PROGRAM PROFILAKTYCZNY Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Serokomli Na rok szkolny 2014-2015 Opracowali: Anna Boreczek Iwona Kociel Krystyna Ociesa Lech Lutyński Barbara Czajka Barbara Bartczak Ilona Knaziak Strona 1 z 11
WSTĘP Program obejmuje wszelkie treści i działania z zakresu profilaktyki, obejmujące bezpieczeństwo, komunikację, promocję zdrowia i organizacje czasu wolnego. Poniższy program skierowany jest do uczniów, rodziców oraz nauczycieli. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych, specyfiki naszej placówki oraz naszego środowiska lokalnego. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. 2002r. Nr 11, poz. 109). 2. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późni. Zm.) 4. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003r Nr 24, poz. 198) 5. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r Nr 10, poz. 55) 6. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art.72 7. Konwencja o Prawach Dziecka 8. Statut Zespołu Szkół w Serokomli ZAŁOŻENIA PROGRAMU Opracowanie niniejszego programu poprzedziło rozpoznanie sytuacji w szkole diagnoza, którą oparto o następujące narzędzia: Obserwacja zachowań uczniów. Analiza dokumentacji szkolnej i klasowej. Ankiety dla uczniów i ich rodziców. Wywiad z nauczycielami i wychowawcami. IDENTYFIKACJA PROBLEMU W oparciu o obserwacje zachowań uczniów i analizy środowiska szkolnego zauważa się następujące problemy i wynikające z nich działania do : Strona 2 z 11
Trudności uczniów w nawiązywaniu i utrzymywaniu pozytywnych kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi. Zachowania agresywne wśród uczniów, problemy w rozwiązywaniu konfliktów. Potrzeba motywowania dzieci do wysiłków edukacyjnych. Uświadomienie zagrożeń wynikających z uzależnień. CELE GŁÓWNE Planowanie i wdrażanie oddziaływań profilaktycznych na ucznia, jego środowisko w celu przygotowania uczniów do bezpiecznego stylu życia, zminimalizowania negatywnych wpływów środowiska oraz niepokojących zachowań jak agresja, przemoc, niska motywacja do nauki. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Propagowanie zdrowia i higienicznego trybu życia. 2. Kształtowanie osobowości dziecka zagrożonego wpływem środowiska. 3. Rozwijanie osobistej odpowiedzialności. 4. Poznanie zasad moralnych i prawnych obowiązujących względem używania substancji psychoaktywnych. 5. Sposoby przeciwdziałania presji rówieśniczej. 6. Przeciwdziałanie różnym formami agresji. 7. Rozwijanie zainteresowań, okrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów. 8. Rozwijanie współpracy z domem i środowiskiem lokalnym. 9. Uczenie umiejętności samokontroli i samodyscypliny. 10. Dostarczenie uczniom właściwych wzorców i norm postępowań. METODY REALIZACJI PROGRAMU 1. Metody aktywizujące jednostkę i środowisko: quizy, konkursy, apele, działalność kół zainteresowań, pomoc koleżeńska, zawody sportowe, wycieczki, kształcenie rodziców. 2. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja 3. Metoda projektów Strona 3 z 11
PRZEWIDYWANE EFEKTY: 1. utrzymanie wizerunku szkoły przyjaznej i bezpiecznej, 2. zminimalizowanie zjawiska agresji w szkole (w tym agresji słownej i wulgaryzmów), 3. zwiększenie poziomu wiedzy, 4. zbudowanie przyjaznych relacji pomiędzy uczniami i ich rówieśnikami oraz uczniami a osobami dorosłymi, 5. wykreowanie postaw społecznie pożądanych nastawionych na współdziałanie i drugiego człowieka, 6. ograniczenie zjawiska palenia papierosów i eksperymentowania z innymi środkami zmieniającymi świadomość, 7. wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych i podejmowania odpowiedzialnych decyzji. EWALUACJA Po roku diagnoza wybranych obszarów wśród uczniów. Strona 4 z 11
