczących p. rozprzsrzaa sę owych formacj, rlacj ca wolum mogą być użycz w aalz rozkładu c a rykach fasowych, odbgającgo od rozkładu ormalgo, rlacj ca wolum wywrają soy wpływ a fukcjoowa ryków rmowych, w wlu procdurach aalzy chczj wolum rakoway js jako jdo z kryrów podjmowaa dcyzj wsycyjych. Wększość aalz mpryczych doyczących powązań pomędzy cam a wolumm doyczy rozwęych ryków fasowych. Powązaa a mjszych, rozwjających sę rykach mogą być jdak odm z względu a różc o charakrz syucjoalym (Ch, L 26; Gűdűz, Ham 25; Saacoglu, Sarks 998), a poado mogą sę zmać wraz z przkszałcam ryków (Cr 22). W jszym opracowau sarao sę przdsawć powązaa pomędzy obroam a cam w odsu do wybraych dksów a Głdz Paprów Waroścowych w Warszaw. Sarao sę przd wszyskm okrślć kruk powązań pomędzy ym wlkoścam oraz opsać rozkład w czas wzajmych rakcj. Wyk aalzy mogą być przyczykm ocy fkywośc fukcjoowaa ryku akcj a GPW oraz dyskusj ad przydaoścą kórych srag oparych a aalz chczj. 2. Rlacj ca wolum w śwl badań oryczych mpryczych Najprossz aalzy powązań pomędzy cam a wolumm ograczały sę do chk korlacj (Gold 24). Wskazując a dodaą korlację mędzy sopam zwrou a wolumm oraz mędzy waracją c a wolumm, sugrowały, ż cy lośc moża rakować jako subsyucyj mary rakcj ryków a ow formacj, przy czym woszą o c do progoz rykowych. W soc ak rakowa rlacj ca wolum wymaga przyjęca hpozy fkywośc ryków. Hpoza a js jdak w wlu opracowaach kwsoowaa. W koskwcj część auorów sugruj, ż formacj o wolum mogą być uży do prdykcj c (L, Swamaha 2; Ch al. 2). Tak podjśc zakłada, ż wolum zachowuj sę co aczj ż cy dosarcza ych formacj. W koskwcj formacj o wolum cach płj charakryzują ryk ż sam cy (Hmsra, Jos 994). W modlu Suoma (2) wolum moż być źródłm dodakowych formacj, gdyż pomaga w rozwązau problmu asymr formacj a ryku. W modlu Bluma, Easlya O Hary (994) rówż cy są ośkm całj formacj. Wolum dosarcza wsorom wdzy o prcyzj owj formacj apływającj a ryk. Isją rówż zróżcowa op o zachowau sę c w zalżośc od wolumu. Auorzy częśc prac uważają, ż dcj cow wykazują wększą skłoość do odwróca, gdy mamy do czya z małym wolumm (Sckl, Vrrccha 994). Nsk wolum js bowm skukm małj akywośc lpj poformowaych wsorów. W ych pracach wyrażoy js pogląd, ż dcj cow są bardzj arażo a odwróc przy dużym wolum (Campbll al. 993). Wyka o z rosących koszów rasakcyjych. Mchazm powązań pomędzy wolumm a cam łumaczą dw or: ora skwcyjgo apływu formacj (Jgs al. 98) oraz ora mszak rozkładów (Epps, Epps 976). Zgod z prwszą orą owa formacja sopowo rozprzsrza sę a ryku, dając kolj pośrd say rówowag, a osacza rówowaga zosaj usaloa, gdy owa formacja dorz do wszyskch. W modlu ym mamy do czya z dodam zwroym zwązkam pomędzy wolumm a cą. Opóźo da o wolum wpływają a sopy zwrou, a opóźo sopy zwrou wyjaśają bżący wolum. Hpoza mszak rozkładów zakłada, ż da mprycz pochodzą z mszak rozkładów o różj warukowj waracj. Iformacja js rakowaa jako zma obsrwowala, kóra js odzwrcdloa w wolum. Wolum moża rakować jako marę zgody pomędzy wsoram co do progoz rykowych, a modl prowadz do wosku, ż powy sę uwdoczać doda zalżośc wolumu do c. Problm powązań ca wolum zawra rówż hpoza ryku kohrgo Vag (99), kóry do daych głdowych zaadapował orę społczgo aśladowcwa opracowaą przz Callaa Shapro (974). Główą kwsą w j or js okrśl zw. sopa asla zachowań sadych, kóry właś objmuj aalzę srukury akcj w faz rosącj maljącj oraz obroów. Zróżcowa wyk uzyskwao ż w mpryczych aalzach doyczących rlacj ca wolum.
