Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

Transkrypt

1 Ekonomiczno-chniczn aspky wykorzysania gazu w nrgyc anusz oowicz Wydział Inżynirii i Ochrony Środowiska Polichnika Częsochowska

2 zacowani nakładów inwsycyjnych na projky wykorzysania gazu w nrgyc anusz oowicz W15 Wydział Inżynirii i Ochrony Środowiska Polichnika Częsochowska

3 Wsęp Podsawowym clm prowadznia każdj działalności gospodarczj js jj finansowa opłacalność. Opłacalność przdsięwzięcia js więc z punku widznia inwsora najważnijszym kryrium ocny inwsycji. Oznacza o, ż przd zaangażowanim jakichkolwik środków kapiałowych inwsor musi mić pwność, ż zysk i sopa zwrou zainwsowango kapiału będą odpowidnio wysoki. ocna opłacalności konomicznj inwsycji 3

4 Inwsycj Inwsycja o wilolni zaangażowani środków finansowych, marialnych i nimarialnych w clu uzyskania w przyszłości zysku no Inn dfinicj: ą o nakłady na worzni zasobów środków rwałych. /Wrzosk/ Inwsycja js, w isoci, biżącym wyrzcznim dla przyszłych korzyści. Al raźnijszość js względni dobrz znana, naomias przyszłość o zawsz ajmnica. Przo inwsycja js wyrzcznim się pwngo dla nipwnj korzyści. /Hirschlifr/ Nakład kapiałowy ponisiony dziś koszm rzygnacji z biżącj konsumpcji na rzcz przyszłych korzyści. /Wilimowscy/ 4

5 Inwsycj - podział odzaj korzyści: dochodow nidochodow o charakrz miszanym odzaj akywów, w kór inwsowany js kapiał: INWETYCE FINANOWE ZECZOWE NIEMATEIALNE (w kapiał ludzki Akcj Gruny Badania i rozwój Obligacj Budynki Prawa auorski Udzilon pożyczki Budowl Licncj i pany dnoski w funduszach powirniczych Maszyny Programy kompurow Lokay Urządznia Public rlaions Inn Środki ransporu Inn Inn 5

6 Nakłady inwsycyjn Podmioowo: = r in Gdzi: śr in - wydaki ponision na środki rwał (podlgając amoryzacji - pozosał wydaki inwsycyjn nipodlgając amoryzacji. Finansowo: Gdzi: k w = k -nakłady sfinansowan z dyów -nakłady sfinansowan z środków własnych w 6

7 zacowani nakładów inwsycyjnych Oszacowani wymaganych nakładów inwsycyjnych sanowi jdn z isonijszych problmów projkowych. Zalżność między dokładnością oszacowania a koszami jgo wykonania dla przykładowgo dużgo układu nrgyczngo Poziom szacowania Zasosowani Wilkość błędu Przykładowy kosz analizy (U$ 1989 zacowani poziomu Zgrubna ocna > ±3 % 2-5 koszów projku Prac sudialn Bardzij dokładna < ±3 % 1-5 ocna możliwości ralizacji Wsępn analizy Poziom zawirdznia < ± 2 % 5-2 opłacalności projku Analizy wykonalności Dokładna analiza na < ± 1 % 15-7 poziomi inwsora zacowani dokładn Formułowani ofr < ± 5 % 1 do 5 % nakładów inwsycyjnych 7

8 zacowani nakładów inwsycyjnych Mody koszorysowania projków inwsycyjnych: mody normaywn, mody uproszczon (wskaźnikow. Mody wsępngo szacowania wymagango kapiału inwsycyjngo: moda wykładnicza, moda bazująca na jdnoskowych nakładach inwsycyjnych odnisionych do charakrysycznych paramrów urządzń. 8

9 Moda wykładnicza szacowania nakładów C Y = C W X X Y W α gdzi: C Y, C W - kosz urządznia Y i urządznia wyjściowgo W, X Y, X W -wyróżniki, cchy charakrysyczn urządzń X i W, α -wykładnik skalujący. Urządzni Wyróżnik Zas wyróżnika Przmysłow koły węglow, gazow i oljow moc ciplna [MW] 1,5 do 8 MW,73 Duż koły węglow, gazow i oljow moc ciplna [MW] 5 do 35 MW,78 oły lkrowni zawodowych moc ciplna [MW] 5-2 MW,85 Turbiny gazow moc [MW],1 do 15 MW,65 7 do 2 MW,89 Turbiny parow przciwprężn moc [MW],1 do 15 MW,5 Turbiny parow kondnsacyjn moc [MW] 5 do 6 MW,9 α 9