Działania profilaktyczne na poziomie klas IV VI PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Prelekcje na temat higieny osobistej. Pielęgniarka szkolna, nauczyciele w f, wychowawcy rozkładem materiału Akcje promujące zdrowe odżywianie. Nauczyciele przyrody Pedagog, Psycholog rozkładem materiału Światowy Dzień bez Papierosa. Wychowawcy, Psycholog / Pedagog Droga do zdrowego życia zajęcia profilaktyczne. Spotkania z policją na temat negatywnych skutków spożywania alkoholu i palenia papierosów kl. VI. Plakaty, tablice informacyjne dla uczniów i rodziców. Wychowawcy, nauczyciel biologii, chemii, Pedagog, Psycholog. Samorząd uczniowski. V tematyką godzin wychowawczych rozkładem materiału Poradnictwo z zakresu pomocy i wsparcia w walce z nałogiem. Filmy edukacyjne dotyczące profilaktyki uzależnień. Udział w spektaklach profilaktycznych organizowanych przez szkołę. Realizacja programu Zachowaj Trzeźwy umysł Realizacja programu Trzymaj formę Wychowawcy, Pedagog, Psycholog. Wychowawcy, Pedagog, Psycholog. Według harmonogramu Strona 5 z 11
ROZWIJANIE SAMOŚWIADOMOŚCI UCZNIÓW Rozpoznawanie i nazywanie emocji (jak Wychowawcy, pedagog / sobie radzić ze złością i stresem). Szukanie swoich słabych i mocnych stron Wychowawcy, pedagog (jaki jestem). Przeciwdziałanie stereotypom płci, Wychowawcy, pedagog / Rozwijanie swoich zainteresowań i pasji. Wychowawcy, nauczyciele WF. KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI INTERPERSONALNYCH ORAZ WŁAŚCIWYCH POSTAW SPOŁECZNYCH Wprowadzanie zasad dobrej komunikacji (jak słuchać, jak mówić, komunikacja niewerbalna). Co to jest przyjaźń? Czy zasługuje na prawdziwego przyjaciela?. Życzliwość wobec siebie i innych. Wychowawcy, pedagog / tematyką godzin wychowawczych Zajęcia warsztatowe : Klasa IV - warsztaty na temat Postrzegamy siebie i rozumiemy swoje uczucia Klasa V - warsztaty na temat Poznajemy siebie z własnego doświadczenia i opinii innych. Potrafimy jasno i precyzyjnie komunikować się z innymi Klasa VI- warsztaty na temat Proces komunikowania się w klasie szkolnej bariery. Moje słabe i mocne strony- akceptacja siebie, umiejętność samooceny Psycholog tematyką godzin wychowawczych Nauka jak skutecznie rozwiązywać Wychowawcy, pedagog / problemy. Rozwijanie tolerancji Wychowawcy, pedagog / Strona 6 z 11
Zaufanie co to jest, na czym polega. Wychowawcy, pedagog / Zajęcia dotyczące praw i obowiązków ucznia. Wychowawcy, I - II Warsztaty Asertywność jako postawa, dzięki której możemy zachować Swoją tożsamość i poczucie własnej wartości Warsztaty Jak radzić sobie ze stresem PROFILAKTYKA AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku (przemocy, agresji). Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zwiększenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Wprowadzenie wewnątrzszkolnego programu przeciwdziałania przemocy i agresji. Prowadzenie zajęć wychowawczych na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Prowadzenie zajęć wychowawczych integrujących zespoły klasowe. Spotkania z przedstawicielami Policji Wychowawcy, nauczyciele, pedagog /, policjant. Praca nad szacunkiem wobec siebie i innych. Opracowanie klasowych kontraktów lub innych form umowy, dotyczących. eliminacji zachowań agresywnych. X - XI Strona 7 z 11