Bak Krdy syczń 28 Ryk Isyucj Fasow 63 W wększośc aalz doyczących rozwęych ryków kapałowych swrdzao wpływ sóp zwrou a wolum, przy braku powązań przyczyowych skrowaych w odwroym kruku (Ch al. 2; L, Swamaha 2). Bardzj zróżcowa wyk uzyskwao w odsu do ryków wschodzących. Dla wlu z ch swrdzao s dwukrukowj przyczyowośc pomędzy cam a wolumm (Gűdűz, Ham 25; Saacoglu, Sarks 998). 3. Moda aalzy Wykrs. Szrg czasow dksów głdowych 8 warość dksu 7 6 5 4 3 2 7 6 5 4 3 2 warość dksu WIG.2.27 WIG WIG obroy obroy (ml) 2 2 22 23 24 25 26 27 rok mwig4.2.27 mwig4 mwig4 obroy obroy (ml) 4 3 5 3 2 5 2 5 2 2 22 23 24 25 26 27 rok 5 2 8 6 4 2 W opracowau przprowadzoo aalzę powązań pomędzy cam a obroam w odsu do asępujących dksów GPW w Warszaw: WIG, WIG2, mwig4 oraz swig8. Wykorzysao da za okrs syczń 2 r. paźdzrk 27 r. Dobrając okrs aalzy, brao pod uwagę dw możlwośc: począk w 995 r., kdy ssj odbywały sę już 5 razy w ygodu, lub daę późjszą aką, aby szrg czasow były jak ajdłuższ, kóra uwzględałaby szybk rozwój chologczy zauważaly w osach laach. W sposób zdcydowao sę a rok 2. Aalzowa da dz warośc dksów a zamkęcu ssj oraz obroy a daj ssj za okrs.2.27 przdsawoo a wykrs. Wdać a m podobą dcję w zachowau sę warośc poszczgólych dksów oraz obroów, choć wydaj sę, ż zwązk były ajwyraźjsz w przypadku WIG oraz WIG2. W przypadku dksu mwig4 w prwszym roku aalzy asępował spadk obroów przy dość sablym pozom c. W późjszym okrs, ak jak w przypadku pozosałych dksów, wzrosow warośc owarzyszył wzros obroów. Najprossz mody aalzy powązań pomędzy dksam głdowym oprają sę a oblczau współczyków korlacj. Tchcz są o ajprossz, al z względu a pw cchy szrgów czasowych (sacjoarość, hroscdasyczość) mogą dawać mało warygod wyk. Wększ możlwośc aalycz mają modl auorgrsyj odwołując sę do kocpcj gracj kogracj. W pracy wykorzysao oba podjśca. Za pomocą współczyka korlacj okrśloo słę kruk zalżośc pomędzy oowaam dksów głdowych a wlkoścą obroów. Aby osągąć bardzj prcyzyją aalzę powązań, wykorzysao procdury odwołując sę do kocpcj gracj kogracj. Przprowadzoo aalzę przyczyowośc Gragra oraz zasosowao arzędza zwąza z modlm VAR: fukcję odpowdz a mpuls oraz dkompozycję waracj błędu progozy. Mody pozwolą odpowdzć a pyaa o kruk przyczyowośc w zwązku pomędzy waroścam dksów głdowych a wlkoścą obroów oraz o słę wzajmgo oddzaływaa ych zmych. gdz: Pukm wyjśca był modl VAR o posac: AAD D A A A2 A 2 2... 2 A... k A k [, 2,..., wkor obsrwacj bżących [, 2,..., warośc zmych, D [, 2,..., ] wkor drmsyczych zmych modlu, A [, 2,..., ] macrz paramrów sojących przy sochasyczych B zmych, Γ D Γ Γ2 2... Γk ξ A macrz paramrów przy opóźoych zmych wkora B Γ D Γ Γ2 2... Γk ξ A B, Γ 4 5 4 3 5 3 2 5 2 5 5 A B Γ A A B Γ B ξ B Γ B ξ μ θ ξ warość dksu WIG2.2.27 μ θ B Φ θ ξ WIG2 θ Φ μ B θξ WIG2 obroy 2 2 22 23 24 25 26 27 rok μ E θ ξ warość dksu obroy 25 swig8.2.27 (ml) 7 22 5 6 2 7 5 5 5 swig8 4 2 5 E swig8 θ ξ obroy 3 7 5 2 5 2 5 obroy (ml) 2 2 22 23 24 25 26 27 rok () 3 2 5 2 5 5 Źródło: opracowa włas a podsaw daych GPW w Warszaw.