10 Moda wykładnicza szacowania nakładów Śrdni rozkład nakładów inwsycyjnych dla układów skojarzonych z silnikami i urbinami gazowymi Lp. Pozycja koszów Warość jako udział procnowy 1 Zakup środków rwałych ZU 2 Insalacja urządzń 2 do 6 % ZU 3 Armaura i podłącznia mdiów 1 do 5 % ZU 4 Aparaura konrolno pomiarowa i układy srując 6 do 4 % ZU 5 Doprowadzni paliwa 5 do 3 % ZU 6 Układy wyprowadznia mocy 1 do 15 % ZU 7 Zakup i przygoowani rnu 1 % ZU 8 Prac budowlan, zimn i archikoniczn 1 do 3 % ZU 9 Dodakow układy i sysmy 2 do 1 % ZU 1 Obiky owarzysząc do 1 % ZU 11 oszy nadzoru robó i konsulacji 2 do 4 % ZU 12 oszy projku 4 do 15 % ZU 13 oszy uruchominia 5 do 12 % CNI 14 oszy badań i licncji do 5 % CNI 15 oszy ubzpiczń do 3 % CNI 16 Wydaki niprzwidzian 8 2 % CNI 17 Przyros kapiału obroowgo 5 do 15 % CNI 1

11 Moda bazująca na jdnoskowych nakładach inwsycyjnych oszy inwsycyjn wyraża się zalżnością: C = Y gdzi: i y jdnoskowy nakład inwsycyjny na urządzni Y odnisiony do jdnoski wilkości charakrysycznj X y (np. $/kw, PLN/m 2. X Y i y dnoskow nakłady inwsycyjn wyrażan są zazwyczaj równaniami posaci: i = a ln( N nom b lub i = b an nom 11

12 Moda bazująca na jdnoskowych nakładach inwsycyjnych kosz [U$/kW] kosz całgo układu wg [12] kosz całgo układu wg [58] kosz całgo układu wg [23] kosz całgo układu wg [23] kosz całgo układu wg OLA 23 kosz całgo układu wg [42] osz insalacji układu z urbiną gazową w funkcji lkrycznj mocy nominalnj moc urbiny [kw] kosz [U$/kW] kosz urbiny wg [127] kosz urbiny wg Turbin ysm Enginring kosz urbiny - ECLIPE Procss imulaor kosz urbiny * kosz urbiny wg OLA 23 osz zakupu urbiny gazowj w funkcji mocy nominalnj wg różnych źródł moc urbiny [kw]

13 Zasady rachunku dyskona W przypadku gdy czas ralizacji js króki (krószy od np. jdngo roku, o warość js wpros sumą ponisionych wydaków. żli jdnak ralizacja inwsycji rwa dłużj niż rok, o ponision w rakci wydaki muszą być przliczon (uakualnion na momn zakończnia inwsycji, zn. na momn zrowy: = b = = r =b r = = z b = Gdzi: b T z - czas ralizacji inwsycji, -całkowi nakłady inwsycyjn, - koljny rok ralizacji inwsycji, -współczynnik zamrożnia kapiału. 13

14 posoby finansowania inwsycji 14

15 posoby finansowania inwsycji Środki własn, dy długorminowy komrcyjny, dy prfrncyjny, np. z środków EkoFunduszu, lasing, podmio zwnęrzny IPP (Indpndn Powr Producr, finansowani przz sronę rzcią TPF (Third Pary Financing, środki miszan, łącząc cchy powyższych sposobów. 15

16 16 posoby finansowania inwsycji = = = = = = N n N n rzcz no r p F r p N r p N r p N F F NPV ( ( ( Finansowani w całości z dyu: Finansowani z dyu i środków własnych: = = = = N wł wł wł N n rzcz no r p N x x r p F r p N x x NPV ] ( [ ( ( [ (

17 Eapy analizy chniczno konomicznj projku 1. Oślni zaporzbowania na produky finaln lub usługi (nrgia, woda, uylizacja odpadów ip.. 2. Analiza warunków dosaw wymaganych nośników nrgii przz dysrybuorów zwnęrznych jak równiż sprzdaży do zwnęrznych odbiorców. 3. Analiza sanu chniczngo isnijących urządzń oraz oślni chnicznj fkywności urządzń alrnaywnych w sosunku do układu planowango. 4. Oślni koszów kologicznych. 5. Oślni rodzaju, mocy i konfiguracji planowango układu chnologiczngo. 6. Bilans masy i nrgii dla oślongo osu obliczniowgo (ypowo 1 rok. 7. Oślni nizbędnych nakładów inwsycyjnych i koszów ksploaacji dla wszyskich warianów ralizacji, wybranych do dalszych rozważań. 8. Oślni sposobu finansowania projku i usalni koszu pozyskania kapiału. 9. Analiza przpływów piniężnych (projkcj finansow i wyznaczni wskaźników opłacalności. 1. Opymalizacja. 17

18 Eapy analizy chniczno konomicznj projku Opymalizacja powinna doprowadzić do wyboru akigo rozwiązania, kór zapwni inwsorowi maksymalny zysk. Wnioski z przprowadzonj analizy chniczno-konomicznj powinny prowadzić do podjęcia dcyzji o: a w przypadku nowo budowango obiku: wyborz rozwiązania chniczngo b w przypadku obiku isnijącgo: modrnizacji polgającj na: - urzymaniu sanu isnijącgo dla założonj liczby la dalszj ksploaacji po dososowaniu go do akualnych i przwidywanych wymagań chnicznych i kologicznych, - zmianę isnijącgo układu przz przprowadzni inwsycji w nowy układ chnologiczny. 18