Aktywizowanie uczniów do nauki przez stosowanie aktywnych metod pracy. Organizacja cyklu zajęć wzmacniających samoocenę. Rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez poszerzanie oferty kół zainteresowań. Indywidualizacja procesu nauczania i oceniania w stosunku do wybranych uczniów. Wzmacnianie motywacji w systemie oceniania nagrody, dyplomy, wyróżnienia. Wyposażenie rodziców w wiedzę nt. przyczyn niepowodzeń dydaktycznych oraz sposobów pracy z uczniem w domu. Konsekwentne przestrzeganie zaleceń wydanych przez Poradnię Psychologiczno Pedagogiczna Zajęcia warsztatowe Jak się uczyć?. Organizowanie konkursów szkolnych, wiedzy, artystycznych, sortowych. Stosowanie systematyczne na lekcjach krótkich form kontroli wiedzy i umiejętności -kartkówki MOTYWACJA UCZNIÓW DO NAUKI Nauczyciele wszystkich przedmiotów, wychowawcy, / pedagog Strona 8 z 11
ZAGOSPODAROWANIE CZASU WOLNEGO UCZNIÓW Koła zainteresowań, wiedzy, sportowe. Nauczyciele, Wychowawcy, Psycholog. Konkursy, wycieczki, imprezy szkolne. Konsultacje przedmiotowe. Uczenie świadomego korzystania ze współczesnych środków audiowizualnych. Promocja bezpiecznego ruchu drogowego. Nauczyciel techniki rozkładem materiału DZIAŁANIA SZKOŁY SKIEROWANE DO RODZICÓW Współpraca w organizowaniu uroczystości klasowych, imprez okolicznościowych. Wychowawcy Udzielanie rodzicom porad i wsparcia w rozwiązywaniu problemów. Pedagog / Psycholog Strona 9 z 11
ZAŁĄCZNIKI Ankieta dla Ucznia Drogi Uczniu! Pragniemy poznać, Twoją opinię na temat szkoły. Twoje odpowiedzi będą podstawą do podjęcia odpowiednich działań udoskonalających jej pracę. Ankieta jest anonimowa. Prosimy o szczere i wyczerpujące odpowiedzi. 1. Czy Twoja klasa jest zgranym i zintegrowanym zespołem klasowym? TAK NIE 2. Czy w razie problemów korzystasz z pomocy: - koleżanek-kolegów TAK NIE - wychowawcy TAK NIE - dyrektora TAK NIE - rodziców TAK NIE - a/ pedagoga TAK NIE 3. Czy umiesz sobie radzić w sytuacjach kryzysowych, stresujących takich jak: ocena ndst, ważny egzamin, problemy w klasie? TAK NIE 4. Czy czujesz się bezpieczny w swojej szkole? (odpowiedź uzasadnij) 5. Czy zdarzyło Ci się niszczyć: - wyposażenie łazienek TAK NIE - wyposażenie sal lekcyjnych TAK NIE - sprzętu szkolnego TAK NIE 6. Czy jesteś wolny od nałogów? - papierosów TAK NIE - alkoholu TAK NIE - narkotyków TAK NIE - Internetu TAK NIE 7. Czy umiałbyś odmówić, gdyby namawiano Cię do picia alkoholu, palenia papierosów, zażywania narkotyków? TAK NIE Strona 10 z 11
Ankieta dla Rodziców Drodzy Rodzice. Celem tej ankiety jest poznanie Państwa opinii na temat Programu Profilaktyki w Zespole Szkół im. Marii Konopnickiej w Serokomli. Ankieta jest anonimowa. Informacje, które Państwo zamieścicie pomogą udoskonalić pracę naszej szkoły. Prosimy o szczere i wyczerpujące odpowiedzi. 1. Co Państwa zadaniem powinno być priorytetem (najważniejszym) zadaniem szkoły w zakresie profilaktyki? - zapewnienie bezpieczeństwa w szkole i na zajęciach pozalekcyjnych, imprezach szkolnych, wycieczkach - kształtowanie dojrzałego i odpowiedzialnego postępowania mojego dziecka - uczenie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych i kryzysowych - kształtowanie sprawności fizycznej i nawyków uprawiania sportu - uświadamianie zagrożeń ze strony uzależnień 2. Co Państwa zdaniem szkoła powinna robić w zakresie profilaktyki? - - - 3. Czy Pańskie dziecko: - czuje się w szkole bezpiecznie TAK NIE - jest w klasie akceptowane i dowartościowane TAK NIE - chętnie uczęszcza na zajęcia sportowe TAK NIE (wf, zawody sportowe) - ma świadomość zagrożeń wynikających z uzależnień TAK NIE Dziękujemy. Strona 11 z 11