64 Facal Marks ad Isuos Bak Krdy syczń 28 Tabla. Korlacj pomędzy waroścam dksów głdowych a wlkoścą obroów Korlacj Obsrwacj Prwsz przyrosy WIG WIG ob.,973,8 WIG2 WIG2 ob.,833,43 mwig4 mwig4 ob.,446,846 swig8 swig8 ob.,873,329 A D A A2 2... Ak Źródło: opracowa włas. [, 2,..., A D A A2 2... Ak [, 2,..., ] wkor sacjoarych zakłócń losowych. [, 2,..., A D A A2 2... Ak B Wykorzysując Γ D Γ w Γ2 aalz 2... Γkfukcję ξ odpowdz a mpuls oraz dkompozycj [,,..., ] waracj błędów progozy, 2 przkszałcoo A B Γ modl [, 2 (),..., do posac srukuralj: A B Γ B B k k ξ Γ [ D, Γ,..., ] Γ2 2... Γ 2 μ θξ B Γ D Γ Γ2 2... Γk AAD BA Γ A2 2... Ak A D A A2 2... Ak B ξ θ Φ B A B Γ [, 2,..., [, 2,..., A B Γ μ θ ξ μ θξ B ξ [,,..., 2 ] [, 2,..., ] θ Φ B μ θ ξ Γ B D E Γ D Γ 2θ ξ 2... Γ Γ 2 2 k... k ξγ k A D A A 2 2... Ak μ A θ Φ B θξ BA Γ D A B Γ A2 2... Ak A B Γ A[ B, 2 Γ,..., B ξ E B ξ [, 2,..., μ θξ θ ξ [, 2,..., ] μ θξ [, μ 2,..., θ] ξ B E θ ξ Γ D Γ Γ2 2... Γ k θ Φ B B Γ θ D Γ Φ B Γ2 2... Γk A B Γ μ θ A ξ A B Γ μ θξ A ξ B Γ B ξ E θ ξ μ θξ E θ ξ μ θξ θ Φ B ξ Pomędzy A posacą B Γ podsawową a srukuralą zachodzą asępując zwązk: ξ Fukcja odpowdz a mpuls pozwala ocć rakcję pojdyczj zmj a jdoskową B ξ zmaę ych zmych wchodzących w skład wlowymaro- wgo sysmu. W clu rpracj fukcj odpowdz a mpuls sysm zosał przdsawoy w posac rprzacj śrdj ruchomj: ξ gdz, a ξ js bałym szumm z macrzą waracj kowaracj. Elmy macrzy θ zawrają od- ξ powdz sysmu a jdoskow zaburza. Elm θ jk, opsuj rakcję j-j zmj a jdoskow zaburz zmj k, kór asąpło okrsów wczśj. Akualzacja o okrsów powoduj, ż θ jk, opsuj rakcję j-j zmj w -ym okrs wprzód a akual jdoskow zaburz zmj k. Wzór (3) umożlwa progozowa przyszłych saów sysmu. Warość zmych w okrs wyos: θ B a błąd progozy: Φ μ θξ μ θξ E θ ξ E θ ξ W przprowadzoj aalz dla każdgo dksu posługwao sę sysmm dwuwymarowym (warość dksu oraz obroy). (2) (3) (4) (5) 4. Aalza powązań pomędzy dksam głdowym wlkoścą obroów Ogólą charakrysykę powązań pomędzy waroścą dksów a obroam przprowadzoo, posługując sę aalzą korlacj (abla ). Wyk orzyma dla zmych a ch pozomach wskazują a ogól sly zwązk pomędzy ym zmym, co odbga od wyków osągaych dla ych głd. Słabsz zwązk swrdzoo jdy dla dksu mwig4. Powyższ wyk wskazują a zwększoą akywość wsorów przy wysokch cach akcj oraz słabszą akywość przy skch cach akcj. Z puku wdza sosowaa arzędz aalzy chczj zwązk mędzy przyrosam js jdak ważjszy od zwązku mędzy obsrwacjam. Jśl prawdzw js wrdz, ż rosąca warość obroów wzmaca rd (maljący bądź rosący), o warukm koczym, choć wysarczającym js, aby współczyk korlacj pomędzy przyrosam warośc dksów a przyrosam wlkośc obroów był zblżoy do zra. Syuację aką swrdzoo jdy w przypadku dksu swig8. W przypadku pozosałych dksów współczyk korlacj so różły sę od zra. Przyczyowość zwązku pomędzy waroścą dksu a wlkoścą obroów zwryfkowao za pomocą su przyczyowośc Gragra (abla 2). Tsowao dw hpozy zrow: warośc dksu głdowgo są przyczyą wlkośc obroów oraz wlkośc obroów są przyczyą warośc dksu głdowgo. Badaa przprowadzoo dla szrgów czasowych obsrwacj oraz dla prwszych przyrosów obsrwacj. W modlach przyjęo lczbę opóźń zapwającą brak auokorlacj zakłócń. Wyk dla dksu głdowgo WIG, WIG2 oraz mwig4 jdozacz wskazują, ż zarówo w przypadku obsrwacj, jak prwszych przyrosów obsrwacj przyczyą wlkośc obroów są warośc dksów (hpoza zrowa o przyczyowośc zosaj odrzucoa a pozom soośc p <,). N mamy aomas podsaw do odrzuca hpozy, ż wlkośc obroów są przyczyą warośc dksu. Dla dksu głdowgo swig8 uzyskao zblżo rzulay, uaj akż hpoza zrowa, ż warośc dksu są przyczyą wlkośc obroów, zosaj od-
Bak Krdy syczń 28 Ryk Isyucj Fasow 65 Tabla 2. Tsowa przyczyowośc w ss Gragra Obsrwacj Prwsz przyrosy H: X js przyczyą lczba opóźń saysyka F pozom soośc lczba opóźń saysyka F pozom soośc WIG WIG ob. 2 53,455, 3 3,953,86 WIG ob. WIG 2,3764,6864 3,72,553 WIG2 WIG2 ob. 2 6,46, 4 2,369,52 WIG2 ob. WIG2 2,374,329 4,4648,766 mwig4 mwig4 ob. 2 6,39,23 3 3,982,84 mwig4 ob. mwig4 2,645,5266 3,235,297 swig8 swig8 ob. 2 54,94, 2,77, swig8 ob. swig8 2,365, 2,476,245 Źródło: opracowa włas. rzucoa (a pozom soośc p <,5). W odróżu od pozosałych dksów dla obsrwacj odrzucoa zosaj akż hpoza zrowa, ż wlkośc obroów są przyczyą warośc dksu. Z kol dla prwszych przyrosów obsrwacj ma podsaw do odrzuca j hpozy. Koljym apm badań js okrśl sacjoarośc użyych szrgów czasowych. W przypadku szrgów sacjoarych s zachowuj swoją moc ylko w przyblżu. Poado sacjoarość zmych js waża dla modlowaa zalżośc zwązku. Sacjoarość badaych szrgów czasowych wryfkowao sm ADF w dwóch wrsjach: bz sałj oraz z sałą (abla 3). W przypadku wszyskch warośc dksów swrdzao, ż są szrgam sacjoarym. Sacjoar były prwsz przyrosy obsrwacj szrgów czasowych dksów głdowych. Iym słowy były o zgrowa w sopu jd, czyl w zaps formalym I(). Zblżo wyk uzyskao dla zmych opsujących obroy. Poważ warośc dksów oraz obroy były zasadczo zmym zgrowaym w sopu jd, wększą warygodość mają sy przyczyowośc przprowadzo dla prwszych przyrosów zmych. Wyk sów gracj wskazują rówż, ż modlowa zalżośc pomędzy waroścam dksów a wlkoścą obroów powo doyczyć prwszych przyrosów. Pomędzy badaym zmym swrdzoo kogracj. Dlago koljym krokm aalzy było skosruowa modl VAR dla przyrosów warośc dksów głdowych wlkośc obroów, uwzględających jdy zwązk krókormow. W modlach ych a podsaw kryrum Schwarza przyjęo 4 opóź- Tabla 3. Ts gracj szrgów czasowych warośc dksów głdowych wlkośc obroów ADF bz sałj ADF z sałą Zma I() I() I() I() ADF p ADF p ADF p ADF p WIG 3,226,9997-43,96,,9377,9999-43,332, WIG obr.,673,7347-5,976, -,765,828-6,23, WIG2,523,9676-44,5662,,589,9892-44,62, WIG2 obr. -,2977,5787-6,8292, -,339,6299-6,834, mwig4 2,739,9987-9,63,,4439,9992-9,7894, mwig4 obr. -3,53,4-23,45, -4,472,2-23,498, swig8 3,5438,9999-2,35, 2,2449, -2,533, swig8 obr. -,2496,948 -,9829, -,687,4378 -,9884, Źródło: opracowa włas.
66 Facal Marks ad Isuos Bak Krdy syczń 28 Wykrs 2. Fukcj rakcj przyrosów warośc dksów głdowych przyrosów wlkośc obroów a mpulsy z ch sroy 4 Rakcja WIG 4 Rakcja WIG2 3 3 2 WIG WIG ob. 2 WIG2 WIG2 ob. - r ssj 4 7 3 6 9 - r ssj 4 7 3 6 9 24, Rakcja WIG ob. 2, Rakcja WIG2 ob. 8, 5, 2, WIG WIG ob., WIG2 WIG2 ob. 6, -6, r ssj 4 7 3 6 9 5, -5, r ssj 4 7 3 6 9-2, -, 3 Rakcja mwig4 Rakcja swig8 2 8 6 - mwig4 mwig4 ob. r ssj 4 7 3 6 9 4 2-2 swig8 swig8 ob. r ssj 4 7 3 6 9 7, 6, 5, 4, 3, 2,, -, -2, -3, Rakcja mwig4 ob. mwig4 mwig4 ob. r ssj 4 7 3 6 9 3, 25, 2, 5,, 5, -5, -, -5, -2, Rakcja swig8 ob. swig8 swig8 ob. r ssj 4 7 3 6 9 Źródło: opracowa włas. a koljość rówań zgodą z wykam sów Gragra (przyros warośc dksu, przyros obroów). Z puku wdza mayk pracy ajważjsz js okrśl rakcj przyrosów warośc dksów głdowych przyrosów wlkośc obroów a mpulsy z ch sroy. Dlago w pracy przdsawoo fal wyk doycząc fukcj odpowdz a mpuls (wykrs 2). Wyzaczoo j dla 2 ssj, czyl około msąca oowań. Rakcja przyrosów warośc dksów głdowych WIG, WIG2 oraz mwig4 a mpuls wlkośc jdgo odchyla sadardowgo z sroy ch własych warośc js sla, al rwa ylko jdą ssję. Na drugj ssj mpuls js już bardzo słumoy, a a koljych prakycz wdoczy. W przypadku dksu swig8 rakcja przyrosu jgo warośc a mpuls z sroy własych warośc rwa dłużj; wdocza js jszcz a czwarj ssj, a późj dalj js sl łumoa. Iaczj przdsawa sę rakcja przyrosów warośc dksów głdowych a mpuls wlkośc jdgo odchyla sadardowgo z sroy przyrosu wlkośc obroów. W porówau z rakcją a mpuls z sroy własych warośc js oa prakycz wdocza. Rakcja przyrosu wlkośc obroów a mpuls z sroy ch własych warośc js sla rwa w przypadku dksów WIG WIG2 do sódmj ssj, a w przypadku mwig4 swig8 do czwarj ssj.
Bak Krdy syczń 28 Ryk Isyucj Fasow 67 Tabla 4. Dkompozycja waracj błędu progozy przyrosów warośc dksów głdowych Dkompozycja waracj błędu progozy Nr ssj WIG WIG2 mwig4 swig8 WIG WIG ob. WIG2 WIG2 ob. mwig4 mwig4 ob. swig8 swig8 ob. 2 99,986,39 99,9983,7 99,9894,6 99,9895,5 3 99,8943,57 99,922,878 99,735,2685 99,746,2539 4 99,8533,467 99,92,879 99,6323,3677 99,4337,5663 5 99,8533,467 99,9,889 99,5646,4355 99,459,594 6 99,8253,747 99,962,938 99,5424,4576 99,448,5952 7 99,8252,748 99,96,939 99,5424,4576 99,3926,674 8 99,8242,758 99,945,955 99,539,469 99,399,68 9 99,8234,766 99,944,956 99,5388,462 99,399,68 99,8233,767 99,944,956 99,5388,462 99,398,682 99,8229,77 99,943,957 99,5388,462 99,397,683 2 99,8229,77 99,943,957 99,5388,463 99,397,683 3 99,8228,772 99,942,958 99,5387,463 99,397,684 4 99,8228,772 99,942,958 99,5387,463 99,396,684 5 99,8228,772 99,942,958 99,5387,463 99,396,684 2 99,8228,772 99,942,958 99,5387,463 99,396,684 Źródło: opracowa włas. Tabla 5. Dkompozycja waracj błędu progozy przyrosów wlkośc obroów Dkompozycja waracj błędu progozy Nr ssj WIG ob. WIG2 ob. mwig4 ob. swig8 ob. WIG WIG ob. WIG2 WIG2 ob. mwig4 mwig4 ob. swig8 swig8 ob.,293 98,797 2,684 97,359,576 99,4239,29 99,997 2,388 98,682 2,389 97,692,537 99,4693,2759 99,724 3,545 98,4855 2,487 97,593,5233 99,4767,44 99,5589 4,624 98,3977 2,479 97,582,646 98,8354,8 98,9992 5,8495 98,55 2,56 97,4984 2,46 97,9539,8745 98,255 6,8565 98,435 2,576 97,4924 2,736 97,9264,9238 98,762 7,8579 98,42 2,538 97,4962 2,38 97,8862,9867 98,33 8,8595 98,45 2,537 97,4963 2,453 97,8547 2,372 97,9628 9,8626 98,374 2,54 97,496 2,56 97,8494 2,47 97,9583,8666 98,334 2,555 97,4945 2,56 97,8494 2,42 97,9579,8665 98,335 2,554 97,4946 2,57 97,8483 2,44 97,9559 2,8665 98,335 2,553 97,4947 2,526 97,8474 2,449 97,955 3,8665 98,335 2,553 97,4947 2,527 97,8473 2,449 97,955 4,8666 98,334 2,553 97,4947 2,527 97,8473 2,45 97,955 5,8666 98,334 2,553 97,4947 2,528 97,8472 2,45 97,9549 2,8666 98,334 2,553 97,4947 2,528 97,8472 2,45 97,9549 Źródło: opracowa włas.
68 Facal Marks ad Isuos Bak Krdy syczń 28 Na asępych ssjach js już sl słumoa. Rakcja przyrosu wlkośc obroów a mpuls z sroy przyrosu warośc dksów głdowych js zdcydowa słabsza szybko łumoa. Szybka rakcja a pojawając sę w sysm mpulsy ch rów szybk łum śwadczą o sablośc opsywago sysmu. Rakcja przyrosu warośc dksów głdowych a mpuls z sroy przyrosu wlkośc obroów oraz rakcja przyrosu wlkośc obroów a mpuls z sroy przyrosu warośc dksów głdowych są słab, co ozacza sk pozom zalżośc mędzy ym zmym. Powrdzają o wyk dkompozycj waracj błędu progozy (abla 4 abla 5). Błąd progozy przyrosów warośc dksów głdowych zalży prakycz ylko od ch opóźoych warośc. W progoz a jdą ssję do przodu js o aw % dla wszyskch badaych dksów. W progozach o dłuższych horyzoach czasowych zacz spada, jdak dla wszyskch dksów wyos zawsz poad 99%, a udzał przyrosów wlkośc obroów w błędz progozy przyrosów warośc dksów głdowych js zawsz ższy ż %. Z kol błąd progozy przyrosów wlkośc obroów prakycz rówż zalży ylko od ch opóźoych warośc. W progoz a jdą ssję do przodu js o od 98,797% dla WIG do 99,997% dla swig8. W progozach o dłuższych horyzoach czasowych odsk zacz spada waha sę od 97,4947% dla WIG2 do 98,334% dla WIG. Udzał przyrosów warośc dksów głdowych w błędz progozy przyrosów wlkośc obroów waha sę od,8666% dla WIG do 2,553% dla WIG2. Warośc dkompozycj waracj błędu progozy przyrosów warośc dksów głdowych przyrosów wlkośc obroów powrdzają wczśj zauważoą zalżość ych zmych. Ozacza o, ż przyrosy warośc dksów głdowych oraz przyrosy wlkośc obroów zalżą praw wyłącz od swoch przszłych warośc. 5. Podsumowa Przprowadzo w pracy aalzy wskazały a bardzo slą, dodaą korlację pomędzy waroścam dksów głdowych a wlkoścą obroów oraz a bardzo słabą zalżość pomędzy przyrosam warośc dksów głdowych a przyrosam wlkośc obroów. Wyk sów a przyczyowość Gragra wskazują, ż w przypadku aalzowaych dksów moża mówć o zalżośc od warośc dksów do obroów. Nalży jdak zwrócć uwagę, ż wyk aalzy odpowdz a mpuls oraz dkompozycj waracj błędu progozy wskazują a bardzo słaby pozom zalżośc ych zmych. Przprowadzo badaa przczą jdozacz ssow obsrwacj wlkośc obroów, al czyą dyskusyjym dcyzj wsycyj podjmowa a podsaw ych obsrwacj. Uzyska wyk są zasadczo zblżo do uzyskwaych w odsu do dużych, rozwęych ryków kapałowych. Śwadczą o sosukowo wysokm pozom fkywośc ryku akcj a Głdz Paprów Waroścowych w Warszaw. Różą sę ym od wyków uzyskaych w pracy Gűdűza Hamgo (25). Przprowadzo badaa powrdzają hpozy będącj podsawą kosrukcj wlu wskaźków chczych, ż wzros obroów wzmaca rd cowy. Jżl moża mówć o jakjś zalżośc, o ma oa odwroy charakr, a węc rd okrśla pozom obroów.
Bak Krdy syczń 28 Ryk Isyucj Fasow 69 Bblografa Blum L.D., Easly D., O Hara M. (994), Mark sascs ad chcal aalyss: Th rol of volum, Joural of Fac, Vol. 49, No., s. 53 8. Calla E., Shapro D. (974), A Thory of Socal Imao, Physcs Today, Vol. 27, No. 3, s. 23 28. Campbll J.S., Grossma S., Wag J. (993), Tradg volum ad sral corrlao sock rurs, Quarrly Joural of Ecoomcs, Vol. 8, No. 4, s. 95 939. Cr C. (22), Th sock prc-volum lkag o h Toroo Sock Exchag bfor ad afr auomao, Rvw of Quaav Fac ad Accoug, Vol. 9, No. 4, s. 335 349. Ch G., Frh M., Ru O.M. (2), Th dyamc rlao bw sock rurs, radg volum, ad volaly, Facal Rvw, Vol. 38, No. 3, s. 53 74. Ch K., L X. (26), Is chcal aalyss usful for sock radrs Cha? Evdc from h S2SE compo A-Shar Idx, Pacfc Ecoomc Rvw, Vol., No. 4, s. 477 488. Epps T.W., Epps M.L. (976), Th sochasc dpdc of scury prc chags ad rasaco volums: Implcao for h mxur-of-dsrbuo hypohss, Ecoomrca, Vol. 44, No. 2, s. 35 32. Gűdűz L., Ham-J, A. (25), Sock prc ad volum rlao mrgg marks, Emrgg Marks Fac ad Trad, Vol. 4, No., s. 29 44. Gold S.C. (24), Prc-volum rlaoshps ad sock rurs, Joural of Accoug ad Fac Rsarch, No. 2, s. 85 94. Hmsra C., Jos J. (994), Tsg for lar ad olar Gragr causaly h sock prc-volum ralo, Joural of Fac, Vol. 49, No. 5, s. 639 664. Jgs R.H., Sarks L. Fllgham J. (98), A qulbrum modl of ass radg wh squal formao arrval, Joural of Fac, Vol. 36, No., s. 43 6. Karpoff J.M. (987), Th ralo bw prc chags ad radg volum: A survy, Joural of Facal ad Quaav Aalyss, Vol. 22, No., s. 9 26. L C, Swamaha B. (2), Prc momum ad radg volum, Joural of Fac, Vol. 55, No. 5, s. 27 269. Sckl S., Vrrccha R. (994), Evdc ha radg volum susas sock prc chags, Facal Aalyss Joural, Vol. 5, No. 6, s. 57 67. Suom M. (2), Tradg volum ad formao rvlao sock marks, Joural of Facal ad Quaav Aalyss, Vol. 36, No. 4, s. 546 565. Vaga T. (99), Th Cohr Mark Hypohss, Facal Aalyss Joural, Vol. 46, No. 6, s. 36 49.